IS အဖြဲ႔ကုိ အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္တို႔ က်ဴးေက်ာ္ ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ အီရတ္စစ္ပြဲက ေမြးဖြားေပးခဲ့

ႏိုဝင္ဘာ ၁၆ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
မိုးေဝ တင္ဆက္သည္။

– ၿပီးခဲ့တဲ့လက CNN နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တုိနီဘလဲရဲ႕  အီရတ္စစ္ပြဲမွာ သူတုိ႔မွားခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံမႈက ေတာ္ေတာ္ေလး တာသြားခဲ့ၿပီး အီရတ္စစ္ပြဲသာ မရွိခဲ့ဘူးဆုိရင္ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕လည္း ေပၚထြက္မလာဘူးဆုိတာကုိ သြယ္၀ုိက္ ၀န္ခံလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ဘလဲဟာ အီရတ္စစ္ပြဲနဲ႔ IS အဖြဲ႕ရဲ႕ ဆက္စပ္မႈကုိ ျငင္းဆုိထားၿပီး အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက စစ္တပ္ေတြ ေစလႊတ္ခဲ့တဲ့ အဲဒီစစ္ပြဲကုိ ေျခစံုပစ္၀င္ခဲ့တာဟာ စစ္ေသြးႂကြေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔နဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံနဲ႔ မေျပလည္မႈေၾကာင့္ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္က အဲဒီ စစ္ေသြးႂကြေတြကုိ လက္နက္တစ္ခုအေနနဲ႔ သံုးစြဲျခင္းကေန တားဆီးဖုိ႔သာ ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ အခုိင္အမာ ဆုိေနတုန္းပါပဲ။

၁၂ ႏွစ္ၾကာခဲ့တဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္စလံုး လံုးလံုးႀကီး မွားခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရပါၿပီ။ အီရတ္ႏုိင္ငံကုိ ၿဗိတိန္တပ္ေတြ ေျခခ်ၿပီး ၆ လအတြင္းမွာပဲ ရာမာဒီမွာ ပုန္းခုိေနၾကတဲ့ စစ္ေသြးႂကြေတြကုိ တုိက္ခုိက္ဖုိ႔အတြက္ SAS တပ္ဖြဲ႕ကို ဘဂၢဒတ္ အေနာက္ပုိင္း ဆင္ေျခဖံုးေဒသကုိ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အဲဒီ စစ္ေသြးႂကြေတြဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ စြန္နီေတြရဲ႕ မေက်မနပ္ျဖစ္မႈကုိ အခြင့္ေကာင္းယူ စုစည္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားနဲ႔ အီရတ္တုိက္ခုိက္ေရးသမား အုပ္စုေလးပါ။ ဆုိင္ေကာ္လုိ႔ ၿခံဳေပၚေရာက္လာတဲ့ ဒီအဖြဲ႕ေလးဟာ သိပ္မၾကာခင္မွာ အီရတ္က အလ္-ကုိင္းဒါအဖြဲ႕ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အလယ္ပုိင္းေလာက္မွာေတာ့ IS အဖြဲ႕အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

အီအုပ္စုရဲ႕ တစ္ျဖည္းျဖည္း ႀကီးထြားလာမႈ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ သူတုိ႔နစ္နာတယ္လုိ႔ ခံစားရတဲ့အခ်က္က ေလ်ာ္ကန္ပါတယ္။ အမ်ားစုက အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္ရဲ႕ ဒီက်ဴးေက်ာ္တုိခုိက္မႈဟာ ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈကုိ ပ်က္ျပားေစတယ္။ စြန္နီေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ ပ်က္သုဥ္းေစၿပီး၊ ၿပိဳင္ဘက္ ရွီအာအုပ္စုက သူတုိ႔ေနရာကုိ ၀င္ယူဖုိ႔ အခြင့္အေရး ရလုိက္တယ္။ စသျဖင့္ ဒီလုိ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြ ႀကီးလြန္းပါလားလုိ႔ သူတုိ႔ရဲ႕အေတြးက နက္႐ိႈင္းလာၿပီး စြန္နီအမ်ားစုက အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္ဟာ သူတုိ႔လုပ္ေနတာကုိ သူတုိ႔ အတိအက် သိၿပီးျဖစ္ရမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္လာၾကပါတယ္။

ဒီအျမင္ေတြေၾကာင့္ ဆြန္နီေတြရဲ႕ ခုခံမႈဟာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ရတာ၊ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ ဆံုး႐ံႈးရတာေၾကာင့္ မေက်မခ်မ္းျဖစ္ေနသူေတြ၊ အစၥလာမ္သာသနာက ဗ်ာဒိတ္ေတြအရ ဒီစစ္ပြဲဟာ ျဖစ္လာတယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ၾကတဲ့ စစ္ေသြးႂကြေတြဟာလည္းဒီလႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ပါ၀င္လာပါတယ္။ ႐ႈပ္ေထြးေပြလီလွတဲ့ အီရတ္ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔အတူ အဲဒီ စစ္ေသြးႂကြေတြဟာ ၾသဇာလႊမ္းမုိးလာခဲ့ၿပီး ဆီးရီးယား မၿငိမ္မသက္ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ အဲဒီမွာလည္း ၾသဇာႀကီးထြားလာပါတယ္။

မွားမွားမွန္မွန္ – အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက ဆြန္နီေတြကေတာ့ ေဂ်ာ့ဂ်္ဘုရ္ွရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ ဘလဲရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အီရန္ႏုိင္ငံအတြက္ ခ်က္ေကာင္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး တစ္ခ်ိန္ကရွိခဲ့တဲ့ ပါရွန္ေတြရဲ႕ၾသဇာ ျပန္လည္ ရယူဖုိ႔ လမ္းဖြင့္ေပးလုိက္တာလုိ႔ ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးယံုၾကည္တာက အေၾကာင္းမဲ့ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆက္ဒမ္ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈကုိ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ ဘာ့သ္ပါတီကုိ ၿဖိဳခြဲတာ၊ စြန္နီေတြအေပၚမွာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာနဲ႔ ရွီအာလူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒီ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံကေန လာသူေတြကုိ အီရတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအျဖစ္ အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ေတြက သြတ္သြင္းေပးတာေတြကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

စြန္နီေတြ နာက်ည္းမႈပုိျဖစ္ေစၿပီး IS ထြက္ေပၚလာျခင္းနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ဆက္စပ္ေနတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကေတာ့ အေမရိကန္က ဦးစီးတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ စနစ္ပါပဲ။ အဘူရာအစ္ဘ္ၿမိဳ႕က အဲဒီအက်ဥ္းေထာင္ဟာ အလြန္ဆုိးရြားတဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြနဲ႔ စတင္ခဲ့ၿပီး အဓိက လူမ်ိဳးစုႏွစ္ခုက လူ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေနရာ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ စြန္နီ ဂ်ီဟတ္၀ါဒီေတြကေတာ့ အဲဒီအက်ဥ္းေထာင္စနစ္ဟာ သူတုိ႔လူစုဖုိ႔ အထိေရာက္ဆံုး လက္နက္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

IS ရဲ႕ အႀကီးတန္းတပ္မွဴးတစ္ေယာက္က သူနဲ႔ အႀကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ပုိင္းေတြ တစ္ေပါင္းတည္း ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတဲ့ ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းက ကမ့္ဘက္ကာ အက်ဥ္းေထာင္သာ မရွိခဲ့ဖူးဆုိရင္ ဒီေန႔ IS ဆုိတာ ရွိလာမွာမဟုတ္ဖူးလုိ႔ Guardian ကုိ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“အဲဒီအက်ဥ္းေထာင္က အားလံုးကုိ လုပ္ေပးလုိက္တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အယူအဆကုိ တည္ေဆာက္ေပးလုိက္တာပါ” လုိ႔ ဆုိၿပီး ဒီလုိ ၿပီးျပည့္စံုတာမ်ိဳး ဘဂၢဒတ္မွာ မရႏုိင္သလုိ၊ ဘယ္မွာမွလည္း မရႏုိင္ဘူးလုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အဲဒီေနရာဟာ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ေနရာမဟုတ္သလုိ၊ လံုၿခံဳတဲ့ေနရာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အလ္-ကုိင္းဒါး ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းနဲ႔ မီတာအနည္းငယ္ ေ၀းတဲ့ေနရာမွာ ရွိေနခဲ့တာပါ”

၂၀၀၅ ခုႏွစ္ အီရတ္ႏုိင္ငံ ၀႐ုန္းသုန္းကားျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဂုိဏ္းဂနကြဲမႈ အေျခအေနေတြက သိသိသာသာ ျဖစ္လာပါတယ္။ စြန္နီစစ္ေသြးႂကြေတြက အခ်ိန္ကုိ ေကာင္းေကာင္းအသုံးခ်နုိင္ခဲ့ေပမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈေတာ့ မရခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ အီရတ္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕နဲ႔ေပါင္းၿပီး သူတုိ႔ကုိ ျပန္တုိက္တဲ့အခါမွာေတာ့ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕လည္း အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ေတြ ထြက္သြားၿပီး၊ အာရပ္ေႏြဦးေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္ေတြမွာ ISIS အဖြဲ႕ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ ႏွစ္ ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္စစ္တပ္ေတြက ဘာဆာရာကေန ေျမာက္ဘက္ကုိ ေရႊ႕သြားကတည္းက မေျဖရွင္းႏုိင္ဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ အီရတ္ျပည္သူေတြရဲ႕ နာက်ည္းခ်က္ေတြကုိ အသံုးခ်ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

စစ္ေသြးႂကြေတြက ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္တုိ႔ ဦးေဆာင္တဲ့ ဒီက်ဴးေက်ာ္မႈေၾကာင့္ အခုထက္ထိ ဒီလုိေတြ ခံစားေနရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ စည္း႐ံုးခဲ့ၿပီး အဲဒါကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး တာသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒီလုိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ သိကၡာကင္းမဲ့မႈ၊ တရားမဲ့မႈေတြကို လက္တဖက္ကေန ႀကံ႕ႀကံ႕ခံၿပီး၊ ေနာက္တစ္ဖက္က ဆံုး႐ံႈးသြားတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ျပန္ယူဖို႔ ႀကိဳးစားရေတာ့မယ္လုိ႔ ဆုိလုိက္ျခင္းဟာ IS အဖြဲ႕က ခြခ်က္ ခ်က္လုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီသေဘာထားေတြဟာ အခုအခ်ိန္အထိ IS ရဲ႕ လူစုတဲ့ နည္းလမ္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အသံုး၀င္တဲ့ သေဘာထားေတြပါပဲ။ အီရန္က စစ္ဘက္ဆုိင္ရာနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအအရ ၾသဇာလႊမ္းမုိးထားႏုိင္တဲ့ ဆီးရီးယားနဲ႔ လက္ဘႏြန္တုိ႔မွာလည္း သူတုိ႔အဖြဲ႕က ေတာ္ေတာ္ ခရီးေရာက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ကယ္လုိ႔မ်ား အီရတ္စစ္ပြဲသာ မရွိခဲ့ဖူးဆုိရင္ေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္လာဖုိ႔ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။

ဘဂၢဒတ္မွာေနထုိင္သူ စြန္နီတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဂ်ီဟဒ္မုိဟာနဒ္ကေတာ့ အီရတ္က်ဴးေက်ာ္စစ္ဟာ မွားယြင္းခ့ဲတယ္လုိ႔ ဘလဲရဲ႕ ၀န္ခံမႈဟာ မထင္မွတ္ဘဲ ျဖစ္လာတာဆုိတာ ထင္ရွားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“အျခားတစ္ဖက္ကေန ေကာက္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ေတာ့ လံုး၀ မျဖစ္နုိင္ပါဘူး။ အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္ရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္ တုိက္ခုိက္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ IS ဆုိတာ ရွိမလာႏုိင္ပါဘူး။ ဒါက သိပ္ကုိရွင္းပါတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ref: theguardian