News @ M-Media

Category: ျမန္မာသတင္း

ျမန္မာသတင္း

  • ဂါဇာရှိ မဂ်ဟာဇီ ဒုက္ခသည်စခန်းကို အစ္စရေးက ဗုံးကြဲ

    ဂါဇာရှိ မဂ်ဟာဇီ ဒုက္ခသည်စခန်းကို အစ္စရေးက ဗုံးကြဲ

    နို၀င်ဘာ ၅၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -ဂါဇာကမ်းမြှောင်က မဂ်ဟာဇီ ဒုက္ခသည်စခန်းကို အစ္စရေးက စနေနေ့ညမှာ ဒုံးကျည်နဲ့ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အနည်းဆုံး ၃၀ ကျော် သေဆုံးကာ အများအပြား ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ 

    သေဆုံး ဒဏ်ရာရသူ အများစုဟာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးငယ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အစ္စရေးဟာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေ၊ ဆေးရုံ၊ စာသင်ကျောင်း၊ စစ်ရှောင်တွေ ခိုလှုံရာနေရာတွေကို အဓိက တိုက်ခိုက်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

    အကြီးဆုံး ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဂျဘာလီယာကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက်အတွင်း အနည်းဆုံး ၃ ကြိမ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀ နီးပါသေဆုံးကာ ထောင်နဲ့ချီ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

    ဂါဇာမှာ ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်စခန်း အများအပြား ရှိနေပါတယ်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဂျူးအစွန်းရောက် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့တွေက ပါလက််စတိုင်းတွေကို သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ် နယ်မြေလုကာ အစ္စရေးနိုင်ငံ ထူထောင်တဲ့အချိန် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေဟာ အဲဒီဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ 

    အစ္စရေးဟာ ဂါဇာကို အရင်ကလည်း အကြိမ်ကြိမ် ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့က စတင်ခဲ့တဲ့ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဂါဇာမှာ သတ်ဖြတ်ခံရသူ ပါလက်စတိုင်းအရေအတွက်ဟာ တစ်သောင်းနီးပါး ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera

  • ဂါဇာရှိ အဓိကဆေးရုံကို ဗုံးကြဲမည်ဟု အစ္စရေးက ရာဇသံပေး

    ဂါဇာရှိ အဓိကဆေးရုံကို ဗုံးကြဲမည်ဟု အစ္စရေးက ရာဇသံပေး

    အောက်တိုဘာ ၂၉၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    (ဓာတ်ပုံ- ပါလက်စတိုင်းလခြမ်းနီအဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်)

    -ဂါဇာကမ်းမြှောင်က အဓိက ဆေးရုံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အလ်-ကွဒ်စ် ဆေးရုံကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မယ်လို့ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့က ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပြီး ချက်ခြင်းပြောင်းရွှေ့ခိုင်းခဲ့တယ်လို့ ပါလက်စတိုင်း လခြမ်းနီအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

    ဂါဇာစီးတီးမှာ ရှိတဲ့ ဒီဆေးရုံဟာ အစ္စရေးရဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရသူတွေကို အဓိက ကုသပေးနေတဲ့ နေရာဖြစ်ပြီး အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးလာရသူ အများအပြားကိုလည်း ခိုလှုံခွင့်ပေးထားပါတယ်။ 

    တနင်္ဂနွေနေနေ့ မနက်ပိုင်းကစပြီး ဆေးရုံရဲ့ မီတာ ၅၀ အကွာမှာ အစ္စရေးလေယာဥ်တွေက ဗုံးအလုံးပေါင်းများစွာ လာကြဲချနေတယ်လို့လည်း ပါလက်စတိုင်း လခြမ်းနီအဖွဲ့က ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ရေးသားထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

    ဂါဇာ အဓိကဆေးရုံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အလ်-အဟ်လီ အာရပ်ဆေးရုံဟာ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်နေ့က အစ္စရေးရဲ့ ဒုံးကျည်နဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုကို ခံခဲ့ရပြီး ဒဏ်ရာရသူတွေနဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ အပါအ၀င် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူ ၅၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera 

  • ဓားစားခံနှစ်ဦး ပြန်လွှတ်ပေးမည်ဟု ဟားမက်စ်၏ ကမ်းလှမ်းမှုကို အစ္စရေးငြင်းဆို

    ဓားစားခံနှစ်ဦး ပြန်လွှတ်ပေးမည်ဟု ဟားမက်စ်၏ ကမ်းလှမ်းမှုကို အစ္စရေးငြင်းဆို

    အောက်တိုဘာ ၂၂၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    ဓာတ်ပုံ- ဟားမက်စ်က ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသားနှစ်ဦး

    -ဓားစားခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးထားတဲ့ လူတွေထဲက အစ္စရေးနိုင်ငံသားနှစ်ဦးကို ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ မိမိတို့က ကမ်းလှမ်းခဲ့ပေမယ့် အစ္စရေးဖက်က လက်ခံဖို့ ငြင်းဆိုတယ်လို့ ဟားမက်စ်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

    နူရစ် ယစ်ရှက်နဲ့ ယုခ်ဖဒ် လစ်ဖ်ရှစ်တို့ဖြစ်ပြီး ဘာတောင်းဆိုမှုမှ မပါ၀င်ဘဲ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကြောင်းအရင်းတွေကြောင့် လွှတ်ပေးဖို့ စီစဥ်ခဲ့တာလို့ ဟားမက်စ်က ပြောပါတယ်။ 

    အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ အစ္စရေးကို ၀င်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ဟားမက်စ်ဟာ အစ္စရေးစစ်သားနဲ့ အရန်တပ်သားတွေ အပါအ၀င် လူ ၂၁၀ လောက်ကို ဖမ်းဆီးသွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

    ကာတာရဲ့ ကြား၀င်ပေးမှုနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသား နှစ်ဦးကို အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်နေ့မှာ ဟားမက်စ်က ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အစ္စရေးနိုင်ငံသား နှစ်ဦးကိုလည်း အဲဒီနေ့မှာပဲ ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ကာတာကတစ်ဆင့် ကမ်းလှမ်းခဲ့တာလို့ ဟားမက်စ်ရဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အဘူ အိုဘိုက်ဒါက ပြောပါတယ်။ 

    အစ္စရေးက ဟားမက်စ်ရဲ့ ဒီပြောကြားချက်ဟာ အလိမ်အညာ ၀ါဒဖြန့်မှုသာဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ပါတယ်။ 

    စိတ်မ၀င်စား

    —————

    ဟားမက်စ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ခါလစ် အလ်-ကဒ်ဒူမီက အစ္စရေးဟာ မိမိတို့ ဖမ်းထားသူတွေ ပြန်လွတ်ရေးအတွက် စိတ်မ၀င်စားဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ 

    “အဲဒီနှစ်ယောက်ကို လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု ရှုထောင့်ကနေ လွှတ်ပေးဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ မိသားစုတွေထံ ပြန်လွှဲပေးချင်တယ်။ အစ္စရေးအစိုးရက စိတ်မ၀င်စားပါဘူး။ ဒီလူတွေကို ပြန်လက်ခံဖို့ အစ္စရေးအစိုးရကိုယ်တိုင်က ငြင်းဆိုခဲ့တာပါ” 

    ဘာ့ကြောင့် ပြန်လက်မခံတာလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး အစ္စရေးဖက်က အကြောင်းပြချက် မပေးခဲ့ဘူးလို့လည်း ကဒ်ဒူမီက ပြောပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera

  • ကြမ်းပိုးပြဿနာကြောင့် ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ပဲရစ်

    ကြမ်းပိုးပြဿနာကြောင့် ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ပဲရစ်

    အောက်တိုဘာ ၃၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -၂၀၂၄ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ လက်ခံကျင်းပဖို့ ရှိနေတဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပဲရစ်မြို့မှာ ကြမ်းပိုးပြဿနာကို အကြီးအကျယ် ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ 

    ကြမ်းပိုးတိုက်ဖျက်ရေး စီမံကိန်း စတင်နေပြီလို့ ပြင်သစ်အစိုးရက ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ ကြေငြာရတဲ့အထိ ဖြစ်နေတာပါ။ 

    ပဲရစ်မြို့က ဟိုတယ်တွေ၊ မိုတယ်တွေမှာသာ မကတော့ဘဲ ရထားဘူတာ၊ ကားဂိတ်တွေ၊ လေဆိပ်တွေအထိ ကြမ်းပိုးတွေ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ 

    ပြဿနာအစက ပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီက ဖြစ်ပါတယ်။ ရုပ်ရှင်ရုံတွေ၊ ကပွဲရုံတွေမှာ ကြမ်းပိုးတွေ သောင်းကြမ်းနေတာကို လူတွေက ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ တင်ခဲ့ကြပြီး နောက်ပိုင်းမှာ နေရာစုံမှာ တွေ့လာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အရင်ကလည်းဖြစ်ဖူး 

    ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်လောက်ကတည်းက ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ ကြမ်းပိုးတွေကို အမြစ်ဖြတ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

    ဒါပေမယ့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ကြမ်းပိုးတွေ ပြန်ပေါ်လာခဲ့ပြီး ပျမ်းမျှ အိမ် ၁၀ အိမ်မှာ တစ်အိမ် ကြမ်းပိုးပြဿနာကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတယ်လို့ ပြင်သစ်အစိုးရက ပြောပါတယ်။ 

    ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း ဟိုတယ်၊ တိုက်ခန်းနဲ့ နေအိမ်ပေါင်း ၄ သိန်းလောက်မှာ အစိုးရက ကြမ်းပိုးရှင်းလင်းရေး လုပ်ပေးခဲ့ရပါတယ်။ 

    ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ ကြမ်းပိုးကိစ္စ တိုင်ကြားဖိုး သီးသန့် ဖုန်းလိုင်းနဲ့ ၀ဘ်ဆိုက်တစ်ခုကိုလည်း အစိုးရက လုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ 

    ဘာ့ကြောင့်လဲ

    DDT လို ပြင်းထန်တဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေကို အသုံးပြုမှု တားဆီးပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ပြင်သစ်မှာ ကြမ်းပိုးတွေ တစ်စခန်း ပြန်ထလာတာပါ။

    ဇူလိုင်လက ထုတ်ပြန်တဲ့ အစိုးရအစီရင်ခံစာတစ်ခုမှာ ခရီးသွားလာမှု မြင့်တက်တာ၊ ကြမ်းပိုးတွေက ပိုးသတ်ဆေးအပျော့စားတွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိလာတာတွေက ကြမ်းပိုးတွေများလာတဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

    လက်ရှိ ပဲရစ်မြို့မှာ ကြမ်းပိုးတိုက်ဖျက်ရေးကို စီမံကိန်းချ ဆောင်ရွက်နေရပါတယ်။

    မြို့တော်၀န်က ကြမ်းပိုးရှင်းလင်းရေးအဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်းလုပ်ဆောင်ပေးဖို့ သမ္မတ အီမန်နျူယဲလ်မာခရွန်ကို တောင်းဆိုထားပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera 

  • စစ်ကောင်စီနှင့် တရုတ်တို့အကြား ဆက်ဆံရေး အားကောင်းနေဆဲ

    စစ်ကောင်စီနှင့် တရုတ်တို့အကြား ဆက်ဆံရေး အားကောင်းနေဆဲ

    စက်တင်ဘာ ၁၆၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -စစ်ကောင်စီက တရုတ်အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေကို ဖမ်းဆီးပြီး တရုတ်နိုင်ငံဖက် လွှဲပြောင်းပေးလိုက်တာဟာ နှစ်ဖက်ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးကပ်လာတာကို ဖော်ပြနေတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ 

    မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း လက်နက်ကိုင်တွေကြီးစိုးတဲ့ ဒေသတွေမှာ တရုတ် အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေ အခြေစိုက်ထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်း ထွက်နေတာ ကြာပါပြီ။ 

    အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ အာရှတစ်၀ိုက်က လူတွေကို လူကုန်ကူးကာ ဒီလုပ်ငန်းတွေမှာ အဓမ္မခိုင်းစေတဲ့ သတင်းတွေကိုလည်း ဒေသတွင်း မီဒီယာတွေက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ 

    ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်း၀င် တရုတ်နိုင်ငံသား ၂၆၉ ဦးကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးကာ တရုတ်နိုင်ငံဖက် လွှဲပေးခဲ့သလို၊ နောက်ထပ် ငွေလိမ်သမား ၁၂၀၀ ကျော်ကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့မှာ မြန်မာဖက်က တရုတ်ကို လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါတယ်။ 

    Curtin တက္ကသိုလ် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဌာနက လက်ထောက်ပါမောက္ခဖြစ်တဲ့ ဒေါ်ထွေးထွေးသိန်းက ဒီရလဒ်ကိုကြည့်ရင် တရုတ်နဲ့ စစ်ကောင်စီအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြင်နိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    “မြန်မာနိုင်ငံက စစ်အစိုးရနဲ့ တရုတ်တို့အကြား နီးကပ်ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေး ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ဒါက ပြသနေတာပါ။ မိတ်ဆွေနည်းနေတဲ့ စစ်အစိုးရမှာ ဒီလို ဆောင်ရွက်မှုတွေက ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ဖို့၊ ဒေသတွင်း ရပ်တည်မှု အားကောင်းဖို့ အခွင့်အလမ်းတစ်ခုလို့လည်း ပြောလို့ရပါတယ်”

    S. Rajaratnam School of International Studies အဖွဲ့က တရုတ်ရေးရာဌာန လက်ထောက် ပရော်ဖက်ဆာ ဘင်ယာမင် ဟိုက ဆိုက်ဘာရာဇ၀တ်မှုကို တရုတ်က နှိမ်နှင်းဖို့ ကြိုးစားရာမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုက အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါ၀င်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    “နိုင်ငံတကာမှာ စစ်ကောင်စီက မိတ်ကောင်းဆွေကောင်း သိပ်မရှိဘူး။ ဒါကြောင့် တရုတ်ကို မှီခိုရုံကလွဲပြီး သူတို့မှာ ရွေးချယ်စရာ မရှိပါဘူး”

    မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ လာအိုတို့က တရုတ် အွန်လိုင်း ငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံသား အများအပြား လူကုန်ကူး နှိပ်စက်ခံရပြီးနောက်ပိုင်း တရုတ်အစိုးရက ဒီလုပ်ငန်းတွေကို နှိမ်နှင်းဖို့ ကြိုးပမ်းလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    တရုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်သစ်ဖြစ် ဒန်ရှီကျွမ်းကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

    တာ၀န်ယူပြီးနောက်ပိုင်း ရှီကျွမ်းဟာ စစ်ကောင်စီကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံက လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံကာ အွန်လိုင်ငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေကို နှိမ်နှင်းဖို့ ဖိဖိစီးစီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး အခုလို ရလဒ်မျိုး ထွက်ပေါ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။  

    Ref : South China Morning Post