News @ M-Media

Blog

  • ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ေဒၚလာမသံုးေတာ့ရန္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ သေဘာတူ

    ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ေဒၚလာမသံုးေတာ့ရန္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ သေဘာတူ

    ဇြန္ ၂၈၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာကို အသံုးမျပဳဘဲ ႐ူဘဲလ္နဲ႔ ယြမ္ေငြေတြကို အစားထိုး အသံုးျပဳသြားဖို႔အတြက္ ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔က အခုလ အေစာပိုင္းမွာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္လို႔ ႐ုရွားေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာ Izvestia က မေန႔မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုရွားဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး အန္တန္ ဆီလူေအေနာ့ဗ္နဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္သူ႕ဘဏ္ အႀကီးအကဲ ယီဂ်န္းတို႔က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တာပါ။

    ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး ေငြေပးေခ်မႈမွာ နည္းသစ္လမ္းသစ္ေတြကို
    ေဖာ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ႐ုရွား ဒုတိယ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး ဆာဂ်ီ စေတာခ်က္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီ အႀကီးအကဲကို ေပးပို႔တဲ့ အစီရင္ခံစာကို ကိုးကားၿပီး Izvestia က ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    ေငြေပးေခ်မႈအတြက္ SWIFTဆိုတဲ့ စနစ္ကို အသံုးျပဳသြားမွာျဖစ္ၿပီး၊ ႐ူဘဲလ္-ယြမ္ အျပန္အလွန္
    အသံုးျပဳႏိုင္ေရးနဲ႔ ေငြေၾကး အတက္အက်မွာ ဆံုး႐ံႈးမႈ နည္းႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ နည္းလမ္းေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစနစ္ အေကာင္အထည္ေပၚလာရင္ လာမယ့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ႐ူဘဲလ္-ယြမ္ အသံုးျပဳမႈႏႈန္းဟာ ၅ ဆျဖစ္တဲ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ျမင့္တက္လာဖို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

    ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးမွာ ကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကးေတြ အသံုးျပဳတဲ့စနစ္ကို ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔က လာမယ့္ႏွစ္မွာ စတင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ စြမ္းအင္နဲ႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းလို ႏိုင္ငံပိုင္ လုပ္ငန္းႀကီးေတြမွာ စတင္အသံုးျပဳမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ လုပ္ငန္းအားလံုး အသံုးျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: RT

  • ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္မႈ အကူအညီေပးေရးကို ထိခိုက္ဟု HRW ေျပာ

    ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္မႈ အကူအညီေပးေရးကို ထိခိုက္ဟု HRW ေျပာ

    ဇြန္ ၂၈၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕မွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ထားတာဟာ
    အတိဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြအတြက္ အကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch က ဒီကေန႔မွာ ေျပာၾကားလိုက္ၿပီး ပိတ္ပင္မႈခ်က္ျခင္း ရပ္တန္႔ဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

    ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ AA နဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္တို႔ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ပုဏၰားကၽြန္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ေတြ၊ ခ်င္းျပည္နယ္က ပလက္၀ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈကို ျဖတ္ေတာက္ထားဖို႔ အစိုးရက အမိန္႔ေပးထားတယ္လို႔ ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    Human Rights Watch အဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွဆိုင္ရာ ဒါ႐ိုက္တာ ဘရဒ္ အဒမ္က ဒီလို အင္တာနက္ ပိတ္ပင္တာဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္သူေတြ၊ အကူအညီေပးသူေတြကို ခက္ခဲသြားေစတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ဒီလိုအခ်ိ္န္မွာ ရခိုင္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြက အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္လိုက္တာဟာ အကူအညီေပးေရးလုပ္သားေတြ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္သူေတြရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ဆက္သြယ္ေရး နည္းလမ္းေတြကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ျပည္သူလူထု လံုျခံဳေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ အင္တာနက္ အသံုးျပဳခြင့္ကို အျပည့္အ၀ ျပန္ေပးဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြနဲ႔ ကုလတို႔က ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးသင့္ပါတယ္”

    ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပားနဲ႔ ေက်ာ္ေတာ္တို႔မွာ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက အင္တာနက္ အသံုးျပဳခြင့္မရတာေၾကာင့္ သူတို႔လုပ္ငန္းေတြ အခက္အခဲ ျဖစ္လာတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားထားပါတယ္။ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕ေတြဟာ WhatsApp ကို အဓိကထား သံုးစြဲၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္မႈဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကာျမင့္မလဲဆိုတာကို အစိုးရ တိတိက်က် ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာမ်ိဳး မလုပ္ေသးပါဘူး။ ဆက္သြယ္ေရး ေအာ္ပေရတာျဖစ္တဲ့ Telenor က ဒီကိစၥအတြက္ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းေပးဖို႔ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုထားေၾကာင္း၊ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ အခုလို အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဆက္သြယ္ေရး ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို အသံုးျပဳခြင့္ေပးျခင္းဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္ကို အေလးထားတာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကန္႔သတ္ခံရ

    ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တို႔မွာ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ AA နဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္တို႔အၾကား ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကတည္းက တိုက္ခိုက္မႈေတြ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူေပါင္း ၃၃၀၀၀ ေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီေဒသေတြကို မီဒီယာေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္၊ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕ေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္ကိုလည္း အစိုးရက တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ တားျမစ္ထားပါတယ္။

    “တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ စိုးရိမ္မႈေတြအတြက္ လိုအပ္ၿပီး သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အင္တာနက္ ကန္႔သတ္မႈမ်ိဳးသာ ျမန္မာအစိုးရက လုပ္သင့္ပါတယ္။ အခုကိစၥကေတာ့ ဒီလိုအေနအထား မ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လူ႕အသက္ေတြအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ စီးဆင္းတာကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ သိမ္းၾကံဳး ပတ္ပင္တာမ်ိဳး အာဏာပိုင္ေတြက မလုပ္သင့္ပါဘူး” လို႔ အဒမ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Human Rights Watch

  • ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ေလဆာျဖင့္ဖတ္၍ ဘယ္သူဘယ္ဝါဟု ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေတာ့မည္

    ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ေလဆာျဖင့္ဖတ္၍ ဘယ္သူဘယ္ဝါဟု ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေတာ့မည္

    ဇြန္ ၂၈၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို အေ၀းကေန ေလဆာေရာင္ျခည္နဲ႔တိုင္းတာကာ ဘယ္သူဘယ္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း
    ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာတစ္ခုကို အေမရိကန္စစ္တပ္က ေအာင္ျမင္စြာ စမ္းသပ္ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    Jetson လို႔ေခၚတဲ့ အဲဒီနည္းပညာမွာ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္ကို အသံုးျပဳထားၿပီး မီတာ ၂၀၀ (၆၅၀ ေပ) အကြာအေ၀းကေန လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို တိုင္းတာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ဒီနည္းပညာဟာ နမူနာအဆင့္မွာသာ ရွိေသးၿပီး စမ္းသပ္မႈေတြအရ လူေတြကို ေဖာ္ထုတ္မႈမွာ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း မွန္ကန္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ထူထဲတဲ့အ၀တ္အထည္ေတြကို ေလဆာက မေဖာက္ထြင္းႏိုင္တာ၊ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕
    ႏွလံုးခုန္မႈ အခ်က္အလက္ေတြကို သိမ္းဆည္းထားတဲ့ ေဒတာေဘ့စ္မ်ိဳး လိုအပ္ေနတာ၊ ေရြ႕လ်ားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မွန္ကန္စြာ မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တာ စတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

    ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို အေျခခံတဲ့ ဒီနည္းပညာကို အနာဂတ္မွာ လက္ေဗြ၊
    မ်က္ႏွာအေနအထားနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာေတြလို လူေတြရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အျခား အမွတ္အသားေတြကို အေျခခံၿပီး သံုးႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။

    အရာ၀တၳဳေတြရဲ႕ တုန္ခါမႈကို တိုင္းတာၿပီး တြက္ခ်က္တဲ့ နည္းပညာကို လက္ရွိ နယ္ပယ္စံုမွာ
    တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ေလဆာနဲ႔ တိုင္းတာၿပီး ဘယ္သူဘယ္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္မယ့္ အခု နည္းပညာဟာ အကြာအေ၀း ကန္႔သတ္ခ်က္ ရွိေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပိုမိုေ၀းကြာတဲ့ ေနရာေတြအထိ
    အသံုးျပဳလို႔ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။

    “အာကာသကေန လွမ္းတိုင္းလို႔ရတာမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္ အခုထက္ပိုေ၀းတဲ့ အကြာအေ၀းကေန
    တိုင္းတာႏိုင္တာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္”

    မ်က္ႏွာအေနအထား၊ လက္ေဗြရာေတြကို ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေပမယ့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ေျပာင္းလဲဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ အခုနည္းပညာမွာ သိသိသာတဲ့ အားသာခ်က္မ်ိဳး ရွိေနပါတယ္။

    Ref: Bussiness Insider

  • အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာေအာက္တြင္ ဧရာမ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္တစ္ခု ေတြ႕ရွိ

    အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာေအာက္တြင္ ဧရာမ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္တစ္ခု ေတြ႕ရွိ

    ဇြန္ ၂၇၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ကမ္း႐ိုးတန္း အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာေအာက္မွာ ဧရာမ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္တစ္ခုကို သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ေရခ်ိဳ ရွားပါးလာတဲ့ ကမ႓ၻာႀကီးအတြက္ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာ ေတြ႕ရွိမႈတစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    အဲဒီ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္ဟာ သမုဒၵရာေအာက္ ေပေပါင္း ၆၀၀ ေလာက္မွာ ေရေအာင္းလႊာအျဖစ္
    သီးျခား တည္ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္ကေန မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္အထိ ၇၅ မိုင္ ရွည္လ်ားတဲ့ ဒီေရေအာင္းလႊာမွာ ေရခ်ိဳ ဂါလံေပါင္း ၇၃၉ ထရီလီယံေလာက္ ရွိတယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားပါတယ္။ ဒါဟာ အိုလံပစ္မွာ အသံုးျပဳတဲ့ ေရကူးကန္ေပါင္း ၁.၁ ဘီလီယံေလာက္ကို ေရေျဖည့္ႏိုင္တဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္။

    ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈကို ကိုလံဘိယာ တကၠသိုလ္နဲ႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ သမုဒၵရာဆိုင္ရာ ေလ့လာမႈအဖြဲ႕ Woods Hole Oceanographic Institution တို႔က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ရလဒ္ကို ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္က Scientific Reports ဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဒီေရေအာင္းလႊာဟာ လူ႕သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေတြ႕ရွိရသမွ် ပင္လယ္ေအာက္ ေရအရင္းအျမစ္ေတြထဲမွာ အႀကီးမားဆံုးျဖစ္ၿပီး ကမ႓ၻာ့အေျခားေဒသေတြမွာလည္း ဒီလို ေရအရင္းအျမစ္ေတြ ရွိေနအံုးမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။ ကမ႓ၻာႀကီးမွာ မိုးေခါင္ေရရွားၿပီး လူဦးေရ ျမင့္တက္လာေနတဲ့အခ်ိန္ ဒီေတြ႕ရွိမႈက အေရးပါတဲ့ ေတြ႕ရွိမႈ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။

    ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ အေမရိကန္ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသေတြမွာ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ စတင္ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္စဥ္ အခ်ိန္ကတည္းက အေရွ႕ေျမာက္ သမုဒၵရာေအာက္မွာ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္ ရွိတယ္ဆိုတာကို သိခဲ့ရေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွ တိတိက်က် ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    သမုဒၵရာေအာက္ ေရခ်ိဳေတြ ဘယ္ကေရာက္လာသလဲ

    သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေရခဲေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေရခဲေတြ အရည္ေပ်ာ္ရာကေန သမုဒၵရာေအာက္က အလႊာတစ္ခုမွာ ပိတ္မိခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီေန႔အခ်ိန္အထိ ေရခ်ိဳေတြ ရွိေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ထားပါတယ္။

    အေမရိကန္ရဲ႕ အျခား ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသေတြမွာ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း ပညာရွင္ေတြက စီစဥ္ထားပါတယ္။ အခုေတြ႕ရွိထားတဲ့ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္မွာ ေရေတြဟာ ပင္လယ္ေရအနည္းငယ္၀င္ထားၿပီး ဆားဓာတ္ နည္းနည္းပါေနတာေၾကာင့္ သန္႔စင္ၿပီးမွ ေသာက္သံုးႏိုင္မယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: CNN

  • ဘာသာေရးအမည္ခံ၍ အုပ္စုဖြဲ႕႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈကို အိႏၵိယျပည္သူမ်ား ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပ

    ဘာသာေရးအမည္ခံ၍ အုပ္စုဖြဲ႕႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈကို အိႏၵိယျပည္သူမ်ား ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပ

    ဇြန္ ၂၇၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    အိႏၵိယတြင္ ဘာသာေရးအမည္တပ္၍ အၾကမ္းဖက္မႈကို ေလွာင္ေျပာင္ထားသည့္ ကာတြန္း

    -လူအုပ္စုဖြဲ႕ၿပီး ႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈ ျမင့္တက္လာတာကို ဆန္႔က်င္တဲ့အေနနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျပည္သူေတြ ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီး ႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္းမွာ မြတ္စလင္လူငယ္တစ္ဦးကို ဟိႏၵဴလူအုပ္စုက ႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈေနာက္ပိုင္း ဒီလို ဆန္႔က်င္မႈေတြ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ေပၚထြက္လာတာပါ။

    ဇြန္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ဂ်ာ့ခ္ဟန္းျပည္နယ္ ခါဆာ၀မ္ေဒသမွာ ဟိႏၵဴလူအုပ္စုတစ္စုက အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသား တက္ဘရက္ဇ္ အန္ဆာရီကို သူခိုးလို႔စြပ္စြဲကာ ႀကိဳးနဲ႔တုပ္ၿပီး ၁၂ နာရီေလာက္ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ခဲ့သလို၊ ဟိႏၵဴနတ္ဘုရား ပူေဇာ္စာကိုလည္း အတင္းအဓမၼ ရြတ္ဆိုခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ အန္ဆာရီဟာ ရရွိတဲ့ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ၄ ရက္အၾကာ ေဆး႐ံုမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။

    အန္ဆာရီကို ႐ိုက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ေနတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာမွာ ျပန္႔ႏွံ႔သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ အိႏၵိယျပည္သူေတြဟာ ဒီကိစၥကို ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကၿပီး #JusticeForTabrez၊ #IndiaAgainstLynchTerror ေခါင္းစဥ္ေတြနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

    မေန႔က ၿမိဳ႕ေတာ္ေဒလီ၊ ဂူဂ်ာရတ္ျပည္နယ္၊ အေနာက္ဘန္ေဂါလ္ျပည္နယ္တို႔မွာ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြက ခ်ီတက္ဆႏၵျပမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြဟာ No more lynching in the name of religion (ဘာသာေရးေခါင္းစဥ္တပ္ အုပ္စုဖြဲ႕႐ိုက္သတ္မႈ ထပ္မရွိေစရ) ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ကိုင္ေဆာင္ခဲ့ၾကၿပီး၊ အုပ္စုဖြဲ႕ ႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈကို ဆန္႔က်င္တ့ဲ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ၊ အာဏာရ BJP ပါတီကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ ဟစ္ေအာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    ဆႏၵျပပြဲကို ၿမိဳ႕ေပါင္း ၅၀ မွာ ျပဳလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဘယ္ႏွစ္ၿမိဳ႕မွာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္လဲဆိုတာ အတိအက် မသိရပါဘူး။ ဆႏၵျပသူေတြဟာ အန္ဆာရီ သတ္ျဖတ္ခံရမႈကိစၥ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးကိုလည္း ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

    အန္ဆာရီကို ႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈကိစၥအတြက္ လူ ၁၁ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးထားတယ္လို႔ အိႏၵိယ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဟာ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို တားဆီးဖို႔ မေဆာင္ရြက္ခဲ့သလို၊ အန္ဆာရီကို အခ်ိန္မီ ေဆး႐ံုမပို႔ခဲ့ဘူးလို႔လည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ လက္ရွိမွာ ရဲအရာရွိ ၂ ဦးကို တာ၀န္ကေန ရပ္ဆိုင္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    အန္ဆာရီ ႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး ၂ ရက္အၾကာမွာ အေနာက္ဘန္ေဂါလ္ျပည္နယ္ ကိုလ္ကတားၿမိဳ႕ ရထားတစ္ခုေပၚမွာ အစၥလာမ္ဘာသာေရး ဆရာတစ္ဦးကို ဟိႏၵဴလူအုပ္စုက ရထားေပၚကေန တြန္းခ်မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ လူအုပ္စုက ဟိႏၵဴနတ္ဘုရား ပူေဇာ္စာကို အတင္းအဓမၼ ရြတ္ဆိုခိုင္းရာမွာ မဆိုတဲ့အတြက္ ဒီလို တြန္းခ်ခံရတာျဖစ္တယ္လို႔ ဘာသာေရးဆရာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမုန္းအေျချပဳ အၾကမ္းဖက္မႈ

    ဆႏၵျပပြဲတြင္ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ ပိုစတာ

    ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈေတြ ျမင့္တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နရန္ဒရာမိုဒီက ဒီကိစၥအတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္လို႔ မေန႔က လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး က်ဴးလြန္သူေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အျပစ္ေပးဖို႔လည္း တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ဂ်ာ့ခ္ဟန္းျပည္နယ္ကို အုပ္စုဖြဲ႕႐ိုက္ႏွက္မႈ သေႏၶတည္ရာေနရာအျဖစ္ ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းမႈေတြကို သေဘာမတူဘူးလို႔ မိုဒီက ဆိုပါတယ္။ ဂ်ာ့ခ္ဟန္းျပည္နယ္ဟာ မိုဒီရဲ႕ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသားေရးပါတီ BJP အုပ္စိုးတဲ့ ျပည္နယ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ BJP ပါတီ အာဏာရၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း အိႏၵိယမွာ လူနည္းစုေတြ အထူးသျဖင့္ မြတ္စလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကစလို႔ ႏြားတိရစၧာန္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအပါအ၀င္ ေခါင္းစဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဟိႏၵဴလူအုပ္စုက မြတ္စလင္ေတြကို ႐ိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္မႈဟာ သိသိသာသာ မ်ားျပားလာခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယက အမုန္းအေျချပဳ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ မွတ္တမ္းတင္ေနတဲ့
    Factchecker.in ၀ဘ္ဆိုက္က အခုႏွစ္အတြင္း ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈမ်ိဳး ၁၁ ခုထက္မနည္း ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    လူအုပ္စုဖြဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈဟာ ‘ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ’ ျဖစ္တယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ အိႏၵိယ တရား႐ုံးခ်ဳပ္က ႐ႈတ္ခ်ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ဒီကိစၥကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ေရး ဥပေဒတစ္ခု ျပဌာန္းဖို႔လည္း အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းကစလို႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အမုန္းအေျချပဳ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ၅၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက မြတ္စလင္ေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ အေမရိကန္အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ ‘၂၀၁၉ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ စစ္တမ္း’ မွာ မိုဒီဦးေဆာင္တဲ့ အာဏာရ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသားေရးပါတီလက္ထက္ အိႏၵိယမွာ ဘာသာေရး သည္းမခံႏိုင္မႈ ျမင့္တက္လာတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    Ref: Reuters, Aljazeera