ဇူလိုင္ ၃၊၂၀၁၉
M-Media
ေျမာက္ဦးတြင္ အစိုးရစစ္တပ္၏ ဖမ္းဆီးစစ္ေၾကာမႈအတြင္း ေသဆံုးသြားခဲ့သည့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦး၏ စ်ာပန (Photo credit – Irrawaddy)
-ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြအတြင္း အစိုးရစစ္တပ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္းဟီလီက မေန႔မွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ARSA က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ရဲကင္းစခန္းေတြကို စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈေနာက္ပိုင္း အစိုးရတပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ စစ္ရာဇ၀တ္၊ လူသားထုအေပၚက်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ကုလက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး၊ အခု ဒုတိယအႀကိမ္ ဒီလိုေျပာၾကားမႈ ထြက္ေပၚလာတာပါ။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးမွာ အစိုးရတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္တာ၊ အုပ္စုဖြဲ႕ အဓမၼက်င့္တာ၊ ရြာလံုးကၽြတ္ မီး႐ႈိ႕တာ၊ ‘လူမ်ိဳးတုန္းေစလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္’ နဲ႔ သတ္ျဖတ္တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔လည္း ကုလက စြပ္စြဲေျပာဆိုထားပါတယ္။ စစ္ဆင္ေရးအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၈ သိန္းနီးပါး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္တို႔ကေတာ့ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ျငင္းဆိုထားၿပီး ARSA စစ္ေသြးႂကြေတြကိုသာ တိုက္ခိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
AA ႏွင့္ တိုက္ပြဲ
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းကစလို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တို႔မွာ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ AA နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္အၾကား တိုက္ပြဲေတြ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္လာခဲ့ျပီး အရပ္သားေတြ ေသဆံုးမႈ၊ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရမႈေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ေတြမွာ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈကို ျဖတ္ေတာက္ဖို႔ အစိုးရက ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို အမိန္႔ေပးခဲ့ၿပီး “အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳၿပီး တရားမ၀င္လုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ေနတာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစတာေတြေၾကာင့္” ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီလို အင္တာနက္ ပိတ္ပင္မႈကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ အစိုးရစစ္တပ္က လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး က်ဴးလြန္လာႏိ္ုင္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလ အထူးကိုစားလွယ္ ယန္းဟီးလီက ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အစိုးရစစ္တပ္နဲ႔ AA တို႔ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ယန္ဟီးလီက လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ မေန႔က ထပ္မံ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းတို႔မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြအတြင္း AA နဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနၿပီး အရပ္သားေတြကေတာ့ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက္ခံစားေနရပါတယ္။ တပ္မေတာ္နဲ႔ AA တို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနၿပီး၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတာင္ ေျမာက္ႏိုင္ပါတယ္”
ပလက္၀မွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သား ၁၂ ဦး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္မွာ ရြာသား ၅၂ ဦးတို႔အပါအ၀င္ AA က အရပ္သားေတြ ျပန္ေပးဆြဲမႈကို ယန္ဟီးလီက လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
စစ္တပ္ဟာ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားေတြကို AA နဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္လို႔ဆိုကာ ဖမ္းဆီးစစ္ေၾကာမႈေတြ ရွိေနၿပီး ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြ ေသဆံုးတာ၊ ဧၿပီလအတြင္းက ဝါးခုတ္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္ေတြကို ရဟတ္ယာဥ္ေပၚကေန စစ္တပ္က ပစ္ခတ္တာေတြကိုလည္း ယန္းဟီးလီက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ယခုႏွစ္အတြင္း အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူ ၃၅၀၀၀ ေလာက္ ရွိေနတယ္လို႔လည္း သူမက ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာသံအမတ္ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ျမန္မာအစိုးရဟာ ၾသဂုတ္လကတည္းက အပစ္ရပ္ေရး ေၾကျငာခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပခြင့္၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္တို႔ကို အေလးထားေပမယ့္ လံုျခံဳေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ တာ၀န္ခံမႈေတြအၾကား ဘက္မွ်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္မႈဟာ ရြာသားေတြကို ထိခိုက္ေစၿပီး၊ အကူအညီေပးေရးကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစကာ စစ္တပ္အတြက္ေတာ့ အကာအကြယ္ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္သြားတယ္လို႔လည္း ယန္ဟီးလီက ထည့္သြင္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
Ref: Reuters
