ဇန္နဝါရီ ၂ ၊ ၂၀၁၇
ေဆာင္းပါးရွင္- ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း (R.I.T ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္)
၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒသည္ ရႈပ္ေထြးေပြလီလွသည္။ ထိုဥပေဒကို ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ား အပါအဝင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား လူမ်ိဳးစုမ်ားပင္လွ်င္ လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး (လဝက)မွ ေတာင္းဆိုေသာ လဝက အေခၚ “ငယ္စာရင္း” ႏွင့္ မိဘ၊ ဘုိးဘြားမ်ား အေထာက္အထားမ်ားျဖစ္သည့္ (ပံုစံ ၁၊ ႏိုင္ -၂ ၊ ႏိုင္ – ၄) စသည္တို႔ကို မျပႏိုင္သျဖင့္ အဆင့္တစ္ဆင့္ေအာက္ နိမ္႔ခ်ခံရသည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ အခ်ိဳ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ဥပေဒအရ လံုးဝရာႏႈန္းျပည့္ ႏိုင္ငံသားအဆင့္ကို ရရွိပါလ်က္ႏွင့္ မိမိတို႔၏ မွတ္ပံုတင္မ်ား၊ မိဘ ဘိုးဘြားစာရြက္စာတမ္းမ်ားကို စနစ္တက် သိမ္းဆည္းထားမႈ မရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ မီး၊ ေရ၊ ေလ စသည့္ ရန္သူ (၅) ပါး၊ အႏၱရယ္ အသြယ္သြယ္ေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေရေဘး၊ မီးေဘး၊ ေလေဘး၊ ျခ ေဘးသင့္ လဝကရုံးမ်ားေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း သက္ေသခံ၊ မွတ္ပံုတင္၊ သန္ေခါင္းစာရင္း၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပ်ာက္ဆံုး ပ်က္စီး ဆံုးရူံးခဲ့ရသည္။
အမွန္တကယ္ နစ္နာခဲ့သူမ်ားမွာ သံသယႏိုင္ငံသားမ်ားစာရင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသည့္အျပင္ (NVC) National Verification Cards မ်ားကို “မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္း” ပံုစံ၊ ေမြးစာရင္း၊ ေသစာရင္း၊ ခရီးသြားရင္း လိုအပ္လွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သည္မွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသျပႏုိင္ရန္ ယူေနရသူမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားတြင္ ေတြ႔ေနရပါသည္။
ဥပမာျပရလွ်င္ စာေရးသူ၏မိတ္ေဆြတစ္ဦးသည္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး သဃၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ေနထိုင္ၿပီး လဝက ရုံး၌ ပန္းေရာင္ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကတ္ကို ေလွ်က္ထားခဲ့စဥ္က ၃ ေခါက္ခ်ိဳး မူရင္းမွတ္ပံုတင္ ေပ်ာ္ဆံုးေန၍ မိတၱဴျဖင့္ ေလွ်ာက္ခဲ့ပါသည္။ ဖခင္သာ္ ယူစီစီ (UCC) ျမန္မာဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီေခတ္က ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအား တရားဝင္က်မ္းက်ိန္ဆိုၿပီး ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ကို ဝန္ႀကီးမ်ားစံုရာျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳထုတ္ေပးခဲ့ေသာ ဥပေဒအရ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ခံရသည့္ကတ္ျပား တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ထိုယူစီစီ UCC မူရင္းကတ္ျပားကို ကာယကံရွင္ေသဆံုးစဥ္က ဥပေဒအရ “လဝက” ရုံးသို႔ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ UCC မွတ္ပံုတင္ နံပါတ္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုး သဃၤကၽြန္း လဝကမွ ထုတ္ေပးခဲ့သည့္ အစိမ္းေရာင္ ႏိုင္ငံသားျပဳ စာအုပ္ႏွင့္ အစိမ္းေရာင္ကတ္ျပားျဖင့္ ႏွစ္ပါးသြားခ့ဲရသည္။ တစ္ဆင့္နိမ့္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။
၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ လက္ရွိတရားဝင္အေနျဖင့္ “ႏိုင္ငံသား” အေနျဖင့္ ထုတ္ေပးေနေသာ မွတ္ပံုတင္အမ်ိဳးအစား (၃) မ်ိဳး ရွိပါသည္။
(၁) ပန္းေရာင္ ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကတ္
(၂) အစိမ္းေရာင္ ႏိုင္ငံသားျပဳကတ္ႏွင့္ အစိမ္းေရာင္ႏိုင္ငံသားျပဳစာအုပ္
(၃) အျပာေရာင္ ဧည့္ႏုိင္ငံသားကတ္ႏွင့္ ဧည့္ႏိုင္ငံသား စာအုပ္ျဖစ္ပါသည္။
၂၀၁၄ ခုမတ္လတြင္ ျမန္မာအစိုးရသည္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ UNFPA ႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ သန္းေခါင္းစာရင္း မွတ္တမ္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကတ္ (ပန္းေရာင္) ကိုင္ေဆာင္သူေပါင္း – ၂၈၃၉၇၅၁၉ ဦး၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူေပါင္း – ၃၇,၄၂၉ ဦး၊ ၃ေခါက္ခ်ိဴး ၊ အစိမ္းေရာင္၊ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူေပါင္း – ၆၈၂၂၈ ဦး၊ ၃၁-၃-၂၀၁၅ ရက္ေန႔တြင္ သက္တမ္းကုန္ဆုံးခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ ယာယီ White card ကိုင္ေဆာင္ထားျခင္းမရွိအပါဝင္ မည္သည့္လက္မွတ္မွ် ကိုင္ေဆာင္ထားျခင္း မရိွသူေပါင္း – ၁၁,၂၀၇,၇၆၉ ဦး ။ အထက္ပါစာရင္းဇယားမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး (လဝက) ဌာန၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ကိစၥမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အတြက္ ျပည္သူလူထု ၁၁ သန္း ေက်ာ္ မည္သည့္မွတ္ပံုတင္ကတ္ျပားမွ် မရရွိခ့ဲျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ အမိန္႔အရ ၃၁-၃-၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ေသာ White card မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ခဲ့သူမ်ား အား အျခား သက္ေသခံကတ္ျပားတစ္ခုအား အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ “လဝက” ဌာနျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းမ်ား ဆိုသူမ်ား၊ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားဆိူသူမ်ားက တာဝန္မ့ဲမႈ၊ ေစတနာမမွန္မႈတို႔ေၾကာင့္ ေျမစာပင္ျဖစ္ရသူမ်ား ေထာင္နန္းစံေနသူမ်ား၊ ခိုးဝင္စြပ္စြဲၿပီး မတရားစီရင္ခံေနသူမ်ားမွ ျပည္သူလူထုပင္ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္းစာရင္းအရ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးထဲမွလည္းေကာင္း၊ အျခားလူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားထဲမွလည္း၊ အသစ္ အသစ္ေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ား ေပၚထြက္လာရာ အတည္ျပဳခ်က္မရေသးေသာ ေနျပည္ေတာ္သတင္းတရပ္အရ လူမ်ိဳးစုေပါင္း ၈၃၀ ေက်ာ္ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီး လူမ်ိဳးအမည္ စာရင္းတစ္ခုတြင္ “ဗုဒၶလူမ်ိဳးစု” ဟူ၍ ေပၚထြက္လာျခင္းသည္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထူးဆန္းဖြယ္ရာ ျဖစ္သည္။
ပို၍ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းသည္မွာ ၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို “နဝတ” စစ္အစိုးရက ၁၉၈၉ ခု မတ္လေလာက္က စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ၿပီး ၃ ေခါက္ခ်ိဳးမွတ္ပံုတင္မ်ားကို ျပန္လည္ အပ္ႏွံေစခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လာရာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ယခုအခ်ိန္ထိ ျပည္နယ္တိုင္း လဝက ရုံးမ်ားတြင္ အဆင့္ဆင့္ စီစစ္ေနတုန္းပင္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရး ပန္းေရာင္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားအား စီစစ္သည့္ ကိစၥျပီးဆံုးလွ်င္ “ႏိုင္ငံသားလတ္မွတ္” စာအုပ္ကို ထုတ္ေပးမည္ဟု သိရသည္။
သို႔ေသာ္ ကိစၥျပီးဆံုးလွ်င္ “ႏိုင္ငံသားလတ္မွတ္” စာအုပ္၊ အနီေရာင္ (ႏိုင္ငံကူးလတ္မွတ္ပံုစံ အေရာင္) ကို ၁၉၈၉ ခု မတ္လ ကတည္းက ထုတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း စာေရးသူ မၾကာေသးခင္က မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ မိတ္ေဆြတစ္ဦးအား ေမးျမန္းခဲ့ၿပီး မွတ္တမ္းဓာတ္ပံုမ်ားကို ရယူခ့ဲပါသည္။
ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးကတ္အေၾကာင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစု ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အခက္အခဲ ျပသာနာ တစ္ခုျဖစ္ေနသည့္ အတြက္ ၂၉-၁၂-၂၀၁၆ တြင္ ထိုအေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တြင္ စာေရးသူ ေဟာေျပာပြဲတစ္ခုကို “ပညာေရး၊ ေလ့က်င့္ေရးႏွင့္ လူမႈဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးစင္တာ” တြင္ တရားလႊတ္ေတာ္ေ႔ရွေနတစ္ဦးႏွင့္ အတူ ေဟာေျပာျဖစ္ခဲ့သည္။
ေဟာေျပာပြဲအၿပီး ေနာက္ေန႔တြင္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက သူ႕ဇနီး၏ ၁၉၈၉ ခု မတ္လတြင္ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး (လဝက) ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေမာင္ေအာင္ (ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအာင္(ျငိမ္း)) ကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ထုတ္ေပးခ့ဲေသာ “ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္” စာအုပ္ကို စာေရးသူ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ေသာအခါ အလြန္ အံ့ၾသမိခဲ့ပါသည္။ ကိုယ့္မ်က္လံုး ကိုယ္မယံုႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္သြားခဲ့ရပါသည္။ စာေရးသူ သိသေလာက္ေျပာရလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံသား လက္မွတ္စာအုပ္ကို မည္သူမွ် ကိုင္ေဆာင္ထားျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ၾကားဖူးပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ေဟာေျပာပြဲတြင္ ႏိုင္ငံသား သမၼတ ႀကီးႏွင့္ ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္မ်ား၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ စာအုပ္ကို မရရွိေသးေၾကာင္း ေဟာေျပာခဲ့ပါသည္။
ထို႔သို႔ရဲရဲတင္းတင္းေျပာႏိုင္ျခင္းသည္မွာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္အပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ပင္ ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကတ္ ပန္းေရာင္ကို ၂၃-၄-၂၀၁၅ တြင္ရခဲ့ေၾကာင္း အတိအက်သိ၍ ပရိတ္သတ္ ၁၅၀ ေက်ာ္ေ႔ရွတြင္ ေျပာၾကား ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ထိုႏိုင္ငံသားလက္မွတ္စာအုပ္ကို ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးပန္းေရာင္ကတ္ႏွင့္အတူ ၁၉၈၉ခုႏွစ္ မတ္လက ေပးခဲ့ေၾကာင္း ကာယကံရွင္က ေျပာပါတယ္။ ထိုႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ စာအုပ္တြင္ အမွတ္စဥ္က ၄၀၀၀ ေက်ာ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတိထားမိပါသည္။ ထိုစာအုပ္ထဲတြင္ မိမိ၏မိသားစု အမည္မ်ား ျဖည့္စြက္ရန္ ေနရာမ်ား၊ ကာယကံရွင္ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ စာအုပ္ပိုင္ရွင္အား ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ပါဝင္သည္။ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် ေလ့လာၾကည့္ခဲ့သည္။ ထူးျခားသည္မွာ “ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္” ဟူေသာစာသားေအာက္တြင္ “ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္” ဟူေသာ စာသားကို ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤအခ်က္ကိုေလ့လာၾကည့္လွ်င္ စစ္အစိုးရတို႔မည္သည္ ျပည္သူလူထုကို ဂရုမစုိက္ပဲ ထင္ရာဆိုင္းသည့္မူကို “ေရဗူးေပါက္တာမလို၊ ေရပါတာပဲလိုခ်င္” ဆိုသည့္ ငါတေကာ ေကာသည့့္ လုပ္ရပ္မ်ိဳးကို လုပ္ေလ့ရွိခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသတစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိေသာ လုပ္ရပ္မ်ားကိုိလည္း လုပ္ေလ့ရွိခဲ့ေၾကာင္း စာေရးသူ သတိျပဳမိပါသည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ၂၀၁၄ ခုသန္းေခါင္ စာရင္းအရ လူမ်ိဳးစု ၈၃၀ ေက်ာ္ေနျခင္း “ဗုဒၶလူမ်ိဳးစု” ဟူ၍ ေပၚထြက္လာခဲ့ျခင္း၊ မိမိတို႔ႏွင့္ ပုလဲနံ႔သင့္သည့္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားလတ္မွတ္စာအုပ္ကို လက္သိပ္ထိုးေပးထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္၊ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံ၍ ျပည္သူ႔ဆႏၵႏွင့္ တစ္သားတည္း ျပည္သူမ်က္ႏွာကိုသာၾကည့္မည့္ အစိုးရတစ္ရပ္ အေနျဖင့္ ေနာင္အနာဂတ္ တြင္ ထုတ္ေပးမည့္ ႏိုုင္ငံသား SMART CARD တြင္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္ကို ေမြးဖြားမည့္ ႏိုင္ငံသား ကတ္မ်ိဳးကိုသာ ထုတ္ေပးသင့္ပါေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုက္ပါသည္။
ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း (R.I.T ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္)
