ဒီဇင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၉
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတို့ တွေ့ဆုံစဉ် -တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေအပေါ် သံသယတွေ ရှိနေပေမယ့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းကို ရင်ဆိုင်ဖို့အတွက် မြန်မာအရပ်သားအစိုးရဟာ တရုတ်ကို ပိုမိုအားကိုးလာရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင်တွေ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှု၊ သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွေအတွက် မြန်မာနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းရဲ့ ဖိအားပေးမှုကို ခံနေရပြီး အခုလအစောပိုင်းက နိုင်ငံတကာ ခုံသမာဓိရုံး ICJ မှာ သွားရောက်ရင်ဆိုင်ရတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ Chulalongkorn တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ပရော်ဖက်ဆာ Thitinan Pongsudhirak က ရိုဟင်ဂျာကိစ္စကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ ဖယ်ကျဉ်မှုကို ခံနေရတဲ့အတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်တွေဟာ တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးကပ်အောင် ကြိုးစားလာတာဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။
တရုတ်ဟာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မတိုင်ခင် တိုင်းပြည်ကိုကြီးစိုးခဲ့တဲ့ စစ်အစိုးရကို ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ တောက်လျှောက်ကာကွယ်ပေးခဲ့တာပါ။
ICJ မှာ သွားရောက် တရားမရင်ဆိုင်ခင် ဒီဇင်ဘာ ၇-၈ ရက်နေ့တွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီ မြန်မာနိုင်ငံကိုလာရောက်ကာ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။
ဆွေးနွေးမှုအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးလုပ်ငန်းစဉ်၊ မြန်မာ တရုတ်နဲ့ ကုလသမဂ္ဂတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က နေရပ်စွန့်ခွာသူတွေ ပြန်လည်လက်ခံရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံက ဆက်လက်အကူအညီပေးသွားဖို့ ပါဝင်ပါတယ်။
တရုတ်ဟာ နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က ဝီဂါမွတ်စလင်တွေအပေါ် ညှမ်းပမ်းမှု၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းရဲ့ ဝေဖန်မှုကို ခံနေရပါတယ်။
တိုကျိုအခြေစိုက် International Christian တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံရေးနဲ့ နိုင်ငံတကာအရေး လေ့လာဆန်းစစ်သူ Stephen Nagy က လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ လူမျိုးစုတွေအပေါ် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုတွေ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲမှုတွေကို တစ်ချိန်တည်းရင်ဆိုင်နေရတာက မြန်မာနဲ့ တရုတ်တို့ကို ပိုမိုနီးကပ်စေခဲ့တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ICJ မှာ ကြားနာမှုအတွင်း နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်တပ်ရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်တွေဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို တုန့်ပြန်တာဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ရင်ကြားစေ့ရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့အတွက် ဂမ်ဘီယာရဲ့ တောင်းဆိုမှုကို ပယ်ချသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
မယုံကြည်
မြန်မာနိုင်ငံက အမေရိကန်သံရုံးရဲ့ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်ဟောင်း Priscilla Clapp က ဗြိတိန်ရဲ့ ကိုလိုနီပြုမှုကို ခံခဲ့ရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဒီလိုအဖြစ်မျိုး ပြန်မရောက်ရေးအတွက် နိုင်ငံခြားရေးဝါကို မူသေမထားဖို့ ဆယ်စုနှစ်ချီကြိုးစားခဲ့တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိအစိုးရဟာ တရုတ်ကို မယုံကြည်သလို၊ အကြွေးထောင်ချောက်ထဲ သက်ဆင်းမှာကို စိုးရိမ်နေကြောင်း၊ တိုင်းပြည်အကျိုးအတွက် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို မြန်မာနိုင်ငံက အလိုရှိပြီး၊ စီမံကိန်းတွေကိုလည်း နိုင်ငံတကာစံချိန်စံညွှန်းအတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံက လုပ်ဆောင်လိုကြောင်း Clapp က ထောက်ပြပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အခုလအစောပိုင်းက တရုတ်နိုင်င့ခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့ တွေ့ဆုံမှုမှာတော့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံဟာ တရုတ်ရဲ့ Belt and Road Initiative စီမံကိန်းအောက်မှာ နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး တိုးမြှင့်ဖို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ မြန်မာအစိုးရရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Clapp ကတော့ စစ်အစိုးရလက်ထက် ကုလသမဂ္ဂမှာ ကာကွယ်ပေးတဲ့ အနေအထားမျိုးကို တရုတ်က သက်တောင့်သက်တာပဲ ပြန်ရသွားတယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။
“စစ်အစိုးရလက်ထက်တစ်လျှောက်လုံး ကုလမှာ နိုင်ငံရေးအရ ကာကွယ်မှုရဖို့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ တရုတ်နိုင်ငံကို အမြဲတမ်းမှီခိုခဲ့ရပါတယ်။ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ နိုင်ငံတကာရဲ့ ပိတ်ဆို့မှုတွေကနေ တရုတ်နဲ့ ရုရှားတို့က ကာကွယ်ပေးခဲ့တယ်။ ဒီကနေ့မှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အရပ်သားအစိုးရကို သူတို့က ကာကွယ်ပေးနေတုန်းပါ။ ဒီတစ်ခေါက်မှာတော့ အခြားအကြောင်းအရင်းတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်”
Chulalongkorn တက္ကသိုလ်က ပရောဖက်ဆာ Thitinan Pongsudhirak က မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်တို့ ပိုမိုနီးကပ်သွားတာကို အိန္ဒိယနဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေက ကြိုက်နှစ်သက်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
အိန္ဒိယဟာ ဇူလိုင်လက မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး တရုတ်ရဲ့ဩဇာကို လျှော့ချဖို့ကြိုးစားနေတာပါ။
Ref: VOA
