စက်တင်ဘာ ၁၇၊ ၂၀၂၅
M-Media

အစ္စရေးက ဂါဇာမှာ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်နေမှုတွေဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု (genocide) မြောက်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်က သတ်မှတ်လိုက်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟု၊ ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီးဟောင်း ယိုအဗ် ဂါလန့် နဲ့ သမ္မတ အိုင်ဆက် ဟာဇော့ အပါအဝင် အစ္စရေးရဲ့ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဒီကိစ္စမှာ တာဝန်ရှိသူတွေ ဖြစ်တယ်လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေး အရာရှိတွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေ၊ အမိန့်တွေကို လေ့လာသုံးသပ်ခဲ့ပြီး၊ ဂါဇာက ထင်ရှားတဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေကို လေ့လာခဲ့ရာမှာ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေကို မျိုးတုန်းပစ်ရေး အစ္စရေးရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က ထင်ရှားတယ်လို့ နာဗီ ပီလေး ဦးဆောင်တဲ့ ကော်မရှင်က ပြောပါတယ်။
တွေ့ရှိချက်တွေအရအဆိုရင် အရပ်သားပြည်သူလူထုကို အလွန်အကျူးထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ သတ်ဖြတ်တာအပါအ၀င် အစ္စရေးဟာ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ
လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ကော်မရှင်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ အမြဲတမ်းအပစ်ရပ်ရေး၊ ကုလသမဂ္ဂ တာ၀န်ရှိသူတွေကို ကန့်သတ်ချက်မရှိ ဝင်ရောက်ခွင့်ပေးဖို့နဲ့ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးအောင် လုပ်ဆောင်ထားတဲ့ အစ္စရေးရဲ့ မူ၀ါဒတွေကို ရပ်တန့်ပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒီအစီရင်ခံစာကို အစ္စရေးက လက်မခံဘဲ၊ အချက်အလက်တွေက အတုအယောင်တွေဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ပြီး ကော်မရှင်ကို ဖျက်သိမ်းဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
ပါလက်စတိုင်းတွေအပေါ် အစ္စရေးရဲ့ ကျူးလွန်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ခေါင်းစဥ်တပ်ခံရတာ ဒါပထမဆုံးအကြိမ် မဟုတ်ပါဘူး။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံး (ICJ) မှာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ အစ္စရေးကို အမှုဖွင့်ခဲ့ပြီး၊ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Amnesty International ကလည်း အစ္စရေးဟာ ဒီအမှုကို ကျူးလွန်နေတယ်လို့ အထောက်အထားတွေနဲ့ ထုတ်ပြန်ဖူးပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာကစတင်ပြီး ဂါဇာမှာ အစ္စရေးရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူ ၆၆၀၀၀ နီးပါးသေဆုံးထားပြီး လက်ရှိအချိန်အထိလည်း အစ္စရေးက တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေဆဲပါ။

Ref: Aljazeera