ဇြန္ ၁၀၊ ၂၀၁၇
M-Media
တုိက္ပြဲျဖစ္ေနသည့္ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း မာရာ၀ီၿမိဳ႕မွ ျမင္ကြင္းတစ္ခု
– ညႇမ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ထြက္ေျပးသြားရတဲ့ မေလးရွားက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ IS လုိလားတဲ့အုပ္စုေတြက ဖိလစ္ပုိင္မွာ တုိက္ပြဲ၀င္ဖုိ႔ ေသြးေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ဂ်ကာတာအေျခစုိက္ သုေတသနအဖြဲ႕ Institution for Policy Analysis of Conflict (IPAC) က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
IPAC အဖြဲ႕ဟာ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ ဖိလစ္ပုိင္တုိ႔က ပဋိပကၡေတြကုိ အဓိကေလ့လာေနတဲ့အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ဖိလစ္ပုိင္ေတာင္ပုိင္း မာရာ၀ီၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြက IS ရဲ႕ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ လူသူစုေဆာင္းမႈေတြ ေဒသတစ္၀ွမ္း ျပန္႔ႏွံ႔ႀကီးထြားလာမႈကုိ ျပေနတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
How Southeast Asia and Bangladeshi Extremism Intersect ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အဲဒီအစီရင္ခံစာကုိ ေမလမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ IPAC က ဆီးရီးယား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာတုိ႔မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြဟာ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွက အစြန္းေရာက္သမားေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးကုိ ‘ေတာ္ေတာ္ေလးအႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ေျခလွမ္းမ်ိဳး’ အထိ ေရာက္ေစတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဆီးရီးယားမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနၿပီး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာလည္း မြတ္စလင္႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ျငင္းပယ္ခံရမႈ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာလာကာ၊ လူေတြေသကာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးကလည္း ဒီျပႆနာကုိ တပ္ပုိးေပးလုိက္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မြတ္စလင္ေတြ ျငႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရတာက ျပည္ပေရာက္သြားတဲ့ ဒီလူေတြမွာ အစြန္းေရာက္၀ါဒ သြတ္သြင္းခံရမႈ အလားလာကုိ ျမင့္ေစပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ လူသစ္စုေဆာင္းဖုိ႔ ေကာင္းေနတယ္ဆုိတဲ့ အေတြးမ်ိဳး အေရွ႕ေတာင္အာရွက အစြန္းအေရာက္အသုိင္းအ၀ုိင္းထဲမွာ ၀င္လာေစပါတယ္” လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
IPAC ရဲ႕ ဒါ႐ုိက္တာ ဆစ္ဒနီဂ်ဳန္းစ္က “IS ဟာ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းက တစ္ခ်ိဳ႕ေတြဆီကေန ေထာက္ခံမႈရေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳး ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ေဒါသျဖစ္ေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူငယ္ေတြကေတာ့ ကမၻာ့ဂ်ီဟတ္၀ါဒဆုိတာထက္ အမ်ိဳးသားေရး သူပုန္ထတာမ်ိဳးမွာ ပါ၀င္မယ့္ အလားအလာ ပုိရွိပါတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ ၉ ဦးက်ဆံုးခဲ့တဲ့ နယ္ျခားေစာင့္စခန္းေတြ တုိက္ခုိက္ခံရမႈေနာက္ပုိင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူ ၇၀၀၀၀ ေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။
အရင္က ဟာရာကာ အလ္-ယကင္လုိ႔ အမည္ေပးထားၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (ARSA) လုိ႔ ေျပာင္းလဲေခၚဆုိခဲ့တဲ့အဖြဲ႕က နယ္ျခားေစာင့္စခန္းေတြ တုိက္ခုိက္တာကုိ သူတုိ႔လုပ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း International Crisis Group က ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံတကာက ဘယ္အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြနဲ႔မွ ဆက္သြယ္မႈမရွိဘူးလုိ႔ ဒီအဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
IPAC ကေတာ့ ARSA ဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွက အစြန္းေရာက္အုပ္စု အခ်ိဳ႕ဆီ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ေလ့က်င့္ေပးဖုိ႔ အကူအညီေတာင္းဖူးတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္အေစာပုိင္းမွာ UNHCR က အင္ဒုိနီးရွားမွာ သူတုိ႔ဆီ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ၈၀၀ ေလာက္ရွိၿပီး၊ မေလးရွားမွာ ၅၆၅၀၀ ေလာက္ရွိကာ သူတုိ႔ထဲက အမ်ားစုဟာ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ေနထုိင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခ့ဲပါတယ္။
႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကုိစာနာတဲ့ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံသားေတြ၊ မေလးရွားႏုိင္ငံသားေတြနဲ႔ အျခားသူေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေျခစိုက္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာအုပ္စုေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို ကူညီဖုိ႔ လုပ္ေနတယ္လုိ႔လည္း IPAC က ေျပာပါတယ္။
“ေယဘူယ်ေကာက္ခ်က္ခ်ရရင္ IS ဆိုတာမ်ိဳးထက္ အေျခခံႏုိင္ငံေရးအခြင့္အေရး ရရွိဖုိ႔ဆုိတဲ့နာမည္နဲ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာ လက္နက္ကုိင္သူပုန္အဖြဲ႕ ေပၚလာတာမ်ိဳးကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက ပုိၿပီး စုိးရိမ္ရမွာပါ။ အစုိးရအာဏာပုိင္ေတြက လုပ္ရဲကုိင္ရဲမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးအေျဖတစ္ခု ထြက္လာဖုိ႔ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ိဳး ရွိလာႏုိင္တာေၾကာင့္ ဒီလုိသူပုန္ထမႈမ်ိဳးဆုိရင္ေတာ့ သတင္းေကာင္းပါ” လုိ႔ ဂ်ဳန္းစ္က ဆုိပါတယ္။
“IS နဲ႔ သြားႏြယ္မယ့္ ေနာက္ထပ္ အခ်က္ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ေလွနဲ႔ထြက္ေျပးရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူငယ္ တစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ဟာ အင္ဒုိနီးရွားက အစြန္းေရာက္ေက်ာင္းေတြ ေရာက္သြားတာမ်ိဳး၊ ဒါမွမဟုတ္ မေလးရွားမွာရွိတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲက တစ္ခ်ိဳ႕ကုိ ဆီးရီးယားနဲ႔ မင္ဒါနာအုိကလူေတြက အြန္လုိင္းကေန ဆြယ္တရား ေဟာတာမ်ိဳးေတြပါ” လုိ႔လည္း သူမက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က အလယ္အလတ္မိသားစုေတြထဲက မေလးရွားမွာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ မေလးရွားမွာ ဒါမွမဟုတ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပန္ေရာက္မွ IS အေပၚ စိတ္ညႊတ္တာေတြ ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔လည္း IPAC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ကြာလာလမ္ပူကေန ဆီးရီးယားကုိသြားတာ ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္တုိ႔က IS တုိက္ခုိက္ေရးသမားေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။
“ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြကုိ တုိက္ခုိက္မႈတုိးလုပ္မယ့္ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕မ်ိဳး နယ္စပ္မွာတည္ရွိမႈဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အင္ဒုိနီးရွားနဲ႔ မေလးရွားတုိ႔က IS လုိလားသူအုပ္စုေတြ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာရွိေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲက တုိက္ခ်င္ခုိက္ခ်င္တဲ့သူေတြကုိ ပုိၿပီး စနစ္တက် လူသစ္စုေဆာင္းမႈလုပ္ဖုိ႔ တြန္းအားျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္” လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အရင္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေရွ႕ေတာင္ပုိင္းမွာ အေျခစိုက္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ (RSO) ဟာ ၁၉၈၀ နဲ႔ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွက အစြန္းေရာက္ေတြနဲ႔ အဆက္သြယ္ရွိတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ခဲ့ၿပီး အခုေတာ့ ဒီအဖြဲ႕ဟာ လႈပ္ရွားမႈ မရွိေတာ့ဘူးလုိ႔ ထင္ရပါတယ္။
Ref : Irrawaddy
