ၾသဂုတ္ ၃၊ ၂၀၁၉
M-Media
၁၉၈၇ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္တို႔ INF စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးစဥ္
-႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ ပါ၀င္မယ့္ ႏ်ဴလက္နက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းသြားမယ္လို႔ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က မေန႔မွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
စစ္ေအးေခတ္က ႐ုရွားနဲ႔ခ်ဳပ္ထားတဲ့ တာလတ္ႏ်ဴလက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး စာခ်ဳပ္ INF ကေန ႏႈတ္ထြက္ေၾကာင္း ထရမ့္က ေသာၾကာေန႔မွာ ေၾကျငာခဲ့ၿပီး၊ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြအၾကား လက္နက္အားၿပိဳင္မႈေတြ ပိုမို ျမင့္တက္လာမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မေတြ ရွိေနခ်ိန္ ထရမ့္ရဲ႕ ဒီမွတ္ခ်က္ ေပၚထြက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထရမ့္က ဒီအစီအစဥ္ကို ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ကို အသိေပးထားၿပီး ၂ ႏိုင္ငံစလံုးက ‘အရမ္း စိတ္လႈပ္ရွားေနၾကတယ္’ လို႔ ဆိုပါတယ္။
INF စာခ်ဳပ္ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏ်ဴလက္နက္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ျမင့္တက္လာတာကို ဘယ္လို ေရွာင္ရွားမလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ထရမ့္က ႏ်ဴလက္နက္ ကန္႔သတ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္သစ္ တစ္ခုအတြက္ မိမိတို႔အစိုးရဟာ ႐ုရွားနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနေၾကာင္း၊ မိမိတို႔လည္း လက္နက္တစ္ခ်ိဳ႕ ေလွ်ာ့ခ်မွာျဖစ္သလို ႐ုရွားကလည္း လက္နက္တစ္ခ်ိဳ႕ ေလွ်ာ့ခ်ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“တစ္ခ်ိန္က်ရင္ တ႐ုတ္ကိုလည္း ဒီစာခ်ဳပ္ထဲ ထည့္မွာပါ”
ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ကမ႓ၻာႀကီးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ျဖစ္လာမယ္လို႔ုလည္း ယံုၾကည္ေၾကာင္း ထရမ့္က ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
INF က ဘာ့ေၾကာင့္ထြက္
႐ုရွား၏ 9M729 ဒံုးက်ည္
႐ုရွားဟာ INF စာခ်ဳပ္ပါ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာျခင္းမရွိဘဲ ခ႐ုဇ္ဒံုးက်ည္အသစ္ 9M729 ကို ခ်ထားေနတာေၾကာင့္ စာခ်ဳပ္ကေန ႏႈတ္ထြက္ရတာလို႔ ထရမ့္က ေျပာပါတယ္။ ႐ုရွားကေတာ့ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ကို ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
႐ုရွားအေနနဲ႔ ဒီလုပ္ရပ္ေတြကို ၾသဂုတ္လ ၂ ရက္ေန႔အထိ မရပ္တန္႔ဘူးဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ကေန ထြက္မယ္လို႔ အေမရိကန္က ေဖေဖာ္ဝါရီလကတည္းက ေၾကျငာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထရမ့္က ႏႈတ္ထြက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ႐ုရွားကလည္း INF ကို လိုက္နာေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
ဘာေတြစိုးရိမ္ေနၾကလဲ
ႏ်ဴလက္နက္ပိုင္ဆိုင္ထားမႈမ်ား
ဆိုဗီယက္ေခါင္းေဆာင္ မီေခးလ္ ဂိုဘာရွက္နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ေရာ္နယ္ေရဂင္တို႔ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ INF စာခ်ဳပ္ဟာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြအၾကား လက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမွာ ဆယ္ႏွစ္ခ်ီ အေရးပါခဲ့တဲ့ စာခ်ဳပ္တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစာခ်ဳပ္ ပ်က္ျပယ္သြားမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္၊ ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ၾကားထဲမွာ လက္နက္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈအသစ္ ထပ္ေပၚလာမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။
ကုလ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အန္တိုနီယို ဂူတာရက္စ္က ႏ်ဴစစ္ပြဲမျဖစ္ဖို႔ တားဆီးထားတဲ့ အဟန္႔အတားတစ္ခုဟာ ပ်က္ဆီးစျပဳေနၿပီလို႔ သတိေပးခဲ့ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာ လက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ေနတိုးမဟာမိတ္အဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး ဂ်န္ စတိုလ္တန္ဘာ့ဂ္က ႐ုရွားရဲ႕ 9M729 ဒံုးက်ည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္နက္အားၿပိဳင္မႈ ျဖစ္လာမွာကို မလိုခ်င္ဘဲ၊ ဥေရာပမွာလည္း ေျမျပင္ကေနပစ္ရတဲ့ ႏ်ဴလက္နက္ေတြ ခ်ထားမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
Ref: BBC
