မင္းမ်ဳိး၀င္း|ရန္ကုန္တကၠသိုလ္|
လူတိုင္းဟာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ရွိသလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္လည္းရွိပါတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွာေဖြဆည္းပူးႏိုင္ခြင့္၊ လက္ခံႏိုင္ခြင့္နဲ႔ ေ၀မွ်ႏိုင္ခြင့္ေတြလည္းရွိပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုပိုင္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းရဲ႕ အပိုဒ္ ၁၉ မွာလည္း “လူတိုင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာဖြင့္ဟေဖာ္ျပႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ား၌ အေႏွာက္အယွက္ မရွိဘဲ၊ လြတ္လပ္စြာထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ပါ၀င္သည့္အျပင္ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္မ်ားကိုေထာက္ထားရန္မလိုဘဲ သတင္း အေၾကာင္းအရာႏွင့္ သေဘာတရားမ်ားကို တစ္နည္းနည္းျဖင့္ လြတ္လပ္စြာရွာယူဆည္းပူးႏိုင္ခြင့္၊ လက္ခံႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ ေ၀ငွႏိုင္ခြင့္ တို႔လည္းပါ၀င္သည္”လို႔ ေဖာ္ျပထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။
ကမာၻ႔ကုလသမဂၢကထုတ္ျပန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းဟာ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးကို လႊမ္းမိုးႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ေၾကျငာစာတမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ပဲ၊ ကမာၻႏိုင္ငံအသီးသီးရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေတြမွာလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွာေဖြဆည္းပူးႏိုင္ခြင့္၊ လက္ခံႏိုင္ခြင့္နဲ႔ ေ၀မွ်ႏိုင္ခြင့္ေတြရွိေၾကာင္းကို ထဲ့သြင္းေရးဆြဲထားၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၃၅၄ မွာလည္း့ “ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လုံၿခဳံေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး သို႔မဟုတ္ ျပည္သူတို႔၏ကိုယ္က်င့္တရားအလို႔ငွာ ျပဌာန္းထားသည့္ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္လွ်င္ ေအာက္ပါအခြင့္အေရးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာသုံးစြဲေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။
(က) မိမိ၏ယုံၾကည္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႔ခ်ိခြင့္၊ (ခ) လက္နက္မပါဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္၊ (ဂ) အသင္းအဖြဲ႕ သို႔မဟုတ္ အစည္းအ႐ုံးမ်ားဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ခြင့္၊ (ဃ) တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးႏွင့္တစ္မ်ဳိး သို႔မဟုတ္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းကိုလည္းေကာင္း၊ အျခားဘာသာ သာသနာကိုလည္းေကာင္း၊ ထိခိုက္နစ္နာမႈမရွိေစဘဲ မိမိခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးသည့္စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္” ရွိသည္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာေျပာဆို၊ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ခြင့္ဆိုတာ စစ္မွန္တဲ့ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႕မိတ္ဖက္ျဖစ္သလို အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ ရန္ဘက္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို၊ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ခြင့္ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီလူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ ႏိုင္ငံသားတို႔ရဲ႕ေမြးရာပါလြတ္လပ္ခြင့္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို၊ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ခြင့္ဆိုတာ လူ႔အခြင့္အေရးရဲ႕ တန္ဖိုးျဖစ္သလို လြတ္လပ္ျခင္း၊တန္းတူညီမွ်ျခင္း၊တရားမွ်တျခင္းတို႔ျဖစ္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႕ အုတ္ျမစ္ျဖစ္တယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔အညီ လူတစ္ဦးခ်င္း၊ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးခ်င္း၊ ရသင့္ရထိုက္တဲ့အခြင့္အေရးလည္း ျဖစ္သလို၊ ဥပေဒအရ ရပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့အခြင့္အေရးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို၊ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ခြင့္ကို ဒီိမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာေရာ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အသြင္ေျပာင္းေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာပါ ႏိုင္ငံရဲ႕ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမွာ ထဲ့သြင္းေရးဆြဲထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို၊ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ခြင့္ေတြနဲ႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းခြင့္၊ အသင္းအဖြဲ႕ေတြ၊ အစည္းအ႐ုံးေတြ ဖြဲ႕စည္းခြင့္၊ တစ္ျခားလူမ်ဳိး၊တစ္ျခားဘာသာတရားေတြကို မထိခိုက္ဘဲ၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္ပိုင္ခြင့္နဲ႔အတူ မိမိကိုးကြယ္ယုံၾကည္တဲ့ ဘာသာတရားအေပၚမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ က်င့္သုံးပိုင္ခြင့္ဆိုတာေတြလည္းပါ၀င္ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါမွလည္း ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္မီတဲ့ဒီမိုကေရစီကို ေျပာင္းလဲေနၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သုံးတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို၊ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ခြင့္ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ မိမိတို႔ေျပာဆို၊ ေရးသား၊ထုတ္ေ၀ေဖာ္ျပမႈတိုင္းမွာ လူသားေတြရဲ႕အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ လူတစ္ဖက္သားအေပၚ ပုတ္ခတ္မႈေတြ၊ အၿငိွဳးထားၿပီး အာဃာတတရားႀကီးထြားေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြနဲ႔အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိမႈေတြကိုေတာ့ ေရွာင္ရွားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးေရး ေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မုန္းတီးေအာင္၊ ေသြးကြဲေအာင္ ဖန္တီးမႈေတြကို ေရွာင္ရွားရပါမယ္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၃၆၄ မွာလည္း “ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္၊ တစ္ဂိုဏ္းႏွင့္တစ္ဂိုဏ္း မုန္တီးျခင္း၊ ရန္မူျခင္း၊ စိတ္၀မ္းကဲြျခင္းတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေပၚေပါက္လာေစရန္ရည္ရြယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ေပၚေပါက္လာရန္အေၾကာင္းရွိေသာ အျပဳအမူသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ဆန္႔က်င္သည္။ ထိုအျပဳအမူမ်ဳိးအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏိုင္ရန္ ဥပေဒျပဌာန္းႏိုင္သည္” လို႔ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ မုန္းတီးမႈ၊ ေသြးကြဲေအာင္လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလုံး အတြက္ အင္မတန္အ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္ၿပီး လူသား၀ါဒရဲ႕အေျခခံဥပေဒသေတြ၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကိုေလးစားတန္ဖိုးထားရမယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔လည္း ဖီလာဆန္႔က်င္ပါတယ္။ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုျဖစ္ျဖစ္၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုကိုျဖစ္ျဖစ္၊ လူမ်ဳိးစုတစ္စုစုကိုျဖစ္ျဖစ္ ခြဲျခားႏွိမ္ခ်ေစာ္ကားၿပီး တိုက္ခိုက္ ေျပာဆို ေရးသားမႈေတြကို အမုန္းစကား(Hate Speech)လို႔ ေခၚတာျဖစ္တယ္။ အမုန္းစကား(Hate Speech)ဆိုတာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ ပိတ္ဆို႔တားျမစ္မႈေတြ အတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး ၀ါဒျဖန္႔ေျပာဆိုမႈေတြကိုေခၚတယ္။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ လူတစ္စု၊ လူမ်ဳိးစုတစ္စု၊ လူမ်ဳိးတစ္ခု၊ ဘာသာတစ္ခုအေပၚမွာ မလိုမုန္းထား၊ႏွိမ့္ခ်ေစာ္ကားေနတာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုေနတာေတြဟာ အမုန္းတရားျဖန္႔ခ်ိမႈပါပဲ။ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ လိင္နဲ႔လူသားမ်ဳိးႏြယ္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ အမုန္းတရားျဖစ္ေပၚေစဖို႔၊ ေသြးကြဲရန္ဘက္ျဖစ္ေစဖို႔ အေတြးေခၚေတြနဲ႔ အယူအဆေတြျပန္႔ႏွံ႕ေအာင္ ၀ါဒမႈိင္းတိုက္မႈေတြကိုလည္း အမုန္းစကား(Hate Speech)လို႔ ေခၚပါတယ္။ လူနည္းစုလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ လူနည္းစုဘာသာ၀င္ေတြကို နာက်င္ေစတဲ့စကားမ်ဳိးေျပာဆိုတာဟာလည္း အမုန္းစကားကို ျဖစ္ေပၚ ေစပါတယ္။ ဒီလို လူမ်ဳိးေရးေစာ္ကားတာ၊ ဘာသာေရးေစာ္ကားတာ၊ နာၾကင္ေစတဲ့စကားေတြေျပာတာေတြဟာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ အမုန္းစကား(Hate Speech)ေတြေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကေန မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြ အထိျဖစ္ကာ ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ အေျခအေနဆိုက္ေရာက္ခဲ့ရတယ္ဆိုတာ သမိုင္းမွာသက္ေသေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
အမုန္းစကား(Hate Speech) အမ်ားစုဟာ တကယ္ေတာ့ ႐ိုးသားၿပီး မိမိလူမ်ဳိး၊ မိမိဘာသာကိုခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့လူထုကို သည္းေျခႀကိဳက္စကားလုံးေတြျဖစ္တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ဘာသာေရးစကားေတြ ခုတုံးလုပ္ၿပီး လႈံ႕ေဆာ္၀ါဒျဖန္႔ၾကတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ရတာျဖစ္တယ္။ လူမ်ဳိးမတူသူေတြၾကား၊ ဘာသာမတူသူေတြၾကား သံသယနဲ႔အထင္အျမင္ လြဲမွားမႈေတြ ေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေပၚေပါက္လာရတာျဖစ္တယ္။ သံသယေတြ၊ အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြကို အရင္းစစ္ၾကည့္လိုက္ရင္ အမုန္းစကား(Hate Speech)ေတြေၾကာင့္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြင္းမွာ အမုန္းစကား (Hate Speech)ေတြ ျပန္႔ႏွံ႕လာတဲ့အခါ တစ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၊ တစ္ဖက္လူမ်ဳိးစုေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ အင္အားစုေတြ အလိုလိုေပၚေပါက္လာေလ့ရွိပါတယ္။
အဲဒီအင္အားစုေတြရဲ႕ ေသြးထိုးလႈံ႕ေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ ဘာသာေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ၊ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္တဲ့ ဘာသာမတူသူေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံဖို႔၊ တစ္ေျမတည္းေန၊ တစ္ေရတည္းေသာက္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတူေနလာၾကၿပီး ဒီေျမမွာေမြး၊ ဒီေျမမွာေသၾကရမယ့္သူေတြကိုေတာင္ ကိုယ္လိုသူလိုညီရင္းအစ္ကို စိတ္မထားႏိုင္ၾကေတာ့ဘဲ၊ တစ္ႏိုင္ငံတည္းသားေတြလို႔မျမင္ႏိုင္ၾကေတာ့ဘဲ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြျပဳလုပ္လာၾကတယ္။ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းေတြျဖစ္ေန ပါလ်က္နဲ႔ ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ စီးပြားေရးအဆက္အဆံမလုပ္ဖို႔၊ ဘာသာမတူသူေတြရဲ႕ေစ်းဆိုင္ေတြမွာမ၀ယ္ဖို႔၊ ဘာသာမတူသူေတြကို ၿမိဳ႕ရြာေတြေတြမွာေနထိုင္ခြင့္မျပဳဖို႔၊ ၿမိဳ႕ရြာေတြကေနေမာင္းထုတ္ဖို႔၊ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦေတြကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွာၿပီး ပိတ္သိမ္းဖို႔စတာေတြ ေရးသား ေျပာဆို ေဟာေျပာ ၀ါဒမႈိင္းတိုက္ေနတာေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို ေရးသားခြင့္နဲ႔ေရာေထြးသြားၾကၿပီး၊ အမုန္းစကား(Hate Speech) ျဖန္႔ခ်ိမႈအဆင့္ကို ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။
အဲဒီ အမုန္းစကား(Hate Speech)ေတြျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေနတဲ့စကားေတြဟာ ဘယ္လို လူနည္းစု ဘာသာ၀င္ေတြကို လူမ်ားစုေတြက အခြင့္အေရးမေပးဘဲ ကန္႔သတ္ထားရမယ္။ ဘယ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ဆိုင္ေတြကိုေတာ့ ေစ်းမ၀ယ္ဘဲေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္၊ ဘယ္ဘာသာ၀င္ေတြကို ၿမိဳ႕ရြာေတြမွာေနထိုင္ခြင့္မျပဳရဘူး၊ ဘယ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ဘာသာေရး ဆိုင္ရာအေဆာက္အဦးေတြကို ဖ်က္သိမ္းရမယ္။ ဘယ္ဘာသာ၀င္နဲ႔ေတာ့ လက္ထပ္ခြင့္မရွိဘူးစတဲ့ လူမ်ဳိးနဲ႔ လိင္အရ သီးသန္႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ဖို႔ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္တာမွန္သမွ် အမုန္းတရားျဖစ္ေပၚဖို႔လႈံ႕ေဆာ္မႈပါပဲ။ ဒါကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္လို႔ဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳေပးရမွာမဟုတ္တဲ့အျပင္ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ကိုပါ ထိခိုက္နစ္နာေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့အတြက္ ဥပေဒနဲ႔တားျမစ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ဆိုတာက လူနည္းစုဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးမတူသူေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံဖို႔မဟုတ္ပါဘူး။ လူမ်ဳိးေရး၊ဘာသာေရးခြဲျခားဖို႔ အမုန္းစကားေတြအတြက္ ေျပာဆိုခြင့္မဟုတ္ပါဘူး။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ကို ေအာက္ေျခကေန လႈိက္စားမယ့္ အမုန္းစကားေျပာဆိုမႈေတြ၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဖယ္ထုတ္လိုမႈေတြ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ မျဖစ္ေပၚေအာင္ တားဆီးၿပီး လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ေတြနဲ႔မေရာယွက္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ခြဲျခားဆက္ဆံဖို႔၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဖယ္ထုတ္ဖို႔ အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိေနမႈေတြကို လက္ခံေပးေနတဲ့ႏိုင္ငံဟာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ကိုယ္တိုင္ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္းဖန္တီးဖို႔ အုတ္ျမစ္ခ်ေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိေနမႈကို ဥပေဒနဲ႔တားျမစ္ထားတာေတြရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္တဲ့ လူမ်ဳိးစုေတြအခ်င္းခ်င္း၊ ဘာသာေတြအခ်င္းခ်င္း သိကၡာခ်ေရးသားေျပာဆိုတာ၊ ေစာ္ကားႏွိမ္ခ်ေျပာဆို ေရးသားတာမ်ဳိးျပဳလုပ္လာရင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္ တရားစြဲဆိုျပစ္ဒဏ္ေပးၾကတယ္။ လူတစ္ဦးကိုအထင္အျမင္ေသးတဲ့စကားမ်ဳိး၊ ဂုဏ္သိကၡာ ထိခိုက္ေစတဲ့စကားမ်ဳိးေျပာျခင္းဟာ ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္ေစတဲ့အဆင့္မွာသာရွိၿပီး တစ္ဦးခ်င္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ျပစ္မႈ ျဖစ္ေပမယ့္ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးတစ္ခုခုကို အထင္ေသးအျမင္ေသး ေစာ္ကားေျပာဆို ေရးသား ေဟာေျပာေနမႈေတြကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းၾကား ရွင္းရခက္တဲ့အမုန္းမ်ဳိးေစ့ခ်တာျဖစ္လို႔ တိုင္းျပည္အတြက္ေရာ၊ ေနာင္မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ေရာ ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရရွည္မွာ အင္မတန္ႀကီးမားတဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈပဲျဖစ္တယ္။
လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးနဲ႔ ဘာသာေရးတစ္ခုခုအေပၚ အမုန္တရားျဖစ္ေပၚေအာင္ ေျပာဆိုေရးသားေဟာေျပာမႈေတြေၾကာင့္ ေျပာဆိုတဲ့လူမ်ားစု လူမ်ိဳးစု လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၀င္ေတြကသာ အေျပာခံရတဲ့ လူနည္းစု လူမ်ဳိးစု လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၀င္ေတြကို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ သြားေရာက္က်ဴးလြန္ႏိုင္တဲ့အတြက္ အမုန္စကားျဖန္႔ခ်ိသူေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလုံးနဲ႔ တိုင္းျပည္ အတြက္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ မတည္ၿငိမ္မႈဖန္တီးသူေတြလို႔ သတ္မွတ္လို႔ေတာ့မရပါဘူး။ အေျပာခံရတဲ့ လူနည္းစု လူမ်ဳိးစု လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၀င္ေတြကလည္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို တန္ျပန္က်ဴးလြန္မႈေတြ ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုအခါမ်ဳိးမွာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလုံးနဲ႔ တိုင္းျပည္အတြက္ပါ ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕စရာေကာင္းတဲ့ မတည္ၿငိမ္မႈေတြျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အမုန္စကားျဖန္႔ခ်ိမႈေတြဟာ ေျပာသူဘက္ကျဖစ္ျဖစ္၊ အေျပာခံရတဲ့ဘက္ကျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးထိခိုက္နစ္နာရတဲ့ အျပင္ တိုင္းျပည္အေျပာင္းအလဲအတြက္ေရာ၊ တိုင္းျပည္တည္ၿငိမ္မႈ၊ တိုးတက္မႈတို႔အတြက္ပါ နစ္နာေစပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလို တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံ၊ လူမ်ဳိးစုံ၊ ဘာသာစုံ၊ ႏိုင္ငံသားစုံရွိေနတဲ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ အခက္အခဲေတြၾကားက ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနရတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကိုအေျခခံၿပီး တားျမစ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ေျပာင္းလဲေဖာ္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ အမုန္းစကား (Hate Speech)ေျပာဆိုေနမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေရးယူဖို႔အတြက္ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ တည္ဆဲဥပေဒေတြနဲ႔အညီ အေရးယူရမွာျဖစ္ေၾကာင္း သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး သူရဦးေအာင္ကိုကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ကမာၻေအးကုန္းေျမမွာ ရွိတဲ့ ၀ိဇယမဂၤလာ ဓမၼသဘင္ခန္းမမွာ ဇူလိုင္လ ၁၄ ရက္ေန႔ကျပဳလုပ္တဲ့ သတၱမအႀကိမ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႕ ၄၇ ပါးစုံညီ ဧကာဒႆမ အစည္းအေ၀းဒုတိယေန႔အစည္းအေ၀း တက္လာခ်ိန္ မီဒီယာေတြေမးျမန္းတဲ့အခါ ေျပာၾကား သြားသလို၊ ဘာသာေပါင္းစုံခ်စ္ၾကည္ေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ေမလအတြင္းက မႏၱေလးမွာတစ္ႀကိမ္၊ ရန္ကုန္မွာ တစ္ႀကိမ္ေတြ႕ဆုံပြဲမွာ အဲဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ နာယကေတြနဲ႔ အဖြဲ႕၀င္ေတြတင္ျပခ်က္ေတြေၾကာင့္ အဲဒီဥပေဒေရးဆြဲဖို႔ျဖစ္လာတဲ့အေၾကာင္း အခုလိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာလည္းပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ႏိုင္ငံသားတိုင္း၊ တိုင္းရင္းသားတိုင္းဟာ မိမိယုံၾကည္ရာ၊ ႏွစ္သက္ရာဘာသာကို လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာအားလုံးကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ေစာင့္ေရွာက္မယ္ဆိုၿပီးျပဌာန္းခ်က္ရွိပါတယ္။ အဲဒါမွာ ဘာသာတစ္ခုက ဘာသာတစ္ခုကို၊ လူတစ္စုကေန ဘာသာမတူတဲ့လူတစ္စုကို ထိခိုက္ပုတ္ခတ္ျခင္း၊ အႏိုင္က်င့္ျခင္းမရွိေစရဆိုတာလည္း ကာကြယ္ေပးတဲ့ အပိုဒ္လည္းရွိပါတယ္။ ဒါ အေျခခံဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ပါ။ အေျခခံဥပေဒဆိုတာကေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ မိခင္ဥပေဒျဖစ္လို႔မလို႔ ခုနကအေၾကာင္းအရာေတြ အေပၚမွာ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပေရးသားႏိုင္ဖို႔ သူ႔မွာအေျခအေနမေပးပါဘူး။ အဲဒီမွာ ခုနက အေရးႀကီးတဲ့ဥပေဒပုဒ္မေတြကို ေနာက္ဆက္တြဲဥပေဒအျဖစ္ ျပန္လည္ၿပီးမွေရးဆြဲပါမယ္။ အဲဒါေၾကာင္မို႔လို႔ ဘာသာေပါင္းစုံ ခ်စ္ၾကည္ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ အႀကီးအကဲေတြရဲ႕တင္ျပခ်က္အရ အမုန္းစကား(Hate Speech)ေတြ ျဖန္႔ေ၀မႈ၊ေသြးခြဲမႈေၾကာင့္မို႔ မလိုလားအပ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြ၊ပဋိပကၡေတြ မေပၚေပါက္ေစႏိုင္ဖို႔အတြက္ကို အမုန္းစကား(Hate Speech) တားဆီးေရးဥပေဒ မူၾကမ္းတစ္ခု ေရးဆြဲဖို႔ အတြက္ ဆုံးျဖတ္ၾကပါတယ္”လို႔ေျပာခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ၀န္ႀကီးဌာနကေရးဆြဲမွာမဟုတ္ဘဲ ဘာသာေပါင္းစုံခ်စ္ၾကည္ေရးအဖြဲ႕က အၿငိမ္းစားဥပေဒ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ေရးဆြဲၿပီး သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေလ့လာသုံးသပ္ၿပီး၊ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးကိုပို႔ၿပီး သေဘာထား မွတ္ခ်က္ေတာင္းယူမယ္၊ ၿပီးရင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တင္သြင္းအတည္ျပဳမွာျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးက ျဖည့္စြက္ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။
“လႊတ္ေတာ္မွာအတည္ျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္ ေနာက္ဆုံးအေျခအေနနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့၊ ေခတ္စနစ္၊ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ဥပေဒၾကမ္းတစ္ရပ္ ေပၚထြက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒတစ္ရပ္အတည္ျဖစ္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဥပေဒအရပဲ ဘာသာေပါင္းစုံကိုးကြယ္ၾကတဲ့ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံကိုကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္” လို႔ေျပာခဲ့သလို လက္ရွိအေျခအေနမွာ အမုန္းစကားေျပာဆိုေနၾကသူေတြကိုလည္း တည္ဆဲဥပေဒအရပဲ အေရးယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ အမုန္းစကား(Hate Speech) ေျပာဆိုေရးသားေဟာေျပာေနသူေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႕အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုေရးသားခြင့္ကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ဗရမ္းဗတာဆန္ဆန္ အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိမႈေတြကိုျပဳလုပ္ေနၾကဆဲ၊ ေရးသားေနၾကဆဲ၊ ေဟာေျပာေနၾကဆဲျဖစ္သလို လူမ်ဳိးေရး၊ဘာသာေရး ေသြးခြဲ ရန္တိုက္မႈေတြကိုလည္း ျပဳလုပ္ေနဆဲျဖစ္ၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုေရးသားခြင့္ကိုအသုံးခ်ၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး၊ လူမႈေရးစတာေတြ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္၊ ဆူပူမႈေတြျဖစ္ေအာင္၊ အရပ္သား အစိုးရသစ္အၾကပ္အတည္းျဖစ္ေအာင္၊ အရပ္သားအစိုးရသစ္နဲ႔လူထုၾကား အျမင္မွားအထင္မွားေတြ ေပၚေပါက္လာေအာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာက အျပစ္တင္ေ၀ဖန္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖန္တီးေနမႈေတြရွိေနဆဲပဲျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္တည္ၿငိမ္တိုးတက္ေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံသားတို႔ဘ၀လုံၿခဳံ ေအးခ်မ္းေစဖို႔အတြက္ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔အညီ အမုန္းစကား(Hate Speech) တားဆီးေရးဥပေဒတစ္ရပ္ အျမန္ဆုံးေရးဆြဲ အတည္ျပဳဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီဥပေဒေပၚေပါက္လာမွသာ ဘာသာတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးနဲ႔ တစ္မ်ဳိး၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ပဋိပကၡျဖစ္ေစေအာင္၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေပၚေပါက္ေစေအာင္၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ကိုပ်က္ျပားေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ဖန္တီးေနသူေတြ၊ ေသြးခြဲရန္တိုက္ေနသူေတြြကို က်ဴးလြန္္တဲ့အတိုင္းအတာေပၚမူတည္ၿပီး ျပစ္မႈ ျပစ္ဒဏ္ေတြခ်မွတ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါမွသာ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီဆိုတဲ့ေၾကြးေၾကာ္သံနဲ႔အတူ လူထုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေမွ်ာ္လင့္ၿပီး အားကိုးတႀကီး ေထာက္ခံ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ အရပ္သားအစိုးရအေနနဲ႔ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီး တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းတဲ့ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ႀကီးကို အမုန္းစကား(Hate Speech)ေတြ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းနဲ႔ အျမန္ဆုံးေျပာင္းလဲႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံ၊ လူမ်ဳိးစုံ၊ ဘာသာစုံ ျပည္ေထာင္စုသား ႏိုင္ငံသားအားလုံးကလည္း စုစုစည္းစည္း ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ သဟဇာတျဖစ္စြာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကမွသာ အမုန္းတရားကင္းစင္ၿပီး ခ်စ္ျခင္းတရားေတြနဲ႔ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို မိမိတို႔ရဲ႕ေနာင္လာေနာက္သားမ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဆီ လက္ဆင့္ကမ္းႏိုင္ခဲ့မွာျဖစ္ပါေၾကာင္းနဲ႔ လူ႔ေဘာင္ ေလာကအတြက္ အေကာင္းဆုံးအက်ဳိးျပဳသူေတြအျဖစ္ သမိုင္းမွတ္တိုင္စိုက္ထူခဲ့ၾကဖို႔လိုေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
မင္းမ်ဳိး၀င္း|ရန္ကုန္တကၠသိုလ္|
