News @ M-Media

Category: က်န္းမာေရးႏွင့္ေဆးပညာ

  • မေမးလည္းေျဖ(၁၅)- ဟလာလ္္ အစားအစာ ဆိုတာ ဘာလဲ ? သိပၸံရႈေထာင့္မွ သုံးသပ္ရေအာင္…

    ဧျပီ ၁ ၊ ၂၀၁၃

    Translated by Shaheen Ansari

     

    halal

    ဘိုဘို – သူငယ္ခ်င္း မင္းတုိ႕မြတ္စလင္ေတြေျပာေနတဲ့ ဟလာလ္ နဲ႕ ဟရာမ္ဆိုတာ ဘာလဲ? ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္အေရးတယူစဥ္းစားလိုက္နာတာလဲ?

    ေမာင္ေမာင္ -ေအး သူငယ္ခ်င္း ငါရွင္းၿပမယ္။ “ဟလာလ္” ဆိုတာ “ခြင့္ၿပဳထားျခင္း” ၊ “ဟရာမ္” ဆိုတာ “တားျမစ္ထားျခင္း”လို ရိုးရွင္းတဲ့ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ခြင့္ၿပဳထား၊ တားျမစ္ထားတဲ့အရာေတြကုိေတာ့ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္** က ႏွစ္ေပါင္း ၁၄၀၀ ေက်ာ္အရင္ကတည္းက ေဖာ္ျပထားတယ္။
    **က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္= တစ္ပါးတည္းေသာ ဖန္ဆင္းရွင္မွခ်ေပးေသာ လူသားတို႕အတြက္ လမ္းညြန္္က်မ္း။

    ဘိုဘို – ငါ႔ကို ဥပမာ တစ္ခုေလာက္ေျပာျပမလား ?

    ေမာင္ေမာင္ – ေကာင္းၿပီ သူငယ္ခ်င္း။ ဥပမာတစ္ခုေျပာရရင္ အစားအေသာက္နဲ႕ပတ္သက္လို႕ က်မ္းျမတ္ ကုရ္အာန္မွာ ယုံၾကည္သူေတြကို ေသြးႏွင့္ေသြးခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကိူ စားသံုးျခင္းမွ တားျမစ္ထားတယ္။ ယခုအခါ သိပၸံနည္းက်စမ္းသပ္ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ တိရိ စၦာန္ေတြရဲ႕ေသြးမွာ လူေတြရဲ႕က်န္းမာေရး ထိခိုက္ေစတဲ့ ယူရစ္အက္ဆစ္ အမ်ားအျပားပါ၀င္ေၾကာင္းသိရတယ္။ ဒါကို သူငယ္ခ်င္းလည္း သိမွာပါ။

    ဘိုဘို – ေအး မင္းေျပာတာမွန္တယ္။ ဒီ ယူရစ္အက္ဆစ္ဟာ လူသားေတြအတြက္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ ေစလို႕ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ အဲဒီ အက္ဆစ္ ၉၈% ကို ေက်ာက္ကပ္ကစစ္ထုတ္ၿပီး က်င္ငယ္အျဖစ္ ဖယ္ရွား ေပးတယ္ဆိုတာ ငါသိတယ္။

    ေမာင္ေမာင္ – ဒါေပမဲ့ လူခႏၶာကိုယ္မွာ အဲဒီ အက္ဆစ္ေတြ အရမ္းမ်ားသြားရင္ ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ပါပ်က္စီး ႏိုင္တယ္။ အခု အစၥလာမ္က ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ လူေတြရဲ႕က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းတဲ့ သားသတ္နည္းကို ဗဟုသုတအေနနဲ႕ မွ်ေ၀ေပးမယ္ေနာ္။

    ေမာင္ေမာင္ – ပထမဆံုး သားသတ္ရာမွာ သုံးတဲ့ ဓါးဟာ အရမ္းထက္ရမယ္။ သားသတ္ရာမွာလည္ပင္းမွ Jugular vein ေသြးေၾကာကို တစ္ပါးတည္းေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ရဲ႕ နာမေတာ္ဆိုၿပီး ျမန္ဆန္စြာ ျဖတ္ရမယ္။ နာမေတာ္ဆိုၿပီး ဦးေႏွာက္မွ ႏွလုံးသို႕သြားတဲ့ ေသြးေၾကာကို ျမန္ဆန္စြာ တခ်က္တည္းျဖတ္ျခင္းျဖင့္ နာက်င္မႈ အာရုံဟာ ဦးေႏွာက္သို႕မေရာက္ေတာ့ဘူး။ တိရိ စၦာန္မွာ နာက်င္မႈမခံစားရေတာ့ဘူး။ အဲဒီ ေသြးေၾကာကေန ၾကြက္သားမွေသြးမ်ား သြန္ထြက္လာတဲ့အတြက္ၾကြက္သားမ်ားေလ်ာ့ၿပီး ၾကံဳ႕လာလို႕ တိရ စၦာန္ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ရုန္းကန္တုန္ခါေနတာ ေတြ႕ရမယ္။ အဲဒီ တိရ စၦာန္မွာ နာက်င္မႈခံစားရ/မရကို ဂ်ာမန္သုေတသီအဖြဲ႕က ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။

    ဘိုဘို- အဲဒါ ဘယ္လိုေလ့လာၾကလဲ?

    ေမာင္ေမာင္ – ဂ်ာမနီရဲ႕ ဟန္ႏိုဗာ တကၠသိုလ္မွ ပရိုဖက္ဆာ Wihelm Schulze ႏွင့္ ေဒါက္တာ Hazim တို႕က ဒီအေၾကာင္းအရာကို သုေတသနစစ္ေဆးခဲ့ၾကတယ္။

    ဘိုဘို – ဟုတ္လား? အေသးစိတ္ေျပာျပ မလား သူငယ္ခ်င္း ?

    ေမာင္ေမာင္ – ရပါတယ္။ သူတို႕က သားသတ္ရာမွာသမရိုးက် ရုိက္ႏွက္သတ္ျဖတ္နည္းမ်ား (Captive Bolt Pistol Stunning) ႏွင့္ အစၥလာမ္က ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္း ကို စစ္ေဆးသုေတသနျပဳခဲ့တယ္။ သားသတ္ရာမွာ သမရိုးက် ရုိက္ႏွက္သတ္ျဖတ္နည္းေတြဟာ တိရ စၦာန္မွာ နာက်င္မႈကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ခံစားရၿပီး အစၥလာမ္က ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္းက နာက်င္မႈကင္းမဲ့ေနတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရတယ္။ အစၥလာမ္က ျပဠာန္း ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္း စမ္းသပ္သုေတသနျပဳရာမွာ ဒီလိုအဆင့္ဆင့္လုပ္ခဲ့တယ္။

    ၁) သားသတ္ၿပီး ပထမသံုးစကၠန္႕မွာရတဲ့ EEG Graph ဟာ မသတ္ခင္ကအတိုင္းဘဲ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါဟာ သားေကာင္ရဲ႕ လည္ေသြးေၾကာျဖတ္စဥ္ႏွင့္ ျဖတ္ၿပီးစအခ်ိန္မွာ နာက်င္မႈ တစ္စံုတစ္ရာမရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

    ၂)ေနာက္သံုးစကၠန္႕ၾကာမွာေတာ့ EEG ရဲ႕ေဖာ္ျပခ်က္အရ သားေကာင္ဟာ သတိလစ္ေမေမ်ာမႈ အေျခအေနသို႕ လုံး၀ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ ဒါဟာ သားေကာင္ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး ေသြးမ်ား ဒလေဟာထြက္ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

    ၃)အထက္ေဖာ္ျပတဲ့ ေျခာက္စကၠန္႕အၾကာမွာေတာ့ EEG မွ သုညအမွတ္သို႕ျပေနတယ္။ဒါဟာနာက်င္မႈ လံုး၀မရွိတာကို ျပေနတယ္။

    ၄)အဲဒီလို သားေကာင္ရဲ႕ ဦးေႏွာက္မွရရွိေသာ သတင္း (EEG) သုညအမွတ္သို႕ေရာက္ ရွိသည့္တိုင္ေအာင္ သားေကာင္ရဲ႕ႏွလုံးဟာတုန္ေနဆဲျဖစ္ေနၿပီး ခႏၶာကိုယ္၏ၾကြက္သားမ်ား က်ဳံ႕ၿပီး ပိုမိုလႈပ္ရြလာတယ္။ (a reflex action of the spinal cord)
    အဲဒီအခ်ိန္မွာ သားေကာင္ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးမွ ေသြးမ်ားအမ်ားဆံုးထြက္ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး သန္႕ရွင္းလတ္ဆက္ ေသာ အသားကိုရရွိေစပါတယ္။

    ဘိုဘို- ဒါေပမယ့္ ဒီလိုဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသလဲ?

    ေမာင္ေမာင္ -ငါသူုငယ္ခ်င္းကိုေျပာျပဖို႕ တစ္ခုေမ့က်န္ခဲ့တယ္။ အဲဒါက သားေကာင္ရဲ႕ လည္ပင္းက ေသြးေၾကာ Jujular Vein ကိုျဖတ္ေတာက္လိုက္ေပမဲ့ အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႔ေသြးေၾကာေတြကုိ မထိခိုက္ဘူး ဆိုတာပဲ။

    ဘိုဘို -ဒါဟာ အံ့ၾသစရာပဲ။

    ေမာင္ေမာင္ – ဟုတ္တယ္ သူငယ္ခ်င္း။ အျခားသမရိုးက် ရုိက္ႏွက္သတ္ျဖတ္နည္းကေတာ့ အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္း ေတြျဖစ္တဲ့ ႏွလုံး၊ အသဲ ၊ ဦးေႏွာက္ စသျဖင့္တို႕ကို ပ်က္စီးေစၿပီး သားေကာင္ဟာလည္း ခ်က္ခ်င္း နာက်င္မႈခံရၿပီး ေသဆုံးသြားတယ္။ ေသြးေတြကလ ဲေသြးေၾကာေတြထဲမွာ က်က္သြားတယ္။ၿပီးေတာ့ အသားထဲအထိေသြးေတြပ်ံႏွံေစတယ္။ ဒီလိုေၾကာင့္ အသားထဲကို ယူရစ္အက္ဆစ္ေတြေရာက္ၿပီး ညစ္ညမ္းေစတယ္။အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ယခုလို သိပၸံပညာတိုးတက္လာေတာ့မွ သုေတသီပညာရွင္ေတြက ဒါကိုသိလာၾကတာ။

    ဘိုဘို – အခုေတာ့ ငါသိၿပီ။ အစၥလာမ္က ျပဠာန္း ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္းဟာ တိရိ စၦာန္ေတြ ကိုယ္က ေသြးကိုလုံး၀စီးထြက္ေစၿပီး အျခာအစိတ္အပိုင္းေတြကို မညစ္ညမ္းေစဘူး။ ဒါေၾကာင့္လူသားေတြအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ဆံုးျဖစ္တယ္။ တိရိ စၦာန္လည္း နာက်င္မႈမခံစားရဘူး။

    Reference

    Deutoche Tieraerztkucge Wocheschrift (German Veterinary Weekly), Volume 85 (1978), pages 62-66.
    English Translated by Dr. Sahib M. Bleher,Dip Trans MIL.

    Burmese Translated by Shaheen Ansari

  • လူထု က်န္းမာေရးနဲ႔ လူတစ္စု က်န္းမာေရး

    ေဒါက္တာျမတ္ထူးရာဇတ္

    via  http://www.myanmarij.com

    ေဆးရံုအမ်ားစုသည္ ေဆးဝါး၊ ဆရာဝန္ လံုေလာက္မႈ မရွိျခင္း ခံစားရဆဲ ျဖစ္သည္
    ေဆးရံုအမ်ားစုသည္ ေဆးဝါး၊ ဆရာဝန္ လံုေလာက္မႈ မရွိျခင္း ခံစားရဆဲ ျဖစ္သည္

    လူထုဆိုတာ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီ ပါဝင္ေပါင္းစည္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာပါ။  လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးေတြဟာ လူထု ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ မွီခိုဒြန္တြဲေန ပါတယ္။ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ က်န္းမာေရး အေျခအေနေတြဟာ လူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္လာဖို႔ ႀကိဳးစား ဦးစားေပးေနခ်ိန္မွာ အမ်ားလူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးကိုလည္း အာ႐ံုစိုက္ၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

    ေငြရွိအာဏာရွိတဲ့ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ က်န္းမာေရးကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီး အမ်ားလူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးကို လွ်စ္လွ်ဴ႐ႈ ထားမယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေရရွည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္လာမွာပါပဲ။ ဘယ္ေလာက္ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်န္းမာေရး စနစ္ဟာ အမ်ားလူထုရဲ႔ က်န္းမာေရးကို ဦးစားမေပးဘူး ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေနခဲ့တာေတြ ကို ေတြ႕ေနၾကရပါတယ္။ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ မ်ားေလေလ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ ရင္းႏွီးသံုးစြဲစရိတ္ရွိမႈ နည္းေလေလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ဥပမာ ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ထိပ္တန္း ေဆးကုသမႈေတြေပးေနႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံ တစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွာ လူဦးေရ ၄၈.၆ သန္း(၁၅.၇ ရာခိုင္ ႏႈန္း)ဟာ က်န္းမာေရး အာမခံမႈ မရွိပါဘူး။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္မွာ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ဟာ ႏိုင္ငံ  GDP ရဲ႕ ၁၇.၉ ရာခိုင္ႏႈန္း (US $ ၂.၆ Trillion) ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး႐ံုနဲ႔ ဆရာဝန္ စရိတ္ဟာ ကုန္က်စရိတ္ရဲ႕ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရး စနစ္ကို တိုးတက္ေျပာင္း လဲႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ၾကာၿပီျဖစ္ေပမယ့္ အယူအဆ ကြာျခားမႈနဲ႕ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လမ္းေၾကာင္း မတူညီတာေတြေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ေတြ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ က်န္းမာေရး လုပ္သားေတြ၊ ျပည္သူေတြဟာ ဆက္လက္စကား စစ္ထိုးပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲေနရင္း က်န္းမာေရး ကုန္က် မႈေတြ ပိုမ်ားလာတာကို ရင္ဆိုင္ေန ရပါတယ္။ အခုအတည္ျပဳခံရၿပီ ျဖစ္တဲ့ “အိုဘားမားကဲ” (Obama Care) ဥပေဒေၾကာင့္ ဝင္ေငြနဲ႔ မိသားစုေရာ အမ်ားလူထုပါ က်န္းမာေရး အာမခံခ်က္ေတြ ပိုရလာၾကမယ္ လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

    လုပ္သားထု က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာၿပီး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဝင္ေငြနည္းလာ၊ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ နည္းလာၿပီး တိုင္းျပည္ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြ က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ ပညာေရး တိုးတက္မႈေတြ ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ရဲနဲ႔ တပ္မေတာ္သားေတြ က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ တိုင္းျပည္ ကာကြယ္ေရး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ဒါေတြကိုၾကည့္ရင္ လူထုက်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ အခါ လူနာမိသားစု အိတ္စိုက္ ေငြကုန္ခံရတာ အျပင္ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေတြ ထိခိုက္ေနႏိုင္တာေတြကို ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

    ေနမေကာင္းတဲ့ လူနာ တစ္ေယာက္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွာ တစ္နာရီေက်ာ္ ေစာင့္ၿပီးမွ ဆရာဝန္က ၂ မိနစ္ မျပည့္ေအာင္ ၾကည့္ေပးတာကို ေက်းဇူးတင္ေနရတဲ့ ဘဝ ၊ ျပည္သူ႕ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာ လူတကာရဲ႕ ဟိန္းေဟာက္မႈေတြကို သည္းၿငီးခံၿပီး ေနမေကာင္းတဲ့ လူနာကို ၾကည့္ေပးဖို႕မ်က္ႏွာခ်ိဳ ေသြးေနရတဲ့ မိသားစုရဲ႕ ဘဝ၊ ေဆး႐ံုေတြမွာ ေဆးမရွိ လို႕ ေဆးဆိုင္ေတြမွာ ေဈးႀကီးေပးၿပီး ေဆးရွာဝယ္ ေနရတဲ့ လူနာရွင္ေတြရဲ႕ဘဝေတြ ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက လူအမ်ားစု ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ဘဝေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက ေငြရွိ အာဏာရွိသူေတြနဲ႕ သူတို႕ရဲ႕မိသားစုေတြ ကေတာ့ ေခတ္မွီ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာ သာမကပဲ တိုင္းျပည္ျပင္ ပက ေဈးႀကီးေပးရတဲ့ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာပါ က်န္းမာေရး ကုသမႈကို ခံယူေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ေငြ၊ အာဏာရွိသူေတြ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု၊ ေဆး ခန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား ေတြမွာ သြားၿပီး ေဆးကုက် ေလေလ ျပည္ သူ႕ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြကို အစိုးရ က ပံ့ပိုးမႈ က်ဆင္းလာ ေလေလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    က်န္းမာေရးေကာင္းဖို႔ ဆိုရင္ ေရာဂါကုသမႈ တစ္ခုတည္းကို အဓိက ထားလို႔ မရပါဘူး။ ေရာဂါျဖစ္၊ ေရာဂါ ပိုဆိုးလာမွ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသြားရင္ ေငြ ပိုကုန္တာ သာမက အခ်ိန္ကုန္ လူပန္းၿပီး ထိေရာက္မႈ နည္းတာေတြ ကိုလည္း ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ေရာဂါေဝဒနာ ျဖစ္မလာေအာင္ ႀကိဳတင္ကာ ကြယ္တားဆီးေရး၊ ထိေရာက္စြာ ကုသေရး၊ ဆက္လက္ျပဳစုေစာင့္ ေရွာက္ေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးျမႇင့္တင္ ေရးအစရွိတဲ့ က႑အားလံုးကို မွန္ကန္ထိေရာက္စြာနဲ႔ တိုးတက္ လာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းလုပ္ကိုင္ၾကရပါ တယ္။ ဒီက႑တိုင္းဟာ လူတစ္ဦး လူတစ္စုအတြက္ ေရာလူထုအတြက္ ပါ အေရးႀကီးပါတယ္။

    ေရာဂါကာကြယ္တားဆီးေရး ကို ထိေရာက္စြာဦးစားမေပးခဲ့ရင္ ေရာဂါျဖစ္မႈမ်ားလာတာနဲ႔အမွ် ကုသစရိတ္ေတြ ပိုမိုကုန္က်လာ ပါတယ္။ ဥပမာေပးရမယ္ဆိုရင္ ကာကြယ္ေဆးျပည့္စံုစြာ မရရွိထား တဲ့ ကေလးေတြဟာ ကာကြယ္ေဆး ရထားတဲ့ ကေလးေတြထက္ ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္း ပိုမ်ားတတ္ပါတယ္။

    ေရာဂါကို ထိေရာက္စြာ ကုသမႈ ဟာလည္း ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေအာင္၊ ဆက္လက္ မဆိုးရြားေစေအာင္ သာမကပဲ တခ်ိဳ႕ေရာဂါေတြ ဆက္လက္ မျပန္႔ပြားေအာင္ပါ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အဆုတ္တီဘီေရာဂါ ကို ဥပမာေပးပါရေစ။ တိက်ျပည့္စံုစြာ ကုသမႈကို ရရွိထားတဲ့ တီဘီေရာဂါ ရွင္ဟာ မိမိရဲ႕ေရာဂါ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းတာ သာမကပဲ တျခားသူေတြကို မိမိထံမွေရာဂါ ကူးစက္ေစႏိုင္မႈကို တားဆီးကာ ကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။

    တခ်ိဳ႕ေရာဂါ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ ယြင္းမႈေတြဟာ ထိေရာက္စြာ ဆက္လက္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျခလက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့သူေတြက  အ႐ိုးဆက္၊ ျဖတ္ေတာက္မႈေတြ လုပ္ေပး႐ံုနဲ႔ မၿပီးပါဘူး။ သူတို႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ပံုမွန္ျပန္လည္လႈပ္ ရွားလာႏိုင္ဖို႔၊ လူထုၾကားမွာ သြား လာလႈပ္ရွားႏိုင္ဖို႔ေတြျဖစ္လာေအာင္ အားလံုးက ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးစားပံ့ပိုး ကူညီၾကရပါမယ္။

    က်န္းမာေရးျမႇင့္တင္မႈ ကေတာ့ လူတိုင္း ကိုယ့္က်န္းမာေရးကိုကိုယ္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ ရရွိလာေရးျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး လူတစ္ဦးခ်င္း စီသာမကပဲ လူထုနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္တိုးတက္ေကာင္းမြန္ လာေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ၾကရ ပါတယ္။ ဥပမာေပးရရင္ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ တိုးတက္လာၿပီး ကိုယ့္က်န္းမာေရး ပိုေကာင္းလာ ေအာင္ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္တာတို႕၊ မိခင္နဲ႔ ကေလး က်န္းမာေရး၊ ေက်ာင္းက်န္းမာ ေရး၊ အလုပ္ခြင္ အႏၱရာယ္ကင္း က်န္းမာေရးတို႔ ပိုမို တိုးတက္လာ ေအာင္ ႀကိဳးစားပံ့ပိုးမႈေတြပါပဲ။

    တိုင္းျပည္ တစ္ခုရဲ႕ လူထု က်န္းမာေရးကို အစိုးရက အဓိက တာဝန္ယူၾကရပါတယ္။ က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ား ရဲ႕  က်င့္ဝတ္ မွန္ကန္စြာနဲ႔ ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ပညာ အေတြ႔အႀကံဳျပည့္စံုမႈ၊ ေစတနာနဲ႔ ေႏြးေထြးစြာ ျပဳစုမႈေတြ ဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့ ရပိုင္ခြင့္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ားမွာလည္း လိုအပ္တဲ့ ေဆးဝါးနဲ႔ပစၥည္း ပံ့ပိုးျပည္႔စံုမႈ၊ ထိုက္တန္တဲ့ ဝင္ေငြနဲ႔ ရပိုင္ခြင့္ရွိမႈ၊ ပညာ အေတြ႔အႀကံဳ ဆက္လက္ သင္ယူပိုင္ခြင့္ရွိမႈေတြ ရွိရပါတယ္။ အာဖရိကန္ ႏိုင္ငံ တခ်ိဳ႕မွာ ဆိုရင္ ရပ္ရြာေဒသ အသီးသီးမွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝစြာနဲ႔ လူထု က်န္းမာေရးကို ထိေရာက္စြာ ထမ္းေဆာင္ၾကမယ့္ ဆရာဝန္ အပါအဝင္ က်န္းမာေရး လုပ္သားေကာင္း မ်ားစြာ ေမြးထုတ္႐ံု သာမကပဲ ျပည္တြင္းမွာ ဆက္လက္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ဖို႕ အေျခအေနေတြ ပံ့ပိုး တည္ေဆာက္ေပးေနတဲ့ စီမံကိန္းေတြကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေန ၾကပါၿပီ။ ဒီစီမံကိန္းေတြဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ တင္ျပမႈေတြ နဲ႔ အေရးေပၚ လိုအပ္ခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ရဲ႕တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

    တိုင္းျပည္ က်န္းမာေရးအတြက္ အစိုးရနဲ႔ က်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ား တာဝန္ေၾကျြပန္ဖို႔လိုသလို အမ်ားျပည္သူတိုင္း မွာလည္း ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ ေၾကျပြန္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း ပိုင္ရွင္မ်ားရဲ႕ က်င့္ဝတ္ ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႕ မွန္ကန္ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဈးႏႈန္းသတ္မွတ္မႈ၊ ေဆးဝါးနဲ႔ ေဆးပစၥည္း ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ေတြနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ ေအးဂ်င့္ေတြရဲ႕ က်င့္ဝတ္မွန္ကန္မႈ၊ စာနယ္ဇင္းနဲ႔ မီဒီယာေတြရဲ႕ မွန္ကန္ၿပီး အျပဳသေဘာ ဆန္တဲ့ ေဝဖန္တင္ျပမႈ၊ ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြနဲ႕ တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ မွ်တျပတ္သားစြာ အႀကံေပးဆံုးျဖတ္မႈ၊ ေရွ႕ေနေတြ ရဲ႕ က်င့္ဝတ္ မွန္ကန္စြာနဲ႕ တင္ျပေလွ်ာက္လဲမႈ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံျခား ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေစတနာမွန္ကန္စြာနဲ႔ တာဝန္ထမ္းေဆာင္မႈ၊ ျပည္သူ ေတြရဲ႔ ကိုယ္တိုင္ႀကိဳးစားပါဝင္မႈ အျပင္ ကိုယ္နဲ႔ ကိုယ့္မိသားစု ရပ္ရြာ ရဲ႔ က်န္းမာေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သက္ဆိုင္သူေတြကို အျပဳသေဘာနဲ႕ တံု႔ျပန္ အႀကံေပးမႈေတြဟာ မရွိမျဖစ္တဲ့ တာဝန္ေတြပါပဲ။

    ဒါေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္ႏိုင္ငံ တခ်ိဳ႕မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ အတြင္း ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာေတြကို ျပန္ လည္ဖလွယ္မိတာပါ။ တခ်ိဳ႕ အေျခ အေနေတြက ျမန္မာျပည္က လက္ရွိ အေျခအေနေတြနဲ႔ တူေကာင္းတူႏိုင္ ေပမယ့္  ျမန္မာျပည္မွာ ဘာလုပ္ သင့္တယ္ ဘာျဖစ္သင့္တယ္ဆိုၿပီး ဆရာလုပ္ေနတာမဟုတ္ပါဘူးဆို တာကို ေလးစားစြာေမတၲာရပ္ခံပါ ရေစ။

    တိုင္းျပည္ကေန အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ထြက္ခဲ့ရ တာ ၂၄ ႏွစ္ရွိေနခဲ့ေပမယ့္ ကိုယ့္ ကို လူျဖစ္လာေအာင္ အဘက္ ဘက္က ဆက္လက္ပညာေပးသြန္ သင္ပံ့ပိုးေနတဲ့ တိုင္းျပည္နဲ႕ သင္ ဆရာျမင္ဆရာၾကားဆရာေတြကို ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ ေက်းဇူး တင္စြာနဲ႕ သတိရေနၿမဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ အခက္အခဲ မ်ားစြာ ၾကားက လူမႈေရးက်န္းမာေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ရာေနရာ ကေန ထိေရာက္စြာ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ တာဝန္ယူ ထမ္းေဆာင္ ပံ့ပိုးေနတဲ့သူတိုင္း ကိုလည္း အင္မတန္ အားရ၊ အားက်၊ အားကိုးေၾကာင္းေလးစားစြာ ေျပာၾကားပါရေစ။

    ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ လူထုက်န္းမာေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ လုပ္ ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ အခက္အခဲေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ေနရ သလိုျမန္မာျပည္ဟာလည္း အခက္အခဲ မ်ားစြာကို ေက်ာ္ျဖတ္ရမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္၊ သတၲိ၊ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ညီၫြတ္စြာ လုပ္ကိုင္ ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျပည္နယ္တိုင္းေဒသ အားလံုးမွာ လူထု က်န္းမာေရးမွ်တစြာ တိုးတက္ လာမယ္ေန႔ေတြဟာ သိပ္မေဝးေတာ့ ဘူးလို႕ ေမွ်ာ္လင့္ ယံုၾကည္ မိပါတယ္။

    ေဒါက္တာ ျမတ္ထူးရာဇတ္ (ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္၏ ေျမး)

    (http://www.myanmarij.com/?p=8732   တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

    (ေဒါက္တာ ျမတ္ထူးရာဇတ္သည္ အာရွႏွင့္ အာဖရိကအတြင္း HIV/AIDS ဆုိင္ရာ သုေတသနလုုပ္ငန္း၊ ကုသ အကူအညီေပးျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးလုုပ္သားမ်ား အရည္အခ်င္းျမွင့္တင္ေပးေသာ ႏိုင္ငံတကာ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ျမန္မာဆရာ၀န္တဦးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ မွစ၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ေနထုိင္လ်က္ရွိၿပီး ကမာၻ႔က်န္းမာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစနစ္မ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစေရး လုပ္ကိုင္လ်က္ရိွသည္။)

  • ေဒါက္တာ ျမတ္ထူးရာဇတ္ ႏွင့္ က်န္းမာေရးက႑ အင္တာဗ်ဴး (by MIJ)

    ေဒါက္တာ ျမတ္ထူးရာဇတ္ ႏွင့္ က်န္းမာေရးက႑ အင္တာဗ်ဴး (by MIJ)

    ဒီဇင္ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၂

    Source: Myanmar Independent News journal

    အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးစနစ္ ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တြင္ ေနထိုင္ သည့္ ေဒါက္တာျမတ္ထူး ရာဇတ္သည္ျပည္တြင္းတြင္ ဆရာဝန္ တစ္ေယာက္အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီးမွ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ အႀကံေပးသူ၊ စီမံကိန္း တာဝန္ခံ စသည့္ တာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ေနသူ ျဖစ္ရာ ယင္းကို ျမန္မာအင္ဒီပဲန္ဒင့္မွ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အေရးကိစၥမ်ားေမး ျမန္းခဲ့ပါသည္။ ယင္းတို႔ အနက္ မွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

    ေမး။ ။ အခုတေလာ ဆရာဝန္ေတြ က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီ လုပ္ၾကတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့  လူထုၾကား ထဲမွာ မေက်နပ္မႈေတြ ရွိေနသလို  မီဒီယာေတြ ကလည္း ေရးၾကပါတယ္။ တစ္ဖက္က ဆရာဝန္ ေတြကလည္း သူတို႔ဘက္က မွန္တာေတြကို က်ေတာ့ မီဒီယာေတြက မေရးဘူး ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေပၚမွာ ဆရာ ဘယ္လို ယူဆပါသလဲ။

    ေျဖ။ ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူတစ္ဦးခ်င္း ရဲ႕ က်န္းမာေရး၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကို ကုသေရး ပဲ ဦးစီးေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးက ထိခိုက္လာ ႏိုင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ျဖစ္ေစခ်င္တာ ကေတာ့ လူထုက်န္းမာေရးဆိုတာ ကို ဦးစားေပးေစခ်င္ပါတယ္။ လူထု က်န္းမာေရး ဦးစားေပးတဲ့အခါမွာ ကုသေရး လည္း ပါပါတယ္။ ေစာင့္ေရွာက္ေရးလည္း ပါပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ကုသလိုက္လို႔ ေရာဂါေပ်ာက္ သြားၿပီး ေပမယ့္ ထပ္ၿပီးေတာ့ ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္မႈမရွိရင္  ဥပမာ ေျခေထာက္က်ိဳးတဲ့လူေတြ၊ လက္က်ိဳး တဲ့သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆက္ၿပီးေတာ့ ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကာကြယ္ေရး၊ ကုသေရး၊ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ ေရး အားလံုးပါတဲ့ က်န္းမာေရးစနစ္ ျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

    ေမး။ ဆရာက ကိုယ္တိုင္ က်န္းမာ ေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးခဲ့ဖူးတဲ့     ဆရာဝန္လည္း ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အႀကံဳ လည္း ရွိတဲ့အခါ က်ေတာ့ ျမန္မာျပည္ ရဲ႕ က်န္းမာ ေရးမူဝါဒအေနနဲ႕ လက္ရွိမူဝါဒေတြ ဟာ လံုေလာက္ေနၿပီလား။ အဲဒီအ ေပၚမွာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

    ေျဖ။ ။ လက္ရွိမူဝါဒကေတာ့ လံု ေလာက္တယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ ဘယ္ ႏိုင္ငံမွာမွ က်န္းမာေရးစနစ္က ထိတ္ ထိတ္ႀကဲေကာင္း တယ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ဘယ္ေလာက္ ပဲခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးစနစ္ကို ျပင္ဆင္ေနတာ  အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။

    ေမး။ ။ အခုလတ္တေလာမွာ တတ္ ႏိုင္တဲ့သူေတြက ေရာဂါျဖစ္မွပဲ အထူးကု ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ ကုမယ္။ ဒါမွ မဟုတ္ ဒီက ေဆးကုသမႈကို မယံုတဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံျခားကို ထြက္ကုတယ္ ဆိုတာကိုေတြ႕ရသလို၊ မတတ္ႏိုင္တဲ့ သူေတြက်ေတာ့လည္း အထူးကု ဆီလည္း လက္လွမ္းမမီ၊ ဂ်ီပီလို႔ေခၚတဲ့ အေထြေထြကု ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကိုလည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ အေရးပါတယ္လို႔ မျမင္ေတာ့ဘဲ လမ္းေဘး ေဆးဆိုင္ေလးေတြကေန စပ္ေဆးဆိုၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး အေျခခံ ဗဟုသုတ မရွိတဲ့သူမ်ားက စပ္ၿပီးေတာ့ ေပးလိုက္တဲ့ ေဆးေတြကို အားကိုးၿပီးေတာ့ သံုးလာၾကတယ္။ အဲဒီလို အစြန္းႏွစ္ဖက္ ျဖစ္ေနတဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ပံုစံေပၚမွာ ဆရာ ဘာမ်ား ေျပာစရာရွိလဲ။

    ေျဖ။ ။အႏၱရာယ္ အရမ္းႀကီးပါတယ္။ အခုလိုမ်ိဳး အစြန္းႏွစ္ဖက္ ေရာက္ေနတဲ့ က႑မွာဆိုရင္ ျပည္သူလူထု အတြက္လည္း အႏၱရာယ္ႀကီးသလို၊ တိုင္းျပည္ အတြက္လည္း အႏၱရာယ္ႀကီးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဒီမွာေနခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ကြမ္းယာဆိုင္ေတြမွာ ေဆးေရာင္းတယ္ ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အရင္ကတည္းက ရွိတာပါ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔သည္ ဆရာဝန္၊ ဆရာမေတြရဲ႕ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို တစ္ခါတေလ က်ရင္ နားေထာင္ တတ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔သာ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေဆးစပ္ၿပီး ေရာင္းၾကမယ္ဆိုရင္ အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ကို မေကာင္းပါဘူး။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ပဲ ပါရဂူေတြခ်ည္းပဲ သြားျပေနမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ မလိုအပ္ဘဲနဲ႔ ေဆး႐ံုေဆး ခန္းေတြမွာ လူေတြအၾကာႀကီးေစာင့္ ရတာ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အေထြ ေထြေရာဂါကုဆရာဝန္ ဂ်ီပီဆိုတာ   နိမ့္က်တာ မဟုတ္ပါဘူး။  အေထြ ေထြေရာဂါကုတဲ့ ဆရာဝန္ေတြသည္ အင္မတန္ အေရးႀကီး ပါတယ္။ ပညာ တကယ္တတ္ၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ ေရာက္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ဂ်ီပီဆရာဝန္ေတြ နဲ႔ စၿပီးျပၾကည့္ဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ သူတို႔က လိုအပ္လာမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ အထူးကုေတြကို ျပရပါမယ္။ အဲဒါဆိုရင္ အထူးကုေတြ အတြက္လည္း ကုသမႈကပိုၿပီး ထိေရာက္ လာပါတယ္။ အေထြေထြ ေရာဂါကု ဆရာဝန္ေတြအေနနဲ႔လည္း ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ကုႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ဘာေတြလိုမလဲ။ ဘယ္ေနရာေတြ ေလ့လာထားရမလဲ။  သူတို႕ရဲ႕တိုးတက္မႈ အတြက္ ကို ဘာလုပ္လာႏိုင္မလဲ။ အေထြေထြ ေရာဂါကုတဲ့ေနရာမွာ ထူးခြ်န္တဲ့ အေထြေထြ ေရာဂါအထူးကု ဆရာဝန္ဆိုတာ ေပၚလာမွာပါ။ MRCGP Family Medicine စတဲ့ အထူးကုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ လူထုက အေထြေထြ ေရာဂါကု ဆရာဝန္ေတြကို နားလည္ဖို႔ အေရးႀကီးသလို အထူးကု ဆရာဝန္ေတြကပါ နားလည္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဆးခန္း၊ ေဆး႐ံု၊ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ဌာနအားလံုးက အေထြေထြ ေရာဂါကု ေဆးခန္း၊ ေဆး႐ံုေတြရဲ႕ အေရးပါမႈကို အေလးအနက္ျပဳ လာၾကရမွာပါ။ အဲဒီလို လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးစနစ္ဟာ တိုးတက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။  တိုင္းရင္းေဆး၊ သုေတ သန၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန၊ စီမံခန္႕ခြဲေရး ဌာနအားလံုး က ေပါင္းၿပီး လုပ္ၾက ရမွာပါ။

    ေမး။ ။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အန္ဂ်ီအိုေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကေရာ က်န္းမာေရးစနစ္ ကို ေကာင္းေအာင္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ လုပ္သင့္ပါသလဲ။ အဲ ဒီအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႕ လူထုရဲ႕က်န္းမာေရး စရိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပး႐ံု ထက္မကတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္မ်ိဳးနဲ႕ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေသး တယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။ အထူး သျဖင့္ ျပည္တြင္းက အခမဲ့က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြက လူထုအတြက္ ေဆးကုသေရး ကုန္က်စရိတ္ သက္သာေအာင္ဆိုတာေလာက္ထိပဲ ဦးတည္သလို ျဖစ္ေနၾကတာမို႔ အဲဒီအေတြး အေခၚကို ေျပာင္းေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ႏိုင္ဦးမလဲ။ ေနာက္တစ္ဆက္ တည္းမွာ မီဒီယာေတြရဲ႕ အခန္း က႑ေပါ့။ အဲဒီလိုအေတြးေျပာင္း ေအာင္လို႔ မီဒီယာကေရာ ဘယ္လို လုပ္သင့္သလဲ ဆိုတာေလးကို ေျပာေပးပါ။

    ေျဖ။ ။ အိုင္အန္ဂ်ီအို၊ အန္ဂ်ီအို တိုင္းဟာလည္း ထိေရာက္တာ မ ဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေစတနာ ရွိရွိ သူတို႔မွာ လုပ္ႏိုင္တဲ့အင္အား ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳ၊ လုပ္ ငန္းကြ်မ္းက်င္မႈေတြေပၚမွာ အမ်ား ႀကီး မူတည္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အိုင္အန္ ဂ်ီအိုဆိုရင္ ကြ်မ္းက်င္သူ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ မကြ်မ္းက်င္တာ လည္း ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို အန္ဂ်ီ အိုနာမည္သိပ္မႀကီးေပမယ့္ သူတို႔ က ကြ်မ္းက်င္မႈ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ အင္အား ေတာင့္တင္းတဲ့ အန္ဂ်ီအို ရွိသလို အင္အားမေတာင့္တင္းတဲ့ အန္ဂ်ီအိုေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တ ခ်ိဳ႕ ေငြေရးေၾကးေရး မေတာင့္တင္း တဲ့ အန္ဂ်ီအိုေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္တာကို ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ဥပမာ ထိုင္းႏိုင္ငံ မွာ အန္ဂ်ီအိုတစ္ခုဟာ ကိုယ့္ထူး ကိုယ္ခြ်န္ၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာ ထိထိ ေရာက္ေရာက္  လုပ္ႏိုင္တာမို႔ HIV နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိုယ္ကိုအရင္းျပဳ ၿပီး ပိုက္ဆံရွာရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ မွာ HIV ကူးစက္မႈကို  ေတာ္ေတာ္ ေလး ကာကြယ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သိပ္ၿပီးေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ အန္ဂ်ီအို ႀကီးေတြမွာလည္း အစိုးရဌာနနဲ႔ ဘာ မွမထူးတာမ်ိဳးေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ လူထုက နားလည္မႈရွိလာေအာင္ မီဒီယာက အမ်ားႀကီး လုပ္ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ ဘယ္အန္ဂ်ီအိုေတြက ဘာ ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ ေပးႏိုင္လဲ၊ သူတို႔ရဲ႕ထိေရာက္မႈက ဘာေတြရွိသလဲ။ သူတို႔ရဲ႕ကြ်မ္း က်င္မႈေတြ ဘာေတြရွိႏိုင္လဲ။ ေနာက္ တစ္ခုက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအန္ဂ်ီ အိုေတြနဲ႔ အန္ဂ်ီအိုေတြက တစ္ေယာက္ နဲ႔တစ္ေယာက္ ေျခခ်င္းလိမ္မေနပါ နဲ႔။ အားလံုး မွ်မွ်တတနဲ႕ ညီညီၫြတ္ ၫြတ္နဲ႔ ဘယ္သူကေတာ့ျဖင့္ ဘယ္ ေနရာမွာ သင့္ေတာ္တယ္၊ ဘယ္ေကြ႔ မွာ ဘယ္တက္နဲ႔ ေလွာ္မွာလည္း ဘယ္ေနရာေလးမွာ ဘယ္သူကျဖင့္ ပိုၿပီးေတာ္လဲေပါ့။ ျပည္သူလူထု ကလည္း ျပန္ၿပီးဆန္းစစ္ပိုင္ခြင့္ရွိ ရမယ္။ မီဒီယာအေနနဲ႔ ဆန္းစစ္ပိုင္ ခြင့္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္တင္ျပေပး ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးေကာင္းပါတယ္။ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခားမရွိဘဲ ေကာင္းမြန္တဲ့အခ်က္ေတြဆိုရင္ လူေတြက ေက်ာ္ဖတ္ၾကပါတယ္။ သိပ္ၿပီးေတာ့ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္း တာမ်ိဳး၊ အင္မတန္ဆိုးဝါးတဲ့ အျဖစ္ မ်ိဳးဆိုရင္ အဖတ္မ်ားၾကပါတယ္။ ဒါလူ႔သဘာဝပါ။ မီဒီယာကို စိန္ ေခၚပါတယ္။  ဒီပ်င္းစရာေကာင္း တဲ့၊ စိတ္ဝင္စားစရာ မေကာင္းတဲ့၊ ဒါေပမယ့္ အင္မတန္မွထိေရာက္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြကို ဘယ္လိုမ်ိဳး တင္ ျပႏိုင္မွာလဲ။ မီဒီယာကို စိန္ေခၚ ခ်င္တာ၊ ေမတၲာ ရပ္ခံခ်င္တာက ေတာ့ ဒီတာဝန္ကို ေက်ပါေပါ့။ က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြမွာ တာ ဝန္ရွိသလို ျပည္သူေတြမွာလည္း တာဝန္ရွိ ပါတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ အားထားစရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း တာဝန္ေက်ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

    ေမး။ ။ေနာက္တစ္ခုက အခေၾကး ေငြေပးရတဲ့ ေဆးခန္းႀကီးေတြကို သြားတယ္။ အခေၾကးေငြေပးတဲ့ အတြက္ ေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒါနဲ႔ ထိုက္တန္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ိဳး ရတယ္။ အခမဲ့ ေဆးခန္းေတြမွာ က်ေတာ့  ေပးလိုက္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈဟာ ဘာမွမထိုက္တန္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးလည္း ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ အတြက္ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြ အေနနဲ႔ စံတစ္ခုနဲ႕ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္ဖို႔၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ အရည္အေသြး၊ သူတို႔ရဲ႕ကုသမႈေတြဟာ စံတစ္ခုတည္းမွာပဲ (Standard) ျဖစ္ေနရမယ္ဆိုတဲ့အျမင္ကို ဆရာ ဘယ္လို သေဘာရပါသလဲ။

    ေျဖ။ ။အၿမဲတမ္း ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မီဒီယာရဲ႕အေရး ပါမႈဟာ အဲဒီမွာပါ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲ ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံျခားမွာ အခမဲ့ ေဆးခန္းေတြ ဖြင့္တယ္ဆိုတာက ေတာ္႐ံုတန္႐ံုနဲ႔ ဖြင့္ႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ အခမဲ့ ေဆးခန္းက ေပးတဲ့ေဆးေတြဟာ တစ္ခါတေလ က်ရင္ ပါရဂူေဆးခန္းေတြမွာ ေပးတဲ့ေဆး ထက္ ပိုေကာင္း တတ္ပါတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ တိတိက်က် ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခမဲ့ေဆးခန္းေတြ တကယ္ကို အရည္အေသြး ျပည့္တဲ့ အေၾကာင္းကို ျပသဖို႔ အေရးႀကီးလာပါတယ္။ အဲဒီ အတြက္ မီဒီယာက ေနၿပီးေတာ့  ဆရာဝန္အသင္းတို႕၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းတို႕ကို ေမးျမန္းၿပီး ဘယ္လို အခမဲ့ေဆးခန္းေတြရဲ႕ ဝန္ေဆာင္မႈက ယံုၾကည္ထိုက္တယ္ဆိုတာမ်ိဳး စ ကားေျပာလာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူ႕ရဲ႕ အျမင္မွားမႈေတြ ဟာ ေပ်ာက္ပ်က္ သြားႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဆးကုသမႈစံ တစ္ခု Standard ဆိုတာ မရွိလို႔ မရပါဘူး။ Standard ဆိုတာ အေျခခံ ကုသမႈဆိုတာကို ပါရဂူေဆး႐ံုႀကီး ေတြမွာေရာ အခမဲ့ေဆးခန္း ေတြမွာ ပါ တစ္ပံုစံ တည္း ျဖစ္ရပါမယ္။     အဲဒါကို လူတိုင္းလည္း သိေအာင္ ေျပာႏိုင္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဆရာဝန္ေတြ၊ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြမွာ တာဝန္ရွိသလို မီဒီယာကလည္း ေထာက္ျပႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ပိုေကာင္းမယ္ ထင္ပါတယ္။

    Myanmar Independent News journal မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

  • အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္း သည္ HIV ကို ကာကြယ္ ေပးေၾကာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္၊ WHO ႏွင့္ ျဗိတိသွ် စြယ္စံုက်မ္းတို႔က တင္ျပ

    အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္း သည္ HIV ကို ကာကြယ္ ေပးေၾကာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္၊ WHO ႏွင့္ ျဗိတိသွ် စြယ္စံုက်မ္းတို႔က တင္ျပ

    M-Media

    ဒီဇင္ဘာ ၉ ၊ ၂၀၁၂

    ကမၻာ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္

     

     

    ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔က က်ေရာက္ခဲ့ေသာ ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အတြင္းေရးမွဴး၊ ဟီလာရီကလင္ တန္က မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာ၌ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြေရာဂါ ပိုးကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းကို တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္း သြားခဲ့ေၾကာင္း စီအင္အင္သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပသည္။

    CNN ၏ သတင္း တင္ျပခ်က္

     

    ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔ကို ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္က်င္းပလာခဲ့သလို အေမရိကန္ႏိုင္ငံကလည္း ထိုေန႔တြင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္ၾကီး မွဴးသည့္ ျပည္သူ႔အတြက္ တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ ကို ၁၉၉၅ မွစတင္၍ ျပဳလုပ္လာခဲ့ရာ ယခုႏွစ္အတြက္ ဟီလာရီကလင္တန္၏ေၾကျငာခ်က္၌ အထက္ပါ အတိုင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

    ၁၉၈၁ မွ ၂၀၀၇ ခုနွစ္မ်ားအတြင္း ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၅ မီလီယံ ေသဆံုးခဲ့ရသလို ျမန္မာျပည္၌လည္း စစ္တမ္းမ်ားအရ တစ္နာရီတြင္ လူႏွစ္ဦးမွာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးေနရသည္။ စီအင္အင္မွ တင္ျပခဲ့သည့္ ဗီဒီယိုဖိုင္တြင္ ဟီလာရီ ကလင္တန္က ေအအိုင္ဒီအက္စ္ကာ ကြယ္ေရးအတြက္ ကြန္ဒံုးအသုံုးျပဳမွဳ တိုးတက္ေစရန္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားမ်ား အေရျပားလွီးျဖတ္မွဳမ်ား တိုးတက္လုပ္ေဆာင္ၾကရန္ တိုက္တြန္းထားသည္။

    ဂ်ဴးမ်ား၊ မြတ္စလင္မ္မ်ားႏွင့္ ေကာ့ပ္တစ္ခရစ္ယာန္မ်ားမွာ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ခရစ္ယာန္မ်ား ကမူ ျပဳလုပ္ေဆာင္ ရြက္ျခင္းမရွိၾကေပ။ သို႔ေသာ္ ထိုခရစ္ယာန္မ်ားက အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းအား ပိတ္ပင္ဖို႔အထိ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေနၾကေသာ္လည္း အေရျပား လွီးျဖတ္ျခင္းကို ၄င္းတို႔၏ ဘိုးေဘးမ်ားကိုယ္ တိုင္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္းဆိုသည့္ အေၾကာင္းတြင္မူ ႏုတ္ဆိတ္လ်က္ ရွိေနၾကသည္။ ၂၀၁၂ တြင္မူ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၌ နိုင္ငံေရးသမားအခ်ိဳ႕က အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းအား ပိတ္ပင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။

    ေ၀ဖန္ေနၾကသူမ်ား မသိရွိၾကသည္႔ အေၾကာင္းမွာ ၄င္းတို႔၏နည္းဗ်ဴဟာအထမေျမာက္ေစဖို႔ 0.1 micron သာရွိသည့္ အလြန္ေသးငယ္လွေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက လူ႔အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ဇီ၀ိန္ေျခြရင္း လုပ္အားႏွဳန္းကို တစ္ႏွစ္ထက္တစ္နွစ္ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းေနေစျခင္းပင္။ ထိုဗိုင္းရပ္စ္၏အမည္ မွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပင္ျဖစ္သည္။

    ျဗိတိသွ်စြယ္စံုက်မ္းေဖာ္ျပခ်က္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

    “အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းကို သာသနာေရးဆုိင္ရာ အေရးပါသည့္ ကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ လူ႔ယဥ္ေက်းမွဳအမ်ားစုတြင္ ေတြ႔ရွိရသည္။ ဥပမာ – ဂ်ဴးသာသနာတြင္ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းအား တမန္ေတာ္ အီဗရာဟင္မ္ႏွင့္ ဘုရားသခင္တို႔အၾကား ထားရွိသည့္ ပထမဆံုးေသာ ကတိက၀တ္အျဖစ္ ေဖာျ္ပထားသည္။  ထိုသည္ကို ပထမဆံုးေသာ ေကာင္းကင္က် အမိန္႔ ၊ ပန္တာတ်ဴ (Genesis 17:10–27)  တြင္ ေဖာျ္ပထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေယာက်ၤား ကေလး၊ ကေလးငယ္တိုင္းကို အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္း ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။ သို႔ေသာ ္ခရစ္ယာန္သာသနာတြင္မူ အေရျပား လွီးျဖတ္ျခင္း ေဆာင္ရြက္ ဖို႔ မျဖစ္မေနတာ၀န္အျဖစ္ ျပဌာန္းထားျခင္းမရွိဆိုသည့္ ပညတ္ခ်က္ကိုမူ ပထမဦးဆံုးအေနျဖင့္ ဘိုင္ဘလ္က်မ္းစာ Acts 15 တြင္မွာမွ ေတြ႔ရွိရသည္။”

    အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ တိုင္းေရးျပည္ရာ၀န္ၾကီး၊ ဟီလာရီကလင္တန္ကိုပင္ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းအေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားေစ သည္အထိ ၄င္းအေရျပားလွီးမဂၤလာအေပၚ ေခတ္သစ္ ပညာရွင္မ်ား၏ ေတြ႔ရွိခ်က္က မည္သို႔မည္ပံုျဖစ္ေနသနည္းဆိုသည္႔ေမးခြန္းမွာလည္း စိတ္၀င္ စားဖြယ္ေမးခြန္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ အေရးပါသည့္ ေတြ႔ရွိခ်က္မွာ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းသည္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ကို ကာကြယ္ေပးသည္ ဟူသည့္ ေတြ႔ရွိ ခ်က္ ပင္။

    ျဗိတိသွ်စြယ္စံုက်မ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ –

    ” အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းအား ေထာက္ခံေျပာဆို ၾကသူမ်ား က အေရျပားလွီးျဖတ္ ထားေသာ ေယာက်ၤားသည္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္၊ ဆစ္ဖလစ္ႏွင့္ အျခားေသာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ ရာေရာဂါ မ်ားမွ ပို၍ အကာအကြယ္ ရထားၿပီးသည့္ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ကို ကိုးကားတင္ျပၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ အေရျပား လွီးျဖတ္ ထားသည့္ ေယာက်ၤားေၾကာင့္ သူ၏ လိင္အေဖာ္ မိန္းမသားမွာလည္း သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာေရာဂါ (Cervical Cancer) မွ အကာအ ကြယ္ ရၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ၂၀၀၇ တြင္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO) က အာဖရိက ေယာက်ၤားမ်ားကို အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြႏွင့္ပတ္သတ္၍ သုေတသနလုပ္ ခဲ့ ရာ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္ႏွင့္ ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာမည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားထဲမွာ ရာခိုင္ႏွဳန္း ၄၈ မွ ၆၀ ကို အေရျပားလွီးျဖတ္ ထားျခင္းက အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ WHO က ၄င္းရလဒ္ကို အေျခခံကာ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းကို စံပံုစံ အကာ အကြယ္ နည္းနာအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြတားဆီးေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾကသည္။ “

    ထို႔ေၾကာင့္ အေရျပားလွီးျဖတ္ျခင္းကုိ ဆန္႔က်င္ေနၾကသူမ်ားအေနျဖင့္ ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားသင့္သည္မွာ ၄င္းတုိ႔၏ဆန္႔က်င္မွဳမွာ က်ိဳးေၾကာင္းညီညႊတ္မွဳ ရွိ၊ မရွိဆိုသည္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

    ကိုးကား – www.britannica.com/EBchecked/topic/118439/circumcision

  • စိတ္ခြန္အား ျပန္လည္ျပည့္ဝလာတဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ အေၾကာင္း (WORLD AIDS DAY အထိမ္းအမွတ္)

    စိတ္ခြန္အား ျပန္လည္ျပည့္ဝလာတဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ အေၾကာင္း (WORLD AIDS DAY အထိမ္းအမွတ္)

    ဒီဇင္ဘာ ၁၊ ၂၀၁၂
    M-Media
    ရဲမာန္ေအာင္

    ဒီေန႔ထူးထူးျခားျခား မထင္မွတ္ပဲ လက္ဖက္ရည္ဝုိင္းက စုိစုိျပည္ျပည္ေလးျဖစ္ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္အံ့ၾသေနမိသည္္။ ဒီလိုလက္ဖက္ရည္ဝုိင္းမ်ဳိး သူငယ္ခ်င္းေတြ စုၿပီးမထုိင္ျဖစ္တာေတာ္ေတာ္ၾကာခဲ့ၿပီေလ။ ဝုိင္းထဲမွာ ေထြရာေလးပါးစကားအစုံကို တက္တက္ၾကြၾကြ ဦးေဆာင္ေနတာ က “ ျမင့္ထူး” ။
    ကၽြန္ေတာ္ အဓိက အံ့ၾသရသူက သူ႔ကိုပါ။ သူ႔ကိုယ္သူ သာမန္လူေကာင္းတစ္ေယာက္နဲ႔မျခား  ေပ်ာ္္ေပ်ာ္ပါးပါးစကားေတြ ေျပာေနလုိက္တာမ်ား။ သူက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြေပါင္းလုပ္ေနတဲ့ ပရဟိတ လူမႈကြန္ယက္မွာလည္း တက္ၾကြစြာပါဝင္လႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္ပါ။ ျမင့္ထူးကို ၾကည့္ရင္း ကၽြန္ေတာ့္အေတြးထဲကို လြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္ႏွစ္ခန္႔က အျဖစ္အပ်က္ေတြ အစီအရီဝင္ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။ ကံၾကမၼာ ဟူသည္ကား ဆန္းၾကယ္လွေပစြ။

    ၂၀၀၅-၆ အကူးအေျပာင္းေလးမွာေပါ့။ ျမင့္ထူးက ကၽြန္ေတာ္နဲ႔အရမ္းတြဲတဲ့သူငယ္ခ်င္း။ ဘယ္ေလာက္ထိရင္းလဲဆုိရင္ သူ႔မိသားစုဝင္ေတြနဲ႔ပါ တရင္းတႏွီး၊ ျမင့္ထူးတုိ႔အိမ္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ့စားအိမ္ေသာက္အိမ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ့စုရပ္လုိ႔ေတာင္ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။

    ၂၀၀၅ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း ဒီဇင္ဘာမွာ ကၽြန္ေတာ္အလုပ္ကိစၥနဲ႔ခရီးေတြသြားေနရတာနဲ႔ ျမင့္ထူးတို႔အိမ္ဘက္ သိပ္မေရာက္ျဖစ္ပဲ သူငယ္္ခ်င္းေတြလည္း မဆုံျဖစ္ၾကဘူးေပါ့။ ေနာက္ပိုင္း အလုပ္ေတြလက္စသတ္ေတာ့ ၂၀၀၆ ဇန္နဝါရီလကုန္ပိုင္းေလာက္မွ ကၽြန္ေတာ္လည္း ခရီးကေနျပန္ေရာက္တယ္။ ဒါနဲ႔ မေတြ႔တာၾကာၿပီျဖစ္လုိ႔ ျမင့္ထူးတုိ႔ အိမ္ဖက္ကို ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ ျမင့္ထူးတုိ႔အိမ္ေရာက္ေတာ့ ျမင့္ထူးညီမေလးက ျမင့္ထူးတစ္ေယာက္္ ခုတစ္ေလာေနမေကာင္းေၾကာင္း၊ ကၽြန္ေတာ္က ဘာျဖစ္တာလဲလို႔ဆုိေတာ့ New Year ပဲြေတာ္ရက္ၿပီးကထဲက တေရွာင္ေရွာင္နဲ႔ ညေနဖက္ဆုိ အဖ်ားတက္ တက္ေနေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ျမင့္ထူးကိုဝင္ေတြ႔ၿပီး ေကာင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစားအေသာက္ ဂရုစုိက္ရန္လုိေၾကာင္း၊ စတာေတြေျပာၿပီး ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ရက္ပိုင္းေတြေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ကိုယ္ မအားတာနဲ႔ ျမင့္ထူးတုိ႔အိမ္ဘက္ သိပ္မေရာက္ ျဖစ္ေတာ့ပါ။

    ဒီလုိနဲ႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလဆန္းရက္မွာေပါ့။ တစ္ရက္ အလုပ္မွာထုိ္င္ေနရင္း …..

    “ တီတီ..တီတီ…တီတီ..” ကၽြန္ေတာ့္ အလုပ္စားပြဲေပၚမွ ဟန္းဖုံးကျမည္လာပါတယ္။ ဖုံးနံပါတ္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ျမင့္ထူးအစ္ကို ျမင့္ဦး ဆီက ဖုံးျဖစ္ေနတယ္၊ ျပန္ထူးလုိ္က္ပါတယ္။

    “ ဟုတ္ကဲ့ကုိျမင့္ဦး .. ေျပာပါ”

    “ ေဟ့ေကာင္ရဲႀကီး မင္းကလည္းေပ်ာက္ေနလုိက္တာကြာ”

    “ မဟုတ္ပါဘူးအကိုရာ အလုပ္ေလးနည္းနည္းမ်ားေနလုိ႔ပါ.. ဒါနဲ႔ျမင့္ထူးတစ္ေယာက္ ဘယ္လုိေနလဲဗ်.. ကၽြန္ေတာ္လည္း မေရာက္ျဖစ္လုိ႔… ေကာင္းသြားၿပီလားမသိ”

    “ ေအးကြာ…အကိုလည္း အဲဒီအတြက္ပဲ မင္းကို ဆက္တာကြ.. ဒီေကာင္ကြာ တေရွာင္ေရွာင္နဲ႔ ခုထိမသက္သာဘူးကြ.. ညေနတုိင္းလုိလုိ အဖ်ားတက္တက္ေနတယ္.. အကိုသိပ္မႀကိဳက္ဘူး သူ႔ပုံစံကုိ.. ျဖစ္ႏို္င္ရင္ ေသခ်ာစစ္ေဆးလုိက္ေစခ်င္တယ္.. ေတာ္ၾကာ အပ်က္အပ်က္နဲ႔ ႏွာေခါင္းေသြးထြက္ေနမယ္။ အဲဒါမင္းနညး္နည္းကူပါဦးကြာ”

    “ ေကာင္းၿပီအကို.. စိတ္ခ်၊ ကၽြန္ေတာ္အစြမ္းကုန္ ကူညီပါ့မယ္။မနက္ျဖန္မနက္ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ေဆးခန္းေခၚသြားလုိက္မယ္။ လုိအပ္တာေတြအကုန္စစ္ေပးလုိက္မယ္ဗ်ာ။ အကို သူ႔ကိုုမွာထားလုိက္ပါ..ကၽြန္ေတာ္လာေခၚမယ္လို႔။”

    “ ေအးေအး..ေက်းဇူးပဲကြာ.. အကိုက်ေတာ့ ညီအစ္ကိုခ်င္းဆိုေတာ့ ေျပာရတာ လက္ေပါက္ကပ္လုိ႔”

    “ ဟုတ္ကဲ့အကို.. ကၽြန္ေတာ္ နက္ျဖန္စီစဥ္ပါ့မယ္ …စိတ္ခ်ေနာ္.. ဒါပဲေနာ္အကို ဖုံးခ်လိုက္ေတာ့မယ္”

    ဖုံးခ်လုိက္ၿပီး အစီအစဥ္ေတြကမန္းကတမ္းဆြဲရသည္္။ အလုပ္ေတြ အခ်ိန္ေရႊ႕သင့္တာေရႊ႕နဲ႔ေပါ့။

    ေနာက္ေန႔မနက္က်ေတာ့ ေစာေစာထၿပီး ျမင့္ထူးကိုသြားေခၚသည္။ ျမင့္ထူးတစ္ေယာက္ မလုိက္ခ်င္လုိ္က္ခ်င္နဲ႔ လုိက္လာပါတယ္။ လူကလည္း ပိန္ခ်ဳံးလို႔ ဝိတ္ေတာ္ေတာ္က်သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္သူ႔ကို တြဲၿပီးလမ္းထိပ္ကို ထြက္လာရင္း ျမင့္ထူးက “ေဟ့ေကာင္ရဲႀကီး.. ငါေကာ္ဖီေသာက္ခ်င္တယ္ကြာ.. လက္ဖက္ရည္္ဆုိင္ခဏထုိင္ရေအာင္” လို႔ဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က“ ဟာ ေနပါဦးကြာ မင္းကလည္း..ေဆးခန္းက အျပန္ေသာက္တာေပ့ါ. တကယ္လို႔ ေဆးခန္းမွာ အစာမစားပဲ စစ္စရာရွိရင္ တစ္ခါတည္း အဆင္သင့္ျဖစ္တာေပါ့ကြ” လို႔ျပန္ေျပာေတာ့ ျမင့္ထူးက “ ဟာကြာ… ငါမင္းကို ေျပာျပစရာရွိလုိ႔ပါ… လက္ဖက္ရည္ဆုိင္သာ င့ါကိုေခၚသြားစမ္းပါကြာ..ငါေတာင္းပန္ပါတယ္” လုိ႔ဆုိျပန္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း မတတ္သာသည့္အဆုံး လမ္းထိပ္က လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ကိုဝင္ထုိင္လုိက္ၾကပါတယ္။ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ေရာက္ေတာ့ ခဏနားၿပီး ျမင့္ထူးက

    “ သူငယ္ခ်င္း … မင္းမွတ္မိမလားမသိဘူး ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက ငါ ႏုိင္ငံျခားမွာသြားၿပီးအလုပ္လုပ္ဖုိ႔လုပ္တုန္းက ကုမၸဏီကိုေပးထားတဲ့ ေငြေတြ ဆုံးသြားတယ္ဆုိတာေလ”

    “ ဟ..မွတ္မိတာေပါ့ကြာ…ငါေတာင္အဲ့တုန္းက မင္းကိုေျပာေသးတယ္ေလ.. အဲဒီကုမၸဏီကို ေငြျပန္မေပးရင္ ျပႆနာသြားရွာမယ္လုိ႔”

    “ ေအး.. အဲဒါေျပာျပမလုိ႔ကြာ..ငါကမင္းကို အစုံအလင္မေျပာျပပဲ အုပ္ထားခဲ့မိတာ.. .. .. တကယ္က ကုမၸဏီက မွားတာမဟုတ္ဘူး.. မွားတာက ငါ… ငါေဆးမေအာင္တာေလ”

    “ ဟာ…….. မင္းကဘယ္လုိေဆးမေအာင္တာတုန္းဟ”

    ျမင့္ထူးတစ္ေယာက္ ကၽြန္ေတာ္ျပန္ေမးတဲ့ေမးခြန္းကို ျပန္မေျဖခင္ ခ်ဳံးပဲြခ်ငိုလိုက္ရင္းက တုန္ရီေသာအသံနဲ႔

    “ ငါ့မွာ HIV POSITIVE  တဲ့ကြာ”

    ကၽြန္ေတာ့ ေခါင္းတစ္ခုလုံး မုိးႀကိဳးပစ္ခ်လုိက္သလုိခံစားလုိက္ရပါတယ္။

    “ ဟာ ……………….မင္းကြာ.. အဲဒါင့ါကို ဘာျဖစ္လုိ႔ အေစာႀကီးကမေျပာျပတာလဲကြာ.. မင္းေတာ္ေတာ္မွားတယ္ကြာ.. ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ မင္းငါ့ကိုေတာ့ေျပာျပသင့္တာေပ့ါ.. ငါတုိ႔ေတြက တစ္ဖက္မွာ ႏွစ္သိမ့္ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြကို နယ္ေတြအထိေတာင္ဆင္းၿပီးလုပ္ေနၾကတာ.. မင္းက ငါတုိ႔နဲ႔အနီးဆုံးျဖစ္ၿပီး အဲေလာက္ေတာင္ေပ့ါဆရလားကြာ… ”ေျပာရင္း ကၽြန္ေတာ္္လည္း မ်က္ရည္ မဆည္ႏုိင္ပါဘူး။ ျမင့္ထူးကလည္း ငိုတာမရပ္ေတာ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ အလုပ္သင့္ဆုံးကိစၥတစ္ခုကို အျမန္ဆုံးအေကာင္အထည္ေဖာ္လုိက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္သူ႔ကိုေျပာလုိက္ပါတယ္။

    “ စိတ္ဓါတ္မက်ပါနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေရ.. ေအးေဆးပါကြာ။ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ ငါမင္းကိုအဆင္ေျပဆုံးျဖစ္ေအာင္ ကူညီပါ့မယ္။ လတ္တေလာ မင္းအဲဒီကိစၥကို ေခါင္းထဲက ထုတ္ထားလုိက္စမ္းပါ၊ တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္ ။ ငါတုိ႔စီစဥ္ေပးတဲ့အတုိင္းေတာ့ မျငင္းပဲ လုိက္နာေပးဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္တယ္။”  ျမင့္ထူးလည္း မ်က္ရည္ေတြၾကားထဲကေနေခါင္း အသာညိတ္ရွာပါတယ္။

    ေနာက္တစ္ရက္က်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့သူငယ္ခ်င္း ဆရာဝန္နဲ႔အတူ ျမင့္ထူးကိုသြားေခၚၿပီး ေဝဘာဂီေဆးရုံႀကီးကို ေခၚသြားခဲ့ပါတယ္။ ေဆးရုံကိုေရာက္ေတာ့ လုိအပ္တဲ့ Confirmatory Test ေတြလုပ္ၿပီး စာရင္းသြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္ ျမင့္ထူးဟာ HIV POSITIVE ျဖစ္ေနတာအမွန္ပါပဲ။  လက္ရွိခံစားေနရတဲ့ ေရာဂါေဝဒနာေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္ေတာ့ အဆုတ္လည္းပြ ႏွွလုံးလည္း ႀကီးေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ေဆးရုံတစ္ခုမွာတင္ၿပီး ေဆးကုသမႈခံယူပါတယ္။ ဆရာဝန္ႀကီးက အရင္ဆုံး ႏွလုံးႀကီးတာကို အရင္ကုသပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး အေျခအေနတုိးတက္လာေတာ့မွ မူရင္းေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေဆးေတြကို စတုိက္ပါတယ္။ သူ႔စီဒီဖုိးေကာင့္က တစ္ရာေအာက္မွာပါ။ ဝမ္းလည္းဆက္တုိက္နီးပါးစသြားေနပါၿပီ။ အျပင္လူေတြရဲ့အေျပာအရေတာ့ ျမင့္ထူးဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဇြဲမေလွ်ာ့ပါဘူး။ ျမင့္ထူး ေဆးရုံတက္ေနတဲ့ကာလတေလွ်ာက္ ကၽြန္ေတာ္ ျမင့္ထူးကို ေန႔တုိင္းသြားေတြ႔ပါတယ္ ။ လုိအပ္တာေတြ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး ထူႏုိ္င္ေထာင္ႏုိ္င္သြားတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ဆရာဝန္ႀကီးက ေဆးရုံဆင္းခြင့္ျပဳလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမင့္ထူး လမ္းေကာင္းေကာင္း မေလွ်ာက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ေအာက္ပို္င္းေျခေထာက္ေတြ ခ်ိနဲ႔သြားတဲ့ သေဘာျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ စိတ္ဓါတ္လည္း ေတာ္ေတာ္က်ေနတဲ့ပုံပဲဗ်။ ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားပါတယ္။ ျမင့္ထူးကိုဘာလုပ္ေပးႏုိ္င္မလဲေပ့ါ။ ေနာက္ဆုံး ကၽြန္ေတာ္စာေလး တစ္ေစာင္္ခ်ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ျမင့္ထူးရယ္မွမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔လုိဘဝတူ အားလုံးကို ရည္ရြယ္ထားတဲ့စာေလးတစ္ေစာင္ပါ။

    P.L သူငယ္ခ်င္းသုိ႔…………အိတ္ဖြင့္ေပးစာ

    သူငယ္ခ်င္းေရ…….

    မင္းအနားမွာလာၿပီး ထုိင္ေျပာေနရင္ မင္းနားၿငီးမွာစုိးလုိ႔ စာေရးၿပီးမင္းကုိေပးထားမယ္လုိ႔ စိတ္ကူးရတာနဲ႔ ဒီစာကုိေရးလုိက္တာပါကြာ. .ေသခ်ာဖတ္ပါ… အလိမ္အညာတစ္ခုမွမပါဘူး… အပြင့္လင္းဆုံးေတြေရးထားတာ…

    Positive Living  ( P . L  )

    (P.L)ဆုိတာေရာဂါပုိးရွိလွ်က္နဲ႔အသက္ရွင္ေနထုိင္ျခင္းကုိဆုိလုိတာ..ေရာဂါပုိးရွိေတာ့ဘာျဖစ္လဲ? ရွိရွိေပါ႔ကြာ..ခႏၶာကုိယ္အတြင္းကျဖစ္လာတဲ႔ဟာကုိေရွာင္္လႊဲလုိ႔မွမရႏုိင္တာ… ရင္ဆုိင္လုိက္ စမ္းပါကြာ… ဒီေရာဂါပုိးရွိလာရင္ ေဆးကုိအခ်ိန္မွန္မွန္၏အသက္နဲ႔ခႏၶာၿမဲသေရြ႕ေသာက္ရမယ္… ၀မ္းနည္းစရာဘာမွမရွိဘူး။ ေသြးတုိး၊ ဆီးခ်ဳိသမားေတြလည္း သက္ဆုံးတုိင္ ေဆးေသာက္ ၾကရတာပါပဲ၊ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိ သူတုိ႔နဲ႔ဘ၀တူပဲလုိ႔ မွတ္ယူထားလုိက္စမ္းပါ၊ အစားကုိေကာင္းေကာင္းစား၊ အားျဖစ္မယ္႔ အစားအစာေတြကုိ အဓိကစား၊ သတိထားရမွာက စိတ္တည္ၿငိမ္ဖုိ႔ပဲ၊အားလပ္တဲ႔အခ်ိန္ တုိင္းမွာ ဘုရားတရားကုိအာရုံျပဳ၊ ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္းကုိ အေကာင္းခ်ည္းပဲလုိ႔မွတ္ထား၊ မိသားစုကုိ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔ အက်ဳိးျပဳႏုိင္မလဲဆုိတာေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစား၊ ေပ်ာ္တာပါးတာေတြေမ႔ထား လုိက္ေတာ႔…..“ ေသာက္မွစားမွ ေပ်ာ္စရာမဟုတ္ဘူး” မိသားစုနဲ ့ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနထုိင္ရင္လည္း ေပ်ာ္စရာပါ၊ ဒီေန႔ေလာကႀကီးမွာ ဒီလုိနည္းနဲ႔အသက္ရွင္ေနထုိင္တဲ့လူေတြ(P.L )ေတြအမ်ားႀကီး၊ အရာရာကုိအေကာင္းျမင္ပါ..။

    ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါးျဖစ္ပ်က္သြားတဲ႔အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု–ဥပမာ- လူ(၅၀)ေက်ာ္ေသဆုံးသြားတဲ႔ ေပါက္ကြဲမႈတစ္ခုကုိၾကည့္ၿပီး အဆုိးျမင္၀ါဒီသမားက ဘာေျပာလဲဆုိေတာ႔ “ဒီ႔ထက္ဆုိးတာမရွိႏုိင္ေတာ႔ဘူး”လုိ႔ ေျပာတယ္။ အဲ—— အေကာင္းျမင္၀ါဒီသမားကေတာ႔ ဒီလုိမဟုတ္ဘူး၊ “ ဒီ႔ထက္ဆုိးတာရွိႏုိင္ေသးတယ္”လုိ႔ေျပာတယ္။ အဲဒီႏွစ္ေယာက္ ဘယ္သူမွန္မယ္ထင္လဲ၊ ငါေတာ႔အေကာင္းျမင္တဲ႔လူကုိ ေထာက္ခံတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ႔ လက္ရွိျဖစ္ပ်က္သြားတဲ႔ကိစၥကုိ မင္းလက္မခံလုိ႔မွမရတာ။ အဆုိးထဲကအေကာင္းကုိ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ရမွာေပါ႔။ မဟုတ္ဘူးလား….ဆုိးတာကုိဆုိးတယ္လုိ႔ေျပာၿပီး ငုတ္တုတ္ထုိင္ေနရင္ ဆုံးရႈံးရုံကလြဲၿပီး ဘာမွျဖစ္မလာ ႏုိင္ေတာ႔ဘူး။

    ေလာကမွာကုိယ္ျဖစ္ေစခ်င္ေနတာေတြထက္ သူ႔ဟာသူျဖစ္လာေနတာကုိ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔ ပုိအေရးႀကီးတယ္ကြာ။

    ( P.L )တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ မင္းအရင္ဆုံး အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္လာႏုိင္တာက မင္းရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္( အေပါင္းအသင္း)ေတြပဲ။

    သူငယ္ခ်င္းေရ…..

    မင္းရဲ ႔အေပါင္းအသင္းေတြထဲမွာ ငါ႔လုိစကားမ်ားတဲ႔လူေတြပါႏုိင္သလုိ၊ မင္းကုိမလုိလားတဲ့စကားေတြနဲ႔ သြားပုပ္ေလလြင္႔ေျပာၿပီး ေရွ ႔မွာတစ္မ်ဳိး၊ ကြယ္ရာမွာတစ္ဖုံ ဆက္ဆံၾကမယ္႔ သူငယ္ခ်င္းအတုအေယာင္ေတြလည္းရွိႏုိင္တယ္။ ဂရုမစုိက္ပါနဲ႔…ဒီဟာကလည္း အျပစ္လုိ႔မဆုိသာဘူး။ ငါတုိ႔ေမြးဖြားႀကီးျပင္းရတဲ႔ ေဒသကုိက ဒီကိစၥနဲ႔ပက္သက္ရင္ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ နည္းပါးေနၾကလုိ႔ပါ၊ ေျပာေနၾကတဲ႔လူေတြကုိယ္တုိင္ေဆးစစ္မခံရဲဘူး။ ေဒါသမျဖစ္ပါနဲ႔။ သူတုိ႔ကိုေမ႔ထားလုိက္ပါ။ သူ႔ဟာသူအခ်ိန္တန္ရင္ ရပ္သြားလိမ္႔မယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ႔ အေရးႀကီးဆုံးက မိသားစုကုိအသိေပးပါ။ ေဆးေသာက္ဖုိ႔ကိစၥ တစ္ေယာက္တည္းနဲ႔ ေရရွည္မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ရွက္စရာကိစၥမဟုတ္ဘူး။ သူမ်ားေျပာမွသိရတာထက္ ကုိယ္ေျပာလုိ႔သိသြားတာေကာင္းတယ္၊ မင္းလည္းလိပ္ျပာပုိသန္႔မယ္။

    “ ေသျခင္းတရား ”

    ဒိီကိစၥက မင္းနဲ႔လည္းမဆုိင္ဘူး။ ငါနဲ႔လည္းမဆုိင္ဘူး။ ဒီကိစၥကိုေလာကမွာဘုရားမွလြဲၿပီး ဘယ္သူမွ မစုိးပုိင္ဘူး။ ဒီေတာ႔ဘုရားသခင္ကုိေက်ာ္ၿပီးမေတြးပါနဲ႔။ သူ႔အလုပ္သူလုပ္လိမ္႔မယ္။ ကုိယ္႔အလုပ္က က်န္းမားေအာင္ေနထုိင္ဖုိ႔၊ ဘုရားႀကဳိက္ေအာင္ေနဖုိ႔။ငါတုိ႔အယူ၀ါဒမွာ ရွိတာ ငါေျပာျပမယ္။ “ေရာဂါဘယဆုိတာဟာတဲ႔ ဘုရားသခင္ကမင္းကုိခ်စ္လုိ႔ေပးတာတဲ႔၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ႔ လူဆုိတာအမွားမကင္းဘူး၊ အျပစ္ဆုိတာရွိႏုိင္တယ္။ အဲဒီအျပစ္ေတြကုိ ေဆးေၾကာေပးတာပဲ”တဲ႔။ ဒီေတာ႔ေလာကမွာ ေနထုိင္ခြင္႔ရတုန္း အျပစ္ေတြေဆးေၾကာခြင္႔ရတယ္ လုိ႔မွတ္ယူထားလုိက္ေပါ႔ကြာ။ေလာကႀကီးမွာ “ ၾကည့္တတ္ရင္ ဘာ၀နာ၊ မၾကည့္တတ္ရင္တဏွာတဲ႔” တရားဘာ၀နာစီးျဖန္းဖုိ႔ အားထုတ္ပါ။

    ေလာကမွာအသက္ရွင္ေနထုိင္ဖုိ႔ “ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ ” ညီမွ်ရမယ္လုိ႔ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားကမိန္႔တယ္။ ကံဆုိတာ အလုပ္၊ စိတ္ ဆုိတာက မင္းရဲ႕စိတ္ႏွလုံးသန္႔ရွင္းၾကည္လင္ဖုိ႔၊ ဥတုဆုိတာက ရာသီဥတု၊ အာဟာရဆုိတာက မင္းေန႔စဥ္ မွီ၀ဲစားေသာက္ရမယ္႔ အစားအစာ ေဆးကုိဆုိလုိတာ…အသက္ကုိဥာဏ္ေစာင္႔ပါတယ္ကြာ….။

    သူငယ္ခ်င္းေရ……

    ဒီေန႔ကမၻာႀကီးဟာ လွ်င္ျမန္တဲ႔အဟုန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲတုိးတက္ေနတာကြ… ဘယ္နယ္ပယ္မွာမဆုိေပါ႔ကြာ….အခုပဲၾကည့္ေလ.. “ကုရာနတၳိ ေဆးမရွိ”ဆုိတဲ့ေဆာင္ပုဒ္ ဘယ္ေရာက္သြားမွန္းေတာင္မသိဘူး။ အခုေနာက္ဆုံးငါသိထားရသေလာက္ေျပာရရင္ အျမစ္ျပတ္ မကုႏုိင္ေသးေပမယ္႔ ေရာဂါကုိတားထားႏုိင္တဲ့ေဆးေတြေပၚလာၿပီေလ။ မေ၀းေတာ႔တဲ႔အနာဂတ္မွာ ဒီေရာဂါဆုိးႀကီးကို အျမစ္ျပတ္ေခ် မႈန္းႏုိင္တဲ႔ ေဆးစြမ္းေကာင္းေတြ ေပၚမလာဘူးလုိ႕ ဘယ္သူဆုိ၀ံ႔သလဲ……. လူဆုိတာေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္နဲ႔ အသက္ရွင္ေနရတာပါကြာ…

    ဒီေတာ႔ “သူငယ္ခ်င္း”…..

    ရခဲတဲ႔လူ႔ဘ၀မွာ အသက္ရွည္စြာေနထုိင္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကံ့ႀကံ့ခံစမ္းပါသူငယ္ခ်င္းရာ။ “ ငါဘာမွမျဖစ္ဘူး၊ငါက်န္းမာလာၿပီ”လုိ႔ စိတ္ထဲမွာခံယူထားပါ။ စိတ္ရႈပ္စရာေတြ မေတြးပါနဲ႔… အိမ္ထဲမွာေန ေနရလုိ႔ မြန္းက်ပ္လာရင္ ငါတုိ႔နဲ႔လာေနပါ၊ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနပါ။

    မင္းေနေကာင္းသြားၿပီလုိ႔ ငါယုံၾကည္တယ္ကြာ…. တစ္ခုခုစိတ္ထဲမွာ ခံစားရရင္ ဒီစာေလးကုိ ထုတ္ဖတ္ပါသူငယ္ခ်င္း။ မင္းအတြက္ေဆးတစ္ခြက္ျဖစ္ရင္ ငါေက်နပ္ပါတယ္ကြာ…… သူငယ္ခ်င္း ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစ။

    မင္းရဲ့အခ်စ္ဆုံးသူငယ္ခ်င္း

    ရဲႀကီး

    ေနာက္ရက္ ျမင့္ထူးဆီသြားေတာ့ သူက ကၽြန္ေတာ့္စာေလးအတြက္ ေက်းဇူးတင္တဲ့အေၾကာင္း သူ႔စိတ္ခြန္အားေတြ ျပန္ျပည့္လာသလုိခံစားရေၾကာင္း။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အသိမေပးခဲ့မိတဲ့ သူ႔အမွားေတြအတြက္လည္း ေနာင္တရမိေၾကာင္း၊ ခုဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး ေနသာထုိင္သာရိွသြားၿပီး ေဆးလည္းအခ်ိန္နဲ႔တိတိက်က်ေသာက္ေနတဲ့အေၾကာင္း မိသားစုနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနထုိင္ေနၿပီး ဘုရားတရားလည္း ပိုလုပ္ျဖစ္ေၾကာင္း။တကယ့္လူ႔ဘဝကို အခုမွ တန္ဖိုးထားမိေၾကာင္းေတြ ရႊန္းရႊန္းေဝေအာင္ေျပာေနပါေတာ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ေရာဂါဘယတစ္ခုျဖစ္လာရင္ စိတ္ဓါတ္အေရးႀကီးေၾကာင္း စိတ္ေထာင္းလို႔ကုိယ္ေၾကတယ္လို႔ အဆုိရွိေၾကာင္း ၊ ကုသမႈခံယူရင္း လူေကာင္းနဲ႔မျခား ေလာကအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ေအာက္ပိုင္း ခ်ိေနတာကိုလည္း တေျဖးေျဖး ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္း ေတာ္ေတာ္ျပန္ေကာင္းလာတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့ရင္ထဲက ပီတိအဟုန္ကိုလည္းေျပာမျပတတ္ေအာင္ ခံစားမိခဲ့ပါတယ္။

    ဘယ္ေလာက္ၾကာေအာင္ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ေနမိသည္လည္းမသိ။  “ေဟ့ေကာင္..ရဲႀကီး..ဘာေတြစဥ္းစားေနတာလဲကြ၊ မင္းကိုေခၚေနတာၾကာလွၿပီ” ဆုိတဲ့ ျမင့္ထူးရဲ့အသံၾကားမွ ကၽြန္ေတာ္  လက္ဖက္ရည္ဝုိင္းထဲကို ျပန္အာရုံဝင္လာပါတယ္။

    “ဘာရယ္မဟုတ္ပါဘူးကြာ.. ေတာင္ေတာင္အီအီေလွ်ာက္စဥ္းစားေနတာ..ဟဲဟဲ” ျမင့္ထူးက“ ေအးပါ.. မင္းကသာ ေလွ်ာက္စဥ္းစားေနတာ…ၾကည့္လည္းလုပ္ဦး ေခါင္းေတြျဖဴကုန္ဦးမယ္..  ငါဆုိ တစ္ခါတစ္ေလ မင္းတုိ႔နဲ႔ေတြ႔ရင္ ကုိယ့္ကုိယ္ေတာင္ေမ့ေနတာ.. ဒါနဲ႔ ဒီတစ္ပတ္မင္းတုိ႔ ႏွစ္သိမ့္ပညာေပး ခရီးသြားရင္ ငါ့ကိုေခၚဦးေနာ္.. ငါေဆးေတြေသခ်ာေဆာင္ၿပီးလုိက္ခဲ့မယ္… င့ါဘဝရဲ့ အျဖစ္သနစ္ေတြကိုျပၿပီး ငါနဲ႔ဘဝတူေတြကို စိတ္ဓါတ္ျမွင့္တင္ေပးဖုိ႔ငါအရမ္းကုိအာသီသ ရွိေနတယ္ကြာ…  ငါ့ကိုေခၚသြားဖုိ႔ေတာ့မေမ့ပါနဲ႔ကြာ…။” ကၽြန္ေတာ္သူ႔ကိုၾကည့္ရင္း ၾကည္ႏူးပီတိ ဂြမ္းဆီထိသို႔ ျဖစ္ရပါေလေတာ့သတည္း။

    (သူငယ္ခ်င္း ျမင့္ထူး က်န္းမာရႊင္လန္းစြာျဖင့္ လူ႔ေလာကကို အက်ဳိးျပဳရင္း သက္တမ္းေစ့ေနထုိင္ႏုိ္င္သြားပါေစလုိ႔ ဆႏၵျပဳရင္း 2012 DECEMBER 1 ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္မယ့္ WORLD AIDS DAY ကို ဤျဖစ္ရပ္မွန္ေဆာင္းပါးျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳ ေရးဖြဲ႔ပါသည္။)

    Ye Man Aung (29-11-2012)