အောက်တိုဘာ ၃၀၊ ၂၀၂၀
M-Media
ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ် ဆီမီးထွန်းနေသည့် ပြင်သစ်မွတ်စလင်များ
-မနေ့က နိုက်စ်မြို့မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ဓားကိုင် အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုကို ပြင်သစ်မွတ်စလင်တွေက ရှုတ်ချလိုက်ပြီး ဝါဒနဲ့ ဝါဒီကို ခွဲခြားမြင်ဖို့လိုအပ်တယ်လို့လည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
စာသင်ချိန်အတွင်း တမန်တော်မိုဟာမက်ရုပ်ပြောင်ကာတွန်း အသုံးပြုခဲ့တဲ့ ပဲရစ်က ကျောင်းဆရာတစ်ဦး အခုလအစောပိုင်းမှာ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီးတဲ့နောက် ပြင်သစ်သမ္မတ မာခရွန် ပြောကြားခဲ့တဲ့ မှတ်ချက်ကြောင့် မွတ်စလင်ကမ္ဘာနဲ့ ပြင်သစ်အစိုးရတို့အကြား တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေတာပါ။
မာခရွန်က ပြင်သစ်ဟာ ဘာသာရေးမစွက်တဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်ကို တစ်စိုက်မတ်မတ် ကာကွယ်သွားမှာဖြစ်ပြီး ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေအပေါ် လှောင်ပြောင်စော်ကားမှုကို ပိတ်ပင်သွားမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်အများစုရှိရာ နိုင်ငံတွေမှာ ပြင်သစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတာ၊ ပြင်သစ်ကုန်ပစ္စည်းတွေကို သပိတ်မှောက်တာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။
မနေ့က နိုက်စ်မြို့ တိုက်ခိုက်မှုမှာတော့ လူ ၃ ဦးသေဆုံးကာ အများအပြား ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ ကျူးလွန်သူဟာ တူနီးရှားနွယ်ဖွားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ပြင်သစ်က လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ယာစီရ်လူတီက ဒီသတ်ဖြတ်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး၊ အကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်သူဟာ မွတ်စလင်၊ ခရစ်ယာန် ခွဲခြားနေတာမျိုး မရှိဘူးလို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။
“ဘုရားကျောင်းထဲမှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို ခေါင်းဖြတ်လိုက်တာကိုကြည့်ရင် ဒီလူတွေဟာ ဘာကိုမှ အလေးအမြတ်မထားဘူးဆိုတာ တွေ့ရမှာပါ။ ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုတာ ဒီလူတွေမှာ မရှိပါဘူး။ (အခုရက်ပိုင်း) ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်တွေမှာ လူ ၇၅၀ လောက် အသတ်ခံရတယ်။ ဒီနှစ်ခုကို ချိတ်ဆက်ကြည့်ရင် ဒီလို အစွန်းရောက်ဝါဒမျိုးဟာ ကမ္ဘာ့ကိုပြန့်နှံ့နေပြီး ဒါကို တိုက်ဖျက်ရာမှာ ကျွန်တော်တို့ ရှုံးနိမ့်နေတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။ အကြမ်းဖက်သမားတွေက ဘာသာလူမျိုးမခွဲဘဲ သတ်ဖြတ်နေပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ကတော့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေကို ဘာသာလူမျိုးခွဲပြီး ရှုမြင်နေကြပါတယ်”
ပဲရစ်မှာ ကျောင်းဆရာတစ်ဦး အသတ်ခံရပြီးတဲ့နောက် ပြင်သစ်အစိုးရဟာ နိုင်ငံအတွင်းမှာရှိတဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်လူ့အဖွဲ့အစည်းပေါ် သံသယမျက်လုံးနဲ့ ပိုမိုစောင့်ကြည့်လာခဲ့ပြီး ဗလီတွေ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာရေးစာသင်ကျောင်းတွေ၊ မွတ်စလင်ပရဟိတအဖွဲ့တွေအထိပါ ဒီကိစ္စက ရိုက်ခတ်လာခဲ့ပါတယ်။
ဒီကိစ္စနောက်ပိုင်း ပြင်သစ်အစိုးရက ဖျက်သိမ်းခိုင်းခဲ့တဲ့ နာမည်ကြီး မွတ်စလင်ပရဟိတအဖွဲ့ Barakacity ကို တည်ထောင်သူ အီဒရစ် စီဟာမီဒီကလည်း ဒီလိုအစွန်းရောက်တွေကြောင့် တစ်ခြားသူတွေပါ ဒုက္ခရောက်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ဒါမျိုးတိုက်ခိုက်မှုတွေက ဆိုးရွားလွန်းတယ်။ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ဘ၀သစ် လာရောက်ရှာဖွေသူတွေရှိတဲ့ နေရာမျိုးမှာ ဖြစ်တာက မိအေးနှစ်ခါနာတာပါပဲ။ ထိခိုက်ခံစားရသူတွေ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေကို အားပေးကြသလို၊ တကယ်ဘာသာရေးလေးစားတဲ့ သူတွေကိုလည်း အားပေးကြပါတယ်။ ပြင်သစ်ဟာ ရူးနှမ်းမှု၊ အမုန်း၊ ဒေါသနဲ့ လက်စားချေလိုမှုထဲကို ကျရောက်နေပါပြီ “
ဂျာနယ်လစ်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဖိုက်ဇာ ဘင် မိုဟာမက်က တမန်တော်မိုဟာမက် ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးတန်ဖိုး၊ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှု ဓလေ့တွေကို ဆိုရှယ်မီဒီယာကနေတစ်ဆင့် ဖော်ထုတ်ခြင်းဟာ အခုလိုအချိန်အခါမျိုးမှာ အသုံးဝင်လိမ့်မယ်လို့ ယူဆနေပါတယ်။
” ‘ဂျူးဖြစ်ဖြစ်၊ ခရစ်ယာန်ဖြစ်ဖြစ် ဘယ်သူ့ကိုမဆို ထိခိုက်နစ်နာအောင်လုပ်ခဲ့သူဟာ ကမ္ဘာ့တရားစီရင်မယ့်နေ့မှာ ကျွန်ုပ်နဲ့ ဆန့်ကျင်ဖက်လားရာမှာ ရှိလိမ့်မယ်’ လို့ တမန်တော်မိုဟာမက်က မိန့်ကြားခဲ့ပါတယ်” လို့ ဖိုက်ဇာက Twitter စာမျက်နှာမှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
လူမှုရေးအဖွဲ့ Front de Mères က ဖာတီမာ အူဆက်က ဒီလိုအချိန်အခါမျိုးမှာ အားလုံး စုစုစည်းစည်း ညီညီညွတ်ညွတ်ရှိဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ကျွန်မတို့ကို အကြောက်တရားနဲ့ အာဃာဒ စက်ဝန်းထဲက သားကောင်တွေဖြစ်အောင် လုပ်ထားတဲ့ အမုန်းဝါဒဖြန့်သူတွေကို အတူတကွ ဆန့်ကျင်ကြပါစို့။ စည်းလုံးမှု၊ သာတူညီမျှမှု၊ တရားမျှတမှုနဲ့ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာအပေါ် အလေးထားမှုတွေ ရှိကြပါ”
ရုပ်သံအစီအစဉ်တင်ဆက်သူ ဆီဘက်စတီယန် အလ်ဒဲလ်ဟာမစ်ကလည်း နိုက်စ်မြို့မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေဟာ အလွန်စက်ဆုပ်စရာကောင်းတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ထိခိုက်ခံစားရသူတွေ၊ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေနဲ့ ထပ်တူထပ်မျှ ဝမ်းနည်းရပါတယ်။ ဒါဟာ အရိုင်းအစိုင်းဝါဒမျိုးပါ။ ကျူးလွန်သူတွေကို လူလို့တောင် ပြောလို့မရပါဘူး”
နိုင်ငံရေးသမားတွေဟာ ဒီအဖြစ်အပျက်ပေါ်မှာ အမြတ်ထုတ်နေတယ်လို့လည်း ပြင်သစ်မွတ်စလင်တစ်ချို့က ယူဆနေကြပါတယ်။
ပြင်သစ်က လက်ယာစွန်းရောက်အဖွဲ့တွေဟာ ဒီအဖြစ်အပျက်ကို အခြေခံပြီး နိုင်ငံအတွင်းက အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေအပေါ် အကြမ်းဖက်ဖို့ လှုံဆော်တာတွေအထိ ရှိလာပါတယ်။
Ref: Aljazeera
