News @ M-Media

Blog

  • ​ေသြးလြန္​တုပ္​​ေကြး အႏၱရာယ္​က်​ေရာက္​​ေန​ေၾကာင္​း ဖိလစ္​ပိုင္​​ေၾကျငာ

    ​ေသြးလြန္​တုပ္​​ေကြး အႏၱရာယ္​က်​ေရာက္​​ေန​ေၾကာင္​း ဖိလစ္​ပိုင္​​ေၾကျငာ

    ၾသဂုတ္ ၇၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    ၿမိဳ႕ေတာ္ မနီလာတြင္ ျခင္ေဆးျဖန္းေနစဥ္

    -အခုႏွစ္အတြင္း ငွက္ဖ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဟာ ၆၂၂ ဦးအထိ ရွိလာတဲ့အတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက ငွက္ဖ်ားေရာဂါအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ေၾကျငာလိုက္ပါတယ္။

    ဇန္နဝါရီလကေန ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန႔အထိ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွာ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ပြားသူ တစ္သိန္း ၄ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ကထက္ ၉၈ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်ားျပားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းနဲ႔ ေတာင္ပိုင္းေတြမွာ အဓိက ျဖစ္ပြားေနတာပါ။

    မေန႔ကညပိုင္းမွာေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ငွက္ဖ်ားေရာဂါ က်ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေၾကျငာလိုက္ပါတယ္။

    က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ဖရန္စစၥကို ဒူေကးက အခုလို ေၾကျငာလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အစိုးရရဲ႕ အေရးေပၚ ရန္ပံုေငြကေန ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ထုတ္ယူသံုးစြဲႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး ျပည္နယ္အစိုးရေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈကို ပိုမိုအားေကာင္းေစလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ငွက္ဖ်ားတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ျခင္ေပါက္ဖြားတဲ့ ေနရာေတြ ရွင္းလင္းေရးကို ဖိလစ္ပိုင္အစိုးရက အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး အစိုးရေအဂ်င္စီေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ ႐ံုးေတြနဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ သမၼတ ဒူတာေတးဟာ ငွက္ဖ်ားကာကြယ္ေဆး Dengvaxia ကို ပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီး
    အခုျဖစ္ပြားမႈဟာ ဒီပိတ္ပင္မႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ေဆးထုတ္လုပ္တဲ့ ျပင္သစ္ကုမၸဏီက Dengvaxia ေဆးဟာ အရင္က ငွက္ဖ်ားမျဖစ္ဖူးသူေတြအေပၚ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ သတိေပးခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒူတာေတးက ပိတ္ပင္ခဲ့တာပါ။

    အခုႏွစ္အတြင္း အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာတယ္လို႔ WHO က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    မေလးရွားမွာ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ပြားမႈဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကထက္ ၂ ဆနီးနီး တက္လာၿပီး၊ ဗီယက္နမ္မွာလည္း ၄ ဆနီးပါးအထိ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ေတာင္အာရွမွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ျပန္႔ႏွံ႔မႈဒဏ္ကို အႀကီးအက်ယ္ ခံစားေနရပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း က်ဴးလြန္မႈမ်ားကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ပံ့ပိုးေနသည္ဟု ကုလအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပ

    ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း က်ဴးလြန္မႈမ်ားကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ပံ့ပိုးေနသည္ဟု ကုလအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပ

    ၾသဂုတ္ ၆၊ ၂၀၁၉
    M-Media


    ပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္ (MEHL) ပိုင္ ဆာလ္ဖ်ဴရစ္အက္ဆစ္စက္႐ံု

    -ျမန္မာစစ္တပ္က ဦးစီးလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊ အဲဒါေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ လုပ္ငန္းေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း စစ္တပ္ရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းကေန ပံ့ပိုးကူညီေပးေနသလို ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီလုပ္ငန္းေတြကို အေရးယူဖို႔ ကုလ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္က ႏိုင္ငံတကအသိုင္းအဝိုင္းကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

    ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြ အပါအ၀င္၊ တိုင္းရင္းသားေတြ၊ လူနည္းစုေတြအေပၚ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ အခ်အလက္ရွာေဖြဖို႔ ကုလကဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အဖြဲ႕က မေန႔မွာ အစီရင္ခံစာေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီအစီရင္ခံစာမွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးကို စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေခတ္အဆက္ဆက္ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားၿပီး၊ စစ္တပ္ပိုင္လုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ကုမၸဏီေတြဟာ ႏိုင္ငံအတြင္းက လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ပံ့ပိုးေပးေနသလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။

    “ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ လုပ္ငန္းေတြကေန စစ္တပ္က ရရွိေနတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လက္လြတ္ေျခလြတ္ လုပ္ေဆာင္ေနတာကို တြန္းအားေပးလို ျဖစ္ေနပါတ” လို႔ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျပင္သစ္၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေတြက လုပ္ငန္းေတြအပါအ၀င္ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၅၉ ခုအေၾကာင္းကို အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အစၥေရး၊ အိႏၵိယ၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔က ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းေတြအပါအ၀င္ အနည္းဆံုး ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီ ၁၄ ခုေလာက္က ျမန္မာစစ္တပ္ကို လက္နက္ေတြ ေရာင္းခ်ေနတယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

    လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထား

    ကုလရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ စစ္တပ္ပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီး ၂ ခုျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္ (MEHL) နဲ႔ ျမန္မာစီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း (MEC) တို႔ရဲ႕ တည္ေဆာက္ပံုေတြ စီးပြားေရးကြန္ယက္ ျဖန္႔က်က္ထားပံုေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ အပါအ၀င္ လက္ရွိ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အရင္က စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အဲဒီ လုပ္ငန္းႀကီး ၂ ခုဟာ ေက်ာက္စိမ္း၊ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕နဲ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက၀င္ေငြရတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေပါင္း ၁၂၀ ေလာက္ကို လုပ္ကိုင္ေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

    အက်ိဳးအျမတ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရေနတဲ့ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြဟာ အရပ္သားအစိုးရရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ မရွိဘဲ၊ စစ္တပ္ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြကို ဒီအက်ိဳးအျမတ္ေတြက တစ္ဖက္တစ္လမ္းကေန အေထာက္အကူျဖစ္ေစေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကေန လြတ္ေျမာက္ေန႐ံုသာမကဘဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကို ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီးလုပ္ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ကို လိုခ်င္ရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ စစ္တပ္က ႀကီးႀကီးမားမား ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေနမႈကို အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္၊ စစ္တပ္ကို အရပ္သားအစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ကုလ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျပည္ပလုပ္ငန္းမ်ားလည္း တာ၀န္မကင္း

    ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကစလို႔ ျမန္မာစစ္တပ္ကို လက္နက္ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၄ ခုကို အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး၊ ဒီလို ေရာင္းခ်မႈေတြကို လံုး၀ ပိတ္ပင္ႏိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း ကုလလံုျခံဳေရးေကာင္စီကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

    ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ ကေနဒါနဲ႔ ၾသစေတးလ်တို႔က ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြ လုပ္ထားပါတယ္။

    အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ကေတာ့ တကယ္တမ္း ထိေရာက္ဖို႔ဆိုရင္ ပိုၿပီးထိေရာက္တဲ့ အေရးယူမႈ၊ ျမန္မာစစ္တပ္က ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းအုပ္စု ၂ ခု၊ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြက သီးျခား ပစ္မွတ္ထားအေရးယူတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳး လိုအပ္တယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ အၾကံျပဳထားပါတယ္။

    အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္တဲ့ မာဇူကီ ဒါ႐ုစ္မန္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရး
    လက္ဝါဒႀကီးအုပ္ခံရမႈကေန ကင္းလြတ္ေရးအတြက္ စစ္တပ္နဲ႔ကင္းတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြကို တိုက္တြန္းတာ၊ စစ္တပ္ပိုင္လုပ္ငန္းေတြကို ပိတ္ဆို႔အေရးယူတာေတြကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

    “ဒါဟာ သဘာ၀သယံဇာတ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ အားေပးရာေရာက္သလို၊ ျပည္သူလူထုအေပၚ တာ၀န္ခံမႈရွိေစေရး၊ တန္းတူညီမွ်ျဖစ္ေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရး အကူအညီေပးရာလည္း ေရာက္ပါတယ္”

    Ref: DW, hrw.org

  • တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသမီးရွားပါးမႈဒဏ္ကို ခံစားလာရတဲ့ ဗီယက္နမ္ သမီးပ်ိဳမ်ား

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသမီးရွားပါးမႈဒဏ္ကို ခံစားလာရတဲ့ ဗီယက္နမ္ သမီးပ်ိဳမ်ား

    ၾသဂုတ္ ၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာင္းစားခံရသည့္ ဗီယက္နမ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား

    -တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို လူကုန္ကူးကာ အဓမၼ လက္ထပ္ခံရတဲ့ ဗီယက္နမ္မိန္းကေလးငယ္ အေရအတြက္ဟာ တစ္စထက္တစ္စ မ်ားျပားလာေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြင္း က်ား၊ မ အခ်ိဳး မညီမွ်တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကေန သတို႔သမီး၀ယ္လိုအားကလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ျမင့္တက္လာေနပါတယ္။

    မိသားစုနဲ႔သိေနတဲ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က သိပ္မေ၀းတဲ့ Muong Khuong ေဒသကို အလယ္လာဖို႔ ဖိတ္ေခၚမႈကို လက္ခံစဥ္က အထက္တန္းေက်ာင္းသူ Linh မွာ ဘာအေတြးမွ မရွိပါဘူး။

    အဲဒီ ‘မိတ္ေဆြ’ ဆိုတဲ့သူဟာ တကယ္ေတာ့ လူေကာက္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး လူကုန္ကူးဂိုဏ္းအတြက္
    အလုပ္လုပ္ေပးေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ Linh နဲ႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးေအာင္ တစ္ႏွစ္ေလာက္ တစ္ျဖည္းျဖည္းႀကိဳးစားခဲ့တာပါ။

    Muong Khuong ကို သြားတဲ့လမ္းမွာပဲ Linh ကို ျပန္ေပးဆြဲၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေခၚသြားကာ လူစိမ္းတစ္ေယာက္နဲ႔ အဓမၼ လက္ထပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

    “လူကုန္ကူးခံရၿပီဆိုရင္ အဓမၼက်င့္ခံရမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ လူတိုင္း အဲဒီလို အက်င့္ခံရပါတယ္။
    ကၽြန္မ တ႐ုတ္ျပည္မွာ လက္ထပ္လိုက္ရတယ္။ ကၽြန္မေနတဲ့အိမ္မွာ သူတို႔ေျပာသမွ် လိုက္နာရတယ္။ မလိုက္နာဘူးဆိုရင္ ႏွိပ္စက္တာပါပဲ။ ကၽြန္မဟာ တ႐ုတ္တစ္ေယာက္ မဟုတ္တာေၾကာင့္ သူတို႔ အေၾကာက္အလန္႔မရွိ ႏွိပ္စက္ၾကပါတယ္”

    ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းက သာယာလွပတဲ့ ေတာင္ေပၚေဒသမွာ Linh လိုအမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ေလာက္သာရွိေသးတဲ့ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ ရြာေတြကေန ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီး စိုးရိမ္ေကာင္းတဲ့ အေျခအေနအထိ ျဖစ္လာပါတယ္။

    ဒီအမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို ျပန္ေပးဆြဲကာ လူကုန္ကူးသူေတြထံ ေရာင္းစားၾကတာျဖစ္ၿပီး၊ တ႐ုတ္ျပည္ကိုေရာက္ကာ သတို႔သမီးေတြအျဖစ္ ထပ္ဆင့္ ေရာင္းစားခံၾကရပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာက်ား၊ မ အခ်ိဳးမညီမႈဒဏ္ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ရင္ဆိုင္ေနရၿပီး အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြထက္
    အလြန္အမင္း မ်ားျပားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘယ္သူမွ စိတ္မခ်ရ

    ဗီယက္နမ္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔အၾကား နယ္စပ္ဟာ ရွည္လ်ားၿပီး ေတာေတာင္ထူထပ္ကာ ၀င္ရထြက္ရ လြယ္ကူပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူကုန္ကူးသူေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို ျပန္ေပးဆြဲၿပီး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေခၚေဆာင္တာကို အလြယ္တကူ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

    “လူကုန္ကူးတာက ေငြရႊင္တယ္။ တစ္ေယာက္ေလာက္ ပို႔လိုက္တာနဲ႔ ေဒၚလာ ေသာင္းခ်ီရၾကတာ” လို႔ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ပရဟိတအဖြဲ႕ Blue Dragon Children’s Foundation ကို တည္ေထာင္သူ မိုက္ကယ္ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ေျပာပါတယ္။

    Blue Dragon Children’s Foundation အဖြဲ႕ဟာ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသားေတြကို ကယ္ဆယ္ေနတဲ့အဖြဲ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း လူ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ လူကုန္ကူးခံခဲ့ရၿပီး အမ်ားစုဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗီယက္နမ္ ျပည္သူ႕လံုျခံဳေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ တရား၀င္ရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြျဖစ္ၿပီး သတင္းမရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနအံုးမယ္လို႔ ယူဆထားၾကပါတယ္။

    ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ UNDP ရဲ႕ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ကိုင္တလင္ ေ၀ဆန္က ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံဟာ လုပ္အားေခါင္းပံုျဖတ္မႈ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အျမတ္ထုတ္ခံရမႈနဲ႔ အဓမၼလက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈတို႔ရဲ႕ ရင္းျမစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ေဒသေတြမွာ ဆင္းရဲမြဲေတတာ၊ ပညာရည္ နိမ့္ပါးတာနဲ႔ အလုပ္အကိုင္
    ရွားပါးတာေၾကာင့္ အမ်ိးသမီးေတြ အျပင္ထြက္ၿပီး အလုပ္ရွာလုပ္ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေ၀ဆန္က ဆိုပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို ေရာင္းစားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပြဲစားေတြ၊ လူကုန္ကူးသူေတြဟာ ရက္ခ်ီ၊ လခ်ီ
    အခ်ိန္ေပးၿပီး ရင္းႏွီးေအာင္၊ နီးစပ္ေအာင္ ခ်ဥ္းကပ္ၾကတယ္လို႔ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    လူကုန္ကူးသူဆိုၿပီး သီးသန္႔မရွိပါဘူး။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေက်ာင္းထြက္ထားသူေတြကေန ေစ်းက လက္ဖက္ရည္ေရာင္းတဲ့ အဖြားအို၊ သူငယ္ခ်င္းအရင္းအထိ လူတိုင္းက လူကုန္ကူးသူေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

    “လူကုန္ကူးသူေတြက ေယာက်ၤားလည္းျဖစ္ႏိုင္သလို၊ မိန္းမလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္မေရြး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျဖစ္အပ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူကုန္ကူးသူေတြက လူကုန္ကူးခံသူေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလမွာ လနဲ႔ခ်ီၾကာေအာင္ ႀကိဳးစား တတ္ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကို မေခၚသြားခင္ သူတို႔ေတြဟာ ခရီးထြက္တာဘာညာေတာင္ ရွိပါတယ္” လို႔ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ေျပာပါတယ္။

    ႏွိပ္စက္ခံရ

    ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဆင္းရဲဆံုး ေဒသေတြထဲမွာ ပါ၀င္ၿပီး Lao Cai ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ Bac Ha က Linh တစ္ေယာက္လည္း ဒီလို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ လူေတြဟာ အေသးစား စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းအေပၚ အဓိကထားၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေဒသရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြဟာ ဗီယက္နမ္တစ္ႏိုင္ငံလံုးက တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြရဲ႕ ထက္၀က္ေလာက္သာ ရွိၿပီး လယ္သမားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆင္းရဲတြင္းထဲမွာပဲ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားေနရတာပါ။

    Linh ကို လွည့္ဖ်ားေခၚေဆာင္သြားၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လူကုန္ကူးဂိုဏ္းကို ေရာင္းစားလိုက္တာ
    ျဖစ္ပါတယ္။ အစက ဒါကို သူမ သတိမထားမိပါဘူး။

    “တစ္ခ်ိဳ႕ေဒသကိုေရာက္ၿပီး တ႐ုတ္ပံုစံေတြကို ကၽြန္မ ေတြ႕လာတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ကၽြန္မ လူကုန္ကူး ခံရတာပါလားဆိုတာ သတိထားမိလာပါတယ္။ ကၽြန္မ သိပ္ေၾကာက္သြားတယ္” လို႔ Linh က ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

    သူမကို တစ္ေနရာၿပီးတစ္ေနရာ ေခၚေဆာင္သြားကာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ မိသားစုတစ္စုထံ ေရာင္းခ်ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္စကားမေျပာတတ္ရမလားဆိုၿပီး အဲဒီမိသားစုက မၾကာခဏ ႐ိုက္ႏွက္တယ္လို႔ Linh က ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။

    “အဲဒီကိုေရာက္သြားရင္ ထားရာေန ေစရာသြားရတာပါပဲ”

    သူမဟာ အခုေတာ့ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

    ကံေကာင္းတာက Linh ရဲ႕ ဖခင္ဟာ သူမ ယူနန္ျပည္နယ္မွာ ရွိေနေၾကာင္း ေျခရာခံႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြက ကယ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

    Lao Cai မွာေနထိုင္တဲ့ Giang တစ္ေယာက္လည္း အလားတူအေျခအေနမ်ိဳးကို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ ျပန္ေပးဆြဲမႈကို ခံရစဥ္မွာ သူမဟာ အသက္ ၁၆ ႏွစ္သာ ရွိပါေသးတယ္။

    ေဆးခပ္ခံလိုက္ရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အသိျပန္၀င္လာခ်ိန္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။

    “ကၽြန္မတို႔ ေဆးမွာ ေလွ်ာက္သြားၾကတယ္။ အိမ္ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔က ကၽြန္မကို တ႐ုတ္ျပည္
    ေခၚသြားၾကတာ။ ဘာျဖစ္လဲဆိုတာ သိလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မက တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္ေနၿပီ”

    အဲဒီမွာ လက္ထပ္ဖို႔ျငင္းဆန္ကာ ေန႔တိုင္း ငိုေနခဲ့တယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

    Giang တစ္ေယာက္ ကံေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္က သူ႕ကို သနားသြားၿပီး ဆိုင္ကယ္ေရာင္းကာ လူကုန္ကူးသူေတြထံကေန သူမကို ျပန္ေရြးခဲ့ပါတယ္။ Giang ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်မႈဟာ ၅ ရက္သာ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။

    ရတဲ့နည္းနဲ႔ ယူေန

    Giang နဲ႔ Linh တို႔လို လူကုန္ကူးခံရၿပီး အိမ္ျပန္လာႏိုင္တဲ့ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ မဆိုစေလာက္သာ ရွိပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မွာ သူတို႔ဆႏၵမပါဘဲ ပိတ္မိ ေနၾကပါတယ္။

    လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၄၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဗီယက္နမ္မိန္းကေလးငယ္ေတြကို
    လိုလားေတာင့္တေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက ဘာလဲ?

    က်ား၊ မ အခ်ိဳးအစား မညီမွ်မႈ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ေနမႈ၊ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈက ေတာင္းဆိုမႈ၊ ေငြေၾကး အေျမာက္အမ်ား တင္ေတာင္းရမႈေတြေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲတဲ့ေက်းရြာေတြက အမ်ိဳးသားေတြဟာ အိမ္ေထာက္ဖက္ ရရွိေရးအတြက္ နည္းလမ္းေပါင္းစံု အသံုးျပဳလာရပါတယ္။

    ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ကေန စတင္ခဲ့တဲ့ တစ္အိမ္ေထာင္ ကေလးတစ္ေယာက္ ေပၚလစီေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ကေလးေမြးမႈ သန္း ၄၀၀ ေလာက္ကို တားဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    တ႐ုတ္မိသားစုေတြဟာ ကေလးေမြးလာရင္ မိန္းကေလးထက္၊ ေယာက္်ားေလးကို ပိုမို ေရြးခ်ယ္ၾကတာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ကမ႓ၻာေပၚမွာ က်ား၊ မ အခ်ိဳးအစား ကြာဟမႈအျမင့္ဆံုး ႏိုင္ငံေတြထဲကတစ္ခု ျဖစ္လာၿပီး ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ေရာက္ရင္ အမ်ိဳးသားဦးေရက အမ်ိဳးသမီးဦးေရထက္ ၅၅ သန္းေလာက္ ပိုမ်ားလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြဟာ အိမ္ေထာက္ဖက္ရွာေဖြဖို႔အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံငယ္ေလးေတြဖက္ကို လွည့္လာတာဟာ ထူးဆန္းတဲ့ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

    အမ်ိဳးသားေတြ ဒီလို အမ်ားအျပားပိုလွ်ံေနတာက လြယ္လြယ္နဲ႔ ေငြမ်ားမ်ားရလိုတဲ့ လူကုန္ကူသမားေတြအတြက္ မ်က္စိက်စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ တရား၀င္ အိမ္ေထာင္ဖက္ရွာတဲ့ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြက သူေတြ႕ဆံုတဲ့အမ်ိဳးသမီးဟာ လူကုန္ကူးခံရသူ ျဖစ္ေနလားဆိုတာကို မသိၾကပါဘူး။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ဗီယက္နမ္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဟာ လူကုန္ကူးမႈကိစၥေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို စံုးစမ္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ဒီကိစၥမွာပါ၀င္သူ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကို ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ဗီယက္နမ္အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြအၾကား လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈမွာ
    အကုန္လံုးက အဓမၼ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈမ်ိဳးက မဟုတ္ဘူးလို႔ ဒီကိစၥကို အက်ိဳးေဆာင္ေပးေနတဲ့ Lim က ေျပာပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လိုလိုလားလားနဲ႔ တ႐ုတ္မယား ျဖစ္လိုၾကတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။

    “ဗီယက္နမ္က အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ သိပ္ၿပီး ပစားေပးျခင္း မခံရဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္လာၿပီး ခင္ပြန္းေလာင္း ရွာၾကတာပါ။ ဒီကိုေရာက္ေနတဲ့လူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေပ်ာ္ၾကတယ္။ မေပ်ာ္တဲ့သူေတြကေတာ့ ထြက္ေျပးၾကတယ္။ ဒီမွာေနရတာ စိတ္မခ်မ္းသာလို႔ပါ”

    အမွန္တကယ္ကေတာ့ ဗီယက္နမ္က အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဆင္းရဲလြန္းတာေၾကာင့္ သူတို႔ဘ၀ကို
    ေလာင္းေၾကးထပ္ၾကရင္း ျပဳသမွ်ႏုရတဲ့ဘ၀ကို က်ေရာက္သြားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    စိတ္ဒဏ္ရာက်န္ရစ္

    သတင္းေကာင္းတစ္ခုက တစ္ႏွစ္ကို လူကုန္ကူးခံရသူ ၁၀၀ ေလာက္ တ႐ုတ္ျပည္ကေန ျပန္လာၾကတယ္လို႔ Lào Cai ျပည္နယ္ရဲ႕ လူမႈကာကြယ္ေရး ဦးစီးဌာန အႀကီးအကဲ Nguyen Tuong Long က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တစ္ခါတစ္ရံမွာ လူကုန္ကူးခံရသူေတြဟာ လိင္အျမတ္ထုတ္ခံရတာ၊ လုပ္အား ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

    “အေျခအေန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူကုန္ကူးခံရသူေတြဟာ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ အဓမၼ ခိုင္းေစခံရပါတယ္။ ဒီရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ျပန္လာၾကသူ အမ်ားစုဟာ ဆိုးဝါးတဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာေတြကိုပါ ခံစားလာရပါတယ္”

    ျပည့္တန္ဆာေခါင္း ပေပ်ာက္ေရးလုပ္ငန္းကို တ႐ုတ္အစိုးရက အရွိန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္လာတာေၾကာင့္လည္း အေျခအေနက ပိုဆိုးလာတယ္လို႔ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ေျပာပါတယ္။

    “ဒီလို လူကုန္ကူးမႈမ်ိဳးဟာ ေပ်ာက္သြားေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္ၾကရင္ ျပန္ေပၚလာတတ္စၿမဲပါ”

    ဒီလို တစ္သက္မေမ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳမ်ိဳးေတြထက္ ပိုဆိုးတာက အိမ္ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ မိသားစု အသိုင္းအဝိုင္းက အတိတ္အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ေႏြးေထြးစြာ မႀကိဳဆိုတာျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္ေတာ္ျပန္လာတဲ့ မိန္းကေလးငယ္အခ်ိဳ႕ ဒါမ်ိဳးေတြကို ၾကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။

    “႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာက်င္ထိခိုက္မႈကို အႀကီးအက်ယ္ ခံစားၿပီးတဲ့ေနာက္ လူကုန္ကူးခံရမႈကေန သူတို႔ လြတ္ေျမာက္လာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မိသားစု၊ အသိုင္းအဝိုင္းေတြဆီ ျပန္သြားတဲ့အခါမွာ အျမင္တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ၾကည့္ျခင္းကို သူတို႔ ထပ္ခံစားရပါတယ္။ လူေတြက ဒီမိန္းကေလးေတြ ျပည့္တန္ဆာ သြားလုပ္စားၾကတယ္လို႔ ထင္ၾကတာပါ” လို႔ Nguyen Tuong Long က ေျပာပါတယ္။

    ပတ္၀န္းက်င္က လက္မခံတာကို Linh လည္း ၾကံဳဖူးပါတယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္လာလို႔ စိတ္ခ်မ္သာရတဲ့ ခံစားမႈဟာ ၾကာၾကာမခံဘဲ ပတ္၀န္းက်င္က ေမးလား၊ ျမန္းလား လုပ္လာတာေၾကာင့္ ေဒါသထြက္ခဲ့ရပါတယ္။

    “ကၽြန္မကို တစ္စိမ္းျပင္ျပင္လို လူေတြက ၾကည့္ၾကတာ။ ဒါမ်ိဳးကို ကၽြန္မ မလိုခ်င္ပါဘူး”

    ဒါေပမယ့္ သူမအတြက္ စိတ္သက္သာရာ ရေစတာတစ္ခုက သူမကို ေရာင္းစားသူဟာ လက္ရွိမွာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ေထာင္က်ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းပါ။ Linh ကို ေရာင္းစားၿပီး တစ္ပတ္အၾကာမွာပဲ ဒီအမ်ိဳးသားကို ရဲက ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးၿပီး ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေရာင္းစားခံရၿပီးေနာက္ပိုင္း Linh ဟာ အဲဒီလူကို ေနာက္ထပ္ ထပ္မေတြ႕ေတာ့ပါဘူး။

    သူမရဲ႕ လက္ရွိရည္မွန္းခ်က္က အထက္တန္းေအာင္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး၊ အဲဒီေနာက္ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ ထပ္စဥ္းစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    “စစေရာက္တုန္းက ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အျပစ္တင္တဲ့အခ်ိန္ေတြ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ေက်ာင္းျပန္တက္ေတာ့ ဒါဟာ ငါ့ရဲ႕အျပစ္မွ မဟုတ္ဘဲေလလို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပန္ေျပာမိပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ဘ၀ကို ပိုေကာင္းေအာင္ ရွင္သန္ႏိုင္မွာပါ”

    Ref: CNA

    (Channel News Asia သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Raped, beaten and sold in China: Vietnam’s kidnapped young brides ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)

  • အမ်ိဳးသားေရးအေျချပဳ ‘ျပည္တြင္းအစြန္းေရာက္ဝါဒ’ နဲ႔ ရင္ဆိုင္လာရတဲ့ အေမရိကန္

    အမ်ိဳးသားေရးအေျချပဳ ‘ျပည္တြင္းအစြန္းေရာက္ဝါဒ’ နဲ႔ ရင္ဆိုင္လာရတဲ့ အေမရိကန္

    ဇူလိုင္ ၅၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ၁၃ နာရီအတြင္း အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈ ၂ ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အဲဒီအထဲက တစ္ခုကိုေတာ့ အစြန္းေရာက္ လူျဖဴအမ်ိဳးသားေရးအယူအဆ အေျချပဳ ‘ျပည္တြင္းအစြန္းေရာက္ဝါဒ’ အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေနတယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    တကၠဆက္ျပည္နယ္က ‘အလ္ပါဆို’ ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးမွာ စေနေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းက ပစ္မွတ္မႈျဖစ္ပြားၿပီး ၁၃ နာရီအတြင္းမွာပဲ အိုဟိုင္းယိုးျပည္နယ္က လူစည္းကားရာေနရာမွာ ေနာက္ထပ္ ပစ္ခတ္မႈတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္အတြင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈ စုစုေပါင္း ၄ ခုအထိ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး ၃၄ ဦး ေသဆံုးကာ ၅၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။

    အခုႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္မွာ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈေပါင္း ၂၅၁ ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး ေသဆံုးသူ ၄ ဦး ရွိတာကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈလို႔ သတ္မွတ္တာျဖစ္ပါတယ္။

    လူျဖဴအမ်ိဳးသားေရးဝါဒ

    လူျဖဴအစြန္းေရာက္ ခ႐ူးရွက္

    မကၠဆီကိုနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ အလ္ပါဆိုၿမိဳ႕ဟာ အေမရိကန္က ေဘးအႏၲရာယ္အကင္းဆံုး ၿမိဳ႕ေတြထဲက တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ စေနေန႔မွာေတာ့ အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ ပက္ထရစ္ ခ႐ူးရွက္ဆိုသူက Walmart စတိုးဆိုင္အတြင္း ေစ်း၀ယ္သူေတြကို ေခ်မႈန္းေရး႐ိုင္ဖယ္နဲ႔ ၀င္ေရာက္ပစ္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ လူ ၂၀ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၂၆ ဦး ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။

    ခ႐ူးရွက္ဟာ ပစ္ခတ္မႈမလုပ္ခင္ မိနစ္ပိုင္းအလိုမွာ စာမ်က္ႏွာ ၄ မ်က္ႏွာပါတဲ့ ေၾကျငာစာတမ္းတစ္ခုကို အြန္လိုင္းမွာ လႊင့္တင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီအထဲမွာ လူျဖဴအမ်ိဳးသားေရးဝါဒနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈ၊ ဂ်ဴးဆန္႔က်င္ေရးဝါဒေတြကို အထင္အရွား ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    စပိန္စကားေျပာသူေတြ၊ မကၠဆီကန္ေတြကို မုန္းတီးေၾကာင္း၊ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူေတြနဲ႔ ပထမမ်ိဳးဆက္ အေမရိကန္ေတြဟာ အလုပ္ေတြကို သိမ္းပိုက္သြားၿပီး၊ အေမရိကန္မွာ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေရာသမေမႊေနေၾကာင္း၊ ဒါကို တားဆီးရမွာျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေၾကျငာစာတမ္းက ဆိုပါတယ္။

    ခ႐ူးရွက္ရဲ႕ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူေတြထဲမွာ ၆ ဦးက မိမိတို႔ႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္တယ္လို႔ မကၠဆီကိုသမၼတ အန္ဒရီယက္စ္ မန္ႏ်ဴယဲလ္ လိုပက္ဇ္ အိုဘရာဒါက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး၊ ႏိုင္ငံသားေတြကို ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း တတ္ႏိုင္သမွ် ကာကြယ္ေပးသြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒဏ္ရာရသူေတြထဲမွာလည္း မကၠဆီကိုႏိုင္ငံသား ၇ ဦး ပါ၀င္ပါတယ္။

    အလ္ပါဆိုၿမိဳ႕ လူဦးေရရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ စပိန္စကားေျပာသူေတြျဖစ္ၿပီး၊ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံက ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့လူေတြဟာလည္း အလုပ္လုပ္ဖို႔နဲ႔ ေစ်း၀ယ္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထဲကို ေန႔စဥ္ တရား၀င္ ၀င္ထြက္သြားလာေနၾကတာပါ။

    ျပည္တြင္းအၾကမ္းဖက္ဝါဒ

    ၁၃ နာရီအတြင္း အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ပစ္ခတ္မႈ ၂ ခုျဖစ္

    တကၠဆက္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဂရဂ်္ အေဘာ့က ပစ္ခတ္မႈကို အမုန္းရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္
    မွတ္ယူႏိုင္ၿပီး၊ လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈေၾကာင့္ ဒီအမႈကို က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတာ ေၾကျငာစာတမ္းက
    အေထာက္အထားတစ္ခု ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ခ႐ူးရွက္ဟာ ဒါးလက္စ္ၿမိဳ႕ ဆင္ေျခဖံုးကျဖစ္ၿပီး မိုင္ေပါင္း ၆၅၀ အကြာအေ၀းအထိ လာေရာက္ကာ ပစ္ခတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ခ႐ူးရွက္ဟာ အသာတၾကည္ပဲ အဖမ္းခံခဲ့ပါတယ္။

    တကၠဆက္ျပည္နယ္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္က ခ႐ူးရွက္ကို ေသဒဏ္ေပးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသြားမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့သလို၊ တကၠဆက္ အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဂၽြန္ဘက္ရွ္ကလည္း ပစ္ခတ္မႈကို “ျပည္တြင္းအၾကမ္းဖက္ဝါဒ” အျဖစ္ သတ္မွတ္ စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ဒီတိုင္းျပည္မွာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ကိုင္တြယ္သလိုပဲ ဒီကိစၥကို ကိုင္တြယ္သြားမွာပါ။
    ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ တရားမွ်တေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

    တစ္ပတ္အတြင္း ပစ္ခတ္မႈ ၄ ခု

    လူျဖဴအစြန္းေရာက္ လီဂန္

    အလ္ပါဆို ပစ္ခတ္မႈအၿပီး ၁၃ နာရီအၾကာမွာပဲ အိုဟိုင္းယိုးျပည္နယ္ ေဒတန္ၿမိဳ႕က လူစည္ကားရာ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မွာ က်ည္ကာအက်ႌ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ေသနတ္သမားတစ္ဦးက တစ္မိနစ္ေက်ာ္ေက်ာ္အတြင္း လူ ၉ ဦးကို ပစ္သတ္ခဲ့ၿပီး ၂၇ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။

    ဒီပစ္ခတ္မႈမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေသနတ္သမားကို အေသပစ္ခတ္ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔က မစ္စစၥပီက Walmart ဆိုင္မွာ အလုပ္သမားေဟာင္းတစ္ဦးက ၀င္ေရာက္ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အလုပ္သမား ၂ ဦးေသဆံုးကာ၊ ရဲအရာရွိတစ္ဦး ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။

    ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႔က ပစ္ခတ္မႈတစ္ခုကေတာ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္က Gilroy Garlic Festival အစားအေသာက္ပြဲေတာ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ လူျဖဴအမ်ိဳးသား ဆန္တီႏို လီဂန္ဆိုသူက စစ္၀တ္စံု၀တ္ၿပီး ေခ်မႈန္းေရး႐ိုင္ဖယ္ကိုင္ကာ ၀င္ေရာက္
    ပစ္ခတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီအျဖစ္အပ်က္အတြင္း အသက္ ၆ ႏွစ္အရြယ္နဲ႔ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ ၂ ဦး၊ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးတို႔ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၆ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕နဲ႔ အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္မႈအတြင္း ရရွိတဲ့ဒဏ္ရာေၾကာင့္ လီဂန္ဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။

    နီဗားဒါးျပည္နယ္က လီဂန္ရဲ႕အိမ္ကို ရဲတပ္ဖြဲ႕က ၀င္ေရာက္ရွာေဖြရာမွာ အစြန္းေရာက္ လူျဖဴအမ်ိဳးသားေရးဝါဒနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ပစၥည္းေတြနဲ႔ လက္နက္အေျမာက္အမ်ားကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ လီဂန္ဟာ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာလည္း အမ်ိဳးသားေရးဝါဒအေၾကာင္း၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ၊ မုန္းတီးမႈအေၾကာင္းေတြ လႊင့္တင္ေလ့ရွိတယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: CNN, Aljazeera

  • ေနာက္ဆံုးေပၚ ပ်ံသန္းေရးယာဥ္ျဖင့္ ျပစ္သစ္အမ်ိဳးသား သမိုင္းသစ္ေရးထိုး

    ေနာက္ဆံုးေပၚ ပ်ံသန္းေရးယာဥ္ျဖင့္ ျပစ္သစ္အမ်ိဳးသား သမိုင္းသစ္ေရးထိုး

    ၾသဂုတ္ ၅၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ပ်ံေနသည့္ ဇပါတာ

    -ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက တီထြင္ဖန္တီးသူ ဖရန္ကီ ဇပါတာဟာ အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို overboard နဲ႔ ပထမဆံုး ျဖတ္သန္းႏိုင္သူအျဖစ္ သမိုင္းမွတ္တမ္းသစ္ ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    အသက္ ၄၀ အရြယ္ ဇပါတာဟာ မေန႔က ျပင္သစ္ကမ္းေျခ Calais ကေန ပ်ံတက္ၿပီး အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ဒိုဗာၿမိဳ႕က စိန္႔မာဂရက္ ကမ္းေျခမွာ ဆင္းသက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၂ မိုင္ေ၀းတဲ့ ဒီခရီးစဥ္ဟာ အခ်ိန္ ၂၂ မိနစ္သာ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။

    ဇပါတာဟာ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔က အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ပ်ံဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးၿပီး မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘဲ ဒုတိယတစ္ႀကိမ္မွ ေအာင္ျမင္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    “hoverboard ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အရင္က တီထြင္ခဲ့တာပါ။ အခု ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ျပႏိုင္ခဲ့ၿပီ။ ႐ူူးေလာက္စရာပါပဲ။ သမိုင္း၀င္အျဖစ္ပ်က္လို႔ပဲေျပာေျပာ ဒါက ကၽြန္ေတာ္ ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္က ဆံုးျဖတ္သြားမွာပါ” လို႔ ဇပါတာက ခရီးစဥ္ ၿပီးဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဇပါတာ တီထြင္ထားတဲ့ hoverboard မွာ turbojet အင္ဂ်င္ ၅ ခု အသံုးျပဳထားၿပီး ေရနံဆီထည့္ၿပီး ေမာင္းရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္တဲ့ အျမင့္ဆံုးျမန္ႏႈန္းက တစ္နာရီကို ၁၁၈ မိုင္ျဖစ္ၿပီး၊ အျမင့္ေပ တစ္ေသာင္းအထိ တက္ႏိုင္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့လ ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ Bastille Day ေန႔ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမွာ ဇပါတာက ဒီ hoverboard ကို ထုတ္ျပခဲ့ၿပီး လူတိုင္းက အံ့အားသင့္ခဲ့ရပါတယ္။ ကမ႓ၻာ့ေလေၾကာင္း ပ်ံသန္းမႈသမိုင္းမွာ ေနာက္ဆံုး ေပၚေပါက္လာတဲ့ ယာဥ္လို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ ဒီ hoverboard ဟာ Iron Man ဇာတ္ကားက မင္းသား ၀တ္ဆင္တဲ့ ၀တ္စံုကို အားက်ၿပီး ဖန္တီးထားတာလို႔ ဇပါတာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဇပါတာတီထြင္ခဲ့သည့္ hoverboard

    hoverboard ရဲ႕ အဓိကအခက္အခဲက ေရနံဆီျပန္ျဖည့္ရတာျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကိုျဖတ္ဖို႔ ဇပါတာရဲ႕ ပထမအႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းမႈ မေအာင္ျမင္ရတာဟာ ဒီျပႆနာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္မွာေတာ့ ေက်ာပိုးအိတ္နဲ႔ သယ္လာတဲ့ ေရနံဆီကို ေရလက္ၾကားအလယ္က သေဘၤာေပၚဆင္းၿပီး ျဖည့္တင္းကာ ေအာင္ျမင္စြာ ခရီးဆက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒီခရီးစဥ္မွာ အျမန္ႏႈန္း တစ္နာရီ ၁၀၆ မိုင္ႏႈန္းအထိ ေမာင္းႏွင္ခဲ့တယ္လို႔ ဇပါတာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    လက္ရွိမွာ ဒီ ကိရိယာကို စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔အတြက္ ျပင္သစ္အစိုးရက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျပဳလုပ္ထားၿပီး အနာဂတ္မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

    Ref: The Sun, BBC