News @ M-Media

Category: ဘာသာျပန္

  • ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ အၾကမ္းဖက္မႈအားေျဖရွင္းျခင္း

    ႏိုဝင္ဘာ- ၂၂ ၂၀၁၃
    M-Media
    ေဆာင္းပါးရွင္ – Nehginpao Kipgen
    ဘာသာျပန္ – O’Laie Manzu

    11 from 11
    ဓါတ္ပံုအညႊန္း- ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ လားရိႈးျမိဳ႕မွ မြတ္စလင္မ္ ေနအိမ္မ်ား၊ ဆိုင္ခန္းမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးေနသည့္ ျမင္ကြင္း (Photo-AP)

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဘာသာေရးပဋိပကၡဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းမွာ မြတ္စလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအၾကား ပိုမိုၾကီးဆိုးရြားတဲ့ ပဋိပကၡၾကီး အသြင္ကူးေျပာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။

    ဒီအၾကမ္းဖက္မႈၾကီးေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရျပီး ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္အိုမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းလာေနျပီဆိုေပမယ့္ ဒီလူ႕အသိုင္းအဝိုင္းၾကီး ႏွစ္ခုအၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ တင္းမာမႈၾကီးကေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝုိင္း အၾကား စိုးရိမ္စရာေတြျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။

    ေနာက္ဆံုးထင္ေပၚေစတဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စိုးရိမ္မႈကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မေမၽွာ္လင့္ဘဲ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ ၄၂ ဦးေျမာက္ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ေဘကလင္တန္ (Bill Clinton) ရဲ႕ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ Myanmar Peace Center မွာေျပာၾကားခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းအေပၚမွာ ထင္ဟပ္ေနတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။

    ကလင္တန္ဟာ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲအတြက္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက “မွတ္ေက်ာက္တင္ရေလာက္ေအာင္” ပါဘဲလို႔ ခ်ီးမြန္းခဲ့ေပမယ့္ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေစဖို႔အတြက္ တိုက္တြန္းႏိုးေဆာ္ သြားခဲ့ပါတယ္။

    “သတင္းေကာင္းတိုင္းကို တကမၻာလံုးက ခ်ီးက်ဴးၾကသလို ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ အေၾကာင္း လူေတြ ဖတ္ရႈၾကရတဲ့ အခ်ိန္တိုင္းမွာလည္း ေအာ့ႏွလံုးဆန္ၾကပါတယ္။ … ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မတူညီမႈေတြအေပၚမွာ လူေတြက အခ်င္းခ်င္း သတ္ၾကျဖတ္ၾကတယ္၊ တိုက္ခိုက္ေနၾကတယ္။ ဒါကို တကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ လူေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္ပ်က္ေနလို႔ပါဘဲ” လို႔ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေရာပြန္းေနတဲ့ ပရိသတ္ၾကီးကို ကလင္တန္ကေျပာခဲ့ပါတယ္။

    ကလင္တန္ဟာ သူ႔ရဲ႕ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့ ကလင္တန္ေဖာင္ေဒးရွင္းႏွင့္ အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ လြတ္ေတာ္ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္း နဲ႔ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္တို႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။

    ကလင္တန္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ သူေျပာတဲ့ကိစၥေတြမွာ အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ သံုးခ်က္ရွိပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္ကေတာ့ ကလင္တန္ ဟာ သူရဲ႕ သမၼတျဖစ္စဥ္သက္တမ္း ႏွစ္ၾကိမ္ျဖစ္တဲ့ ၁၉၉၃ ကေန ၂၀၀၁ ၾကားကာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္အေပၚမွာ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈကို ၾကီးမွဴးခဲ့သူျဖစ္ျပီး အခုအခါမွာေတာ့ ပထမဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္လည္ပတ္တာျဖစ္ပါတယ္။

    ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ကလင္တန္ လည္ပတ္တဲ့အခ်ိန္ဟာ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေပၚလစီဦးစီခ်ဳပ္္ ကက္သရင္း အရွ္တန္ (Catherine Ashton) ဦးေဆာင္တဲ့ အီးယူ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ဥေရာပ ေကာ္မရွင္နာေတြ၊ ပါလီမန္ အမတ္ေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ လူမႈအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ေတြ (ႏိုဝင္ဘာ ၁၃ ရက္မွ ၁၅ ရက္ေန႔အတြင္း) လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ သံုးရက္ ခရီးစဥ္နဲ႔ တိုက္ဆိုင္ေနပါတယ္။

    ကလင္တန္ခရီးစဥ္နဲ႔ အေရးအၾကီးဆံုးေသာ တိုက္ဆိုင္မႈလိုဆိုႏိုင္တဲ့ တတိယတိုက္ဆိုင္မႈကေတာ့ အစၥလာမ္မစ္ ပူးေပါင္းေရးအဖြဲ႕ (အိုအိုင္စီ) ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ အခ်ိန္နဲ႔လည္း အခ်ိန္ကိုက္ေနပါတယ္။ အိုင္အိုင္စီ ခရီးစဥ္မွာေတာ့ အိုအိုင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အက္ခ္မယ္လက္ဒင္န္ အီဆာႏိုဂ္လူ (Ekmeledin Ihsanoglu) ဦးေဆာင္ျပီး အခ်ိဳ႔ေသာ မြတ္စလင္လူမ်ားစုေနထိုင္တဲ ့ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ တူရကီ၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား၊ အီဂ်စ္၊ ဂ်ဘူတီ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

    အိုအိုင္စီလာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ ခရီးစဥ္ရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ အၾကား ဆက္လက္ က်န္ရစ္ေနေသးတဲ့ တင္းမာမႈေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြကို စမ္းစစ္ေလ့လာဖို႔ျဖစ္ေပမယ့္ ဘုန္းၾကီးေတြဦးေဆာင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဆႏၵျပသူေတြကေတာ့ အိုအိုင္စီဟာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအတြက္ တစ္ဖက္သတ္ ရပ္တည္တယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကျပီး အိုအိုင္စီလာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့စဥ္မွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

    အိုအိုင္စီဟာ ျမန္မာ့ျပည္တြင္းေရးကို ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မွ ဖံုးဖိထားတဲ့ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔အတြက္ ၾသဇာ လႊမ္းဖို႔ၾကိဳးစားေနတယ္လို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဆႏၵျပသူေတြက စြပ္စြဲခဲ့ၾကပါတယ္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလမွာေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ အိုအိုင္စီအဖြဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျမဲတမ္းရံုးဖြင့္လွစ္ျပီး ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ၾကရသူေတြကို လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့  အကူအညီေတြေပးဖို႔ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခ့ဲျပီးေနာက္မွာ [အိုအိုင္စီ ရံုးဖြင့္ခြင့္ သေဘာတူညီခ်က္ကို] ျပန္လည္ျငင္းဆိုခဲ့ျပန္ပါတယ္။

    ဒီျပႆနာၾကီးဟာ အလြယ္တကူနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြအၾကား ခင္မင္ရင္းနီးစြာနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းတိုင္းကို ဆက္လက္ရွာေဖြေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။

    တမူထားျခားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ျပႆနာကို ေရရွည္ေျဖရွင္းခ်က္ေတြျပဳလုပ္တိုင္း ဒီျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္ကို ကိုင္တြယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ တျခားလူနည္းစု ေတြကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ၊ ဖယ္ဒရယ္မူေတြကို ေျပာဆိုေနခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကေတာ့ (Identity Crisis) နဲ႔ရင္ဆိုင္ေနၾကရပါတယ္။

    ျမန္မာအစိုးရဟာ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို အေႏွးနဲ႔အျမန္ ဆိုသလို တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေျဖရွင္းေပးရပါလိမ့္မယ္။ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ အကူအညီေတြဟာ လူေတြလက္တေလာ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မယ့္ ေရတိုေျဖရွင္းခ်က္ သာျဖစ္ျပီး ျပႆနာေတြေျပလည္သြားဖို႔အတြက္ကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရအေျဖရွာဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

    ႏိုင္ငံေရးအရ အေျဖရွာတယ္ဆိုေပမယ့္ အုပ္စုတစ္ခု ကို တျခားအုပ္စုတစ္ခုထက္ပိုျပီး ဦးစားေပးတာမ်ိဳးကိုေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး။ (Consociational Democracy) စနစ္ဟာ အေျဖရွာေပးႏိုင္မယ့္ နည္းစနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီနည္းစနစ္ဟာ လူမႈအုပ္စု အသီသီးက ၾသဇာ အရိွန္အဝါရွိသူေတြ (elites) ကို အက်ိဳးတူ (common interest) အတြက္ အတူတကြ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖြင့္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

    လူေတြဟာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သြင္ျပင္လကၡဏာသက္မွတ္မႈေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို တန္ဖိုးမထား မေလးစား သမၽွကာလပတ္လံုး တင္းမာမႈေတြကေတာ့ ဆက္လည္းတည္ရွိေနမွာပါဘဲ။ ဒီကိစၥမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ႏွစ္ရပ္လံုးဟာ ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ ရွိေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေခၚေဆာင္ျပီး ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အစီအစဥ္ေတြကို ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

    အကယ္လို႔ျမန္မာအစိုးရဟာ အျခားေနရာေတြကေန အကူအညီေတြ လိုအပ္တယ္ဆိုရင္လည္း အခ်ိန္ဆြဲမေနသင့္ပါဘူး။ ျပႆနာ သေဘာသဘာဝ [ဆိုးရြားတာက] တစ္ေၾကာင္း၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေအာင္ျမင္စြာနဲ႔ ကူးေျပာင္းတာကို ျမင္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈေတြရွိေနတာက တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ အျခားေနရာက ဒီအခက္အခဲၾကီးကို ဝိုင္းဝန္း ကူညီေျဖရွင္းေပးလိုစိတ္ရွိၾကပါလိမ့္မယ္။

    တခ်ိန္တည္းမွာလည္း ဒီအသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခုအၾကား မလိုမုန္းတီးမူေတြ ပိုမိုေတာက္ေလာင္မႈေတြျဖစ္ေစမယ့္ လုပ္ရပ္ေတြ သို႔မဟုတ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို မလုပ္မိဖို႔ အိုအိုင္စီနဲ႔ မြတ္စလင္လူမ်ားစုေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သတိမူၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားတဲ ့ေနရာေတြကိုသြားေရာက္ လည္ပတ္ဖို႔ခြင့္ျပဳသလို အိုင္အိုင္စီကလည္း လူမ်ိဳးဘာသာ ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ အၾကမ္းဖက္ခံရသူေတြအားလံုးကို တန္းတူညီမၽွကူညီေပးႏိုင္မယ့္ မူဝါဒေတြနဲ႔ အညီလုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

    ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြအၾကား ယံုၾကည္မႈနဲ႔ နားလည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ဒီလို ဘက္မလိုက္တဲ့ ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြက အေရးၾကီးပါတယ္။ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ႏိုင္ျပီးဆိုမွ ႏွစ္ဖက္လံုးက လက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ့ ေျဖရွင္းနည္းေတြကို ျမန္မာအစိုးရက စီမံေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ဝိုင္းဝန္း ကူညီေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အိုအိုင္စီအေနနဲ႔လည္း ဗုဒၶဘာသာ လူမ်ားစုနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းေနဖို႔အတြက္ အျပန္အလွန္ယံုၾကည္မႈကိုလည္း တည္ေဆာက္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

    ဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝိုင္းကလည္း ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြေျပလည္ဖို႔ အတြက္၊ တည္ျငိမ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားဖို႔ အတြက္ ဆက္လက္ျပီး တက္ႏိုင္သမၽွ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။

    Nehginpao Kipgen ဟာ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Kuki International Forum ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကိုဦးစားေပးျပီး ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ ႏိုင္ငံေရးကို အဓိကထား သုေတသနျပဳေနသူ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။

    Nehginpao Kipgen ေရးသားျပီး The China Post မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ “Resolving Myanmar’s sectarian violence issue” ကို O’Laie Manzu မွ ဆီေလၽွာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ထားပါတယ္။

  • ျမန္မာ့ေျမမွ လူသတ္ကြင္းမ်ား (ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါး)

    ႏိုဝင္ဘာ ၁၆ ၂၀၁၃
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

    691756552
    ဓာတ္ပံု – အစိုးရမွ အရာမသြင္းဘဲ အပယ္ခံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီသည့္ ဒုတိယတန္းစား ႏိုင္ငံသား ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးငယ္မ်ား

    မြတ္စ္လင္မ္မ်ားကိုရွင္းထုတ္ေရးဟူေသာ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အုပ္စုအမာခံတို႔၏ အစြန္းေရာက္လိုႈင္း ဂယက္သည္ လူနည္းစု၀င္မ်ားအေပၚသို႔လည္း ရိုက္ခတ္လာၿပီျဖစ္၏။

    ျမင္ေလတိုင္းစိမ္းစိုေနေသာ စပါးပင္၀န္းက်င္၌ ဘ၀ျမဳပ္ႏွံထားသူ အသက္ ၉၀ ႏွစ္ျပည့္လုျပည့္ခင္ ဦးအဗ္ဒုလ္ စမာတ္သည္ လမ္းေလွ်ာက္တုတ္ သံုးသြားလာေနရသည့္ ဇရာအိုမြတ္စ္လင္မ္အဘိုးအိုႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သည္။

    သူ႔ေက်းရြာသို႔ ဓားတရမ္းရမ္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္လာၿပီး မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို လိုက္လံရွာေဖြသတ္ျဖတ္ခဲ့သူတို႔မွာကား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ ယင္းလူရမ္းကားအုပ္စုသည္ ဗုဒၶဘာသာသာသနာ့ အလံျဖင့္ အမွတ္အသားျပဳ မထားေသာ အိမ္ေျခေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကို မီးတင္ရိႈ႕ခဲ့ၾကသည္။ ဦးစမာတ္၏ ၀န္းက်င္ရိွလူမ်ားသည္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္သို႔ တိမ္းေရွာင္သြားေသာ္လည္း သူ႔အဖို႔ ထိုမွ် သြက္လက္စြာ မသြားလာႏိုင္ခဲ့။ အသက္ရွင္သန္ က်န္ရစ္သူတစ္ဦး၏စကားအရ လက္မရြံ႕အၾကမ္းဖက္သူ တစ္ဦးသည္ အဘိုးအိုအား သူ၏ ဦးေခါင္းေနာက္ပိုင္းသုိ႔ ဓားရွည္ျဖင့္ ခုတ္ပိုင္းကာ သတ္ျဖတ္လိုက္သည္ဟု သိရ၏။

    လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔မွ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ရက္စက္ျခင္းကြင္းဆက္အျဖစ္ ယခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ကမ္းေျခေဒသ၌ ေနာက္ဆံုး တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ လူမ်ဳိးဘာသာခြဲျခားေရး အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ရာဂဏန္းမက လူ႔အသက္မ်ားဆံုးရႈံးခဲ့သည္။ အမ်ားစုမွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျဖစ္၏။ လြန္ခဲ့ေသာသံုးႏွစ္ခန္႔ မိမိ၏တိုင္းျပည္ကို အထီးက်န္အပယ္ခံဘ၀မွသည္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္သို႔ ထိန္းေက်ာင္းေမာင္းႏွင္သြားမည္ဟူေသာ ကတိက၀တ္ျဖင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္မွ ကမာၻကို အံ့ၾသ၀မ္းသာျဖစ္ေစခဲ့သည္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းျဖစ္သူ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားအေပၚ ဤျဖစ္ရပ္မ်ား၏အရိပ္လႊမ္းမႈေၾကာင့္ အႏၱရာယ္ရိွေနေလၿပီ။

    ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္အက်ဥ္းက်ေနေသာ ဒီမိုကေရစီဘက္ေတာ္သား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၌ ျပန္လႊတ္ျခင္းကိစၥ အပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္မွေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ အေကာင္းဖက္ေရွ႕ရႈလာေသာ ရွားရွားပါးပါး ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕၏ ကိုင္တြယ္မႈေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲႏိုင္ျခင္းအက်ဳိးဆက္ျဖစ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘာသာေရးႏွင့္လူမ်ဳိးေရးဖိႏွိပ္ေနသည့္ တိုင္းျပည္တစ္ခုအျဖစ္ ကမာၻ႕ေျမပံုေပၚသို႔ တြန္းပို႔ေနေပသည္။

    မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို အႏၱရာယ္တစ္ရပ္ကဲ့သို႔ရႈျမင္ထားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခု (ႏွင့္) မိမိတို႔ႏိုင္ငံအေပၚ အစၥလာမ့္လႊမ္းမိုးမႈမွ ကာကြယ္ေနပါသည္ဟုဆိုၾကေသာ အစြန္းေရာက္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအုပ္စု တစ္ခုတို႔က မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ မီးေမႊးမိႈင္းတိုက္ခဲ့ၾကသည္။ သံဃာမ်ားသည္ မြတ္စ္လင္မ္ပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္ထားၾကသည့္အျပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ဘာသာျခားတို႔ႏွင့္ထိမ္းျမားျခင္းအေပၚ တားျမစ္မည့္ ဥပေဒျပဳရန္ တြန္းအားေပးလ်က္ရိွသည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံရိွအာဏာပိုင္မ်ားကုိ တင္းမာမႈမ်ား ေျပေလ်ာ့ေအာင္ေဆာင္ရြက္ၾကရန္၊ ၂၀၁၂ ေႏြရာသီကတည္းက စတင္ခဲ့ေသာ ေသြးေခ်ာင္းစီးသတ္ျဖတ္ပြဲေၾကာင့္ အိုးအိမ္မဲ့သူမ်ားအား ျပန္လည္ေနရာခ်စီစဥ္ရန္ အိမ္ျဖဴေတာ္၊ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းတို႔မွ တိုက္တြန္းထားၾက၏။

    စက္တင္ဘာလအတြင္း လႊတ္ေတာ္ၾကားနာမႈတစ္ရပ္၌ အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္း United to End Genocide မွ တြမ္ အင္ဒရူးစ္ Tom Andrews က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏လက္ရိွျပႆနာသည္ လူဦးေရ ၅၅ သန္းေက်ာ္အနက္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာ ရိွေသာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အစိုးရေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ခြဲျခားခ်ဳိးႏိွမ္ဆက္ဆံမႈႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ေနေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္၍ “ မ်ဳိးျဖဳတ္သုတ္သင္မႈအေဆာက္အဦရဲ႕အုတ္ခ်ပ္ေတြ ျမင္ေနရပါၿပီ ” ဟု ဆုိခဲ့သည္။

    မၾကာေသးမီလမ်ားက ဦးသိန္းစိန္သည္ ဘာသာတရားႏွစ္ဖက္မွေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေတြ႕ဆံုၿပီး ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈအဆံုးသတ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးမွာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေရွ႕ဆက္လာသည့္အေျခအေန၌ သူ႔စကားရပ္မ်ားအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာ၏။

    ႏိုင္ငံတစ္၀ွန္းရိွမြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ပစ္မွတ္ထားၾကေသာ္လည္း မြတ္စ္လင္မ္လူမ်ဳိးစုတစ္စုျဖစ္သည့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ အဓိက အၾကမ္းဖက္ခံ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ေနၾကရသည္။ မ်ားစြာေသာ ဗုဒၶဘာသာတို႔နည္းတူ ဦးသိန္းစိန္သည္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္အနီးေနထိုင္ၾကသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား တရားမ၀င္ ခိုး၀င္လာသူမ်ားအျဖစ္ အျမင္ထားရိွေန၏။ စင္စစ္၌ ၄င္းတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မ်ဳိးဆက္အလီလီ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ဤပဋိပကၡမ်ား၏ တစ္ခုတည္းေသာ အေျဖသည္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ႏိုင္ငံမွေမာင္းထုတ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ဖယ္ၾကဥ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူမွ ယမန္ႏွစ္က ေျပာဆိုခဲ့သည္။

    ယခုအခါ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သိန္းေလးေသာင္းခန္႔မွာ ယာယီဒုကၡသည္တဲစခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနရၿပီး လက္နက္ကိုင္ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔၏ သြားလာမႈကန္႔သတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းကို ခံေနရသည္။ မေလးရွား သို႔မဟုတ္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ေလွငယ္ေလးမ်ားျဖင့္ သက္စြန္႔ဆံဖ်ားအလြတ္ရုန္းခဲ့သူမ်ားမွာလည္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရိွသည္။

    ယမန္ႏွစ္က ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္တုိ႔အား အၾကမ္းဖက္ေနမႈမ်ားကို လက္စားေခ်တုန္႔ျပန္မည္ဟု ပါကစၥတန္တာလီဘန္အဖြဲ႕မွ ႀကိမ္းေမာင္းေသာအခါ အျခားႏိုင္ငံမ်ားရိွ အစြန္းေရာက္အစၥလာမ္မစ္မ်ားက အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ ေသြးထိုးမႈေၾကာင့္ေလာဟု အခ်ဳိ႕မွ အေျခအျမစ္မဲ့ ဆိုခဲ့သည္။ လက္ရိွကာလတြင္ ျမန္မာျပည္မွ မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕သည္ ျပည္တြင္းအစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈႀကီးထြားလာမႈအေပၚ စိုးရိမ္လ်က္ရိွ၏။

    “ ဒီလူငယ္ေလးေတြကို ဒီအတိုင္းသာ ေနထိုင္ရွင္သန္သြားေစခဲ့ယင္ တစ္ေန႔က်ရင္ သူတို႔ အၾကမ္းဖက္သမားေတြျဖစ္လာေတာ့မလားဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္ စိုးရိမ္ေနပါတယ္ ” ဟု ရိုဟင္ဂ်ာအေရးလႈပ္ရွားသူ ဦးေအာင္၀င္းက ဆိုသည္။

    ကမာၻ႕အဆိုး၀ါးဆံုး ညွင္းပန္းခံလူနည္းစု
    ——————————————
    ေလးလဆက္တိုက္ခန္႔ မိုးရြာသြန္းေနရာ ေအးေအးသန္းသည္ သူမ၏အိမ္ကို ေျခာက္ေသြ႕ေစလိုေသာ္လည္း ကုလမွေပးထားသည့္ ဆန္အိတ္အမိုး ႏွင့္ ရႊံ႕မံၾကမ္းျပင္ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ မလြယ္ကူလွပါေခ်။

    သူမႏွင့္အတူ သားခ်င္း ၁၉ ဦးသည္ ဤယာယီစခန္း၌ ေနထိုင္လာခဲ့သည္မွာ ၂၀၁၂ ေအာက္တိုဘာလကတည္းက ျဖစ္၏။ သူတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏တိုက္ခိုက္မႈမွ ေလွငယ္တစ္စီးျဖင့္ ေရာက္တတ္ရာရာ ေရွာင္တိမ္းထြက္ေျပးခဲ့ၾက၏။ တစ္ညဥ့္လံုးကမ္းေျခတေလွ်ာက္ ေမွ်ာလာခဲ့ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းတြင္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ကမ္းေျခ ေရၾကမ္းေျမၾကမ္းတစ္ေၾကာရိွ ယာယီစခန္းမ်ားတြင္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ အိုးအိမ္မဲ့မြတ္စ္လင္မ္တို႔ျဖင့္ ျပည့္က်ပ္ေန၏။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၌ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသားသံုးဦးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးသမီးကို မုဒိန္းက်င့္ႀကံသည္ဟု စြပ္စြဲၿပီး ဤရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွန္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ကူးစက္သြားသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူရမ္းကားတစ္စုသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ၁၀ ဦးကို ခရီးသည္တင္ ဘတ္စ္ကားေပၚမွဆြဲခ်၍ ေသသည္အထိ ရိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္လိုက္ၾကသည္။ မ်ားမၾကာမီ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အျခားေဒသမွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ႏွင့္ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ရြာသားမ်ားအၾကားမွာလည္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

    လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕၏အဆိုအရ ထို႔ေနာက္တြင္ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ရပ္ၾကားမွ တင္းမာမႈမီးေတာက္သည္ ကာလရွည္ခ်ဳိးႏွိမ္ခံထားရေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား နယ္ႏွင္ေရး တစ္ဖက္သတ္လႈပ္ရွားမႈအျဖစ္သို႔ အသြင္ေျပာင္းသြားေပသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ကမာၻ႕အဆိုး၀ါးဆံုးညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရသည့္ လူနည္းစုတစ္ခုအျဖစ္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢမွ သတ္မွတ္ထား၏။

    စံနစ္တက်ပံုစံခ်ထားေသာ တိုက္ခုိက္မႈမ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္လာရာတြင္ ရာဂဏာန္းထိ သတ္ျဖတ္ခံၾကရေတာ့သည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာ ေဒသခံလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔၏အကာအကြယ္ကိုယူ၍ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈအဖြဲ႕မွ ဆိုသည္။ လူမ်ဳိးဖယ္ရွားရွင္းလင္းေရးအတြက္ သံဃာမ်ားမွ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား ျဖန္႔ေ၀ၾကၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ကို မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ဖယ္ၾကဥ္ၾကရန္ တြန္းတိုက္ခဲ့ၾကသည္။

    ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာရိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို အိႏိၵယမွာလာေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ားဟု ဆိုကာ နယ္ႏွင္ေမာင္းထုတ္ခဲ့ရာမွ အတန္ၾကာေလလွ်င္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ နယ္စပ္၌ ဦးေရ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ေသာင္တင္သြားခဲ့သည္။

    ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ခြဲထြက္ပုန္ကန္ခဲ့ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားအပါအ၀င္ အျခားလူနည္းစု၀င္မ်ားႏွင့္ ျခားနားစြာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာကား ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္အျပဳမခံၾကရ။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ သူတို႔သည္ ခရီးသြားလာျခင္း၊ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္း၊ အာဏာပိုင္ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ကေလးေမြးဖြားျခင္းတို႔၌ တားျမစ္ပိတ္ပင္ခံေနၾကရသည္။

    သံုးႏွစ္သက္တမ္းရိွ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီ Rakhine Nationalities Development Party ၏ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေရႊေမာင္က “ တကယ္လို႔ ခင္ဗ်ားရဲ႕ကေလးႏွစ္ေယာက္ရန္ျဖစ္ေနၾကတယ္ဆိုပါစို႔။ သူတို႔ကို အတူတြဲထားမွာလား ခြဲထုတ္လိုက္မွာလား ” ဟူ၍ ဥပမာေပးေမးျမန္းခဲ့သည္။

    ၄င္းပါတီသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏လူမ်ားစုျဖစ္သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးစုကို ကိုယ္စားျပဳထားသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္လူမ်ဳိးစု ႏိုင္ငံအတိုင္းအတာအရ လူနည္းစု၀င္အုပ္စုသာျဖစ္၏။ ၄င္းတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ေမာင္းထုတ္ဖယ္ရွားေရး ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ထက္ပိုလြန္ေသာအခြင့္အေရးတို႔ကို ဗဟုိအစိုးရထံမွ ရရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရိွ၏။ ဗဟိုအစိုးရအားခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္မွာ အျခားဗုဒၶဘာသာ၀င္ အုပ္စုတစ္ခုျဖစ္ေသာ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္သည္။ ဗမာတို႔သည္ ရခုိင္ႏို္င္ငံအား ၁၇၆၄ ခုႏွစ္က သိမ္းယူအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။

    “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔ရဲ႕ တစ္ဆင့္နိမ့္ဆက္ဆံမႈ နဲ႔ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ရဲ႕ အစၥလာမ္ျပဳမႈၾကားထဲမွာ ညွပ္ေနပါတယ္ ” ဟု ဦးေရႊေမာင္က ေျပာၾကားသည္။

    တစ္ခ်ိန္တုန္းကဆိုလွ်င္ ထိုကဲ့သို႔ႏိုင္ငံေရးစကားသည္ သူ႔အား ေထာင္နန္းစံေစလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အာဏာရွင္ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားကို ရုပ္သိမ္းၿပီး လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ျပဳလိုက္ျခင္းက အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားထံ ဦးတည္သြားေစသည္ေလာ မဆိုတတ္ေလၿပီ။

    (မူရင္းအတိုင္း ဘာသာျပန္ဆို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ အမည္မွားယြင္းေနသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ RNDP ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မွာ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ျဖစ္ပါသည္။)

    အမုန္းတရားမီး၏ေလာင္စာ
    ————————-
    အရွင္၀ီရသူသည္ မႏၱေလးရွိ သူ႔ေက်ာင္းတိုက္တြင္ လက္ဖက္ရည္တစ္ခြက္ႏွင့္ထိုင္ေနလ်က္ သကၤန္းေအာက္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေနသေယာင္ရိွ၏။ နံနက္ခင္းတစ္ပိုင္းလံုး ဦးခ်သူမ်ား၊ ဆြမ္းကပ္သူမ်ား ႏွင့္ ေငြလာလွဴသူမ်ားျဖင့္ စည္ကားေနသည္။

    ယင္းဘုန္းေတာ္ႀကီးသည္ သိမ္ေမြ႕ေသာအသြင္ျဖင့္ စကားေျပာေလ့ရိွ၏။ သို႔ေသာ္ သူ၏ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းမီးေမႊးတရားပြဲမ်ားက သူ႔အား ေရပန္းစားေစခဲ့သည္။

    မိမိ၏ပံုတူပန္းခ်ီကား တစ္ဒါဇင္မက ခ်ိတ္ဆြဲခင္းက်င္းထားရာ ဧည့္ေဆာင္၌ျပဳလုပ္ေသာ အင္တာဗ်ဴးတစ္ရပ္တြင္ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးတို႔အား ျမဴဆြယ္သိမ္းသြင္းလ်က္ ျမန္မာျပည္အား သိမ္းပိုက္ရန္ ယုတ္မာစြာ ႀကံစည္ေနေၾကာင္း ဦး၀ီရသူမွ ဆိုေလသည္။ မိမိသည္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ မလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့၊ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားလာပါက လက္စားေခ်တုန္႔ျပန္ႏိုင္ေၾကာင္း ဗုဒၶဘုရားရွင္မွ သြန္သင္ခဲ့သည္ဟုလည္း အခိုင္အမာေျပာၾကားခဲ့သည္။
    .
    ဦး၀ီရသူသည္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအမုန္းမီးတိုက္မႈျဖင့္ ေထာင္နန္းစံခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ အစိုးရ၏ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ရိွ အေထြေထြလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာမႈေပးျခင္းအစီအစဥ္အရ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွပ်ံ႕ႏွံ႔လာေသာျပႆနာသည္ ယခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္တ၀ွန္း ရိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္သည့္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ ပစ္မွတ္ထားလာျခင္း၌ ဦး၀ီရသူ၏လႈပ္ရွားမႈမ်ားက အဓိကအခန္းက႑တစ္ရပ္အျဖစ္ ပါ၀င္ေနခဲ့၏။

    ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ေရႊဆိုင္အျငင္းပြားမႈတစ္ခုကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သံုးရက္တာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားၿပီး လူ ၁၀၀ ၀န္းက်င္ သတ္ျဖတ္ခံရ၏။ စီးနင္းအၾကမ္းဖက္စဥ္ကာလ၌ အတင္းအဓမၼ ၀က္သားစားခိုင္းျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကဲ့သို႔ ရိွခိုးဦခ်ခုိင္းျခင္း ျပဳက်င့္ခံရေၾကာင္း မြတ္စ္လင္မ္တို႔က ဆိုသည္။ အလားတူ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ဳိးမွာ ၿမိဳ႕ ၁၂ ၿမိဳ႕ႏွင့္အထက္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

    ဦးသိန္းစိန္မွ “ဘုရားသားေတာ္” ဟုေခၚတြင္ျခင္းႏွင့္တစ္ကြ ဦး၀ီရသူအား ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ကိစၥအမ်ားစု၌ ကာကြယ္ေပးခဲ့ၾက၏။

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကား ခြဲျခားမႈအက္ေၾကာင္း နက္ရိႈ္င္းသထက္နက္ရိႈ္င္းလာျခင္းအေပၚ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚစုၾကည္၏ ထူးထူးျခားျခားႏႈတ္ဆိတ္ေနျခင္းက သူမ၏အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအားေပးေထာက္ခံသူမ်ားစြာအဖို႔ စိတ္ပ်က္သြားေစသည္။

    ႏိုင္ငံတ၀ွန္းရိွ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားတို႔သည္လည္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားကုိ ညလံုးေပါက္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လာၾကသည္။ မိတၳီလာ ၿမိဳ႕လယ္ေနရာေကာင္း၌ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရ ၁၀၀၀ ခန္႔မွာ ယခုေသာ္ သံဆူးႀကိဳးခတ္ အစၥလာမ့္ေက်ာင္း၀င္းတြင္ ေနထိုင္ေနၾကရသည္။

    မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားမွတဆင့္ အၾကမ္းဖက္ ပံုရိပ္မ်ားကို ၾကည့္ရႈတတ္ၾကကုန္ေသာ အခ်ဳိ႕လူငယ္မ်ားထံ အစြန္းေရာက္မႈရိွေနျခင္းသည္လည္း အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ အႏၱရာယ္ရိွေန၏။ ထို႔ျပင္ အစၥလာမ့္အခက္အလက္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ေရွးရိုးစြဲ ၀ဟာဘီ၀ါဒသည္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ စြႏၷီမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းအၾကား အေျခခိုင္လ်က္ ရိွေနျပန္သည္။ စစ္ေတြရိွ ရႊံ႕ညႊန္ၾကားကစခန္းမ်ားရိွ အေရးေပၚယာယီဗလီမ်ားသည္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ရိွ ဘာသာေရးအုပ္စုမ်ားထံမွ ေထာက္ပံ့ေၾကးမ်ား ရရိွေနၾကသည္။

    အခ်ဳိ႕မွာမူ လြတ္ေျမာက္ျခင္းကိုသာ လိုလားၾကကုန္၏။ က်ဥ္းၾကပ္လွသည့္ေနရာမွခြာ၍ ယမန္ႏွစ္က ေလွငယ္မ်ားျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္ေသာင္းသံုးေထာင္ ေရာက္ရိွခဲ့ေသာ မေလးရွားသို႔ သြားရန္ ေအးေအးသန္းသည္ မိမိ၏မိသားစုကို လေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳးစားစည္းရံုးေနပါသည္။ လမ္းခရီးတြင္ အသက္ ဆံုးရႈံးရသူမ်ားမွာလည္း ရာဂဏန္းမွ် ရိွေနေလၿပီ။

    မိုးရာသီေက်ာ္လြန္သည္ႏွင့္ မိသားစုလိုက္ ထြက္ခြာမည္ဟု သူမ၏ခင္ပြန္း ေဇာ္လွက ေျပာၾကားခဲ့ေပသည္။ သူ႔စကားကို ရႈပါေလ။

    “ ပင္လယ္ျပင္ထဲနစ္ျမဳပ္သြားရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး တစုတေပါင္းတည္း ေသခြင့္ရသြားတာေပါ့ဗ်ာ ”။

    ( မူရင္း ) ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၁၄ ရက္ Los Angeles Times မွ တင္ျပေသာ Kate Linthicum ၏ The killing fields of Myanmar ေဆာင္းပါး
    ( ျမန္မာျပန္ဆိုသူ ) ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

  • ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုးရီးယား ခ်ိတ္ဆက္ ပတ္သက္မႈ ေမးခြန္း (၁၀)ခု

    ႏိုဝင္ဘာ- ၁၄ ၂၀၁၃
    M-Media
    သာကီ ထက္ေကာင္း ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။

    myanmar-burma-dprkဓါတ္ပံုအညႊန္း- ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ကနအဖ နံပါတ္(၃)အဆင့္ ရိွ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ၾကိး သူရေရႊမန္း (လက္ရိွ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ) ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံသို႔ လ်ိဳ႕ဝွက္ခရီးစဥ္သြားေရာက္ခဲ့သည့္ ခရီးစဥ္တြင္ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးစဥ္ လက္ဝဲဘက္ မွ တေယာက္မွာ လက္တေလာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းလိုက္သူ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ၾကီး သိန္းေဌး (ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ နယ္စပ္ ဝန္ၾကီးေဟာင္း) ျဖစ္သည္

    ၀ါရွင္တန္။        ။ တစ္ခ်ိန္က ယံုစားမႈကင္းမဲ့ခံရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဂ်ပန္ႏွင့္ ဂ်ပန္ ကုမၸဏီမ်ားသာမက ၄င္းတို႔၏မိတ္ဖက္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံတို႔ ေျခလွမ္းက်ဲလာမႈသည္ ႏိုင္ငံ၏ စစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေနာက္ပိုင္း အမွန္တကယ္ ေျပာင္းလဲလာၿပီေလာဟု ေမးျမန္းစရာျဖစ္လာ၏။ ထို႔ျပင္ ဂ်ပန္ႏွင့္ က်န္အေရွ႕အာရွႏိုင္ငံမ်ား အဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆက္ႏြယ္မႈအေပၚ သတိႀကီးစြာထားအပ္သည့္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္လည္း ရိွေနသည္။

    ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးက႑မ်ား၌ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ တိုးတက္မႈကိုေတြ႕ရသည့္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွရေသာ ေနာက္ဆံုးသတင္းအရ ျပည္နယ္ အမ်ားအျပားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး လစ္ဟာခ်က္မ်ားရိွေနၿပီး ထိုအခ်က္က ညီညြတ္ေရးအတြက္ အတားအဆီးျဖစ္ေနေပသည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ လတ္တစ္ေလာ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားက ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ရြာသူရြာသားတို႔ကို အိုးစြန္႔အိမ္စြန္႔ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ၿပီးခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္မ်ားအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ျဖစ္ပြားသည့္ လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈက လူအေျမာက္အမ်ားကို ေသေၾကေစျပန္၏။

    ဤသည္မ်ားသာမကေသး ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနိ ေခတ္ကာလကပင္ ျဖစ္တည္ခဲ့ေသာ အျခား ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အေျဖမ့ဲ တင္းမာမႈမ်ားက လက္စားေခ်မႈ အေနႏွင့္ ျပန္လည္ ျပဴထြက္လာသည္။

    အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အမ်ားအျပား ႏွင့္ ျမန္မာျပည္အား ပိတ္ဆို႔ရန္ တစ္ခ်ိန္က တြန္းပို႔ခဲ့ၾကသည့္ တိုင္းျပည္မ်ားသည္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား ခိုင္မာေအာင္ မျပတ္ ဖိအားေပးေနသည္ကိုလည္း အမ်ားသိပင္။ ျမန္မာ ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ယခင္ႏွင့္လက္ရိွ ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္းအရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မူ၀ါဒေရးဆြဲသူမ်ားက မဆိုစေလာက္သာ စိတ္၀င္စားၾကသည္။

    အာရွတိုက္၏ တည္ၿငိမ္တိုးတက္မႈအေပၚ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ သေဘာထားကုိ မခန္႔မွန္း မသိရိွႏိုင္ၾက။ ထိုအခ်က္ႏွင့္အတူ ၄င္းႏိုင္ငံႏွင့ ္ျမန္မာ၏ ႏ်ဴကလိယ၊ ဇီ၀၊ ဓာတု ႏွင့္ ဒံုးက်ည္ အစီအစဥ္မ်ားအား ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရိွေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။

    17726-Thein_Htay

    မၾကာေသးမီက ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေဟာင္း Keith Luse သည္ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွေစရန္ ၀ါရွင္တန္၊ Heritage Foundation တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့၏။

    ေမးခြန္းအခ်ဳိ႕ျဖင့္ သူ႔ပုဂၢလအျမင္ကိုလည္း ေဖာ္က်ဴးခဲ့သည္။ ယင္းေမးခြန္း ၁၀ ရပ္သည္ အာရွေရးရာ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ားအဖို႔ ထဲထဲ၀င္၀င္ စဥ္းစားေျဖဆိုရမည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။

    ၁)- ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၃ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းပိုင္း၌ ေျမာက္ကိုးရီးယား ပညာရွင္ႏွင့္ အာဏာပိုင္တို႔ေဆာင္ရြက္ေနခဲ့ေသာ စစ္ေရးႏွင့္အျခား ပေရာဂ်က္မ်ား၏ ၿပီးစီးမႈ အေျခအေန မည္သည့္ အဆင့္သို႔ေရာက္ရိွေနၿပီနည္း ?

    ၂)- ျမန္မာျပည္၏ ဒုံးက်ည္ လက္နက္ အစီအစဥ္ သို႔မဟုတ္ ႏ်ဴကလိယ အစီအစဥ္ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုး၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ျမင္မႈ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရိွေနသည့္ သို႔မဟုတ္ ေရာက္ရိွၿပီးျဖစ္သည့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတို႔မွ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေသာ စီမံခ်က္ သို႔မဟုတ္ အကူအညီမ်ားမွာ အဘယ္အရာမ်ားပါနည္း ?

    ၃)- ျမန္မာျပည္၏ ဒံုးက်ည္လက္နက္ႏွင့္ ႏ်ဴကလိယအစီအစဥ္ တိုးျမွင့္ေရး၌ ေျမာက္ကိုးရီးယား ကုန္သြယ္ေရး ကုမၸဏီတို႔မွာ မည္သည့္အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသနည္း ? ထိုကုမၸဏီမ်ားပင္ ၄င္းတို႔၏ႏ်ဴကလိယ နည္းပညာမ်ားကို ဆီးရီးယားသို႔ လူသိရွင္ၾကား ကူညီပံ့ပို္းထားသည္။

    ၄)- အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔သည္ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆက္ဆံေရးအေပၚ လက္တံရွည္ထားေသာ တရုတ္တို႔ႏွင့္ မည္သည့္အဆင့္အထိ ဆက္ဆံေရးတိုးျမွင့္ထားသနည္း ?
    လက္ရိွႏွစ္မ်ားအတြင္း ေျမာက္ကိုးရီးယား နည္းပညာရွင္ႏွင့္ လုပ္သားတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား အေထာက္အပံ့ စစ္လက္နက္ပစၥည္းတို႔သည္ လည္းေကာင္း တရုတ္ေလေၾကာင္း ခရီးစဥ္မ်ားအားျဖင့္ တရုတ္ျပည္မွတဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ဟု Luse က ဆိုသည္။

    ၅)- ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလိယႏွင ့္ဒံုးက်ည္လက္နက္ တိုးခ်ဲ႕ေရးအစီအစဥ္မ်ား အတြင္း တရား၀င္ျဖစ္ေစ တရားမ၀င္ျဖစ္ေစ တရုတ္ျပည္၏ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည့္ အခန္းက႑မွာ အဘယ္အရာမ်ားနည္း ?

    တရုတ္၏မိတ္ဖက္ျဖစ္ေသာ ေျမာက္ကိုးရီးယား ကုန္သြယ္ေရး ကုမၸဏီတို႔အေနႏွင့္ ျမန္မာ့ ႏ်ဴကလိယႏွင့ ္ဒံုးက်ည္ အစီအစဥ္မ်ား၌ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ ပါ၀င္ေကာင္းပါ၀င္ေနႏိုင္သည္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ ဆန္႔က်င္စြာ ရုရွားကမူ ျမန္မာႏ်ဴကလိယ တိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ေရး အစီအစဥ္၌ မိမိ၏အခန္းက႑အား ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ခ်ျပထား၏။

    ၆)- ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလိယ သို႔မဟုတ္ ဒံုးက်ည္ လက္နက္တိုးခ်ဲ႕ေရးအစီအစဥ္မ်ား အကူအညီေပးေနသည့္ အမ်ားသိ သို႔မဟုတ္ အမ်ားမသိေသးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား မည္မွ် ရိွသနည္း ?

    အကယ္၍ ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ားထံမွ ႏွစ္မ်ဳိးသံုး နည္းပညာရပ္ ပါ၀င္လာပါက ဂ်ပန္သည္ ဤစာရင္း၀င္ ျဖစ္သြားေလရာ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းလာေပလိမ့္မည္။

    ၇)- အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔သည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား အကူအညီျဖင့္ စစ္ေရး စြမ္းရည္ခ်ဲ႕ထြင္မႈကို မည္သည့္အတိုင္းအတာထိ တိုးျမွင့္သိရိွထားၾကသနည္း ?

    ၈)- ေရငုပ္သေဘၤာမ်ားျဖစ္ေစ ေရဒါ ကာကြယ္ေရးစံနစ္ျဖစ္ေစ ေျမာက္ကိုးရီးယားမွ ျမန္မာအား စီစဥ္ေထာက္ပံ့ေနေသာ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ားဆိုင္ရာ တီထြင္ေပးမႈအားလံုးကို သိရၿပီေလာ ?

    ၉)- ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေျမာက္ကိုးရီးယား ကုန္သြယ္ေရးကုမၸဏီ အမ်ဳိးမ်ဳိးေရာက္ရိွေနမႈသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ကမာၻႀကီး လႊမ္းမိုးေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္ေရွ႕ေျပး လမ္းေၾကာင္းကို ထူေထာင္လိုက္ျခင္းေပေလာ ?

    ၁၀) – ၄င္းအျပင္ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ တိုးျမွင့္သည့္ၾကားမွ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးအဆက္အသြယ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဘယ္ေၾကာင့္ မျဖတ္ေတာက္ပါသနည္း သို႔မဟုတ္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ မခ်ျပရသနည္း ?

    အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ဂ်ပန္ စေသာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရုတ္၏စီးပြားေရးႏွင့္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအား ပခံုးခ်င္းယွဥ္ႏိုင္ရန္ စိတ္အား ထက္သန္ေနၾကသျဖင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ႏႊယ္မႈအား မသိက်ဳိးကၽြံျပဳထားျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိမိတို႔ဖက္ အခြင့္သာေနျခင္းဟု မွတ္ယူေနျခင္း ျဖစ္ေကာင္းေပမည္ဟု Luse က ဆိုသည္။

    အေမရိကန္ေသာ္လည္းေကာင္း ကမာၻ႕ ကုလသမဂၢေသာ္လည္းေကာင္း ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ႏ်ဴကလိရည္မွန္းခ်က္ ႏွင့္ ဒံုးက်ည္စြမ္းရည္ကို မတားဆီးႏိုင္ေၾကာင္း လက္ရိွသမိုင္းက ျပသေနသည္။

    ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲကာစ ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းေကာင္း ရႏိုင္ဖြယ္ရိွေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ၌ တာ၀န္ခံႏိုင္ရန္၊ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအေပၚ မ်က္ေစ့စံုမိွတ္ထားသလို မျပဳမူပဲ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာခ်ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းကို နားလည္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရေပသည္။

    ဂ်ပန္ျဖစ္ေစ ဥေရာပသားျဖစ္ေစ အေမရိကန္ျဖစ္ေစ စီးပြားေရးသမား၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ ႏွင့္ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးေအဂ်င္စီတို႔သည္ ျမန္မာျပည္ထဲ ဘာျဖစ္ျဖစ္ အရူးအမူး အၿပိဳင္အဆိုင္တိုး၀င္လ်က္သာရိွေၾကာင္း အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

    မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဖံုးကြယ္ထားသည့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား-ျမန္မာဆက္ဆံေရး ဟူသမွ်မွာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူတို႔၏ေရရွည္ေကာင္းက်ဳိး အတြက္ လည္းေကာင္း မဟုတ္သည္ကိုေတာ့ အျခားရႈေထာင့္ျဖစ္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ ကရုမစိုက္မႈတို႔ကိုၾကည့္ျမင္၍သာ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေပသည္။

    ျမန္မာျပည္သည္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ အလွည့္က်ေခါင္းေဆာင္တာ၀န္ကိုရယူထားၿပီျဖစ္ေလရာ ကမာၻႏွင့္ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ တိုးျမင့္လာသည္ႏွင့္အညီ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ အဓိကက်ေသာေမးခြန္းမ်ားကို ေမးျမန္းေျဖၾကားရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္လာၿပီတည္း။

    Luse ၏ အထက္ပါေမးခြန္းမ်ားျဖင့္ စတင္လိုက္ၾကပါစို႔။

    xxxxxxxxxxxxxxxxxxx

    ေဆာင္းပါးရွင္ Curtis S. Chin သည္ သမၼတ ေဂ်ာ့ဂ်္ ဒဗလ်ဴ ဘုရွ္ ႏွင့္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား လက္ထက္ (၂၀၀၇ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အထိ) အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္၏အေမရိကန္သံအမတ္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ လက္ရိွတြင္ သူသည္ RiverPeak Group, LLC အတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႕၏ ဦးစီးဒါရိုက္တာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ The Japan Times တြင္ ေရးသားထားေသာ သူ၏ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအျမင္ေဆာင္းပါး Myanmar-North Korea link ကို “ သာကီ ထက္ေကာင္း ” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။

  • အမယ္အို တဦး အသတ္ခံရမႈက ဂါရ၀တရား ေပ်ာက္ဆံုးသြားေစမႈ လွစ္ျပလိုက္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈ

    ႏိုဝင္ဘာ ၁၁ ၂၀၁၃
    M-Media
    မူရငး္ေဆာင္းပါးရွင္- ေသာမတ္စ္ ဖူလာ
    ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

    MYANMAR-2-articleLarge

    ဓာတ္ပံု အညႊန္း- မေသမခ်င္းဓားနဲ႔ ထိုးခုတ္ သတ္ျဖတ္ခံရသူ သျဗဳခ်ဳိင္ေက်းရြာက အသက္ ၉၄ ႏွစ္အရြယ္ အမယ္အိုရဲ႕သမီး

    သျဗဴခ်ဳိင္၊ ျမန္မာ။     ။ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးသက္ေမြးေနၾကတဲ့ ဒီရြာထဲ ဗုဒၶဘာသာအၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြ ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ခါးေအာက္ဖက္ ကိုယ္တစ္ပိုင္း ေလျဖတ္ထားတဲ့ ေဒၚေအးၾကည္ကို သမီးနဲ႔ေျမးမႏွစ္ဦးက အနီး၀န္းက်င္ကေတာအုပ္အတြင္း အလ်ဥ္မီသယ္ေဆာင္ေခၚယူသြားဖို႔ အင္မတန္ ေလးပင္ခက္ခဲလြန္းလွပါတယ္။

    မီးကြင္းေတြ၊ ဓားေတြ ကိုင္ေဆာင္ေ၀ွ႕ရမ္းေနၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားသံုးဦးဟာ အသနားခံေတာင္းပန္မႈကို အလ်ဥ္းအေရးမစိုက္ပဲ ေဒၚေအးၾကည္ထံကို တဟုန္ထိုး ေျပး၀င္သြားခဲ့ၾကတယ္။ သူမရဲ႕ သမီးနဲ႔ေျမးမကလည္း အလြတ္ရုန္းထြက္ေျပးလိုက္ရတယ္။ နာရီအနည္းငယ္ၾကာၿပီးေနာက္ မီးခိုးေငြ႕တလူလူ သူမရဲ႕သစ္သားအိမ္ေဘးမွာ ေဒၚေအးၾကည္ရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို ျပန္ေတြ႕ခဲ့တယ္။ သူမဟာ ဓားနဲ႔ ေျခာက္ႀကိမ္အထိ ထိုးခုတ္ခံရတယ္လို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆိုတယ္။ သူမရဲ႕အသက္က ၉၄ ႏွစ္အထိ ရိွေနပါၿပီ။

    ၿပီးခဲ့တဲ့လအတြင္း သျဗဳခ်ဳိင္တိုက္ခိုက္မႈမွာ သတ္ျဖတ္ခံရသူ မြတ္စ္လင္မ္ငါးဦးအနက္ ေဒၚေအးၾကည္လည္း အပါအ၀င္ တစ္ဦးပါ။ အဲ့ဒီတိုက္ခိုက္မႈမွာ အိမ္ေပါင္း တစ္ဒါဇင္ေက်ာ္လည္း မီးတင္ရိႈ႕ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ႏွစ္ခြဲေလာက္ ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားနဲ႔ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရၿပီ။ အမ်ားစုကေတာ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

    သို႔ေသာ္လည္း ကယ္ကူရာမဲ့အမယ္အိုႀကီးတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္လိုက္ျခင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ားစုတိုင္းျပည္ထဲရိွေနတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာ ကမ္းကုန္ေအာင္ဆိုးသြမ္းခ်က္မ်ားထဲက လကၡဏာတစ္ခုအျဖစ္၊ အၾကမ္းဖက္ခံသူမ်ားအေပၚ သနားညွာတာျခင္းကင္းမဲ့မႈ၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းအေပၚ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ မတားျမစ္မႈ ျမင္ကြင္းႀကီးအျဖစ္ ေပၚလြင္လာပါေတာ့တယ္။

    ဒီသတ္ျဖတ္မႈေတြကို ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းမီဒီယာေတြကလည္း ပဋိပကၡရဲ႕ဓားစာခံျဖစ္ရတဲ့ပံုဟန္နဲ႔ တဖက္ေစာင္းနင္း ေဖာ္ျပခဲ့ၾကတယ္။ အေသးစိပ္အခ်က္အလက္ေတြကို ထုတ္ျပန္ျခင္း မရိွၾကဘူး။ ေသမႈေသခင္းမ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိုက္ရိုက္စစ္ေဆးစံုစမ္းဖို႔ အပ်ံသင္စဒီမိုကေရစီသမၼတက သူ႔သမၼတရံုးကို အမိန္႔ေပးခဲ့ေပမယ့္ တိုင္းသိျပည္သိ ရႈတ္ခ်ကန္႔ကြက္တာ မေတြ႕ရပါဘူး။

    “ ဒီေလာက္ အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္ေနသူကို လူ႔ယဥ္ေက်းမႈအရ ေလးေလးစားစားဆက္ဆံရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအမယ္အိုႀကီးကို သတ္ျဖတ္မႈက အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒဆိုတဲ့အျမင္ကို လွစ္ဟျပလိုက္သလိုပါပဲ။ ဒီကိစၥသာ မျဖစ္ပြားခဲ့ဘူးဆိုယင္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနဦးမယ့္ အခ်က္ကို ေတြ႕ရတယ္ ” ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမႈထမ္းခဲ့ဖူးတဲ့ ကုလသမဂၢအရာရိွေဟာင္း ရစ္ခ်တ္ ေဟာ္စီ Richard Horsey က ဆိုပါတယ္။

    မၾကာေသးမီအခ်ိန္အထိ တည္ရိွေနခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးလက္က်န္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေလးကို ဒီအၾကမ္းဖက္မႈက လွဲက်င္းဖယ္ထုတ္ပစ္ခဲ့တယ္။ ဒီေဒသအတြင္း မြတ္စ္လင္မ္နဲ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ေအးအတူပူအမွ် သင့္သင့္ျမတ္ျမတ္ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတာပါ။ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕မေကာင္းဆိုး၀ါးအခ်ဳိ႕ကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္ မေပးခင္ကာလအထိ ဆိုပါေတာ့။ အေနာက္ပိုင္းရခိုင္ျပည္နယ္က ဒီသျဗဳခ်ဳိင္ရြာမွာေရာ အျခားေဒသမ်ားပါ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက မီးေမႊးမႈပါပဲ။ အစြန္းေရာက္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အုပ္စုျဖစ္တဲ့ ၉၆၉ အဖြဲ႕ရဲ႕ေဟာေျပာလမ္းေၾကာင္းခ်က္ေတြက အဲ့ဒီမီးကိုေမႊးယူခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း အဲ့ဒီ အမုန္းသြတ္သြင္းေဟာေျပာလႈံ႕ေဆာ္ခ်က္ေတြကို ဆက္လက္လိုက္ေလ်ာခြင့္ျပဳတဲ့အခါ တိုင္းျပည္အႏွံ႔ ၾသဇာလႊမ္းၿပီး ႀကီးစိုးမင္းမူလာၾကတယ္။

    ကိုလိုနီေခတ္ကာလမေက်လည္မႈတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေပၚအေျချပဳလာတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကိုမုန္းတီးမႈက ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ေတာ္ေတာ္ေလး နက္ရႈိင္းေနတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚ စာနာနားလည္မႈကိုပင္လွ်င္ မေဖာ္ျပရဲေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြပင္လွ်င္ အၾကမ္းဖက္ခံမိသားစုေတြကို ႏွစ္သိမ့္မႈေပးဖို႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေနတဲ့အထိပါပဲ။

    ေဒၚေအးၾကည္ရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို စစ္ေဆးၾကည့္ရႈခဲ့စဥ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး ဦးတင္ေမာင္လြင္က “ ရက္စက္လိုက္ၾကတာဗ်ာ ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တာ သူမရဲ႕သမီးနဲ႔ေျမးမျဖစ္သူတို႔ မွတ္မိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တယ္လီဖုန္းနဲ႔အင္တာဗ်ဴးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဦးတင္ေမာင္လြင္က အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားအတိုင္း ဒီလူသတ္မႈအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရမသံုးပဲ ေရွာင္လႊဲသြားခဲ့ပါတယ္။

    “ တစ္ဖက္ဖက္ကို မ်က္ႏွာလိုက္တဲ့အသံုးအႏႈန္းမ်ဳိးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ မေျပာဆိုခဲ့ပါဘူး ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    ႏွစ္ငါးဆယ္စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအလြန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္ကၽြန္တိုင္းျပည္အျဖစ္ ရိွေနဆဲပါ။ စစ္တပ္တစ္ခုထဲမွာ အင္အား ငါးသိန္း၀န္းက်င္ရိွေနတဲ့အျပင္ အရပ္၀တ္ေထာက္လွမ္းေရးအရာရိွေတြကလည္း ေနရာအႏွံ႔ စိုးမိုးေနဆဲပါ။ ဒါေတာင္မွ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားအုပ္စုကို မတားျမစ္ႏိုင္ၾကဘူး သို႔တည္းမဟုတ္ တားျမစ္လိုစိတ္မရွိတာ ေတြ႕ေနရတယ္။

    အာဏာပိုင္ေတြက ဒီလုိျပႆနာေတြျဖစ္လာမွာကို ေကာင္းစြာသိၿပီးျဖစ္တယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈ မတိုင္မီတစ္ရက္အလို စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္က လာလတၱံ႕ေသာ အႏၱရာယ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံရဲစခန္းကေန ဖုန္းဆက္ေျပာၾကားမႈတစ္ရပ္ရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ ရြာအ၀င္လမ္း၀မွာ အကာအကြယ္ျပဳလုပ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း မြတ္စ္လင္မ္ရြာသားမ်ားက ေျပာျပလို႔ပါပဲ။

    ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ အေစာပိုင္းမွာ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ လူရမ္းကားအုပ္စုခ်ီတက္လာၾကတာကို ရြာသားေတြ သတင္းရတဲ့အခါ  သူတို႔ရြာနဲ႔မိုင္အနည္းငယ္မွ်သာကြာေ၀းတဲ့ ရဲစခန္းနဲ႔စစ္တပ္ဆီ မတုန္႔မဆိုင္း ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားၾကပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက သံသယစကားနဲ႔သာ တုန္႔ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း “ မင္းတို႔ ေသခ်ာရဲ႕လား၊ ဟုတ္ေရာဟုတ္ရဲ႕လား ဆိုၿပီး သူတို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ၾကတယ္။ အေသအခ်ာပါပဲ။ အျမန္ဆံုးလာ(တားဆီး)ၾကပါ ဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔က သူတို႔ကို အေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္ ” လို႔ မြတ္စ္လင္မ္လယ္သမား ဦးျမင့္ေအာင္က ျပန္လည္ ေျပာျပပါတယ္။

    ရဲကားတစ္စီးသာ ေရာက္လာခဲ့တယ္။ အရုဏ္မတိုင္မီ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ တိုက္ခိုက္သူေတြ တစ္ႀကိမ္သာ လူစုခြဲခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ နံနက္လင္းအားႀကီး အၾကမ္းဖက္အုပ္စုထပ္မံေရာက္လာလို႔ ေဒၚေအးၾကည္ကိုသတ္ျဖတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက ေလထဲ ေသနတ္ေထာင္ေဖာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း ရြာသားမ်ားက ဆိုၾကတယ္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲမွဴးႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္က “ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြအေနနဲ႔ အေကာင္းဆံုးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္ ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ Tomás Ojea Quintana က မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ထပ္ဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေနပါလ်က္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ ၾကား၀င္တားဆီးဖ်န္ေျဖမႈ မျပဳၾကျခင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြကို ေ၀ဖန္ထားပါတယ္။ မိတၳီလာၿမိဳ႕ထဲ မြတ္စ္လင္မ္ေတြစုၿပဳံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ၾကတဲ့ေနရာမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ၾသဂုတ္လအတြင္း သြားေရာက္ေလ့လာစဥ္က ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕အေရးမယူလစ္ဟင္းခဲ့မႈကို ခံစားနားလည္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ မိမိရဲ႕ကားကို လူရမ္းကားေတြ ထုရိုက္ကန္ေက်ာက္ခ်ိန္မွာ ရဲေတြက ရပ္ၾကည့္လ်က္သာရိွေနခဲ့ေၾကာင္း ကင္တားနားရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ပံုရိပ္မ်ားရဲ႕ျမင္ကြင္းက်ယ္
    —————————
    အခင္းျဖစ္ေဒသဖက္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ေရာက္ရိွေနခ်ိန္ျဖစ္ပါလ်က္ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္မႈကို တားဆီးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းကေတာ့ ထူးျခားလွပါတယ္။ မိမိအေနနဲ႔ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ပူးေပါင္းအေျဖရွာဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာဆိုပါတယ္။

    သမၼတရံုးရဲ႕တိုက္ရိုက္ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဒီတစ္ႀကိမ္အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ စစ္ေဆးကိုင္တြယ္တာကေတာ့ ယခင္သတ္ျဖတ္မႈမ်ားထက္ လ်င္ျမန္ခဲ့တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၅၀ ဦးအပါအ၀င္ လူ ၇၀ ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးထားေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆိုပါတယ္။

    ရက္အတန္ၾကာၿပီး ေနာက္ရြာတစ္ခုမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွစ္ဦးရဲ႕ ရုပ္အေလာင္းကို ရွာေတြ႕ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသမႈေသခင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ မသိရေသးပါဘူး။

    ျမန္မာျပည္ရဲ႕ပထမဆံုးအၾကမ္းဖက္လိႈင္းလံုးက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ေဒသတစ္ခုမွာ တိုက္ခိုက္တာကေန စတင္ခဲ့တာပါပဲ။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအၾကား တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အျပင္းအထန္ရႈတ္ခ်မႈကိုခံေနရတဲ့ ဌာနီမဲ့မြတ္စ္လင္မ္အုပ္စုတစ္ခုျဖစ္တယ္။ သို႔ပင္သို႔ျငား မိုင္ေပါင္းရာနဲ႔ခ်ီေ၀းကြာတဲ့ေနရာက အၾကမ္းဖက္မႈဟာ ႏိုင္ငံအ၀ွန္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အသြင္အျဖစ္ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ရတာလဲ။ အေလးထားစဥ္းစားစရာပါ။

    ေဒၚေအးၾကည္ရဲ႕ရြာက ဗုဒၶဘာသာ၀င္နဲ႔မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ဘာသာေရးအရ အလြန္သဟဇာတျဖစ္ သင့္ျမတ္လြန္းလွတဲ့ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ပါ။ သူမရဲ႕အမ်ဳိးသားေတြက ကမန္တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ၿပီး ပဋိပကၡဆိုတာေတြလဲ ဘယ္တုန္းကမွ မျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးပါဘူး။

    ႏွစ္ဖက္ႏွစ္၀ ရြာခံမိသားစု၀င္မ်ားဟာ အျပန္အလွန္ ကူးလူးဆက္ဆံပတ္သက္ေနတာခ်ည္းပါပဲ။ ေဒၚေအးၾကည္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားနဲ႔ အိမ္ေထာင္ထူတယ္။ သူ႔ရဲ႕သားသမီးေလးဦးအနက္ သံုးဦးက ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ခံယူထားၿပီးသား။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နဲ႔ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟာ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမွာ အတူတူ။ မဂၤလာေဆာင္နဲ႔အသုဘေတြမွာလည္း တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ၀င္ထြက္မဆံုးရိွၾကတယ္။ ယမန္ႏွစ္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအုံၾကြေနခ်ိန္မွာေတာင္မွ ရြာေလးက တည္ၿငိမ္ေအးေဆးေနခဲ့တယ္ေလ။

    အမုန္းတရားကြင္းဆက္ေတြက ရြာျပင္ပကေန က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တိုး၀င္လႊမ္းမိုးလာတာလို႔ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားက ဆိုၾကပါတယ္။

    အစၥလာမ္ကို အႏၱရာယ္အျဖစ္ ရႈျမင္လာေအာင္ တိုင္းျပည္အႏွံ႔ လွည့္လည္ေဟာေၾကားေနတဲ့ အစြန္းေရာက္ ၉၆၉ ဂုိဏ္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလက အနီးအနားရြာတစ္ရြာမွာ တရားပြဲလာလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အိမ္နီးခ်င္းဗုဒၶဘာသာင္မ်ားဟာ ခပ္ခြာခြာ စတင္ျပဳလုပ္လာၾကတယ္လို႔ သူတို႔အဆိုအရ သိရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိသားစုမ်ားက သူ႔ရဲ႕အမုန္းသြတ္သြင္းဗီဒီယိုေတြကို ေ၀ငွၾကတယ္။ ၾသဂုတ္လမွာ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေဆာ္ၾသမႈိင္းတိုက္မႈအားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔က မိမိတို႔ရဲ႕အိမ္ေရွ႕မွာ သာသနာ့အလံေတြ လႊင့္ထူလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါဟာ ရြာသားေတြရဲ႕သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ပထမဦးဆံုး ျပဳမူတဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ရြာခံေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကိးက ဆိုပါတယ္။

    မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕အျမင္အရ သာသနာ့အလံမ်ားက “ မင္းတို႔ နဲ႔ ငါတို႔ ” ဆိုၿပီး ခြဲျခားမႈကို ကိုယ္စားျပဳခ်က္ျဖစ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြအေနနဲ႔ ကြဲျပားေအာင္ ခြဲျခားႏိုင္ေစဖို႔ျဖစ္ေနတယ္။

    မြတ္စ္လင္မ္ရြာသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚသန္းသန္းႏြယ္က “ သူတို႔က အစၥလာမ္ဘာသာကို မုန္းတီးေနၿပီး ဒီတိုင္းျပည္က ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစခ်င္ေနတာရွင့္ ” လို႔ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    ၉၆၉ ရဲ႕ ပင္မေခါင္းေဆာင္ အရွင္၀ီရသူက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈကို ခံေနၾကရတယ္၊ သူတို႔က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြထက္ ကေလးပိုမ်ားတယ္လို႔ ေျပာဆိုတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိမိရဲ႕အဖြဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကႀကိဳးမကိုင္ပါဘူးလို႔လည္း ေျပာပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ေဟာေျပာခ်က္က အၾကမ္းဖက္မႈကိုျဖစ္ပြားေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေနျခင္းသာျဖစ္တယ္လို႔ လူေပါင္းမ်ားစြာက ဆိုေနပါတယ္။ တစ္ခါက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ပင္လွ်င္ မစၥတာ ၀ီရသူကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေျပာထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးရဲ႕သံုးဘီးတကၠစီဆိုင္ကယ္ေပၚက သာသနာ့အလံကို မြတ္စ္လင္မ္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေစာ္ကားျပဳမူရာကေန ေအာက္တုိဘာ ၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္မႈဆီ ဆင့္ကဲျဖစ္ပြားခဲ့တာပါလို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ဆိုၾကတယ္။

    ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေက်ာ္ၾကားဆံုးကမ္းေျခ – ငပလီက ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦးအိႏၵသာလ ဆိုသူကလည္း အစြန္းေရာက္ ဘုန္းႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သလို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းအေပၚ ေတာ္ေတာ္ေလး ၾသဇာႀကီးမားသူ ျဖစ္တယ္။ သူကလည္း ဒီျဖစ္ရပ္ကို ေျပာင္တင္းစြာ လီဆည္ေျပာၾကားခဲ့တယ္။

    သူ႔ေက်ာင္းမွာ အင္တာဗ်ဴးလုပ္စဥ္က အသက္ ၉၄ ႏွစ္အရြယ္ အမယ္အိုႀကီးသတ္ျဖတ္ခံရမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ေျပာၾကားခ်က္ဟာ ရဲဌာနထြက္ခ်က္နဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန္႔က်င္ေနတယ္။ “ ေဒၚေအးၾကည္ဟာ ထြက္ေျပးယင္း အသက္ရွဴၾကပ္အေမာေဖာက္လို႔ ေသဆံုးခဲ့တာပါ။ သူမရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို မြတ္စ္လင္မ္ေတြကပဲ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ မေကာင္းျမင္သြားေစတာပါ ” တဲ့။

    ဒီဘုန္းေတာ္ႀကီးက မိမိကိုယ္ကိုကာကြယ္မႈအရ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို သတ္ျဖတ္ရသလိုမ်ဳိး ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါေတာ့တယ္။

    “ တကယ္လို႔ က်ားကို ထိပ္တိုက္ေတြ႕ယင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ေျပးပါ။ ဒါေပမယ့္ မေျပးႏိုင္ယင္ေတာ့ ျပန္ၿပီး တိုက္ခိုက္ရပါလိမ့္မယ္ ”။

    ေ၀မိုး(ရန္ကုန္၊ ျမန္မာ)ရဲ႕ အခ်က္အလက္ေပးပို႔မႈအေပၚ New York Times တြင္ ေသာမတ္စ္ ဖူလာ Thomas Fuller ေရးသားတဲ့ Elderly Woman’s Killing Lays Bare Myanmar’s Religious Divisions သတင္းေဆာင္းပါးကို “ ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

  • အာရွတိုက္က ေၾကာက္စရာ ကြမ္းစြဲလမ္းမႈ ျပႆနာ (ဘာသာျပန္-သတင္းေဆာင္းပါး)

    ႏိုဝင္ဘာ-၇ ၂၀၁၃
    M-Media
    ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

    CNN ၏ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ စိန္ေခၚမႈႏွင့္အခြင့္အလမ္းမ်ားဆိုင္ရာ On the Road အစီအစဥ္ အယ္ဒီတာ မွတ္စု ျဖစ္သည္။ ၄င္းအဖြဲ႕သားတို႔သည္ ႏိုင္ငံ၏တိုးတက္မႈ ႏွင့္ အသြင္းေျပာင္းမႈမ်ားကို ေလ့လာရန္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

    131025001452-betel-nut-12-horizontal-gallery

    ရန္ကုန္၊ ျမန္မာ၊။        ။ ကြမ္းစားၾကမ္းသူမ်ားဟာ ရယ္ေမာလိုက္တဲ့အခါတိုင္း သူတို႔ရဲ႕ကြမ္းစြဲမႈကို ျမင္သာေစပါတယ္။ ထံုးသုတ္ထားတဲ့ကြမ္းရြက္ထဲ ကြမ္းသီးစိတ္နဲ႔ေဆးရြက္ႀကီးေတြထည့္ယာၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြမ္း၀ါးေနသူတို႔ရဲ႕သြားမ်ားက နီေစြးေစြးအေရာင္ထြက္ေနတယ္ေလ။

    “ လူတစ္ခ်ဳိ႕က လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖိေသာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကြမ္း၀ါးၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အစာစာၿပီးတိုင္း ကြမ္းယာကို၀ါးေလ့ရိွပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ကြမ္းယာကို ႏွစ္သက္လို႔ပါ ” ဆိုၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေစ်းႀကီးတစ္ခုက အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ ေခါက္ဆြဲေရာင္းသူ ေမာင္မ်ဳိးမင္းသန္းက ဆိုပါတယ္။

    ကြမ္းသီး သို႔မဟုတ္ ကြမ္းယာဟာ လက္ဖက္ရည္ ေကာ္ဖီမ်ားအတိုင္း အရိွန္တက္လာေစေလ့ရိွတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ဖက္ရည္ေကာ္ဖီတို႔နဲ႔ မတူတာက ကြမ္းယာဟာ ခံတြင္းကင္ဆာေရာဂါကိုလည္း ျဖစ္ပြားေစတတ္ပါတယ္။

    “ ကြမ္းတစ္ယာစားမိလို႔ကေတာ့ ျပႆနာ မရိွေသးဘူး။ ေနာက္ထပ္ ဒုတိယတစ္ယာ စ၀ါးတဲ့အခါ အႏၱရာယ္ ႀကီးလာေတာ့တာပါပဲ။ အတိုင္းအတာတစ္ခုေရာက္ယင္ေတာ့ အဲ့ဒီလူေတြ ကင္ဆာေရာဂါ ရရိွသြားႏိုင္ပါတယ္ ” လို႔ ထိုင္၀မ္က ေကာင္းရႈံေဆးတကၠသိုလ္ ဒုပါေမာကၡ ပေရာ္ဖက္ဆာ ယင္ခ်င္းကိုက ေျပာၾကားပါတယ္။ သူဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ကြမ္းသီးနဲ႔ခံတြင္း ဆက္ႏႊယ္မႈအေပၚ ပထမဆံုးေလ့လာသုေတသနျပဳခဲ့သူျဖစ္တယ္။

    ကြမ္းယာဆိုတာကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ ထံုးရည္သုတ္ထားတဲ့ ကြမ္းရြက္ထဲ ကြမ္းသီးစိတ္ေတြကို ထည့္ၿပီး ထုပ္ပိုးျပင္ဆင္ထားတဲ့ စားစရာတစ္မ်ဳိးပါ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေဆးရြက္ႀကီး ထည့္၀ါးၾကတယ္။ အာရွေဒသအသီးသီးမွာ ကြမ္းယာထဲ ဖာလာ၊ ေလးညွင္း၊ အခ်ဳိ(ယို) စတာေတြကို အရသာထူးကဲဖို႔အတြက္လည္း ထည့္သြင္းအသံုးျပဳေလ့ရိွပါတယ္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာကင္ဆာေရာဂါသုေတသနအဖြဲ႕ရဲ႕ “ကြမ္းယာႏွင့္ကြမ္းသီး၀ါးျခင္း” စာတမ္းမွာ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ကမာၻတစ္၀ွန္းမွာ ကြမ္း၀ါးသူေပါင္း သန္း ၆၀၀ ၀န္းက်င္ရိွတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကတယ္။ ေဆးရြက္ႀကီး(ေဆးလိပ္)၊ အရက္ နဲ႔ ကဖိန္းဓာတ္ပါ အခ်ဳိရည္ သံုးစြဲသူမ်ားရဲ႕ေနာက္ စတုတၳေနရာ ေရာက္ေနပါတယ္။ အာရွေဒသမွာေတာ့ ကြမ္း၀ါးျခင္းဓေလ့ အမ်ားဆံုး နဲ႔ အရြယ္မေရြးတာကို ေတြ႕ရတယ္။ စူးစမ္းမႈေတြမွာ ကေလးငယ္တခ်ဳိ႕ရဲ႕သြားေတြမွာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကားေမာင္းသူေတြအၾကား လမ္းခရီးမွာႏိုးၾကားေနဖို႔ ကြမ္း၀ါးျခင္းက အလြန္ ေခတ္စားပါတယ္။

    အငွားယာဥ္ေမာင္း ဦးစိန္က တစ္ေန႔ကို ကြမ္း ၁၀ ယာ၀န္းက်င္၀ါးေလ့ရွိၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္လမ္းေဘးဆိုင္မ်ားကေန ၀ယ္ယူတတ္သူပါ။ သူက “ ေဆးရြက္ႀကီးက မူးယစ္ေဆးဆန္ဆန္ပါပဲ။ အဲ့ဒါကို ကၽြန္ေတာ္ထည့္၀ါးယင္ ရီေ၀ေ၀ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္ ” လို႔ ေျပာျပတယ္။ သူ႔အဆိုအရ သူက ေဆးလိပ္မေသာက္ဘူး၊ ကြမ္းယာကေတာ့ မိမိအတြက္ အေကာင္းဆံုးပါလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူ႔က်န္းမာေရးအရလား ကုန္က်စားရိတ္ေၾကာင့္လားဆိုတာေတာ့ သဲကြဲစြာ မသိရပါဘူး။

    131025001427-betel-nut-11-horizontal-gallery

    ကြမ္းသံုးယာပါ ကြမ္းတစ္ထုတ္ကို ျမန္မာေငြ ၁၀၀ က်ပ္( အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀ ဆင့္) ေပးရတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ကြမ္းေရာင္းသူ ေက်ာ္သက္(၂၆ ႏွစ္)ရဲ႕ ေရာင္းေစ်းျဖစ္ၿပီး ဦးစိန္ေစာင့္ယူေနစဥ္မွာ သူက သြက္လက္ လ်င္ျမန္စြာနဲ႔ ကြမ္းယာထုပ္ပိုးေပးေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။

    ေက်ာ္သက္က တစ္ေန႔ကို ဘယ္ႏွစ္ထုပ္အထိ ယာေပးႏိုင္တာကို မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ ၂ မိနစ္အတြင္း ကြမ္း ၆ ထုပ္ကို စံနစ္တက် ေသေသသပ္သပ္ လုပ္ကိုင္သြားခဲ့တယ္။ ကြမ္းယာအေပၚ မထုပ္ပိုးခင္ ထံုးထပ္ျဖန္းယံုမကဘူး၊ အထားခံေအာင္လို႔ ေဆးရြက္ႀကီးမႈန္႔ေတြကိုလည္း ျဖဴးလိုက္ပါေသးတယ္။

    ေငြေပးေခ်ရင္း ရီၿပံဳးလိုက္တဲ့ ဦးစိန္ရဲ႕သြားမ်ားမွာ ကြမ္းဂ်ဳိးကပ္လို႔ အနီေရာင္သန္းေနပါတယ္။

    ေၾကးေခတ္ကာလကတည္းက ကြမ္း၀ါးတဲ့အစဥ္အလာ စတင္ေနခဲ့ေၾကာင္း ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၊ Thanh Hoa ခရိုင္၊ Nui Nap ေဒသမွာ တူးေဖာ္ရရိွတဲ့ ရုပ္ၾကြင္းမ်ားကို ေလ့လာမႈအရ သိရတယ္။ သြားေတြမွာ ကြမ္းဂ်ဳိးကပ္ေနတာကို သုေတသီမ်ားက ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတယ္။

    ဒီအစဥ္အလာဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ကေန ကာလၾကာျမင့္စြာကတည္းက ဆက္ႏႊယ္ျဖစ္တည္လာခဲ့တာပါ။ အာရွေဒသအခ်ဳိ႕မွာ ကြမ္းယာကို သြားကိုက္သြားနာ၊ ၀က္ၿခံ စတဲ့ကိစၥေတြအတြက္ ေဆးၿမီးတိုအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕သူေတြက်ျပန္ေတာ့ ကာမစြမ္းအင္တိုးပြားေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကတယ္။

    ေဆးရြက္ႀကီးပါ၀င္သည္ျဖစ္ေစ မပါသည္ျဖစ္ေစ ကြမ္း၀ါးျခင္းေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခမ်ားျပားတယ္ဆိုၿပီး သိပၸံနည္းက်သုေတသနျပဳခ်က္မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

    ကြမ္းသီးနဲ႔ေဆးရြက္ႀကီးကတဆင့္ ထြက္လာတဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ဓာတ္သဘာ၀ကို ကြမ္း၀ါးသူရဲ႕တံေတြးမ်ားမွာ ေတြ႕ရေလ့ရိွတယ္။ ေဆးရြက္ႀကီးကတဆင့္ စိမ့္ထြက္လာမႈလား၊ ေရာေထြး၀ါးစားရာက ထြက္ရိွလာတာလား ဆိုတာကိုေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။

    ပါေမာကၡကို က ဒုတိယနည္းလမ္းကေန ျဖစ္ရတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ “ ကြမ္းရြက္က ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ျပႆနာ မရိွပါဘူး။ ထံုး(ရည္) ကလည္း မျဖစ္ေစတာ မွန္ေပမယ့္ အဲ့ဒီဓာတ္ကိုထြက္လာေအာင္ေတာ့ အေထာက္အကူျပဳေနတယ္။ ငုပ္လွ်ဳိးေနတဲ့ အႏၱရာယ္လို႔ ေျပာယင္မမွားေပဘူး ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    131025000829-betel-nut-5-horizontal-gallery

    ႏိုင္ငံတစ္ခ်ဳိ႕က အာဏာပိုင္ေတြဟာ သတိေပးႏိႈးေဆာ္မႈေတြ လုပ္ေပမယ့္လည္း က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႕ ကြမ္းစြဲေနသူေတြကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပဖို႔ မလြယ္လွဘူး။ “ လူေတြက သိေတာ့သိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ စြဲလန္းမႈကို ျဖတ္ေတာက္ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ခဲယဥ္းတယ္ေလ ” လို႔ ပါေမာကၡကိုက ေျပာျပတယ္။

    ပါပူး၀ါး နယူးဂီနီရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ Port Moresby မွာ မၾကာေသးမီကပဲ ကြမ္းေရာင္းခ်ျခင္းနဲ႔ကြမ္း၀ါးျခင္းကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါက ကြမ္း၀ါးသူေတြအေနနဲ႔ စည္းကမ္းမဲ့ကြမ္းေထြးျခင္း ပေပ်ာက္ေအာင္ကိုသာ အဓိက ရည္ရြယ္ခဲ့တာပါ။

    ျမန္မာႏိုင္ငံက အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ စားသံုးသူအက်ဳိးကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ဟာ ကြမ္း၀ါးျခင္းရဲ႕အႏၱရာယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူထုပညာေပးလုပ္ငန္းေတြကို စတင္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ သို႔တေစလည္း ကြမ္းရြက္ေပၚက ပိုးသတ္ေဆးအႏၱရာယ္မ်ားအေၾကာင္းသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။

    “ ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက ကြမ္းရြက္ကို ေဆး၀ါးအျဖစ္ အသံုးျပဳလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုအခါမွာ ကြမ္းရြက္ေတြကလည္း ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးကို အလြန္အကၽြံအသံုးျပဳလာၾကလို႔ပါပဲ ” လို႔ အဖြဲ႕ဥကၠဌျဖစ္သူက CNN ကို ေျပာျပခဲ့တယ္။

    သိပၸံအေထာက္အထား မဟုတ္တဲ့ သီအိုရီတစ္ရပ္ကို ပါေမာကၡကို က ဒီလုိတင္ျပထားပါတယ္။
    “ ကြမ္းရြက္နဲ႔ကြမ္းသီးအၾကားက ဆက္သြယ္ခ်က္ကို အတိအက် မသိရပါဘူး။ ကြမ္းသီးနဲ႔ကြမ္းရြက္ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးက ပိုးမႊားေလးေတြကို ကိုယ္ခံအား ပိုေကာင္းေစပါတယ္။ အေစာပိုင္းေလ့လာမႈေတြမွာ ပိုးသတ္ေဆးေတြက ေသြးကင္ဆာ သို႔မဟုတ္ Lymph ကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရိွႏိုင္တာကိုျပသထားခဲ့ေပမယ့္ ခံတြင္းကင္ဆာန႔ဲဆက္စပ္မႈကိုေတာ့ လံုး၀ မေတြ႕ရပါဘူး ”။

    မည္သည့္ခိုင္လံုေသာအေၾကာင္းအခ်က္ရိွေစကာမူ ေခါက္ဆြဲေရာင္းသူ မ်ဳိးမင္းသန္းကေတာ့ ကြမ္းျဖတ္ဖို႔ အစီအစဥ္ မရိွဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ နံနက္ ၃ နာရီကေန ည ၈ နာရီအထိ ၿငီးေငြ႕စရာအေရာင္းကာလရွည္ႀကီးကိုေက်ာ္ျဖတ္ဖို႔ သူ႔အတြက္ ကြမ္း ၁၀ ထုပ္ေလာက္ လိုအပ္ပါတယ္တဲ့။

    “ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေနကုန္အလုပ္လုပ္ေနရတာပါ။ တစ္ေန႔ဆိုတဲ့အခ်ိန္က ရွည္လ်ားၾကာေညာင္းလွေတာ့ ကြမ္း၀ါးေနယင္ မအိပ္ခ်င္ေတာ့ဘူးေလ ” ဆိုၿပီး သူက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    CNN မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးရွင္ Hilary Whiteman ၏ Nothing to smile about: Asia’s deadly addiction to betel quids ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ စီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။

    ————————————————-
    ** M-Media ၏ မူပိုင္ သတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ားကို အြန္လိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာကူးယူေဖာ္ျပႏို္င္ပါသည္။ ကူးယူေဖာ္ျပသူမ်ားအေနျဖင့္ M-Media မူရင္းလင့္ခ္ကို ထည့္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
    စီးပြားျဖစ္ ထုတ္ေဝေသာ Print Media မ်ားတြင္ အသံုးျပဳလိုသူမ်ား M-Media သို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရန္ လိုအပ္ပါမည္။
    ဆက္သြယ္ရန္ [email protected]