News @ M-Media

Tag: Rohingya Muslims

  • ရိုဟင်ဂျာများ မြန်မာနိုင်ငံပြန်နိုင်ရေး ကူညီပေးရန် ဥရောပသမဂ္ဂကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တောင်းဆို

    ရိုဟင်ဂျာများ မြန်မာနိုင်ငံပြန်နိုင်ရေး ကူညီပေးရန် ဥရောပသမဂ္ဂကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တောင်းဆို

    စက်တင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်း

    -နိုင်ငံအတွင်းရှိနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၁ သန်းကျော် နေရပ် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်နိုင်ရေး ဥရောသမဂ္ဂက ပိုမိုကူညီပေးဖို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

    လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအရ ဒီဒုက္ခသည်တွေကို လက်ခံထားရတာဟာ တိုင်းပြည်အတွက် ဝန်ထုတ်ဝန်ပိုးတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အေကေ အဘ်ဒူလ်မိုဟန်က ဥရောပသမဂ္ဂ နိုင်ငံခြားရေးအကြီးအကဲ ဂျိုးဆပ် ဘော်ရဲလ်ကို ပြောခဲ့ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ဝန်ကြီးနှစ်ဦးဟာ နယူးယောက်မြို့မှာ ကျင်းပနေတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံအပြီး ကြာသာပတေးနေ့က တွေ့ဆုံခဲ့ကြတာပါ။ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်ပြီး အတည်တကျ ပြန်လည်နေထိုင်နိုင်မယ့် အခြေအနေတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာရေးမှာ ဥရောပသမဂ္ဂက ပိုမိုထိရောက်တဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုမျိုး လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ မိုဟန်က မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေကစတင်ပြီး စစ်အာဏာရှင်အဆက်ဆက်ရဲ့ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှု၊ သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ်မှုတွေကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဖက်ကို မကြာခဏ ထွက်ပြေးခိုလှုံခဲ့ရပါတယ်။

    ၂၀၁၇ ခုနှစ် မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုအတွင်း ရိုဟင်ဂျာထောင်ချီ အသတ်ခံရပြီး ၇ သိန်းလောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထပ်မံထွက်ပြေးခဲ့ရကာ ဒီကိစ္စကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက အာရုံစိုက်လာခဲ့ပါတယ်။

    ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် တစ်သန်းကျော်လောက်ကို လက်ခံထားရတာဟာ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ ကိစ္စတွေမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အများကြီး ထိခိုက်စေတယ်လို့လည်း အဘ်ဒူလ်မိုဟန်က ဆိုပါတယ်။

    ဥရောပသမဂ္ဂ နိုင်ငံခြားရေးဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ ဂျိုးဆပ် ဘော်ရဲလ်က ရိုဟင်ဂျာတွေကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေပေးနေတဲ့အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ကျေးဇူးတင်ရှိပြီး၊ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်နိုင်ရေးကိုလည်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းနဲ့အတူ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Anadolu

  • ရိုဟင်ဂျာများကို အကြမ်းဖက်ရန်လှုံ့ဆော်ခဲ့သည့် အကောင့်များကို လွှဲပေးရန် Facebook ကို အမေရိကန်တရားရုံးတစ်ခု ညွှန်ကြား

    ရိုဟင်ဂျာများကို အကြမ်းဖက်ရန်လှုံ့ဆော်ခဲ့သည့် အကောင့်များကို လွှဲပေးရန် Facebook ကို အမေရိကန်တရားရုံးတစ်ခု ညွှန်ကြား

    စက်တင်ဘာ ၂၄၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ဆက်နွယ်ပြီး ဖယ်ရှားခဲ့တဲ့ အကောင့်တွေမှာ ရေးသားခဲ့တဲ့ မှတ်တမ်းတွေကို ပေးအပ်ဖို့ ဆိုရှယ်မီဒီယာကုမ္ပဏီ Facebook ကို အမေရိကန်တရားရုံးတစ်ခုက ညွှန်ကြားလိုက်ပါတယ်။

    အရင်က ဒီလိုတောင်းဆိုမှုမျိုး ရှိပေမယ့် အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေကို ထုတ်ပေးတာဟာ အမေရိကန်ရဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေကို ချိုးဖောက်ရာရောက်တယ်ဆိုပြီး Facebook က တုန့်ပြန်ထားတာပါ။

    ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ဝါရှင်တန်တရားရုံးတစ်ခုရဲ့ ညွှန်ကြားမှုမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေအတွက် စုံစမ်းဆေးဖို့ ဆောင်ရွက်မှုအတွင်း Facebook က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မရှိတာကို ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေရဲ့ တားမြစ်ထားချက်ဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အမုန်းစကားပြောတာ၊ အကြမ်းဖက်ဖို့ လှုံဆော်တာတွေအတွက် အကြုံးမဝင်ဘဲ၊ ဒီအချက်အလက်တွေကို ထုတ်မပေးတာက ‘ရိုဟင်ဂျာတွေ ခံစားခံရတဲ့ ဖြစ်ရပ်ဆိုးမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်သလို’ ဖြစ်သွားစေတယ်လို့ တရားရုံးက ဆိုပါတယ်။

    Facebook ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကုလရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ကို အချက်အလက်တွေပေးကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပြီး ဝါရှင်တန်တရားရုံးက အခုညွှန်ကြားမှုအတွက် သုံးသပ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေကတည်းက စစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့ ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်း​ မောင်းထုတ်မှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ စစ်တပ်က ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ပြုလုပ်တဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးအတွင်း ရိုဟင်ဂျာ ထောင်ချီ အသတ်ခံခဲ့ရပြီး ၇ သိန်းလောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထပ်မံ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

    မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ရိုဟင်ရွာပေါင်းများစွာကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးတွေကို အဓမ္မကျင့်တာ၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်တာ၊ ခိုးဆိုးလုယက်တာတွေလို ရာဇဝတ်မှုပေါင်းများစွာကို ကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့ မျက်မြင်သက်သေတွေက ပြောပါတယ်။

    စစ်တပ်နဲ့ အဲဒီအချိန်က မြန်မာအစိုးရက ဒီသတင်းတွေကို ငြင်းဆိုပြီး ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အာဆာရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်တာသာဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကလည်း မဘသအစွန်းရောက်တွေဟာ အဓမ္မကျင့်သတ်ဖြတ်မှုတစ်ခုကို အသုံးချပြီး ဆူပူအောင်လှုံဆော်ခဲ့တာကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ၊ ကမန်နဲ့ အခြားအစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်မှုတွေ ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ဒီမီးပွားဟာ ပြည်မကိုပါ ကူးစက်ကာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

    လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာပြန့်နှံ့ခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာနဲ့ မွတ်စလင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ Facebook ဟာ အဓိကကျခဲ့တယ်လို့ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    ရိုက်တာသတင်းဌာနရဲ့ စုံစမ်းဖော်ထုတ်မှုတစ်ခုမှာလည်း ရိုဟင်ဂျာနဲ့ မွတ်စလင်တွေကို ခွေးတွေ၊ မုဒိမ်းကောင်တွေ၊ လောက်တွေနဲ့ နှိုင်းကာ အမုန်းစကားပြောဆိုတဲ့၊ သတ်ဖြတ်ဖို့လှုံ့ဆော်တဲ့ Facebook က ပို့စ်ပေါင်း တစ်ထောင်ကျော်ကို ကိုးကားခဲ့ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံက မွတ်စလင်မုန်းတီးရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ Facebook က အရေးယူဆောင်ရွက်မှု အလွန်နှေးကွေးတယ်လို့ ဝေဖန်ခံခဲ့ရပြီးတဲ့နောက် Facebook ဟာ ရိုဟင်ဂျာဆန့်ကျင်ရေး၊ မွတ်စလင်ဆန့်ကျင်ရေး အကောင့်တွေ၊ Group တွေကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှာ ဖယ်ရှားခဲ့ပါတယ်။

    Ref : Reuters

  • ဖိနှိပ်ခံ ရိုဟင်ဂျာနှင့် အာဖဂန်ပြည်သူများကို ကူညီမည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ကတိပြု

    ဖိနှိပ်ခံ ရိုဟင်ဂျာနှင့် အာဖဂန်ပြည်သူများကို ကူညီမည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ကတိပြု

    စက်တင်ဘာ ၂၂၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -ဖိနှိပ်ခံရမှုကြောင့် ထွက်ပြေးလာရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေနဲ့ အာဖဂန်ပြည်သူတွေကို အကူညီပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်လို့ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ရော်ဒရီဂို ဒူတာတေးက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    ၇၆ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံကို ပေးပို့တဲ့ ဗီဒီယိုသတင်းစကားမှာ ဒူတာတေးက ပြောလိုက်တာပါ။ ဒီလိုကူညီပေးဖို့ မိမိတို့မှာ ရင်းမြစ်တွေ အကန့်အသတ်ရှိပေမယ့် လူသားတန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ အကောင်းဆုံးဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

    “ကိုယ်လိုချင်သလို သူများကို သွတ်သွင်းတာဟာ ဘယ်လောက်ပဲ ရည်ရွယ်ချက်ကောင်းနေပါစေ အလုပ်မဖြစ်ပါဘူး။ အတိတ်ကလည်း ဒါမျိုး အလုပ်မဖြစ်သလို၊ အနာဂတ်မှာလည်း အလုပ်ဖြစ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး”

    မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ပွဲတွေ၊ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှုတွေကြောင့် ထွက်ပြေးလာတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဆက်လက် လက်ခံသွားမယ်လို့ ဒူတာတေးက မိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်တဲ့ အကန့်အသတ်နဲ့အညီ ရိုဟင်ဂျာတစ်ချို့ကို လက်ခံနိုင်ရေး ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာအဖွဲ့ UNHCR နဲ့ အနီးကပ်ဆောင်ရွက်ဖို့ တရားရေးဌာနကို ညွှန်ကြားထားပြီးဖြစ်တယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

    အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ အာဖဂန် ဒုက္ခသည်တစ်ချို့ကို ကြိုဆိုလက်ခံထားတယ်လို့ စက်တင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

    ဒူတာတေးက တာလီဘန်ရန်​ကြောင့် ထွက်ပြေးလာတဲ့ အာဖဂန်ပြည်သူတွေအတွက် တံခါးတွေ ဆက်လက်ဖွင့်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    “အရင်ကတည်းကရှိခဲ့တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းအရ အာဖဂန်ပြည်သူတွေအတွက် တံခါးတွေ ဖွင့်ထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ထွက်ပြေးလာရတဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယ်တွေအတွက်ပါ”

    ဖိလစ်ပိုင်ဟာ ပထမကမ္ဘာစစ်၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၊ ၁၉၄၀ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်၊ ဗီယက်နမ်စစ် စတဲ့ စစ်ပွဲတွေ၊ပဋိပက္ခတွေမှာ ထွက်ပြေးလာရသူတွေကို လက်ခံကူညီပေးတဲ့ သမိုင်းတွေ ရှိနေပါတယ်။

    ဒူတာတေးရဲ့ မူးယစ်နှိမ်နှင်းရေးစစ်ပွဲအတွင်း လူထောင်ချီသေဆုံးခဲ့တဲ့ကိစ္စအတွက် နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး ICC က စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့အချိန် ဒူတာတေးရဲ့ ဒီလိုပြောကြားမှု ထွက်ပေါ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: Reuters

  • ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရောက် ရိုဟင်ဂျာများကို မြန်မာက ပြန်ခေါ်လိမ့်မည်ဟု တရုတ်ပြော

    ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရောက် ရိုဟင်ဂျာများကို မြန်မာက ပြန်ခေါ်လိမ့်မည်ဟု တရုတ်ပြော

    အောက်တိုဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    -နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ နေထိုင်နေရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ပြန်လည်ခေါ်ယူဖို့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံက ဆန္ဒရှိကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို သတင်းစကား ပါးခဲ့ပါတယ်။

    တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အေကေ အဘ်ဒူလ် မိုမန်တို့ ကြာသာပတေးနေ့ညက တွေ့ဆုံစဉ်မှာ ဒီလိုပြောခဲ့တာလို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သောကြာနေ့ကထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    “အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးလာရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ပြန်လည်ခေါ်ယူသွားမယ်ဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံက ထပ်လောင်း အတည်ပြုပြောကြားခဲ့တယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သတင်းစကား ပါးခဲ့ပါတယ်”

    ရိုဟင်ဂျာတွေကို ပြန်လည်လက်ခံရေး မကြာခင်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ဆွေးနွေးသွားမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံက တရုတ်ကို အသိပေးခဲ့တယ်လို့လည်း ကြေငြာချက်မှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားပါတယ်။

    ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်ရေးကိစ္စအတွက် တရုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ အမြဲတစေပြောဆိုမှုရှိပြီး လာမယ့် နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲအပြီးမှာ နှစ်ဖက် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ ဖြစ်လာအောင် လုပ်ပေးမယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    အဲဒီနောက်မှာတော့ တရုတ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ မြန်မာ ၃ နိုင်ငံဝန်ကြီးအဆင့်ဆွေးနွေးမှု​တွေ ဖြစ်လာမယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ဝမ်ယီနဲ့ မိုမန်တို့ တွေ့ဆုံမှုအတွင်း ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကိစ္စ၊ ကပ်ရောဂါအလွန် စီးပွားရေးတွေအပါအဝင် အကြောင်းအရာတော်တော်များများကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

    Ref: Anadolu Agency

  • မြန်မာ့ရိုဟင်ဂျာအရေး ဖြေရှင်းမှုတွင် အာဆီယံအဖွဲ့က ထိထိရောက်ရောက် စွမ်းဆောင်နိုင်မှုမရှိ

    မြန်မာ့ရိုဟင်ဂျာအရေး ဖြေရှင်းမှုတွင် အာဆီယံအဖွဲ့က ထိထိရောက်ရောက် စွမ်းဆောင်နိုင်မှုမရှိ

    အောက်တိုဘာ ၂၀၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    ၂၀၂၀၂ ခုနှစ် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေး

    -မြန်မာနိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာအရေးကို ဖြေရှင်းရာမှာ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့ (အာဆီယံ)ဟာ ထိထိရောက်ရောက် တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်မှု မရှိဘဲ၊ ခေါင်းဆောင်မှုပျောက်ဆုံးကာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုပမာဏာကို ထည့်သွင်းသုံးသပ်မှုမျိုး မရှိဘူးလို့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အာဆီယံ လွှတ်တောအမတ်များအဖွဲ့(APHR) ရဲ့ ဒီကနေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ရခိုင်ပြည်နယ်က ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ စစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့ ညှင်းပမ်းဖိနှိပ်မှုကြောင့် ၁၉၇၀ လောက်ကတည်းက နေရပ်စွန့်ခွာကာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ ခိုလှုံနေရတာပါ။ ​အာဆာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ရဲကင်းစခန်းတွေကို တိုက်ခိုက်ပြီးတဲ့နောက် မြန်မာစစ်တပ်ကလုပ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ် စစ်ဆင်ရေးကြောင့် နောက်ထပ် ၇ သိန်းခွဲလောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထပ်မံထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

    APHR ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာတော့ အာဆီယံအဖွဲ့ဟာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံး သဘောတူညီရေး၊ တစ်ခြားနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်မစွက်ရေး စတဲ့ အဖွဲ့ရဲ့ စည်းမျဉ်းတွေထဲမှာ ပိတ်မိနေတာကြောင့် ဒီပြဿနာကို တုန့်ပြန်ရာမှာ ရုန်းကန်နေရပြီး၊ အကြမ်းဖက်ခံရမှု၊ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှု သံသရာကို အဆုံးသတ်နိုင်ရေး ပြတ်သားတဲ့ မဟာဗျူဟာ၊ ရည်မှန်းချက်မျိုး မချမှတ်နိုင်ဘူးလို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    “အာဆီယံဟာ မြန်မာနိုင်ငံကချပေးတဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ရှုထောင့်ကနေပဲ ဒီကိစ္စကို ကြည့်ရှုပါတယ်။ အာဆီယံဟာ ပိတ်မိနေတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ အရေးကြီးတဲ့ပြဿနာတွေကိုလည်း လစ်လျူရှုထားပါတယ်” လို့ APHR ဘုတ်အဖွဲ့ ဥက္ကဌ မလေးရှားလွှတ်တော်အမတ် ချားလ်စ်ဆန်တီယေဂိုက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    နိုင်ငံသားကိစ္စ၊ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်၊ မြေယာပြဿနာ စတဲ့ အဓိကကျတဲ့ ကိစ္စတွေကို အာဆီယံအဖွဲ့က ဖြေရှင်းမပေးနိုင်ဘူးလို့လည်း ဆန်တီယေဂိုက ပြောပါတယ်။

    ရိုဟင်ဂျာကိစ္စမှာ အာဆီယံရဲ့ချဉ်းကပ်မှုဟာ မြန်မာအာဏာပိုင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးသာ ဖြစ်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်က လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ပမာဏ၊ အာဏာပိုင်တွေက ပြဿနာဖန်တီးမှု စတာတွေကို အာဆီယံအဖွဲ့က ထည့်သွင်းမစဉ်းစားဘူးလို့ APHR ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ AA နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်​နေတာကြောင့် ရခိုင်ပြည်သူတွေ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှု ဆက်ဖြစ်နေသလို၊ လုံခြုံမှုမရှိတဲ့အတွက် မြို့နယ်တစ်ချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပတော့ဘူးလို့လည်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    “စစ်ပွဲဖြစ်နေတာကြောင့် ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်ရေး ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လိုဆွေးနွေးလို့ရမှာလဲ။ အာဆီယံဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်ကိစ္စမှာ ဘက်ပေါင်းစုံ သုံးသပ်ဖို့ တွန့်ဆုတ်နေပြီး ပြဿနာရဲ့ ကဏ္ဍအားလုံးကို မဖြေရှင်းနိုင်တာကြောင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဟာ မယောင်ရာဆီလူးအဖွဲ့၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေမှာ တက်တက်ကြွကြွ ကူညီပံ့ပိုးပေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်းပုံစံမျိုး ဖြစ်လာပါတယ်” လို့ ဆန်တီယာဂိုက ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို သွားရောက်ခဲ့တဲ့ အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေက သူတို့ကို ဖိနှိပ်မယ့် နည်းလမ်းတစ်ခုလို့ ယူဆထားတဲ့ အစိုးရဲ့ NVC ကဒ်ထုတ်ပေးမှုကို အားပေးခဲ့ပါတယ်။

    ရခိုင်ပြည်နယ်အကြံပေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်ဟောင်း လာတီတီယာ ဗန် ဒန် အက်စ်ဆမ်က ရိုဟင်ဂျာတွေ ထွက်ပြေးရအောင်လုပ်တဲ့ အခြေအနေတွေကို အာဆီယံနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက လက်မခံသ၍ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ နေထိုင်သူတွေအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးမျှော်လင့်ချက်ဆိုတာ မရှိဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    APHR ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အာဆီယံအဖွဲ့ဟာ ဒေသတွင်းကပြည်သူတွေကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းရာမှာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ်လို့ ထည့်သွင်း ရေးသားခ့ဲပါတယ်။

    “အဖွဲ့ရဲ့ အားနည်းချက်တွေကို ကိုယ်တိုင်ဆန်းစစ် အဖြေရှာဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုမလုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် အဖွဲ့ရဲ့ တရားဝင်မှု၊ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုတွေကို ထိခိုက်စေရုံသာမက ရိုဟင်ဂျာတွေ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ကလူတွေအပြင် အာဆီယံပြည်သူတွေပါ ပိုပြီး ထိခိုက်ခံစားရမှာဖြစ်ပါတယ်”

    အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျကာတာမြို့က အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးရုံးဟာ ဒီအစီရင်ခံစာအတွက် မှတ်ချက်ပေးဖို့ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အာဆီယံအဖွဲ့အောက်က အခြားအဖွဲ့တွေကလည်း တွေ့ဆုံမေးမြန်းဖို့ တောင်းဆိုမှုကို မတုန့်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ သတင်းအချက်အလက်တောင်းမှုကို မြန်မာအစိုးရကသာ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ကြောင်း APHR က အစီရင်ခံစာမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Aljazeera