အရေခြုံများ၏ အသုံးချမှုကို ဆက်လက်ခံနေရသည့် မြန်မာနိုင်ငံက ဗုဒ္ဓသာသနာ

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ ၂၀၂၂
M-Media

-ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်ခေါင်း​ဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တစ်ယောက် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ထိုင်တော်မူ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်တစ်ဆူ တည်ထားကိုးကွယ်ဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ သူဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သမိုင်းတစ်ခုကို ချန်ထားခဲ့ချင်တဲ့အတွက် ကြိုးပမ်းနေတာပါ။

သူ့လက်အောက်မှာရှိတဲ့စစ်သားတွေကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်တဲ့ ပြည်သူ ၁၅၀၀ ကျော်လောက်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ‘သူတစ်ပါးအသက် မသတ်ရ’ ဆိုတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာရဲ့ ငါးပါးသီလထဲက ပထမဆုံးနဲ့ အရေးအကြီးဆုံး ပညတ်ကို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

“သူတို့ရဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဆိုတာ ဟန်ပြပါပဲ။ သူတို့ကို ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်လို့တောင် မခေါ်ထိုက်ဘူး။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဆိုတာ သူများအသက် မသတ်ရဘူး။ သူတို့ အခုလုပ်နေတာတွေအားလုံးက ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဆန့်ကျင်တာတွေပဲ” လို့ အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုတွေကို ဦးဆောင်နေတဲ့ သက်တော် ၃၀ နှစ်အရွယ် ရဟန်းတော် ဦးအဂ္ဂဝံသက ပြောပါတယ်။

“သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေလို့ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့လုပ်နေတာတွေအားလုံးက တိုင်းပြည်ကို အုပ်စိုးထားဖို့ပါပဲ”

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း အချိန်အတော်ကြာ စစ်တပ်ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအောက် နေခဲ့ရပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားဝင်မှုတစ်ခုရဖို့အတွက် သူ့အရင်လူတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းဟောင်းတွေကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က လုပ်ဆောင်နေတာပါ။

ထေရ်ကြီးဝါကြီး၊ နာမည်ကြီး ဘုန်းတော်ကြီးတွေနဲ့ မဟာမိတ် ဖွဲ့မယ်။ သူနဲ့ သူ့တပည့်တွေက ဗုဒ္ဓဘာသာကို အထူးသက်ဝင်ယုံကြည်တယ်ဆိုတာမျိုး မြင်လာအောင် ပုံမှန်လုပ်ပြမယ် စတာမျိုးတွေပါ။ တစ်ဖက်မှာတော့ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

မဟာမိတ်ဖွဲ့

မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အောက်တိုဘာလနှောင်းပိုင်းကစပြီး ချင်းပြည်နယ် အနောက်မြောက်ပိုင်း ထန်တလန်မြို့မှာ မြေလှန်ဖျက်ဆီးမှုတွေ လုပ်ပါတယ်။ အဆောက်အဦး ရာချီ မီးရှို့ဖျက်ဆီးပြီး၊ လူထောင်သောင်းချီ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

ရက်အနည်းငယ်အကြာမှာပဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ မန္တလေးက ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြားကို သွားရောက်ပြီး ဘုန်းတော်ကြီးတွေကို ပူဇော်ကန်တော့ကာ၊ လှူဖွယ်၀တ္ထုပစ္စည်းတွေ ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူတွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးတွေထဲမှာ နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့(မဟန) ရဲ့ ဥက္ကဌ ဗန်းမော်ဆရာတော်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ထိပ်တန်းဘုန်းကြီးတွေပါဝင်တဲ့ မဟနဟာ အစိုးရခန့်ထားတဲ့အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းက ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးတွေကို ထိန်းကွပ်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်တပ်ကခေါင်းဆောင်တွေက နာမည်ကြီးဘုန်းတော်ကြီးတွေဆီ သွားရောက်တွေ့ဆုံတဲ့သတင်းကို နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာမှာ နေ့တိုင်းနီးပါး ဖော်ပြပါတယ်။ ဒါဟာ ပြည်သူနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံဖို့ ကြိုးစားမှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါ။ အမေရိကန် ငြိမ်းချမ်းရေးအင်စတီကျု (Institute of Peace) ရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့လ အစီရင်ခံစာမှာ စစ်တပ်က ဗုဒ္ဓဘာသာကို အားပေးချီးမြှောက်တယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုး လူတွေမြင်လာအောင် လုပ်ဆောင်မှုဟာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၄ ဆ တက်လာတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

“သူတို့လိုချင်တာရဖို့ ဗုဒ္ဓဘာသာကို အသုံးချရာမှာ စစ်တပ်ဟာ သိပ်ကို တော်ပါတယ်။ လူထုက ဘုန်းကြီးတွေကို အရမ်းရိုသေလေးစားတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စစ်တပ်ဟာ ဘုန်းကြီးတွေကို အသုံးချတာပါ။ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် အမြတ်ထုတ်ဖို့အတွက် အင်မတန်ထိရောက်တဲ့နည်းလမ်း ဖြစ်ပါတယ်” လို့ Pyidaungsu Institute for Peace and Dialogue အဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ် စိုင်းသက်နိုင်ဦးက ပြောပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက မတူညီတဲ့ နိုင်ငံရေးအသံတွေကို စုစုစည်းစည်းထုတ်ဖို့အတွက် ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။

“ဒါ့ကြောင့် အခြားလုပ်စရာတွေများကြီး ရှိပေမယ့် မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ထိပ်တန်းဘုန်းကြီးတွေကို အချိန်ပေးပြီး အမြဲသွားသွားတွေ့တာပါ”

ပြည်သူ့ချဉ်ဖတ်

အရပ်သားခေါင်းဆောင် ‌‌ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သူမရဲ့ပါတီကို ဖြုတ်ချပြီးကတည်းက စစ်တပ်ဟာ လူထုတစ်ရပ်လုံးရဲ့ အုံကြွဆန့်ကျင်မှုကို ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲ မသမာမှုကြောင့် အာဏာသိမ်းတာလို့ စစ်တပ်က ပြောပါတယ်။

ပြင်းထန်တဲ့ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ ချက်ခြင်းဆိုသလို ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြမှုတွေ၊ အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှု (CDM) ကနေတစ်ဆင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) လို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ အများအပြား ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဒီအဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်တပ်တို့ ပုံမှန်လိုလို တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နေပါပြီ။

နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းက အာဏာသိမ်းအစိုးရကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတွေကလည်း စစ်ခေါင်းဆောင်တော်တော်များများ၊ သူတို့ပိုင်ဆိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂမှာတော့ NLD အစိုးရလက်ထက်က ခန့်အပ်ထားတဲ့ သံတမန်က မြန်မာနိုင်ငံကို ဆက်လက် ကိုယ်စားပြုနေဆဲပါ။

ပြည်တွင်းမှာ အကြီးအကျယ် ဆန့်ကျင်ခံနေရပြီး နိုင်ငံတကာရဲ့ ထောက်ခံမှုကို မရတဲ့အတွက် စစ်တပ်ဟာ ထောက်ခံမှုကို ရနိုင်သမျှ ရှာဖွေနေတယ်လို့ International Crisis Group ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအကြံပေး ရစ်ချက် ဟော်ဆေးက ပြောပါတယ်။

စက်တင်ဘာလအစောပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီအာဏာပိုင်တွေက ဆရာတော် ဦးဝီရသူကို လွှတ်ပေးလိုက်တယ်လို့ ကြေငြာပါတယ်။ ဦးဝီရသူဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရေးဝါဒကို ဟောပြောပြီး၊ မွတ်စလင်တွေအပေါ် မုန်းတီးတဲ့အမြင် ရှိသူပါ။

စစ်တပ်ဟာ လတ်တလောမှာ ဦးဝီရသူနဲ့ ခပ်ခွာခွာနေပြပြီး နောက်ကွယ်မှာရှိနေတဲ့ ‘ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသားရေးဝါဒကို အပြည့်အ၀ အသုံးချတာမျိုး’ မလုပ်သေးပေမယ့် သဘောထားတင်းမာတဲ့ အဖွဲ့တွေကို ကိုင်ထားဆဲလို့ ဟော်ဆေးက သုံးသပ်ပါတယ်။

“သူတို့မှာ မိတ်ဆွေ များများစားစား မရှိဘူး။ လူတိုင်းက သူတို့ကို မုန်းနေကြတဲ့အချိန်မှာ ဘယ်လိုမိတ်ဆွေမျိုးကိုမဆို သူတို့ ထိန်းထားဖို့ လုပ်မှာပါ”

“ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရေးဝါဒဟာ သူတို့ ထုတ်ကစားနိုင်တဲ့ ဖဲချပ်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာကတော့ သိပ်ရှင်းပါတယ်။ သူတို့ နိုင်နိုင်နင်းနင်း လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အပြည့်အ၀ ထုတ်ကစားမျိုး မဟုတ်သေးပေမယ့် အစပျိုးတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိနေပါတယ် ”

တရားဝင်မှုရဖို့ စစ်တပ်က ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရေးဝါဒကို အမြတ်ထုတ် အသုံးချမှုဟာ ပြည်တွင်းမှာတင် မကတော့ဘဲ ပြည်ပအထိပါ နယ်ချဲ့လာပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တပည့် ဒုတိယစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်စိုးဝင်း စက်တင်ဘာလက ရုရှားနိုင်ငံ သွားရောက်ပြီး လက်နက်ဝယ်ယူတဲ့ခရီးမှာ သဘောထားတင်းမာတဲ့အမြင် ရှိသူလို့ စွပ်စွဲခံရတဲ့ သီတဂူဆရာတော် လိုက်ပါသွားခဲ့ပါတယ်။ လူထုက မထောက်ခံတဲ့ပြဿနာ ရှိနေတဲ့အချိန် ‘ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်ပိုင်းက သူတို့ကို ထောက်ခံနေတယ်’ ဆိုတာမျိုး ပြသချင်တဲ့အတွက် သီတဂူဆရာတော်ကို ခေါင်ဆောင်သွားတာ​မျိုး ဖြစ်တယ်လို့ ဟော်ဆေးက ကောက်ချက်ချပါတယ်။

စစ်တပ်ရဲ့အသည်းကျော် သီတဂူဆရာတော်ဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေ ထောင်နဲ့ချီ အသတ်ခံရပြီး၊ သိန်းနဲ့ချီ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ် စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးကို ထောက်ခံပြောဆိုတဲ့ ထိပ်တန်းဘုန်းကြီးတွေက တစ်ပါးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ‘ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မဟုတ်တဲ့သူတွေက လူမဟုတ်တဲ့အတွက် သတ်ရင် အကုသိုလ်မဖြစ်ဘူး’ ဆိုတဲ့တရားကို ဟောပြောကာ စစ်တပ်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ဆရာတော်က ကာကွယ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေကို သတ်ဖြတ်မှုဟာ အခုအချိန်မှာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုတစ်ခုအဖြစ် စုံစမ်းစစ်ဆေးခံနေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ လတ်တလောမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသားရေးဝါဒကို အပြည့်အ၀ ဝါဒဖြန့်တာမျိုး မလုပ်သေးပေမယ့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မဟုတ်သူတွေ အများအပြားနေထိုင်တဲ့ ဒေသတွေမှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုမိုလုပ်ဆောင်တဲ့ နည်းလမ်းဟောင်းကို ပြန်သုံးလာပါတယ်။

“လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မဟုတ်သူတွေ ရှိတဲ့နေရာမှာ ပိုဖြစ်လာတာကို တွေ့ရလိမ့်မယ်။ ဘာသာမတူတဲ့သူတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိုက်ခိုက်တယ်လို့ စစ်တပ်က ထုတ်မပြောပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဘယ်သူတွေကို သူတို့ ပစ်မှတ်ထားနေလဲဆိုတာ ခင်ဗျားတွေ့မှာပါ။ လုပ်ရပ်တွေက သူတို့ရဲ့ သဘောထားကို ပြနေပါတယ်” လို့ စိုင်းဦးက ပြောပါတယ်။

ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိတဲ့ ချင်းပြည်နယ်၊ ခရစ်ယာန် ရိုမန်ကက်သလစ်ဘာသာဝင် အများအပြား ရှိနေတဲ့ ကယားပြည်နယ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်က လုပ်ဆောင်နေတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ရည်ညွှန်းပြီး ပြောဆိုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘာသာရေးခွဲခြားမှု

အတိုက်အခံ NLD ပါတီ၊ သူတို့ဖမ်းထားတဲ့ လူထုခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ပုံရိပ် ညှိုးနွမ်းအောင်၊ ကြီးထွားလာတဲ့ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို ပုံပျက်အောင် ဆောင်ရွက်ရာမှာလည်း စစ်တပ်က ဗုဒ္ဓဘာသာကို အသုံးချပါတယ်။

နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာမှာ ရေးသားတဲ့ ဆောင်းပါးတွေထဲမှာ PDF က ဘုန်းကြီးတွေကို သတ်တယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး ‘လူအများစု ကိုးကွယ်တဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာရဲ့ ဘုန်းကြီးတွေကို အကြမ်းဖက်သမားတွေက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ သတ်ဖြတ်တယ်’ လို့ ဆိုပါတယ်။

အာဏာမသိမ်းခင်ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ NLD ပါတီတို့ဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ‘ထိထိရောက်ရောက် ချီးမြှင့်မြှောက်စားမှု မရှိဘူး’ လို့ စစ်တပ်က ဝါဒဖြန်ခဲ့ပါတယ်။ အရပ်သားအစိုးရဟာ အလွန်အကျွံ လစ်ဘရယ်ဖြစ်​နေတယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုမျိုး ဝင်လာပြီး ဘုန်းကြီးတွေက NLD ကို မထောက်ခံတော့အောင် ဆောင်ရွက်တယ်လို့ ဟော်ဆေးက ဆိုပါတယ်။

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဒီလို တိုက်ခိုက်ဝါဒဖြန့်မှုတွေ ဆက်ဖြစ်လာပါတယ်။ ဩဂုတ်လက မိန့်ခွန်းတစ်ခုမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ‘ပြီးခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်အတွင်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေ စိတ်နှလုံးညှိုးနွမ်းခဲ့ရတယ်’ လို့ ထည့်ပြောခဲ့ပြီး NLD အစိုးရ အာဏာရတဲ့ ၅ နှစ်ကို ရည်ညွှန်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဘုန်းတော်ကြီးအသိုင်းအ၀ိုင်းက သဘောထားတင်းမာသူအချို့ လက်ခံထားကြတဲ့ ဒီဝါဖြန့်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဘာသာရေးလူနည်းစု လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေက အမြင်တစ်မျိုး ရှိပါတယ်။

ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Chin Human Rights Organization ရဲ့ ဒုတိယအကြီးအကဲ Salai Za Uk Ling က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အာဏာရတဲ့အချိန်ကလည်း နိုင်ငံရေးမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာကသာ အဓိကလွှမ်းမိုးထားခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“ခရစ်ယာန်ဘာသာဟာ နိုင်ငံခြားဘာသာတစ်ခုအဖြစ် ယူဆခံရပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တွေလည်း ဒုတိယတန်းစား နိုင်ငံသားအဖြစ် ပြုမူဆက်ဆံခံရပါတယ်။ အရပ်သားအစိုးရအောက်မှာ မူဝါဒတွေက ဘာမှ သိပ်ပြီး ပြောင်းလဲမှုမရှိတာကို ကျွန်တော်တို့ တွေ့ရတယ်။ အရင်မူဝါဒတွေကို ထင်ထင်ပေါ်ပေါ် မလုပ်ခဲ့ပေမယ့် ဘာသာရေးလူနည်းစုတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု အဓိကအကြောင်းအရင်းတွေကို ထိထိရောက်ရောက်ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးပမ်းတာမျိုး မရှိခဲ့ပါဘူး”

“လက်ရှိ စစ်အစိုးရလက်ထက်မှာ အရင်ကတည်းကရှိခဲ့တဲ့ မူဝါဒတွေ ဆက်လက်အကောင်အထည် ဖော်နေတာမျိုးကို ကျွန်တော်တို့ မြင်နေရပါတယ်”

NLD ဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်တပ်နဲ့ တူညီတဲ့အမြင် ရှိခဲ့ပေမယ့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှု ပုံပျက်အောင် စစ်တပ်ရဲ့ ဝါဒဖြန့်မှုဟာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ထိရောက်မှုရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။

အရင်ကဖြစ်ခဲ့တဲ့ လူထုအုံကြွမှုတွေမှာ ဘုန်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေ့တန်းက​နေ ပါဝင်လေ့ရှိပါတယ်။ သင်္ကန်းကို ရည်ညွှန်းပြီး အမည်မှည့်ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ ‘ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေး’ ဟာ လောင်စာဆီစျေးနှုန်းတွေ အဆမတန် မြင့်တက်မှုကနေ စတင်လာတာပါ။ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ထောင်သောင်းချီတဲ့ဘုန်းတော်ကြီးတွေ တစ်လကျော်လောက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုမှာ ဘုန်းတော်ကြီးတွေကို သိပ်မမြင်ရတာဟာ စစ်တပ်ကို ထောက်ခံတာကြောင့် မဟုတ်ဘူးလို့ ဆရာတော် ဦးအဂ္ဂဝံသက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် ဘုန်းတော်ကြီး တော်တော်များများ မပါဝင်ကြတာဖြစ်ပြီး၊ နာမည်ကြီးဘုန်းကြီးတွေက စစ်တပ်ကို ထောက်ခံနေတာကြောင့် အောက်ခြေကဘုန်းကြီးတွေ စစ်အာဏသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်တာဟာ သိပ်မပေါ်လွင်တာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဦးအဂ္ဂဝံသက ထည့်သွင်း မိန့်ကြားခဲ့ပါတယ်။

“အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ဘုန်းကြီးတွေကို လာဘ်လာဘတွေပေးပြီး သူ့ဖက်ပါအောင် လုပ်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် လူထုလုပ်ရှားမှုကို ဘုန်းကြီးတွေက မထောက်ခံဘူးဆိုတာမျိုးတော့ ပြည်သူတွေ မထင်စေချင်ပါဘူး။ ဘုန်းကြီးတို့ကလည်း စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို လက်မခံပါဘူး”

အာဏာခိုင်မြဲဖို့ ဘာသာရေးကို အသုံးချတာ၊ ထိပ်တန်းဘုန်းကြီးတွေနဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့တာတွေ လုပ်ဆောင်ပြီး၊ အခုနောက်ပိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေကို စည်းရုံးဖို့ စစ်တပ်က ကြိုးပမ်းနေပေမယ့် ကိုယ့်ပြည်သူကိုသတ်ဖြတ်​နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းက ဗုဒ္ဓဘာသာကို အမြတ်ထုတ်အသုံးချတာမျိုးကို လူထုက လက်မခံတော့တာ ပိုပြီး ထင်ရှားလာပါတယ်။

“စစ်တပ်အုပ်စိုးမှုကြောင့် ဘုန်းကြီးတို့လည်း ထိခိုက်ပါတယ်။ လမ်းပေါ်မှာ ဘုန်းကြီးတို့ကိုတွေ့ရင် သူတို့က ပစ်တာပဲ။ အခန့်မသင့်ရင် ဖမ်းခံရတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဆိုတာ ဒါမျိုးမှမဟုတ်ဘဲ။ ဘုန်းကြီးတို့ ဆက်လက် ဆန့်ကျင်သွားမှာပါ” လို့ ဦး အဂ္ဂဝံသက မိန့်ပါတယ်။

Ref: Aljazeera