Author: Ko Lay

ႏုိ၀င္ဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၈
M-Media

– ယူေကအေျခစိုက္ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Amnesty International က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေပးအပ္ထားတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဆုတစ္ခုကုိ မေန႔က ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ၿပီး ‘တစ္ခ်ိန္က သူမရပ္တည္ကာကြယ္ခဲ့တဲ့ တန္ဖုိးေတြကုိ ရွက္ဖြယ္သစၥာေဖာက္မႈေၾကာင့္’ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ambassador of Conscience Award ဆုျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တာပါ။ ဒီဆုဟာ Amnesty International က ေပးအပ္တဲ့ အျမင့္ဆံုး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

“ခင္ဗ်ားဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္၊ သူရသတၱိေတြရဲ႕ ျပယုဂ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ လူ႕အခြင့္အေရးကို မမွိတ္မသုန္ ကာကြယ္သူ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ စိတ္မေကာင္းစြာနဲ႔ဘဲ မွတ္ယူလုိက္ပါတယ္။ Ambassador of Conscience ဆု ရရွိထားသူတစ္ဦးအျဖစ္ Amnesty International က မသတ္မွတ္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ ဒီဆုကုိ ၀မ္းနည္းစြာနဲ႔ ႐ုပ္သိမ္းရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ” လုိ႔ AI အဖြဲ႕ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ကူမီႏုိင္ဒုိက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ  တနဂၤေႏြေန႔က ေပးပုိ႔တဲ့စာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။

မေန႔ကလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ AI အဖြဲ႕က ႏုိင္ငံအတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔အတြက္ သူမရဲ႕ ‘ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာၾသဇာ’ ကုိ အသံုးမျပဳခဲ့ဘူးလုိ႔လည္း ေ၀ဖန္ခဲ့ၿပီး တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို က်ဴးလြန္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ‘တစ္သေဘာတည္းလုိျဖစ္ေနကာ၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ကုိ သည္းမခံမႈ တုိးျမင့္လာတယ္’ လုိ႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအေပၚ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတယ္လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ေ၀ဖန္ခံေနရၿပီး သူမအေပၚ ႏုိင္ငံတကာက ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ ဆုတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြမွာ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။

ႏုိင္ဒူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ‘စစ္တပ္က လူသားထုအေပၚက်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရက္စက္တဲ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈတာ၊ ဆင္ေျခေပးတာေတြ လုပ္ေနၿပီး၊ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ အေရးယူဖုိ႔ ႀကိဳးစားမႈကုိ တစ္စုိက္မတ္မတ္ ကာကြယ္ေပးေနတယ္” လုိ႔ သူ႕ရဲ႕စာထဲမွာ ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့ပါတယ္။

“ခင္ဗ်ားရဲ႕အစုိးရက လူနည္းစုေတြကုိ မုန္းတီးလာေအာင္ ၀ါဒျဖန္႔ေနတာ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ၊ ရန္လုိမႈေတြကုိ ေျဖရွင္းရမယ့္အစား အားေပးေနတာေတြကို ျမင္ရတာ တုန္လႈပ္မိပါတယ္”

ရခုိင္ျပည္နယ္မွာတင္မဘဲ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေတြ၊ ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ႏွစ္ဦး ဖမ္းဆီး တရားစြဲခံရမႈေတြကိုလည္း AI အဖြဲ႕က ေထာက္ျပေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။

“ခင္ဗ်ားရဲ႕အစုိးရဟာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ဖ်က္သိမ္းတာ၊ ျပင္ဆင္တာေတြ မလုပ္႐ံုမွ်မက၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္မႈကုိ တားဆီးပိတ္ပင္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ေနတာေတြကုိ ေတြ႕ရတာ စိတ္ပ်က္ရပါတယ္” လုိ႔ ႏုိင္ဒူက ထည့္သြင္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္အေျခစုိက္ ဂ်ဴးျပတုိက္ US Holocaust Memorial Museum ဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ Elie Wiesel ဆုကုိ မတ္လမွာ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ သူမကုိ ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ Freedom of the City of Oxford ဆုကုိ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ၿမိဳ႕က ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလမွာ ျပန္႐ုပ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ႏုိင္ငံသားဘြဲ႕ကို စက္တင္ဘာလမွာ ကေနဒၚလႊတ္ေတာ္က ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။

“သူမရဲ႕ ေထာက္ခံအားေပးမႈ ပါပါ၊ မပါပါ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားမွ်မႈရရွိေရး၊ လူ႕ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆက္လက္ တုိက္ပြဲ၀င္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ႏုိင္ဒူက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: CNN