ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၂၊ ၂၀၁၉
၂၀၁၈ ခုႏွစ္က ပင္ဆဲလ္ဗားနီးယားျပည္နယ္ ပစၥဘာဂ့္ၿမိဳ႕ရွိ Tree of Life ဂ်ဴးဘုရားေက်ာင္းတြင္ လူျဖဴအစြန္းေရာက္တစ္ဦး၏ ၀င္ေရာက္ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားသူမ်ားအတြက္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္အနား ျမင္ကြင္း – ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္မွာ အမုန္းေဆာင္အုပ္စုေတြ စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္လာသလုိ အမုန္းအေျခခံ တုိက္ခုိက္မႈေတြလည္း စံခ်ိန္ ျဖစ္ပြားလာတယ္လုိ႔ အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Southern Poverty Law Center (SPLC) အဖြဲ႕က ေျပာၾကာလုိက္ပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံအတြင္း လႈပ္ရွားေနတဲ့ အမုန္းေဆာင္အဖြဲ႕ ၉၅၄ ဖြဲ႕ရွိရာကေန ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၁၀၂၀ အထိ ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔ SPLC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ SPLC အဖြဲ႕ဟာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ကတည္းက အစြန္းေရာက္၊ အမုန္းေဆာင္အဖြဲ႕ေတြကုိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမုန္းတရားေတြ ဒီလုိျမင့္တက္လာမႈမွာ ထရမ့္ရဲ႕ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်မႈဆန္႔က်င္ေရး စကားေတြနဲ႔ ေပၚလစီေတြက အေၾကာင္းအရင္း တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ပါ၀င္ၿပီး ဒီစကားေတြကို အမုန္း၀ါဒီေတြက အသံုးခ်ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ယာအုပ္စုေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း ေသဆံုးသူဟာ အနည္းဆံုး ၄၀ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ SPLC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္မွာ အမုန္း၀ါဒီအုပ္စုေတြ အမ်ားဆံုးရွိခဲ့တဲ့ခုႏွစ္ဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး လူမည္းသမၼတ ဘာရက္အုိဘားမားကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကျဖစ္ၿပီး ၁၀၁၈ ဖြဲ႕ ရွိခဲ့ပါတယ္။
SPLC ရဲ႕ သုေတသနစီမံကိန္း ဒါ႐ုိက္တာ ဟုိက္ဒီ ဘီရစ္ခ်္က မကၠဆီကုိနယ္စပ္မွာ တံတုိင္းတည္ေဆာက္ရမယ္ဆုိတဲ့ ေျပာၾကားမႈကုိ လူျဖဴအစြန္းေရာက္၀ါဒ ၀ဘ္ဆုိက္တစ္ခုမွာ ပထမဆံုး ေတြ႕ခဲ့ရတာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ သမၼတထရမ့္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲကတိက၀တ္ ျဖစ္လာေၾကာင္း၊ အဲဒီအခ်ိန္ကစလုိ႔ ႏုိင္ငံအတြင္း အမုန္းေဆာင္ အဖြဲ႕အစည္း အေရအတြက္ ျမင့္တက္လာတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကာခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕ FBI က ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အထိ ၃ ႏွစ္တာကာလအတြင္း အမုန္းေဆာင္ ရာဇ၀တ္မႈေတြဟာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကန ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အထိ ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ဆင္းေနရာကေန ႐ုတ္တရက္ ျမင့္တက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
SPLC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ သမၼတထရမ့္ဟာ အစြန္းေရာက္၀ါဒအထြက္ အိမ္ျဖဴေတာ္တံးခါးကုိ ဖြင့္ေပးလုိက္ေၾကာင္း၊ ထရမ့္အစုိးရကခန္႔တဲ့ အစုိးရ အရာရွိေတြဟာလည္း မြတ္လစင္ေတြ၊ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ လိင္တူခ်စ္သူေတြအေပၚ ရန္လုိတဲ့အဖြဲေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ထရမ့္လက္ထက္မွာ လူျဖဴအမ်ိဳးသားေရးအဖြဲ႕ေတြလည္း သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က အဖြဲ႕ ၁၀၀ ရွိရာကေန ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါး ျမင့္တက္ကာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ၁၄၈ အဖြဲ႕အထိ ရွိလာတယ္လုိ႔ SPLC က ေျပာပါတယ္။ လူမည္းအမ်ိဳးသားေရးအဖြဲ႕ကေတာ့ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းျမင့္တက္ကာ ၂၆၄ ဖြဲ႕ ျဖစ္လာပါတယ္။
မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ႕အေရအတြက္က က်ဆင္းသြားၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ၁၁၄ ဖြဲ႕ ရွိရာကေန ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဖြဲ႕ ၁၀၀ သာ ရွိပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ မြတ္စလင္ေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ အမုန္းအေျခခံ ရာဇ၀တ္မႈေတြကေတာ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ပုိမုိ ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔ SPCL ရဲ႕ စီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္က အမုန္းေဆာင္အဖြဲ႕ေတြဟာ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အတုိင္း အြန္လုိင္း၀ါဒျဖန္႔ေပ့ခ်္ေတြကေန လူသစ္စုေဆာင္းေနတယ္လုိ႔လည္း SPCL က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
မိန္းမမုန္းအဖြဲ႕လည္း ျမင့္တက္
အမ်ိဳးသမီးမုန္းတီးေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ အြန္လုိင္းမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ SPCL ဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္က အမုန္းေဆာင္အဖြဲ႕စာရင္းထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးမုန္းတီးေရးအဖြဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခုကုိ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။
SPLC ရဲ႕ သုေတသနစီမံကိန္း ဒါ႐ုိက္တာ ဟုိက္ဒီ ဘီရစ္ခ်္က အမ်ိဳးသမီးမုန္းတီးေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳး ရွိေနေပမယ့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ အိမ္တြင္း အစြန္းေရာက္၀ါဒေတြ ပုိမုိျမင့္တက္လာခဲ့တယ္လုိ႔ အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိသမၼတထရမ့္ရဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္မႈ၊ တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးမႈေၾကာင့္ အမုန္းေဆာင္အဖြဲ႕ေတြဟာ ပုိမုိက်ယ္ျပန္႔လာေၾကာင္း၊ ဒီအဖြဲ႕ေတြေၾကာင့္ အရင္က အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့သလုိ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ နီးကပ္လာတာနဲ႔အမွ် စုိးရိမ္မႈေတြ ျမင့္တက္လာဖြယ္ ရွိေနေၾကာင္း SPLC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ သံုးသပ္ထားပါတယ္။
Ref: Aljazeera
