ဒီဇင္ဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၅
M-Media
– ၂၀၁၅ ခုနွစ္အတြင္း ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားအား ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ အမ်ားဆံုးႏုိင္ငံမ်ားစာရင္းတြင္ တရုတ္၊ အီဂ်စ္၊ အီရန္တုိ႔က ထိပ္ဆံုး၌ရွိေနၿပီး၊ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ကထက္စာလွ်င္ ယခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရမႈမွာ အနည္းငယ္ က်ဆင္းခဲ့သည္ဟု စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Protect Journalists အဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
နယူးေယာက္အေျခစုိက္ျဖစ္ေသာ အဆုိပါ အဖြဲ႕က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရေသာ ဂ်ာနယ္လစ္ေပါင္း ၁၉၉ ေယာက္ ရွိခဲ့ၿပီး၊ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ၂၂၁ ေယာက္ထိရွိေၾကာင္း ႏႈိင္းယွဥ္ေထာက္ျပခဲ့သည္။
ေထာင္ခ်ခံရသူမ်ားအနက္မွ ေလးပုံသုံးပုံခန္႕မွာ တရုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့အဆုိးရြားဆုံး စာနယ္ဇင္းဖိႏွိပ္သည့္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ၂ ႏွစ္ဆက္တုိက္ ရွိေနျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ေထာင္က်ေနသည့္ သတင္းေထာက္အေရအတြက္မွာ ၄၉ ဦး ရွိေနၿပီး ယခင္ႏွစ္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက စံခ်ိန္တင္ က်ဆင္းမႈျဖစ္သည္။
အီရန္၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ အီသီယုိးပီးယားတုိ႔တြင္လည္း ယခင္ကထက္စာလွ်င္ ဖမ္းဆီးခံ ဂ်ာနယ္လစ္အေရအတြက္မ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားၿပီျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္လည္း ၎ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျပန္လည္လႊတ္ေျမာက္လာသူမ်ားမွာျပည္ႏွင္ဒဏ္အပါအ၀င္ ေငြဒဏ္မ်ားေဆာင္ရျခင္း၊ ျပင္းထန္သည့္ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ားကို ရင္ဆုိင္ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။
အစီရင္ခံစာမ်ားအရ တူရကီတြင္လည္း မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္မ်ား တစ္ဖန္ျပန္၍ ဆုိးရြားလာၿပီး ဖမ္းဆီးခံဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အေရအတြက္သည္ ၂၀၁၄ ထက္ ႏွစ္ဆတုိးလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
“တူရကီႏုိင္ငံက ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကိုေထာင္ခ်မႈ အဆုိး၀ါးဆုံးအျဖစ္ ၂ ႏွစ္ဆက္တုိက္ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၄ မွာ ဂ်ာနယ္လစ္ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ လႊတ္ေပးခဲ့ျပီး ၂၀၁၅ မွာေတာ့ အသစ္ထပ္မံဖမ္းဆီးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ကာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို ေထာင္ခ်တဲ့ႏိုင္ငံမ်ားစာရင္းက နံပါတ္ ၅ မွာ ရပ္တည္ေနပါတယ္” ဟု Protect Journalists ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို ေထာင္ခ်ခဲ့သည့္ အျခားႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အဇာဘုိင္ဂ်န္ႏုိင္ငံက ၈ေယာက္၊ ေဆာ္ဒီႏွင့္ ဆီးရီးယားတြင္ ၇ ေယာက္စီ၊ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက ၆ ေယာက္၊ ဘာရိန္းႏုိင္ငံ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိ႕တြင္ ငါးေယာက္စီ ရွိေနသည္။
အစုိးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႕မ်ားက ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားအား ဖမ္းဆီးမႈမွာ ဆီးရီးယားတြင္ အမ်ားဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂၆ ေယာက္ ထိန္းသိမ္းျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ISIS အဖြဲ႕ကမူ ဆီးရီးယားႏွင့္ အီရတ္တြင္ ၁၈ ေယာက္ခန္႕ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ အစီရင္ခံစာတြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေသာေနရာမ်ား၌ ဂ်ာနယ္လစ္ ၈ ေယာက္ ေပ်ာက္ဆုံးေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
Ref: Aljazeera
