News @ M-Media

Blog

  • ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္း ေက်ာ္ဝင္းေမာင္ (၉၃)ႏွစ္ၿပည့္ ေမြးေန႔ အမွတ္တရ

    ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၆ရက္၊၂၀၁၃
    M-Media
    ပသီေဆာင္းႏွင္းမွဳံ

    ၿမန္မာ့ သမိုင္း၊ ကမၻာ႔ သမိုင္းေတြမွာ သင္ခန္းစာ ယူစရာ၊ဂုဏ္ယူ စရာ၊အားက် အတုယူစရာ၊ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ တဖြားဖြား ေပၚစရာေတြ ၿပည့္ွႏွံ႕ေနတဲ႔ အတိတ္ကာလမ်ားစြာနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ကြ်န္မတို႔ရဲ႔ ၿမန္မာ႔ သမိုင္း စာမ်က္ႏွာကို ၿပန္လွန္ၾကည့္ရင္လည္း ၿမန္မာ့ အာဇာနည္တို႔ ဇြဲမရွိခဲ့ပါလွ်င္ ၿမန္မာ့ ေၿမပုံသည္ ကမၻာ့ဘုံမွ ေပ်ာက္ကုန္သြားမည္ ၿဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သား ရဖူးပါတယ္။

    IMG0532A
    ဘယ္သူမွ အားမကိုးဘူး သူပါသူ စာ ေရးမယ္တဲ့

    ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္းက တကယ့္ၿဖစ္ရပ္ ပုံရိပ္မ်ားကို အပတ္တကုပ္ စိုက္လိုက္မတ္တတ္ စုေဆာင္းေရးသားသူ တစ္ဦးၿဖစ္ေသာ ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္ဟာ သမိုင္းမွာ အက်ည္းတန္ အရုပ္ဆိုးတဲ့ လူသိမမ်ားခဲ့တဲ့ မြန္ၿပည္နယ္၊ က်ဳိက္မေရာ ၿမိဳ႕နယ္၊ ကုလားကုန္း ေက်းရြာသူ ေက်းရြာသား အားလုံးနီးပါး ရြာလုံးကြ်တ္ လူၾကီးလူငယ္ အဘိုးအို အမယ္အိုကစၿပီး ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ ကေလးေတြအထိ အရွင္လတ္လတ္ ရက္စက္မူ သရဖူ ေဆာင္းခဲ့တဲ့ လူသတ္ပြဲၾကီး သမိုင္းကို ဆရာၾကီးဟာ စာတစ္အုပ္ ေပတဖြဲ႕ အေနနဲ႕တိုင္းၿပည္မွာ ရွိဖို႔လိုတယ္လို႔ ခံယူၿပီး သူဟာ အႏၱရယ္ေတြၾကားက အသက္ကို ဖက္နဲ႔ထုပ္ၿပီး သြားကာ  သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။ဆရာၾကီးဟာ ထိုစာအုပ္ကို ” က်ဳိက္မေရာနယ္ရဲ႔ အလွကို အက်ဥ္းတန္ အရုပ္ဆိုးေစတဲ့ သမိုင္းၿဖစ္ရပ္” လို႕ အမည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကုလားကုန္း ရြာသားေတြဟာ အဲဒီေဒသတြင္ လွဳပ္ရွားေသာ ၿမန္မာ့ ေတာ္လွန္ေရး ေျပာက္က်ားတပ္သားမ်ားနဲ႔ ၿဗိတိသွ် ေလထီး တပ္သားမ်ားကို အကူအညီေပးခဲ႔လို႕ ဂ်ပန္ေတြက ရြာလုံးကြ်တ္ ရက္ရက္ စက္စက္သတ္ၿဖတ္ခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ထိုသမိုင္းကို ဖတ္ရႈ႕ရၿခင္းၿဖင့္ ကုလားကုန္းရြာသား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ တိုင္းၿပည္ေပၚ ဘယ္ေလာက္ထိ ခ်စ္ခင္လဲ ဘယ္ေလာက္ထိတိုင္းၿပည္ေပၚမွာ တာ၀န္ေက်ခဲ့ ၾကသလဲ ဆိုတာကို ဆရာၾကီးဟာ စာေပၿဖင့္ မီးေမွာင္းထိုးၿပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။။

    Ukyawwinmg01ဆရာၾကီး၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္ကို ပသီအမ်ဳိးသား အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ အဖဦးဟာနစ္၊အမိ ေဒၚစိန္ညႊန္႕တို႔မွ ၁၆-၂-၁၉၂၀ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဆရာၾကီးဟာ ကခ်င္ၿပည္နယ္၊ဗန္းေမာ္သားပါ။အဂၤလိပ္-ၿမန္မာ (၁၀)တန္းထိ ပညာသင္ၾကားခဲံပါတယ္။ပန္းခ်ီ ၀ါသနာ ပါသူၿဖစ္ပါတယ္။ဆရာၾကီးဟာ ဘီဒီေအ(ဗမာ့ ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္)၊ေလယာဥ္ပစ္ အေၿမာက္ၾကီးတပ္၊ဘီဒီေအ မဂၤလာဒုံ စစ္တကၠသိုလ္ တတိယ အပတ္ ဗိုလ္သင္တန္း တက္ခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္သင္တန္းတက္ေနတုန္း ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႔ တာ၀န္ေပးခ်က္နဲ႔ ၿမန္မာၿပည္ ေၿမာက္ပိုင္းေရာက္ေနတဲ့ မဟာမိ္တ္ေတြနဲ႔ သြားေရာက္ ဆက္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ မဟာမိတ္ေတြနဲ႕ သြားေရာက္ဆက္သြယ္ရင္း လမ္းခုလပ္မွာ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးၿခင္းကို ခံခဲ႔ရပါတယ္။ေၿမေအာက္ ရဲေဘာ္ေတြရဲ႔ အကူအညီနဲ႔ ဆရာၾကီးဟာ အခ်ဳပ္ခန္းကို ေသာ့တူနဲ႔ ဖြင့္ၿပီး ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္ခဲ့ပါတယ္။ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတြရဲ႕ သမိုင္းမွာ ဒီလို ေလွာင္အိမ္ အခ်ဳပ္ခန္းထဲမွာ ေသဒဏ္ေပးခံရၿပီး ထြက္ေၿပး လြတ္ေၿမာက္သြားတဲ့ လူ သူတို႔သမိုင္းမွာ အင္မတန္ ရွားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ဆရာၾကီးဟာ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ၿမန္မာ့ သမိုင္းမွာ စာတတန္ ေပတဖြဲ႔ အေနနဲ႔ က်န္ရစ္ခဲ့ေအာင္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ “၀မ္းအို၀မ္းနဲ႔ ၿမန္မာ့ေၿမေအာက္ ေတာ္လွန္ေရး”ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကို ေရးၿပီး စာေပေလာကထဲ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

    ထိုစာအုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးစာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာ ဆရာေမာင္၀ံသက“သက္ၾကီ၀ါရင့္ ႏိုင္ငံေရး သမားၾကီးေတြ မွတ္ညဏ္ေကာင္းတုန္း ကိုယ္ေတြ႕ေတြကို ၿပန္ေရးၾကတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အလြန္ေက်းဇူးတင္တယ္။အသက္ ၃၀ေအာက္ လူငယ္ေတြကို အဲသလို ႏိုင္ငံေရး ကိုယ္ေတြ႕ မွတ္တမ္းေတြ ဖတ္ေစခ်င္တယ္။ဆရာေက်ာ္၀င္းေမာင္ေရးတဲ႔ “၀မ္းအို၀မ္းနဲ႔ ၿမန္မာ့ ေၿမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး ”လိုစာအုပ္မ်ဳိးက သမိုင္းမွတ္တမ္း အေရးအသားေတြထက္ လူငယ္ေတြကို ပိုၿပီး ဆြဲေဆာင္မယ္လို႕ ကြ်န္ေတာ္ ယူဆပါတယ္”ဟု ပထမတန္းစား ႏိုင္ငံ ပထမတန္းစား စိတ္ဓာတ္ စာအုပ္တြင္ ေရးသားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ဆက္လက္ၿပီး ထိုစာအုပ္တြင္ ဆရာေမာင္၀ံသမွ “ယေန႔ေခတ္ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ထက္သန္တဲ့ လူငယ္ေတြကို ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္ရဲ႔ စာအုပ္ေတြ ဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။သူတို႔ေခတ္က လူငယ္ေတြ နိုင္ငံေရးထဲ ဘယ္လိုပါခဲ့ၾကတယ္၊ ဘယ္လို စြန္႔စားခဲ့ရတယ္၊ဘယ္လို လွိဳင္းတံပိုးေတြကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတယ္ စတာေတြကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ငါတို႔သာ တိုင္းၿပည္ကို ခ်စ္တယ္၊ငါတို႔သာ တိုင္းၿပည္အက်ဳိးကို ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာလို႔ တစ္လြဲမာန္တက္ေနသူေတြလည္း ဖတ္ၿဖစ္ေအာင္ ဖတ္ေစခ်င္တယ္။ႏိုင္ငံေရး သမားဆိုတာ တိုင္းသူၿပည္သား လူအမ်ား အသာစံဖို႕အတြက္ မိမိတို႔ရဲ႕ဘ၀ အနာခံၿပီး လုပ္ေပးရသူဆိုတဲ့ အနက္အဓိပယ္ကို ဦးေက်ာ္၀င္းေမာင္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ဘ၀ထဲမွာ ေတြ႔လာရပါလိမ့္မယ္”ဟု ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရပါတယ္။

    OLYMPUS DIGITAL CAMERA
    အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ဆရာၾကီး ဦးရာဇာတ္စာအုပ္ ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္ စာေပဆု ရတုန္းက အမွတ္တရ

    သက္ေတာ္ရွည္ စာေပပညာရွင္ၾကီး၀မ္းအို၀မ္း ရဲ႔ဘ၀ေအာင္ၿမင္မူ မွတ္တိုင္တစ္ခုကေတာ့ အသက္၈၈ႏွစ္အရြယ္မွာ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ ဆရာၾကီးဦးရာဇာစာအုပ္ႏွင့္ ထြန္းေဖာင္းေဒးရွင္း အတၳဳပတိစာေပဆု ရရွိခဲ့ပါတယ္။အဲဒီတုန္းက ဆရာၾကီးဟာ “၀မ္းသာလြန္းလို႕ ငိုခ်င္တယ္”ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးကို Weekly Eleven ဂ်ာနယ္တြင္ ေရးသားၿပီး ၿပည္သူေတြကို သူ႕ရင္ထဲက စကားသံေတြ ေၿပာၿပခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။

    ဆရာၾကီးဟာ အတိတ္ကာလ၊ပစၥဳပန္ကာလ ႏွစ္ခုမွာ ဘယ္ေပတံႏွင့္ တိုင္းတိုင္း ဘယ္မွတ္ေက်ာက္ႏွင့္ တင္တင္ ေဒါင္ေဒါင္ၿမည္ အစမ္းသပ္ခံနိုင္ ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမား တစ္ေယာက္၊ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ဆိုတာ ေပၚလြင္ထင္ရွားလွပါတယ္။ဆရာၾကီးတို႔ တပ္မေတာ္ထဲ ၀င္တုန္းက ပသီေခၚ ၿမန္မာ မြတ္စလင္အမ်ဳိးသားေတြ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ အၿခား တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေတြထက္ အစားအေသာက္ အဆင္းရဲခံၿပီး ၀င္ခဲ့ရပါတယ္။

    ဆရာၾကီး အသက္ရွင္စဥ္ခ်ိန္ကာလကေန အခုေသဆုံးခ်ိန္ထိ ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ေအာင္ၿမင္ၿခင္း၊ထင္ရွားၿခင္း၊ေက်ာ္ၾကားၿခင္းေတြဟာ တခဏ တစ္ခုန္ တစ္လွမ္းနဲ႔ ရခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။သူဟာ ခိုင္မာေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ေပၚ တစိုက္မတ္မတ္နဲ႔ မဆုတ္မနစ္တဲ့ ဇြဲလုံလကို အရင္းတည္ၿပီး အဖန္ဖန္ တလဲလဲ ၾကိဳးစားၿခင္းရဲ႔ ရလာဒ္ေတြသာ ၿဖစ္ပါတယ္။

    ဆရာၾကီးရဲ႔ ဘ၀ကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့ အခါ အၾကိမ္ၾကိမ္အခါခါ ရွဳံးနိမ့္ခဲ့ဖူးေပ့မယ့္ ေရဆန္လမ္းမွာ လက္ပန္းမက်သလို ေလထန္ ေရဆန္တတ္တဲ့ ေလာကဓံကို ၾကံၾကံခိုင္ ရင္ဆိုင္ တြန္းလွန္ေက်ာ္ၿဖတ္ခဲ့လို႕ ေရာက္ရွိလာရတဲ့ ပန္းတိုင္ပဲၿဖစ္ပါတယ္။

    ဆရာၾကီးဟာ သူလုပ္ေဆာင္စရာရွိတာေတြကို သမိုင္းေပး တာ၀န္တစ္ခု အေနနဲ႔ ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။သူ႕အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ပ်က္ၿပားသြားမွာကိုေတာ့ သူ အထိမခံနိုင္ အပ်က္မခံနိုင္ သူ႔အသက္ကိုသာ လြတ္လပ္ေရး ကန္ေဘာင္ရိုးမွာ စေတးခံဖို႔ ဆုံးၿဖတ္ခဲ့သူပါ။စြန္႔လႊတ္စြန္စား လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ အနစ္နာခံ စြန္႔လႊတ္ရဲတဲ့ သတၱိမ်ဳိး သူ႔မွာ အၿပည့္ပါ။

    ဆရာၾကီးဟာ လူေတြအေပၚ ခြင့္လႊတ္သည္းခံတတ္ၿခင္း၊သူ ယုံၾကည္ရာ အေပၚ တယူတန္ စြဲလန္းၿခင္း၊အားနည္းသူေတြကို သူစားမယ့္ထဲက ခြဲေ၀ေပးတတ္ၿခင္း၊ အနစ္နာခံတတ္ၿခင္း၊ကိုယ့္က်ဳိးစြန္႕လႊတ္တတ္ၿခင္း၊နိမ့္ခ်စြာ ေနထိုင္တတ္ၿခင္း၊သူတစ္ပါးကို ၾကီးငယ္မေရြး ယဥ္ေက်းေဖာ္ေရြ ေလးစားစြာ ဆက္ဆံတတ္ၿခင္း၊မဆုတ္မနစ္ေသာ ဇြဲ၊လုံ႔လရွိၿခင္း၊ရိုးသားၿခင္း၊ သစၥာရွိၿခင္း၊ေဒါသဆို ၿမဴမွဳန္႕မရွိ ပကတိ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿခင္း၊ တင္းတိမ္ ေရာင္ရဲၿခင္း၊စိတ္ေကာင္း ေစတနာေကာင္း ရွိၿခင္း၊မေၿမွာက္ပင့္ တတ္ၿခင္းေတြဟာ  စံနမူနာ အတုယူထိုက္စရာေတြကို ဆရာၾကီးရဲ႕ ဘ၀ထဲမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ဆရာၾကီးရဲ႕ ဘ၀မွာ ကိုင္စြဲေလွ်ာက္လွမ္းတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ေလးကေတာ့ “လိုလွ်င္ ၾကံဆ နည္းလမ္းရ” လို႕အျမဲေျပာေလ့ရိွခဲ့တယ္။

    ဆရာၾကီး လူငယ္ေတြကို အၿမဲရြတ္ဆိုေပးၿပီး ခ်ေရးခိုင္းေလ့ရွိတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ေလးတစ္ခု ရွိပါေသးတယ္။အဲဒါေလးကေတာ့
    “ငါ့မွာ တာ၀န္ေတြ မ်ားစြာရွိတယ္
             ကုန္းေပၚမွာ ေသေသ
             ေရထဲမွာ ေသေသ
             ေလထဲမွာ ေၾကေၾက
             အထိပ္အထိပ္မွာ ငါေနမယ္
            လာမည့္ေဘး ေၿပး၍ မေရွာင္
            ေတြ႔ေအာင္ ငါသြားမယ္
            ဧည္သည္ အိမ္သည္ကို မေစာ္ကားရ ”ဆိုတဲ့ ဂ်ပန္ေခတ္က ဒီေၾကြးေၾကာ္သံေလးကို ခ်ေရးခိုင္း တတ္သလို၊လူငယ္ လူရြယ္ေတြရဲ႕ ႏွလုံးသားထဲထိ စြဲနစ္သြားေအာင္ ရိုက္သြင္းေပးၿပီး စိတ္ဓာတ္ အေမြေပးခဲ့ပါတယ္။ၿပီး ဘ၀မွာ လက္ေတြ႔အသုံးခ်ဖို႕ လမ္းညႊန္ေပးခဲ့တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

    OLYMPUS DIGITAL CAMERA
    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလက က်င္းပခဲ့သည့္ ပထမအၾကိမ္ေၿမာက္ ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္ေန႔ အခမ္းအနား မႏၱေလးတြင္ အမွတ္တရ စကားေၿပာၾကားေနစဥ္

    သူ႕ရဲ႕စိတ္အားထက္သန္မူေတြဟာ အသက္အရြယ္နဲ႔မလိုက္ေအာင္ ေရွ႔သို႔ေရာက္ေနေသာ္လည္း ဇာရာရဲ႔ ဖိစီးမူေတြက ဆရာၾကီးရဲ႔ေၿခေထာက္ကို အေနာက္မွာ က်န္ရစ္ေစခဲ့ပါတယ္(ဆရာၾကီးရဲ႔ လမ္းေလၽွ်ာက္ပုံကို ၿမင္ေတြ႔ဖူးသူတိုင္း ၿပန္လည္ ၿမင္ေယာင္မိႏိုင္ ပါလိမ့္မယ္)။ ၿမန္မာ့ၿပည္ရဲ႔အေရး၊ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႔အေရး၊ ပသီေခၚ ၿမန္မာမြတ္စလင္ေတြရဲ႔ အေရးေတြအတြက္ ေသာကေတြ ပိုက္ေေထြးရင္း ကြယ္လြန္မည့္ ေန႔ရက္ တစ္ရက္ကလြဲရင္း ကေလာင္ကို လက္ကမခ် ခဲ့သူလို႕ သိရပါတယ္။ သူ႔ရဲ့ဘ၀ကို ဇြဲ၊ လုံးလ ၊၀ိရိယေတြနဲ႔  တည္ေဆာက္ ထားတာလို႔ သုံးသပ္မိပါတယ္။

    ဆရာၾကီးရဲ႕ အလႅာဟ္ဆီသို႕ၿပန္ရာလမ္း မွာ ေသခ်င္းႏွင့္စီးခ်င္းထိုးေနရတဲ့အခ်ိန္မွာေတာင္ မီးဇကုန္ ေရခန္းလို႔ လာရာလမ္းသို႕ၿပန္ရေပမယ့္ ေသမင္းကို အံ့တု စိန္ေခၚ အရွဳံးမေပးခဲ့သူပါ။

    ကြ်န္မတို႔လို မ်က္ေမွာက္ ကာလ လူငယ္လူရြယ္ေတြႏွင့္ ေနာက္လာမယ့္ အနာဂတ္ရဲ႕ သားေကာင္းရတနာ သမီးေကာင္းရတနာေတြ အတြက္ထိပါ သမိုင္းကို ရႈ႕ၿမင္ ဆင္ၿခင္ႏိုင္ဖို႕၊အေကာင္းႏွင့္အဆိုး၊အမွန္ႏွင့္အမွားကို  ပိုင္းၿခားၿပီး သင္ခန္းစာ ယူဖြယ္ ေလ့လာ မွတ္သားဖြယ္ အတုယူဖြယ္ရာ သမိုင္းစာအုပ္ေတြကို သဲသဲမဲမဲ ဇြဲနပဲ ၾကီးစြာၿဖင့္ အခက္အခဲအမ်ဳိးစုံကို ေက်ာ္လႊားၿပီး စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ လုပ္သင့္တဲ့ အလုပ္တာ၀န္ေတြကို လုပ္ခဲ့သူရဲ႕ ယေန႔ မွာ က်ေရာက္တဲ့ ဆရာၾကီးရဲ႕ (၉၅)ႏွစ္ၿပည့္ ေမြးေန႔ အမွတ္တရ အေနၿဖင့္ M-Media မွ ဂုဏ္ၿပဳမွတ္တမ္း တင္လိုက္ပါတယ္။

    ** ဓါတ္ပံုအခ်ိဳ႕ကို ဆရာၾကီးမိသားစုထံမွာ ကင္မရာျဖင့္ ျပန္လည္ ရိုက္ကူးေသာေၾကာင့္ ယေန ႔ေန႔စြဲျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။

  • အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ – ဒုကၡသည္မ်ား ကူညီပ့ံပုိးေရး ေကာ္မတီ မွ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ လွဴဒါန္းမည္

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    သတင္း – အမ္တူးေအ

    kachin IDP
    ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား photo-internet

    မႏၲေလး။          ။ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕၊ ဒုကၡသည္မ်ားကူညီပ့ံပုိးေရးေကာ္မတီ (မႏၲေလးတုိင္း၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕)မွ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား ထြက္ေျပး တိမ္းေ႐ွာင္ေနရသည့္ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕သုိ႔ ၁၆.၂.၂၀၁၃ ရက္ေန႔တြင္ သြားေရာက္ၿပီး ၁၇.၂.၂၀၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသုိ႔ စားနပ္ ရိကၡာႏွင့္ ေဆး၀ါး ပစၥည္းမ်ား သြားေရာက္ ကူညီလွဴဒါန္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းရ႐ွိသည္။

    အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ – ဒုကၡသည္မ်ားကူညီပ့ံပုိးေရးေကာ္မတီတြင္ပါ၀င္သည့္ တာ၀န္႐ွိသူတစ္ဦးအား ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မနက္ျဖန္ ၁၅.၂.၂၀၁၃ ရက္ေန႔မွာ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕ကုိ ထြက္ခြာၾကပါမယ္။ လွဴဒါန္းမွာကေတာ့ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕ေပၚက ဘုရားေက်ာင္း (၂)ေက်ာင္းမွာ ေရာက္႐ွိေနသည့္ ကခ်င္ ဒုကၡသည္ ၅၀၀-ေက်ာ္ကုိ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ ေဆး၀ါးေတြ လွဴဒါန္းပါမယ္။ ဘုရားေက်ာင္း ၁-ေက်ာင္းမွာ ဒုကၡသည္ ၃၀၀-ေက်ာ္နဲ႔ ေနာက္ ၁-ေက်ာင္းမွာေတာ့ ဒုကၡသည္ ၁၀၀-ေက်ာ္႐ွိပါတယ္။ အဲဒီ ၅၀၀-ေက်ာ္က ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နဲ႔ ၆-မိုင္အကြာမွာ႐ွိတဲ့ ရြာေလးမွာလည္း ပေလာင္ ဒုကၡသည္ ၄၀၀-ေက်ာ္ကုိလည္း စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ေဆး၀ါးမ်ားကုိ လွဴဒါန္းပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ ဒုကၡသည္စုစုေပါင္း ၁၀၀၀-ေက်ာ္အတြက္ လွဴဒါန္းပါမယ္။ ၁၇.၂.၂၀၁၃ ရက္ေန႔မွာ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕ေပၚမွာပဲ ပစၥည္းမ်ားေပးအပ္လွဴဒါန္းပြဲလုပ္ၿပီး ေပးအပ္ပါမယ္။ ေပးလွဴမွာက တာ၀န္႐ွိ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ကုိ ေပးအပ္မွာပါ။ က်န္းမာေရးကလည္းပါမယ္။ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးကလည္းပါမယ္။ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကလည္းပါမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းက တာ၀န္ခံေတြနဲ ညႇိႏႈိင္းၿပီး ေပးအပ္မွာပါ။” လုိ႔ M-Media ကုိ ေျပာျပလာပါတယ္။

    စားနပ္ရိကၡာအေနႏွင့္ ဆန္-အိတ္(၅၀၀)၊ ကုလားပဲၾကမ္း-အိတ္(၃၀)၊ ဆီ-(၅)ေပပါ၊ ဆား-အခ်ိန္(၃၀၀)၊ ေဆး၀ါးအေနႏွင့္ အေျခခံေဆး၀ါးမ်ားျဖစ္သည့္ ၀မ္းေလွ်ာ/ ၀မ္းပ်က္၊ ဖ်ားနာ၊ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆုိး ေပ်ာက္သည့္ေဆး စသည့္ေဆး၀ါးမ်ား (၁၉)သိန္းေက်ာ္ဖုိး လွဴဒါန္းမည္ျဖစ္ၿပီး စုစုေပါင္း သိန္း(၁၂၀)၀န္းက်င္ တန္ဖုိး႐ွိသည္ဟု သိရသည္။

    အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ – ဒုကၡသည္မ်ား ကူညီပ့ံပုိးေရးေကာ္မတီ (မႏၲေလးတုိင္း၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕)သည္ ၂၀၁၂-ခု ဇြန္လတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ ဘာသာ လူမ်ဳိးမျခား ကူညီပ့ံပုိးေနသည့္ အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ကိစၥတြင္ လူမ်ဳိးဘာသာမေ႐ြးကူညီေစာင့္ေ႐ွာက္ခဲ့သလုိ နမ့္ဆန္မီးေဘးတြင္လည္း မီးေဘးဒုကၡသည္ လူမ်ဳိးဘာသာမေ႐ြးကုိလွဴဒါန္းခဲ့ၿပီး ယခုအႀကိမ္ ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကူညီပံ့ပုိးလွဴဒါန္းျခင္းသည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ လွဴဒါန္းမႈျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

  • အေၿပာင္းအလဲမ်ား ႏွင့္ ဗ်ဴဟာေၿမာက္တဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မ်ား

    ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၅ ၂၀၁၃
    M-Media
    တင္မင္းထြဋ္

    “နည္းပညာမ်ားကို အသုံးၿပဳၿပီး လူထုရဲ႕ စုေပါင္းအသံကို သင္  ၾကားႏုိင္ပါတယ္။ ပင္မစီးေၾကာင္းမွ ၀င္လာတဲ႔ သတင္းမ်ားနဲ႔ တုိက္ရုိက္အစီရင္ခံခ်က္မ်ားက သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စုစည္းႏုိင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးကိုေပါင္းစပ္လုိက္တဲ႔အခါ ဘာေတြၿဖစ္ပ်က္ေနတယ္ဆုိတဲ႔အေၾကာင္းကို ပိုႀကီးမားတဲ႔ရုပ္ပုံလႊာၾကီး တခုကို ရရွိမယ္။”
    Frontline SMS မွ ကင္ဘဏ္ခ္ (Ken Banks)

    large_20081126_Mumbai_attacks၂၀၀၈ မြန္ဘုိင္း အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားၿဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ မြန္ဘုိင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားက မီဒီယာမ်ားေပၚသို႔ မေရာက္ေသး ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား၊ အၿဖစ္အပ်က္မ်ားကို မိုဘိုင္း SMS မ်ား ၊ မိုဘိုင္းဖုန္းကင္မရာမ်ား အသံုးၿပဳကာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မၽွေ၀ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းအၿပင္ Twitter ၊ Flikr ၊ MySpace ႏွင့္ ဘေလာ့ေရးသားၿခင္း ဘေလာ့ကာမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရသူမ်ားႏွင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေသြးလွဴဒါန္းမႈမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ အေသးစား လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ ကူညီေပးႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

    ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေမလ ၂ရက္ေန႔ႏွင့္ ၃ရက္ေန႔ တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ myanmarနာဂစ္မုန္တိုင္းၾကီးတြင္ လူေပါင္း တစ္သိန္း သံုးေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့သည္။ မုန္တိုင္းမ်ား ၿဖစ္ပြားၿပီး ရက္အတန္အၾကာ အထိ ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား၏ အဆမတန္ ေစ်းႏူန္းၾကီးၿမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အခက္ခဲမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရၿပီး လူေပါင္းမ်ားစြာလည္း အသက္မေသသင့္ဘဲ ေသဆံုးခဲ့ၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလက အင္တာနက္လိုင္းမ်ား စိစစ္ပိတ္ပင္မႈမ်ားႏွင့္ အဆမတန္ေစ်းႏႈန္း ၾကီးၿမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အခ်ိန္ႏွင့္ တေၿပးညီမသိရၿခင္း ၊ သတင္းအမွန္ အေၿခအေနအမွန္မ်ားကို လူအမ်ားစု မသိရၿခင္း ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႕ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။

    madagascar_map2၂၀၀၉ခုႏွစ္ MADAGSCAR ႏိုင္ငံ၏ အစိုးရဆန္႔က်င္မႈ ဆႏၵၿပပြဲမ်ားတြင္ စစ္တပ္နဲ ့ ရဲ မ်ား၏ အၾကမ္းဖက္ႏိွမ္နင္းမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံသားမ်ားက Foko – MADAGSCAR  သို႔ SMS မ်ား သတင္းစကား ဓါတ္ပံုမ်ားေပးပို႔ခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံဘေလာ႔ဂါမ်ားက တိက်မွန္ကန္မႈရွိ မရွိ စိစစ္ေပးခဲ့ၾကၿပီး အစီအရင္ခံခ်က္မ်ားကို အြန္လိုင္းေၿမပံုတစ္ခ်က္ ထုတ္ၿပန္ေပးခဲ့ၾကသည္။ Foko ရဲ ႔ ၀ဘက္ဆိုဒ္ဟာ ၿပည္သူေတြကို အႏၱရယ္ရွိတဲ့ေနရာမ်ားကို သတိေပးၿခင္းနဲ ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာမီဒီယာမ်ားထက္ ပိုမိုၿပည့္စံုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးခဲ့ပါတယ္။ Facebook ၊ Ushahidi ၊ Twitter ၊ Blog မ်ားႏွင့္ လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားကို အသံုးခ် လုပ္ေဆာင္သြားခဲ့ၾကသည္။ အင္တာနက္အလွမ္းအလြန္တရာေ၀းကြာ ခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား၏ အခန္း႑သည္ အလြန္မေသးလွသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။

    ၂၀၀၇ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေရႊ၀ါေရာင္ဆႏၵၿပပြဲၾကီးတြင္ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းမႈမ်ား 11ၿပဳလုပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား သံုးမရေအာင္ ၿပတ္ေတာက္လိုက္ၿခင္း၊ အင္တာနက္လိုင္းမ်ား ဆက္သြယ္မႈ ၿဖတ္ေတာက္ကာ မ်က္ေၿခပ်က္မႈမ်ားၿပဳလုပ္ခဲ့သလို ဘေလာ့ဂ္မ်ား ၊ ဘေလာ့ဂါမ်ား ၊ေရးသားသူမ်ားကိုပါ ေက်ာ့ကြင္း သဖြယ္ ၿပငွန္းခဲ့ေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒၿဖင့္ လူငယ္ အမ်ားအၿပားႏွင့္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအၿပားကို ေထာင္နန္းစံေစခဲ့သည္။ (ယင္း မွ်တမႈမရွိ လူ႔အခြင့္အေရး ကင္းမဲ့ေသာ ဥပေဒကို ၿပင္ဆင္သင့္ေနၿပီ ၿဖစ္သည္။) အင္တာနက္ စိစစ္ၿဖတ္ေတာက္မႈမ်ား အလြန္တင္းၾကပ္ေသာ ကာလလည္း ၿဖစ္ခဲ့သည္။ မိုဘိုင္း သိပ္သည္းဆသည္လည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ ႏႈိုင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလး ၿမိဳ႕ၾကီး ႏွစ္ၿမိဳ႕တြင္သာ အမ်ားဆံုးရွိခဲ့ၿပီး။ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားတြင္ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မရွိသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားက ပိုမို မ်ားၿပားခဲ့သည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။

    ၿပည္သူက ပူးေပါင္းသတင္းပို႔ၿခင္း (Citizen Reporting) ဟာ နယ္ပယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမွာ အလုပ္ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၿပည္သူက ၿပည္သူ႔ကို သတင္းၿဖန္႔ေ၀ၿခင္းဆိုတဲ့ Sharing လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ကြန္ယက္မ်ားဟာ အလြန္အသံုး၀င္လာသလို သတင္း႒ာနမ်ားထက္လည္း ေစာလ်င္စြာ ရာက္ရွိတတ္ပါတယ္။ စိစစ္မႈမရွိသည့္အတြက္ ဟုတ္သေလာ မဟုတ္သေလာဆိုတာထက္ သတင္းအေစာလ်င္စြာ ေရာက္ရွိလာၿခင္းဟာ စိတ္၀င္စားမႈနဲ႔ သတင္းေထာက္မ်ား ေၿခရာခံဖို႔ရာ လမ္းေၾကာင္းကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္လာပါတယ္။

    အိႏၵိယတြင္ Twitter အသံုးၿပဳသူေတြဟာ သူတို႔လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားက တဆင့္ ကမာၻႏွင့္အ၀ွမ္း အၿခား Twitter သံုးသူမ်ားမရႏိုင္တဲ့ ကုဒ္တို(Short code) ကို သံုးၿပီး ေနာက္ဆံုးၿဖစ္ရပ္ေတြကို တင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာေအာင္ၿမင္မႈတစ္ရပ္ပါ။

    မိုဘိုင္းႏွင့္ လူမႈ႔ကြန္ယက္မ်ားက ဘာေတြကို စြမ္းေဆာင္ေပးသလဲ

    ဆႏၵၿပပြဲမ်ား ၊ သဘာ၀ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ အဓိကရုဏ္မ်ားလို  အေရးကိစၥေတြမွာ သတင္းေစာလ်င္စြာ ရရွိဖို႔ႏွင့္ အာရံုစိုက္မႈကို ရယူဖို႔ လက္ကိုင္ဖုန္းၿဖင့္သတင္းေပးပို႕ၿခင္း (SMS) ကို သံုးစြဲႏိုင္ပါတယ္။ (ၿမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ မိုဘိုင္းမ်ားတြင္ ၿမန္မာစနစ္ၿဖင့္ အၿပန္အလွန္ ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ apps မ်ား အမ်ားအၿပားေပၚေပါက္ေနၿပီၿဖစ္သည္။) လက္ကိုင္ဖုန္းေတြကို အသံုးၿပဳ၍ စာသား သတင္းပို႔လႊာမ်ား ၊ ဓါတ္ပံုမ်ားၿဖင့္ အၿပန္အလွန္ေပးပို႔ႏိုင္သည့္အၿပင္ သတင္းပို႔ခ်က္မ်ားကို ၀ဘက္ဆိုဒ္မ်ား (သို႕) ၀ဘက္ဆိုဒ္ၾကည့္ရူႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းမ်ား သံုးၿပီးေ၀မွ်ႏိုင္ပါတယ္။

    22

    တိုက္ရိုက္သတင္းေပးပို႔ၿခင္းဟာ ဆႏၵၿပပြဲ (သို႔) လႈပ္ရွားမူတခုအတြင္း ေထာက္ခံမႈမ်ားကို လံုၿခံဳစြာ ထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အမ်ားဆံုး အသံုးၿပဳက်တာကေတာ့  Twitter နဲ ့ ွQik.com ဆိုတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္း ဗီဒီယို ပရိုဂရမ္တခု ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး ဘယ္သူေတာ့ၿဖင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿခင္းခံေနရၿပီ ဘယ္သူကေတာ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီ စသည္ၿဖင့္ ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ားကို မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ စာသားေတြနဲ ့ မိုဘိုင္း ဗီဒီယိုမ်ားကို ကမာၻအႏွံ ့က လူေတြကို ဒီသတင္းဆီ အာရံုစိုက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။

    33မီဒီယာက ေရာက္ရွိၿခင္းမရွိေသးေသာ၊ သတင္းေထာက္မ်ား ၀င္ေရာက္ခြင့္ စိစစ္တားဆီးထားၿခင္း အေၿခအေနမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ားဟာ Facebook ၊Twitter ၊ Ushahidi လိုမ်ိဳး ကြန္ယက္ အမ်ားအၿပားကို သံုးၿပီး တိုက္ရိုက္ အစီရင္ခံႏိုင္ပါတယ္။ လုပ္ေဆာင္သူအေနနဲ ့ အင္တာနက္လိုင္း မရွိၿခင္း ၊ လူသိခံရၿခင္း ၊ အႏၱရယ္မ်ားမယ္ထင္ရင္ ၿဖစ္ပြားေနေသာ ဧရိယာၿပင္ပက တေယာက္ေယာက္ဆီ စာသားသတင္းလႊာမ်ား (Text SMS) မ်ား ပို႔ၿပီး အြန္လိုင္းမွာ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ၿပန္ေပးဖို႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။ blip.tv နဲ ့ Witness Hub လို လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ ဗီဒီယိုေတြသီးသန္႔တင္တဲ့ ၀ဘက္ဆိုဒ္ေတြမွာလည္း တင္ပို႔ ႏိုင္ၾကပါတယ္။

    ၿမန္ဆန္တဲ့ အင္တာနက္ ေကာ္နက္ရွင္ ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အင္တာနက္အသံုးၿပဳႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္း၊ တက္ဘလက္မ်ား ၊  lattop မ်ားတြင္ ပါရွိေသာ webcan (ဗီဒီယိုကင္မရာအေသးစား) မ်ားကို သံုးၿပီး Ustream.tv (သို႕) livestream.com ကဲ့သို႕ေသာ တိုက္ရိုက္ထုတ္လႊင့္လို႔ရတဲ့ ဗီဒီယိုမ်ားၿဖင့္ အင္တာနက္ေပၚ တိုက္ရိုက္လႊင့္တင္ ေပးပို႔ႏိုင္ၾကမွာပါ။

    ဒါ့အၿပင္ လူေတြအေနနဲ ့ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဗီဒီယိုမ်ား ၊ မွတ္တမ္း အခ်က္အလက္မ်ားကို သိမ္းဆည္းခံရၿခင္း၊ အဖမ္းဆီးခံရၿခင္းတို႔ကို စိုးရိမ္ပါက မိမိတို႔ေပးပို႕တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကြန္ယက္မ်ားသို႔အလ်င္အၿမန္ ေ၀မွ်ၿခင္း၊ အၿခားသူေတြနဲ ့ ဖုန္းအခ်င္းခ်င္းဖိုင္ေတြ လႊဲထားၿခင္း ၊ MMS (မာလ္တီမီဒီယာမက္ေဆ့့ခ်္မ်ား) (သို႔) အီးေမးလ္မ်ားမွ တဆင့္ ေ၀းမွ်ထားၿပီး တစ္ၿပိဳင္နက္ မိမိတို႔ဆီက အခ်က္အလက္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးထားႏိုင္ပါတယ္။

    မွတ္ခ်က္ ။     ။   MMS (မာလ္တီမီဒီယာမက္ေဆ့့ခ်္) ဆုိသည္မွာ မိုဘိုင္းကြန္ယက္ကိုအေၿခခံကာ ဓါတ္ပံု ၊ ရုပ္သံ၊ စာသားမ်ားကို ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ SMS အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးပင္ၿဖစ္ၿပီး။ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ အမ်ားစုကို အသံုးၿပဳခြင့္ မေပးေသးေသာ စနစ္ တစ္ခုၿဖစ္သည္။

    အင္တာနက္မရွိေသာေနရာက စာတိုၿဖင့္ သတင္းၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္း

    Frontline SMS (http://www.frontlinesms.com)  ဟာ အင္တာနက္ေကာ္နက္ရွင္မရွိပဲနဲ ့ေတာင္ လူအမ်ားအၿပားကို ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူၿဖစ္ေစပါတယ္။ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူမ်ားဟာ Frontline SMS ကို အသံုးၿပဳၿပီး သူတို႔ရဲ lattop ကြန္ပ်ဴတာမ်ားမွတဆင့္ အင္တာနက္မရွိေသာေနရာမ်ား မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားဆီသို႔ စာသားသတင္းလႊာ SMS မ်ားၿဖင့္ ေပးပို႔ၿပီး လက္ခံရရွိသူမ်ားကလည္း အၿပန္အလွန္ေပးပို႔ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ လႈ႔ံေဆာ္လႈပ္ရွားသူမ်ားဟာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ၿခင္း၊ ဆႏၵၿပပြဲမ်ား စီစဥ္ၿခင္း၊ လူထုဆႏၵမ်ားေလ့လာၿခင္းႏွင့္ အေရးေပၚ သတိေပးခ်က္မ်ား (သဘာ၀ေဘးအႏၱရယ္မ်ားအပါအ၀င္) အတြက္ Frontline SMS ကိုအသံုးၿပဳခဲ့ၾကပါသည္။

    44

    “Facebook, Twitter, Myspace, Blogမ်ား စသည္ၿဖင့္ က႑မ်ိဳးစံုႏွင့္ ကြန္ယက္ေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခ်ိန္ေပးတည္ေဆာက္ခဲ့ရတဲ့ အသိုင္းအ၀န္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး အြန္လိုင္း အသိုင္းအ၀န္းမွာ အားလံုးနဲ ့ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိၿပီးသား လူအမ်ားရဲ ႔မ႑ိဳင္အၿဖစ္လည္း တည္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တခုခုၿဖစ္လာၿပီး ၊ တံု႕ၿပန္ဖို႔ လိုအပ္လာၿပီဆိုရင္လည္း  ဖန္တီးၿပီးသား အခ်ိတ္အဆက္မ်ားမွတဆင့္ ကြန္ယက္ေပၚမွာ ေၿခရာလက္ရာခ်န္ခဲ့ရံုနဲ ့ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ရွိၿပီးသားအသိုင္းအ၀န္းမ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ စည္းရံုးၿပီးသားၿဖစ္တယ္။’’      လို႔ နည္းပညာသုေတသီ  Dina Mehta က ဆိုပါတယ္။

    မွန္ေပသည္။ ယေန႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ သတင္းသို၀ွက္မႈကို ဖံုးကြယ္ထားလို႔မရေတာ့ေပ။ ကမာၻသည္ ရြာတစ္ရြာထက္ ပိုမိုက်ဥ္းေၿမာင္းေနၿပီ ၿဖစ္သည္။ ရခိုင္ ပဋိပကၡအေရးတြင္ ကြန္ယက္မီဒီယာမ်ားေၾကာင့္ ဆိုးရြားသြားသည္မ်ားရွိခဲ့သလို ေကာင္းက်ိဳးမ်ားလည္း ရရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အနိမ့္ဆံုးေတာ့ ဘက္ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ အၿမင္မ်ား အၿဖစ္အပ်က္မ်ား ကို ၾကားေနေလ့လာသူမ်ား ပိုမိုပြင့္လင္းစြာ သိၿမင္လိုက္ရသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအေနၿဖင့္ အင္တာနက္သံုးစြဲမႈႏႈန္းသည္  ၂၀၀၁၂-၂၀၁၃တြင္ ၿမိဳ႕ၾကီးၿပၾကီးမ်ားတြင္ တိုးတက္မႈႏႈန္း သိသာမ်ားၿပားလာေသာ္လည္း မိုဘုိင္းဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ေတာ့ အလြန္နည္းပါးေနၿပီး ေက်းလက္မ်ားအထိ ေရာက္ရွိၿပန္ႏွံ ့ဖို႔လိုအပ္ေနေပသည္။

    ပြင့္လင္းၿမင္သာေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေထာင္ခ်င္သည္ဆိုေသာ အစိုးအရေနၿဖင့္ ပထမဦးစြာ ပြင့္လင္းၿမင္သာေသာ အစိုးရၿဖစ္ဖို႔လိုအပ္ေနသည္။ ဆက္သြယ္ေရးက႑၏အရူပ္အေထြး အေ၀ မတည့္မႈမ်ားထက္ တိုင္းၿပည္အတြင္းရွိေနေသာ လူအမ်ား၏  သာယာ၀ေၿပာေရးကိုသာ ဦးစားေပး သင့္ေပသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ သတင္းအေမွာင္ခ်နည္းစနစ္မ်ားအတိုင္း ဆက္လက္ က်င့္သံုးဖို႕ကိုေတာ့ ယေန႕ေခတ္တြင္ မလြယ္ကူေတာ့ေပ။ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာပင္ သတင္းဖန္တီးမႈမ်ား ေၿပာင္းလဲလာခဲ့ေပသည္။ လူမႈအသိုင္းအ၀န္းကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးေ၀မွ်ခံစားကာ ကိုယ္တိုင္သတင္းေလာကကို ေရာက္ရွိေနၾကၿပီၿဖစ္သည္။

    မၾကာမီ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ အေၿပာင္းအလဲမ်ားေတာ့ က်ိန္းေသၿဖစ္ေတာ့မည္ၿဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ ပိတ္ဆို႔ထားေစကာမႈ ထြက္ေပါက္တစ္စံုတစ္ရာသည္ ရွိစၿမဲ ၿဖစ္သည္။ အင္တာနက္လိုင္းမ်ားမရႏိုင္ေသးေသာ ေက်းလက္မ်ားတြင္ တိုးတက္မ်ားၿပားလာေသာ မိုဘိုင္းကြန္ယက္မ်ားကို အသံုးခ်ကာ လိုအပ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ အသံုးတည့္ေစရန္ စဥ္စားထားဖို႔လိုအပ္ေနၿပီၿဖစ္သည္။ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္ ၊ တရုတ္၊ အာဖရိကႏိုင္ငံအမ်ားအၿပားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား အသံုးၿပဳကာ ေက်းလက္ေနၿပည္သူမ်ား ေငြလႊဲ၊ ေငြပို႔  ၊ သီးႏွံေစ်းႏႈန္း၊ သတင္းအေၿခအေနမ်ားကို အသံုးၿပဳတိုးတက္ေနသည့္ သာဓကမ်ားကို ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲေရးတြင္ အသံုးခ်ရမည္ ၿဖစ္သည္။

    မည္သို႕ပင္ဆိုကာမူ အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ အာဖရိကႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ပင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကို တြင္က်ယ္စြာၿဖင့္ အသံုးၿပဳခြင့္ေပးခဲ့ၿခင္းသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ တိုးတက္မႈႏွင့္ သတင္းအလင္းေရာင္ ကို တစ္စံုတစ္ရာေပးေနသည္မွာ ၿငင္းမရေသာ သက္ေသမ်ားပင္ၿဖစ္ေပေတာ့သည္။

    တင္မင္းထြဋ္

     

    ေအာက္ပါတို႔မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ၿပန္ဆိုကာ သံုးသပ္ေရးသားေဖၚၿပပါသည္။

    http://bit.ly/Tiyzh
    http://bit.ly/Qzvvm
    www.frontlinesms.com
    http://www.ushahidi.com   ႏွင့္ တိုက္ရိုက္အစီရင္ခံပါ စာတမ္းငယ္

  • ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရ မြတ္စလင္မ်ားကို ခရီးသြားခြင့္ပိတ္ပင္

    ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ၊ ၂၀၁၃

    Source: DVB

    thandwal
    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ေန႔က ခ၇ိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ သံတြဲ-ရန္ကုန္ ကားမ်ားေပၚတြင္ မြတ္စလင္မ်ားမပါေရး ၾကပ္မတ္ရန္ ညႊန္ၾကားခ်က္ သတင္းဖတ္ရန္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက သံတြဲခရိုင္တြင္းက မြတ္စလင္ေတြကို ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတယ္လို့ တားျမစ္ခံရတဲ့ သံတြဲျမိဳ႕ေန မြတ္စလင္အမ်ဳိးသမီး တဦးက ေျပာပါတယ္။

    ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကိုသြားဖို့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန့က ေလယာဥ္လက္မွတ္သြား၀ယ္ရာမွာ လ၀က ေထာက္ခံခ်က္ရယူဖို့ ေျပာတာေၾကာင့္ သံတြဲခရိ္ုင္ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးဌာန ခရိုင္မႉး ဦးကိုကုိေမာင္ကို သြားေရာက္ေမးျမန္းရာမွာ မြတ္စလင္ေတြကို ပိတ္ပင္ထားတယ္ ဆိုတာကိုသာ သိခဲ့ရျပီး ဘာေၾကာင့္ ပိတ္ပင္တယ္ဆိုတာ မေျပာျပဘူးလို့ အဆိုပါအမ်ဳိးသမီးက ေျပာပါတယ္။

    “နုိင္ငံသားကတ္ ကုိင္ထားသူမွန္သမွ်ကုိ ဒါမ်ဳိးလုပ္တာလားဆုိေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ အစၥလာမ္ပဲ လုပ္တာလုိ့ ေျပာတယ္။ ခ႐ုိင္မႉး ဦးကိုကုိေမာင္က အစၥလာမ္ေတြဆုိရင္ မည္သည့္ ကတ္ကုိင္ထားပါေစ၊ ပန္းေရာင္ကတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သုံးေခါက္ခ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာပဲ ကုိင္ထားပါေစ၊ ျပည္နယ္လ၀က ခြင့္ျပုခ်က္မရဘဲနဲ့ လုံး၀ ခရီးသြားလာခြင့္ မျပဳဘူးတဲ့။ ၈၉ ခုနွစ္ကပဲ ထုတ္ထားတဲ့ ပန္းေရာင္ကတ္ ရခုိင္-အစၥလာမ္ပါ။”

    မြတ္စလင္ေတြကို ခရီးသြားလာခြင့္ တားျမစ္တဲ့အမိန့္ထုတ္ျပန္တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၁ ရက္ေန့ဟာ ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ့အခြင့္အေရး  အထူးသံ ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္အိုေဟး ကင္တားနားဟာ  ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ေရာက္႐ွိတဲ့ရက္နဲ့ တိုက္ဆိုင္ပါတယ္။

    ဒီကိစၥနဲ့ပတ္သက္လို့ သံတြဲခရိုင္ လ၀ကမႉး ဦးကိုကိုေမာင္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းဖို့ ၾကိဳးစားေပမယ့္ မရပါဘူး။

    သံတြဲျမို့နယ္အဆင့္ လ၀က႐ုံးကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာမွာေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရက နႈတ္မိန့္နဲ့ တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ အေၾကာင္းၾကားတယ္လို့ ေျဖပါတယ္။

    သံတြဲခရိုင္တြင္းက မြတ္စလင္ေတြဟာ အရင္စစ္အစိုးရကာလတေလွ်ာက္လုံး နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပား ကိုင္ေဆာင္ထားေပမယ့္လည္း ၂၀၀၄ နွစ္ကေန ၂၀၁၁ ခုနွစ္ထိ ခရီးသြားလာခြင့္ ကန့္သတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ လေလာက္ကစလို့ နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ လက္၀ယ္ျပသနိုင္ရင္ လြတ္လပ္စြာခရီးသြားလာ ခြင့္ရခဲ့ရာက အခုတခါ ျပန္လည္ပိတ္ပင္ ခံခဲ့ရတာလို့ အဆိုပါ မြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီးက ေျပာပါတယ္။

    အဆိုပါတားျမစ္ခံ အမ်ဳိးသမီးက တျခားဘာသာ၀င္ေတြကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္းမ႐ွိဘဲ မြတ္စလင္ဘာသာ၀င္ကိုသာ ပိတ္ပင္တာျဖစ္တယ္လို့ ေျပာျပပါတယ္။

    “ေလယာဥ္႐ုံးကေန က်မကုိ အဲဒါ ခဏခဏေတာင္းေနတယ္။ အဲဒါ ယူလာခဲ့ေပးပါ ဒါမွေပးလုိ့ရမယ္ သူတုိ့က အေၾကာင္းၾကားထားလို့ ဆုိျပီး။ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းကုိ ၀ယ္တဲ့အခါ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းက အဲလိုဆုိေတာ့၊ ရန္ကုန္အဲေ၀းကုိ လွမ္းဆက္ေတာ့ အစ္မ စိတ္ေတာ့ မ႐ွိနဲ့တဲ့ အစၥလာမ္လား၊ ဗုဒၶဘာသာလားဆုိေတာ့ က်မက အစၥလာမ္ဆုိေတာ့ လ၀က ခြင့္ျပဳခ်က္ယူခဲ့ပါတဲ့။ လ၀က ခြင့္ျပဳခ်က္မပါဘဲ ေလယာဥ္လက္မွတ္မေရာင္းရဘူးဆိုျပီး မေန့ညေနက လ၀ကက လက္မွတ္လာထိုးခုိင္းလုိ့ သူတို့ လက္မွတ္ထိုးလုိက္ရတယ္တဲ့။”

    ဘာေၾကာင့္ပိတ္ပင္တယ္ဆိုတာကို ရခိုင္ျပည္အစိုးရအဖြဲ့အတြင္းေရးမႉးကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းဖို့ ၾကိဳးစားရာမွာ တာ၀န္ခံေျဖဆိုျခင္း မ႐ွိပါဘူး။

  • အတူမေနရင္ တသီးတျခားေနေပါ့။

    အတူမေနရင္ တသီးတျခားေနေပါ့။

    ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ၂၀၁၃
    M-Media
    ညီေမာင္ပံုေဖာ္ၾကည့္သည္။

    ကမၻာ့ေျမပံုကုိၾကည့္၊ ေသခ်ာၾကည့္၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ဖ်ာၾကည့္၊ ႏုိင္ငံစံုကို ေတြ႕ရမွာမဟုတ္လား။ ဗဟုသုတမရွိဘဲႏွင့္ေတာ့ မၾကည့္ေလႏွင့္။ အမွားအယြင္းရွိသြားႏုိင္တယ္ေလ။ ဘာသာတစ္မ်ိဳးတည္းသာရွိတယ္ဆုိတဲ့ႏုိင္ငံ ဘယ္ႏွစ္ႏုိင္ငံေတြ႕လဲ? လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေနထုိင္တယ္ဆုိတဲ့ႏုိင္ငံ ဘယ္ႏွစ္ႏုိင္ငံေတြ႔သလဲ? ဒါျဖင့္ ဘာေတြလဲ? အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ေနာ္၊ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း ျမင္ရမယ္ေနာ္။ အျမင္မေသြေစႏွင့္ေလ။ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ေနာ္။ အမွန္အတုိင္းေျပာမွသာ အမ်ားက လက္ခံေလမေပါ့။ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္းမေျပာသူကုိ ဘယ္လုိ သတ္မွတ္ရမလဲ?

    လူမ်ိဳးဆုိတာ အစုအေ၀းႏွင့္ ေနၾကရတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာ မတူသူေတြ ဘယ္လုိေနထုိင္ၾကသလဲ။ လူဆုိတာမ်ိဳးဟာ တစ္ဦးႏွင္တစ္ဦး အားလံုး စိတ္တူကုိယ္တူျဖစ္ဖုိ႔ဆုိတာ အင္မတန္မွ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ တစ္အူတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကုိေမာင္ႏွမေတြပင္ သင့္တင့္မႈရွိတယ္ဆုိတာ ရွာမွရွားပဲ။ ဒါျဖင့္ ဘယ္လုိေနထုိင္ၾကမလဲ? မတည့္ေပမဲ့ အတူေနၾကတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တသီးတျခားေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပေအာင္ေတာ့ ေနၾကရတာပဲမဟုတ္လား။ အဆင္ေျပမႈကုိ ရွာႀကံရတာပဲမဟုတ္လား။ ရန္သူျဖစ္ေအာင္လုပ္လုိ႔ကေတာ့ အက်ိဳးတရားရယ္လု႔ိ ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ အမုန္းတရားေတြသာ မ်ားလာမယ္ဆုိရင္ ေနရထုိင္ရ က်ဥ္းၾကပ္လာမွာေပါ့။ ႏွစ္ဖက္စလံုး ထိခုိက္ၾကရမွာေပါ့။

    ဒါေၾကာင့္ တစ္ယူမသန္ဖုိ႔လုိတယ္။ တေဇာက္ကန္းဟာ ဘယ္ေနရာမွ အသံုးမတည့္ဘူး။ ဒီလုိလူမ်ိဳးေတြဟာ ပညာမဲ့ေတြ၊ ငတံုးေတြ၊ အစြန္းေရာက္ေတြ၊ တာလီဘန္၊ အလ္ကိုင္ဒါေတြဟာ အစြန္းေရာက္တြလုိ႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ မွန္သင့္သေလာက္ေတာ့ မွန္ပါတယ္။ အျငင္းမပြားလုိပါဘူး။ တာလီဘန္သတ္တာဟာ တစ္ႀကိမ္တစ္ႀကိမ္မွာ တစ္ရာေက်ာ္ေလာက္မရွိပါဘူး။ ဒါျဖင့္ရင္ နာဇီေတြက ဂ်ဴးေျခာက္သန္းသတ္တယ္။ ကေမၻာဒီးယားက မိမိျပည္သူေတြ သံုးသန္းေက်ာ္ေလာက္သက္တယ္။ အာဖရိကမွာ Hutu ႏွင့္ Tutsi တုိ႔ အျပန္အလွန္ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ၾကတာဟာ ႏွစ္သန္းေလာက္ရွိတယ္။ ရုရွားက ေခ်ခ်င္းညႇာ လူဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္ သန္းေက်ာ္သတ္တယ္။ သတ္တဲ့လူေတြဟာ မြတ္စလင္မ္ေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ဒါကုိ အျမင္ရွင္းရွင္းနဲ႔ ျမင္တတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ဓမၼဓိဌာန္ က်က် ေတြးတတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္တယ္ဆုိတာ က်ဴးလြန္သူႏွင့္သာ သက္ဆုိင္တယ္။ က်ဴးလြန္သူဟာ ဘယ္ဘာသာ၀င္၊ ဘယ္လူမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဆုိတာ အေၾကာင္းအရင္းခံမဟုတ္ဘူး။ လူတစ္ဦးက်ဴးလြန္တာကုိ တစ္ႏြယ္ငင္ တစ္စင္ပါတယ္လုိ႔  ခပ္နိမ့္နိမ့္အေတြးအေခၚမ်ိဳးႏွင့္သာ သတ္မွတ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မီးခုိးမဆံုး ျဖစ္ေနေတာ့မွာပဲမဟုတ္လား? က်ဴးလြန္သူနဲ႔ ဘာမွမပက္သက္သူက ဘာကုိတာ၀န္ယူရမွာလဲ။ ဘယ္လုိမ်ားတာ၀န္ရွိေနမွာလဲ?

    ကမၻာ့ကုလသမဂၢက (၁၀၊ ၁၂၊ ၁၉၄၈) ရက္ေန႔မွာ “အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း” ကုိ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းအေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထုိးထားၿပီးျဖစ္တယ္။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းရဲ႕ အပုိဒ္(၂)မွာ “လူတုိင္းသည္ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ အခြင့္အေရးအားလံုး၊ လြတ္လပ္ခြင့္အားလံုးတုိ႔ကုိ ပုိင္ဆုိင္ခံစားခြင့္ရွိသည္။ လူမ်ိဳးႏြယ္အားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အသားအေရာင္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ က်ား မ သဘာ၀အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဘာသာစကားအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာအားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးယူဆခ်က္ (သုိ႔တည္းမဟုတ္) လူမႈအဆင့္အတန္းႏွင့္ဆုိင္ေသာ ဇစ္ျမစ္အားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ပစၥည္းဥစၥာ ဂုဏ္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ မ်ိဳး႐ုိးဇာတိအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခား အဆင့္အတန္းအားျဖင့္ျဖစ္ေစ ခြဲျခားျခင္း မရွိေစရ” ဟု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဘယ္ေလာက္မွ်တတဲ့ ေၾကညာစာတမ္းလဲ။ အမ်ားကုိျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးခ်င္းကုိျဖစ္ေစ နစ္နာေစရန္အတြက္ ဘာမွမပါ။ ဒီေၾကညာစာတမ္းအတုိင္း တစ္သေ၀မတိမ္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကုိ မဆုိထားဘိ။ တစ္ကမၻာလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေနမွာမဟုတ္လား။ သုိ႔ေပမဲ့လုိ႔ ဒီေၾကညာစာတမ္းအတုိင္း မေဆာင္ရြက္ၾကလုိ႔ စစ္ျဖစ္ၾက၊ ပဋိပကၡျဖစ္ၾက၊ စိတ္၀မ္းကြဲၾက အေတာမသတ္ႏုိင္ၾကပါတကား။ လူသားဆုိတာ အျခားလူသားတစ္ဦးကုိ မိမိလုိပဲ လူသားတစ္ဦးျဖစ္ပါလားဆုိတဲ့ အသိအျမင္ ဦးစြာရွိရပါမယ္။ ဒီထက္ တစ္လွမ္းတုိးၿပီး တျခားတစ္ဦးကုိ လူ႕က်င့္၀တ္အတုိင္း က်င့္ႀကံမယ္ဆုိရင္ ပဋိပကၡဆုိတာ ရွိႏုိင္ပါေတာ့မလား။ ဆင္ျခင္ဖြယ္၊ မွတ္သားဖြယ္၊ သံုးသပ္ဖြယ္။

    ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း(၁၀)၌ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးနွင့္ ပက္သက္၍ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒတြင္ပါရွိေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး ျပဌာန္းထားျခင္းျဖစ္ရာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ ျပဌာန္းခ်က္ အတုိင္း ရပုိင္ခြင့္မ်ား ရရွိမည္ဆုိပါက အတုိင္းထက္အလြန္ ၀မ္းသာပီတိ ျဖစ္ရမည္သာ။ ႏုိင္ငံသားတစ္ဦးသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ရပုိင္ခြင့္ ရရွိရမည္မွာ အျငင္းပြားစရာပင္မလုိပါ။ မိမိရပုိင္ခြင့္ကုိ အျပည့္အ၀ေတာင္းဆုိ ပုိင္ခြင့္ရွိပါသည္။ မိမိအခြင့္ေရးကုိ တရားသျဖင့္ေတာင္းဆုိရာတြင္ အျခားသူတစ္ဦး၏ အခြင့္အေရးကုိ ထိခုိက္လာမည္ဆုိပါက ဖြဲ႔စည္းပံုအတုိင္း ေတာင္းဆုိျခင္း မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဥပေဒကုိေက်ာ္လြန္၍ ေတာင္းဆုိျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ေတာင္းဆုိခ်က္သည္ ေလ်ာ္ကန္ညီညြတ္ မွ်တသည္ဟု ေျပာဆုိ၍ မရႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ႏွင့္ သတိထားရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္သူအေနျဖင့္ တရားသျဖင့္ ရပုိင္ခြင့္ကုိ ေျပာဆုိ၊ ကန္႔ကြက္ တင္ျပေနသူမ်ားသည္ တစ္ယူသန္၀ါဒသမားမ်ားသာ ျဖစ္ေပမည္။ အမွန္တရားကုိ ရွာေဖြသူ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။

    ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိၾကည့္၊ ရခုိင္ေရာဂါစလုိ႔ ပ်က္စီးျခင္းငါးပါးတုိင္ခဲ့ၿပီ။ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ သိန္းနဲ႔ခ်ီလုိ႔ ေရာက္ၾကရၿပီ။ အမွတ္ရွိသလား။ မရွိဘူး။ တစ္ယူသန္စိတ္ကုိ မေဖ်ာက္ႏုိင္ေသး။ အျမင္က်ဥ္းလုိ႔ကေတာ့ လုပ္စားမရဘူးသာမွတ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခုိင္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာေနမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ၿပီး စဥ္းစားေ၀ဖန္ၾကည့္စမ္း။ အရွိကုိအရွိအတုိင္း ေျပာႏုိင္ရမယ္ေလ။ ရခုိင္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေနခ့ဲတာဆုိလုိ႔ ဘယ္သမုိင္းမွာမွ မရွိဘူး။ ေျပာရဲလား။ စိန္ေခၚတယ္။ တိမ္ေပၚ တက္ၾကမလား? သမုိင္းကုိ လိမ္ခ်င္သလား။ လိမ္လုိ႔ေရာရမတဲ့လား။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ၿပီး စဥ္းစားေ၀ဖန္ၾကည့္စမ္း။ သမုိင္းကုိမသိရင္ ငအပဲျဖစ္ေပမေပါ့။ သိသိႀကီးႏွင့္ လိမ္ေနတဲ့သူေတြကုိ ဘယ္လုိသတ္မွတ္ရမလဲ။ အရွိတရား အမွန္တရားဆုိတာ ျငင္းပယ္လုိ႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူးဗ်ာ။

    တစ္ဖက္သက္ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၀ါဒကုိပဲ စြဲကုိင္ခဲ့လုိ႔။ က်င့္သံုးခဲ့လုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က အဖတ္ဆယ္လုိ႔မရေအာင္ ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီ။ ဒါေတာင္ အမွတ္မရွိေသး။ တစ္ယူသန္ေနတုန္း။ တစ္ဖက္သတ္ေျပာတုန္း။ သူမ်ားေျမႇာက္ေပးတာလုပ္တုန္း။ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြက ဘာမွမျဖစ္၊ ကုိယ္သာေသရ၊ စားရမဲ့၊ ေသာက္ရမဲ့ျဖစ္ေရ။ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြက ေျမႇာက္ေပးဖုိ႔ေလာက္ပဲ ကၽြမ္းက်င္ၾကတာ။ အေျမႇာက္ခံရသူေတြ ဒုကၡ၊ သုကၡျဖစ္ေတာ့ ဘယ္သူက လာၿပီးကူညီလဲ။ ေျဖရွင္းေပးလဲ။ ဘာအေထာက္အပံ့ေပးလဲ။ ေလာက၀တ္စကားေလးေတာင္ ေျပာေဖၚမရဘူး မဟုတ္လား။ ဒါေတာင္ အမွတ္မရေသး။ အင္မတန္ အသိပညာနည္းလွပါလလား။ တစ္ယူသန္စိတ္ ျပင္းထန္လွပါေကာ။

    ခုအေျခအေနမွာ ဘယ္သူကမ်ား ေထာက္ပံ့တာရွိလဲ။ လက္ခ်ိဳးေရလို႔ရတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖက္က ဘာေထာက္ပံ့ကူညီတာရွိလဲ။ နတၱိပါတကား၊ ဘာတာ၀န္ယူလဲ၊ အစအနေတာင္ မေတြ႔ရပါလား။ တာ၀န္ယူဘုိ႔ ေနေနသာသာ၊ ဥေပကၡာျပဳထားတာ။ ဒါကို မဟာရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား မသိၾကဘူးလား၊ သိပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ေရလိုက္လြဲမ်ားသြားလို႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ႏုိင္ေတာ့ဘူးဗ်ိဳ႕။ ဒီေတာ့ မထူးဘူး ဆက္သြားရမွာဘဲေလ။ မဟုတ္ဘူးလား။ မထူးဇာတ္ႀကီး ခင္းရံုေပါ့။ သန္းေခါင္ထက္ ညဥ့္မနက္ေတာ့ဘူး ေရာက္တဲ့ေနရာက ရပ္တန္႔ၿပီး စဥ္းစဥ္းစားစားႏွင့္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္ဘို႔ ႀကိဳးစားဘုိ႕ စိတ္ကူးတတ္ဘို႔ မလိုအပ္ဘူးလား။ ဆင္ကန္းေတာတိုးခ်ည္းဘဲ လုပ္ေနေတာ့မွာလား။ အေတြးမေခ်ာ္ဘုိ႔ လိုအပ္ေနတဲ့အခ်ိန္ေလ။

    အခု အကူေပးေနတာ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြလဲ။ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြလဲ။ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းလဲ။ သူတုိ႔ေပးတာကို လက္ခံေနရၿပီ မဟုတ္လား? လက္မခံလို႔ေကာရမတဲ့လား။ ဒါျဖင့္ အျခား ဘယ္သူေထာက္ပံ့တာရွိလဲ။ မာနကို ခ၀ါခ်ရၿပီေကာ။ လွဴတာကိုေတာ့ လက္ခံတယ္။ ဒါေတာင္ ေက်းဇူးစကားမဆိုမိ။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ၀န္ေလးေနတာလဲ။ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ေလ။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြက ဆက္ၿပီး ေပးဦးမွာ။ လာလတၱံရွိေသးတယ္။ ေနာက္တြဲေမွ်ာ္ (ေစတနာက အဲေလာက္ ႀကီးမားလွတာ။ ဒါေၾကာင့္ အစစအရာရာ ခ်င့္ခ်ိန္ဘုိ႔လိုလာၿပီ။ စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္ဘုိ႔လုိလာၿပီ။ အေတြးမွန္ဘုိ႔လိုလာၿပီးမဟုတ္လား။

    ကမာၻ႔အေျခအေနၾကည့္ရမယ္ေလ။ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးေနာက္ပိုင္းမွာ အုပ္စုႀကီး (၂)ရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္ေလ။ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ အေရွ႕အုပ္စု။ အေနာက္အုပ္စုက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တယ္။ အေရွ႕အုပ္စုက ဆိုရွယ္လစ္ (ကြန္ျမဴနစ္) ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုး အႏုျမဴပိုင္ဆုိင္ၾကတယ္ မဟုတ္လား။ သူတို႔ စစ္ျဖစ္ရင္ ကမာၻႀကီးဘာျဖစ္သြားမလဲ။ မေတြးရဲစရာ။ ဟီရိုရွီးမား၊ နာဂါဆာကီ သင္ခန္းစာယူၾကတယ္။ ငတံုးေတြမဟုတ္ဘူး။ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၊ တစ္ယူသန္ေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ႏွစ္ဖက္က စစ္ေအးေခတ္လုိ႔ သတ္မွတ္ၾကၿပီး အေကာင္းဆံုးေနထိုင္ေရးဆုိၿပီး လုပ္လာၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ မွတ္သားစရာေကာင္းလဲ။ အတုယူစရာမဟုတ္လား။

    ခုဆုိရင္ အဲဒီစိတ္ကူးအတိုင္း ပံုေဖာ္ႏုိင္ခဲ့လို႔ ကမာၻႀကီးက အေျပာင္းအလဲႀကီးျဖစ္လာခဲ့တာကို မ်က္ျမင္ဒိ႒ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။ အေရွ႕အေနာက္ ခြဲျခားမေနၾကဘဲ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္တစ္ႏိုင္ငံ ကူးလူးဆက္ဆံၾက။ ကုန္သြယ္ၾက။ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံၾကႏွင့္ ဘာအတားအဆီးမွမရွိဘဲ လြတ္လပ္စြာ ဆက္သြယ္၊ ဆက္ဆံေနၾကၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးအဆင္ေျပေနၾကၿပီ။ ပဋိပကၡ မျဖစ္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ရွားေနၾကၿပီ။ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို ေဆြးေႏြးစကား၀ိုင္းမွာ အေျဖရွာၾကၿပီ။ ဒါဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ အေျဖရွာတာ မဟုတ္လား။  အားလံုး အက်ိဳးအျမတ္ရွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ အသီး၊ အပြင့္ကို လက္ေတြ႕ခံစားေနၾကရၿပီ မဟုတ္လား။ ဒါေတြကို ေမ့ေပ်ာက္ထားလုိ႔ ရမလား။

    အင္း… ရခုိင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဒီအေျပာမ်ိဳးပဲ ထပ္ကာတလဲလဲ ေျပာေနေတာ့မွာလား။ ဓါတ္ျပားေဟာင္းႀကီးက စုတ္ျပတ္သတ္ေနၿပီပဲ။ အက်ိဳးမရွိတာကိုပဲ ထည္လဲသံုးေနျခင္းအားျဖင့္ အမွန္တရား ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ကမာၻအေျခအေနကို ၾကည့္ရမယ္ေလ။ ႏႈိင္းႏႈိင္းယွဥ္ယွဥ္ စဥ္းစားႏုိင္ ရမယ္ေလ။ ကမာၻေပၚမွာ ေခတ္မစား ၊ ေခတ္မမွီတဲ့ အေတြးအေခၚေတြကိုသာ ဆက္လက္ခံယူေနမယ္။ က်င့္သံုးေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ သံုးစားမရဘူးသာမွတ္လိုက္ပါ။ တစ္ျပည္နယ္လံုး မိမိ တစ္မ်ိဳးထဲသာေနမယ္ဆုိတဲ့ အင္မတန္မွ က်ဥ္းေျမာင္းလွတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ိဳး မေဖ်ာက္သေရြ႕ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ တိုးတက္မဲ့လမ္းပိတ္သြားၿပီ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြသာ ေတြ႔ရမယ္မွတ္။ အျခားႏိုင္ငံမွာ အလုပ္မလုပ္ႏွင့္။ ကိုယ့္တစ္ျပည္နယ္ထဲမွာေန၊ ရွိဂိုန္ေခတ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံလုိ ဘာႏွင့္မွ မဆက္သြယ္ဘဲ ဧကစာရီက်င့္ေပေတာ့။ ဒါေတာင္ တံခါးဖြင့္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကရွိေသး။

    ဒုတိယကမာၻစစ္တုန္းက အေမရိကန္၏ အႏုျမဴဒဏ္ကို ဂ်ပန္မရႈမလွခံခဲ့ရတယ္။ စစ္ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္တိုးတက္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္နဲ႔ပဲ ေပါင္းခဲ့ရတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ အတူမေနရင္ သီးျခားေနေပါ့ဗ်ာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုးဟာ ခင္ဗ်ားတို႔ပိုင္တယ္ဆုိၿပီး မူပိုင္ခြင့္ ရထားတာမွ မဟုတ္တာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေလ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ထင္တိုင္းႀကဲလုိ႔ မရႏိုင္ဘူး မဟုတ္လား။ ျမန္မာအစိုးရကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး တစ္ဖက္သတ္ ေျပာခ်င္တာ ေျပာလုိ႕ရမလား။ ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ကစၿပီး ရခုိင္ မင္းဆက္ေပ်ာက္လုိ႔ ျမန္မာပိုင္ ျဖစ္ခဲ့ရတာ မွတ္မိမွာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ ရခိုင္မင္းဆက္ေပၚဖို႔ အေၾကာင္းမရွိေတာ့ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ေရာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေရာ ျမန္မာအစိုးရ၏ အစီအမံအတိုင္း လိုက္နာၾကရမွာမဟုတ္လား။

    ဘႀကီးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ (၁၈၂၄) မွာ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအေနႏွင့္ ရွိေနခဲ့တာ။ စစ္ရႈံးလုိ႔ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအေနႏွင့္ ရခိုင္၊ တနသာၤရီတုိ႔ဟာ အေစာဆံုး ကိုလိုနီျဖစ္ခဲ့တာေပါ့။ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့အခါ ရခုိင္၊ တနသၤာရီအတြက္ပါထည့္ၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္ေလ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ရခုိင္အတြက္ဆိုၿပီး သီးျခား လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့တာ မရွိဘူး။ မလိုဘူးေလ။ ရခုိင္က ျမန္မာပိုင္အျဖစ္ကေနၿပီး အသိမ္းခံရတာျဖစ္လုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ၿပီး ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့အခါ ရခိုင္အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပဲ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တာမဟုတ္လား။

    ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္၊ တနသၤာရီတို႔ဟာ ျမန္မာပိုင္အျဖစ္ကေနၿပီး လြတ္လပ္ခဲ့ရတာမဟုတ္လား။ တစ္ကယ့္တကယ္ေတာ့လည္း အသံကြဲ ျမန္မာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ သီးျခားအေနျဖင့္ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး ရွိသလို မူစလင္ကလည္း ရွိေနမွာပါ။ ဒါျဖင့္ အတူေနလုိ႔ မရဘူးဘဲ တစ္ဖြဖြေျပာေနေတာ့ တစ္သီးတစ္ျခားစီခြဲၿပီး ေနၾကရေတာ့မွာေပါ့။ လက္ေတြ႕က်ဘို႔မလိုဘူးလား။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကစို႔လား။ ။

    ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ႕ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။