ဇူလုိင္-၉၊ ၂၀၁၃
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ သမၼတရာထူးကို အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဦးသိန္းစိန္ ရယူခဲ့စဥ္ကစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္မွ်တေသာဒီမိုကေရစီစံနစ္သို႕ ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ ေရွ႕ဆက္လိမ့္မည္ဟု ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားထံ အေကာင္းဖက္အျမင္ ရိွလာခဲ့ၾကသည္။
ျပႆနာအေနႏွင့္ ျမန္မာ့ေျမာက္ဖ်ား ကခ်င္ျပည္နယ္မွ လက္နက္ကိုင္လူမ်ဳိးစုဆိုင္ရာ ပဋိပကၡသာ ေရွ႕ဆက္စရာရိွေနသေယာင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ ၄င္းမွာ ေဒသတြင္း စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက အခြင့္အာဏာအသံုးခ်မႈပံုဟန္ မမွန္ကန္ေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုထားၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလအတြင္း သမၼတ၏စစ္ေရးစစ္ရာ ကိုင္တြယ္မႈ အရည္အခ်င္းအေပၚ ထိုလူမ်ဳိးစုေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူလူထုကေသာ္လည္းေကာင္း သိလိုေနခဲ့ၾကသည္။ သို႕တေစ စစ္တပ္အေျခတည္ အမာခံမ်ားကို ဆန္႕က်င္ရမည့္ ဦးသိန္းစိန္၏ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရး အစိုးရအား ျပင္ပကမာၻက ေထာက္ခံအားေပးရန္ လိုအပ္သည္ဟု ျပည္ပ သုေတသီမ်ားမွ အဆိုျပဳခဲ့ၾကကုန္သည္။
ဤျဖစ္စဥ္အရ ဦးသိန္းစိန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္တပ္ေသာ္လည္းေကာင္း ကခ်င္တို႕အေပၚ ၾကမ္းၾကဳတ္စြာ ဖိႏိွပ္ထားမႈအတြက္ အဆံုးသတ္ဖို႕ တာ၀န္ရိွလာေပသည္။ သို႕ျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ျမစ္ႀကီးနား၌ မေရရာေသးေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ျပဳလုပ္သည့္အဆင့္သို႕ ေရာက္လာ၏။ လက္ေတြ႕တြင္မူ “ တင္းမာမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ အဆံုးသတ္ေရး ” အတြက္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈျပဳရန္သာ ႏွစ္ဖက္စလံုး သေဘာတူညီႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ မည္သည့္ဌာန၊ မည္သည့္ကာလ၌ ထိုအခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ခိုင္မာေသာ ကတိက၀တ္ႏွင့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား မခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။
ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီၾကာျမင့္ေနသည့္ ဤျပည္တြင္းစစ္မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇႏၷ၀ါရီလတြင္ အရိွန္အျမင့္ဆံုးအေျခအေနသို႕ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ရသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္း လက္နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ရဟတ္ယာဥ္ႏွင့္ဂ်က္ေလယာဥ္သံုး ေလေၾကာင္းတိုက္ပြဲမ်ားပါ၀င္လာျခင္းတို႕ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ေဒသတြင္းစစ္အာဏာပိုင္မ်ားမွ ဤေရြ႕ဤမွ်အတိုင္းအတာအထိ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ စစ္ဆင္ျခင္း (သို႕တည္းမဟုတ္) ၀ါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Center for Strategic and International Studies ၏အဆိုျဖစ္ေသာ စစ္တပ္၏ လူနည္းစုအခ်ဳိ႕မွ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္းကို ပ်က္လိ ုဖ်က္ဆီးျပဳေနျခင္း ဟူသည့္ အေတြးအျမင္အား ေျပာင္ျပန္လွန္ လိုက္သလို ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ ဤအေနအထားက ျမန္မာစစ္တပ္၏ အာဏာသက္ေရာက္မႈ၊ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားအေပၚ နားလည္လက္ခံစရာ ကင္းမဲ့သြားရသည္။
လက္ရိွ အစိုးရမတိုင္ခင္ စစ္အစိုးရ (SPDC) ထိပ္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္ ၄ ဦး (ဝဲမွယာ) ဗိုလ္ခ်ဴပ္မွဴးၾကီး သန္းေရႊ၊ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဴပ္မွဴးၾကီး ေမာင္ေအး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေရႊမန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး သိန္းစိန္ ျမန္မာစစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ နိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ – State Peace and Development Council (SPDC) မွတဆင့္ ဦးသိန္းစိန္ အာဏာရရိွခဲ့ျခင္းကို ကၽြႏ္ုပ္တို႕ မၾကာခဏဆိုသလို ေမ့ေလ်ာ့ထားၾက၏။ ၄င္း SPDC သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာရယူခဲ့ၿပီး၊ ဦးသိန္းစိန္ သမၼတျဖစ္လာေသာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ တရား၀င္ပယ္ဖ်က္ခဲ့သည္။ ဦးသိန္းစိန္သည္ စစ္အာဏာရွင္စံနစ္ႏွင့္ နက္ရိႈင္းစြာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၊ SPDC တြင္ အတြင္းေရးမွဴး ၁၊ ေနာင္ေသာ္ သမၼတရာထူး လက္မခံမွီအထိ ဝန္ၾကီးခ်ဴပ္ စသည့္ ရာထူးအဆင့္မ်ားျဖင့္ က်င္လည္ခဲ့သည္။
သူတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ မည္သည့္အဆင့္မွာမွ ႏိုင္ငံေရး သို႕မဟုတ္ ဦးေဆာင္ခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို လြတ္လပ္စြာေဆာင္ရြက္ျခင္းဟူ၍ မေတြ႕ရေခ်။ သူသည္ ေျမ၀ယ္မက် အမိန္႕နာခံသည့္ စစ္သည္တစ္ဦး၊ ၄င္းေနာက္ ဦးသန္းေရႊမွ လက္တန္းခန္႕အပ္ခဲ့ေသာ USDP [1] ၾကံခိုင္ေရးပါတီ၏ ဥကၠဌ ႏွင့္ ဝန္ၾကီးခ်ဴပ္ ျဖစ္ေလရာ – ဦးသန္းေရႊ၏ ေစလိုရာေစ အပါးေတာ္တစ္ဦးအျဖစ္ အစဥ္အၿမဲရိွေနခဲ့ရသူျဖစ္၏။
သာဓကတစ္ရပ္ျပဆိုပါအံ့။ ဦးသိန္းစိန္သည္ ဝန္ၾကီးခ်ဴပ္ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ခ်ိန္အတြင္း ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ေႏြရာသီတစ္ရက္၌ ေျမာက္ကိုုုးရီးယားကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို လက္ခံေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ကင္မ္ဂ်ဳံအီလက္ထက္တြင္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ စစ္ေရးတိုးတက္မႈအေပၚ အမႊမ္း တင္မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို တိုးျမွင့္ခဲ့သည္။ ထိုကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ ရင္းႏွီး ပတ္သက္ေနမႈအား ၀န္ခံေျပာဆိုရန္ အနည္းငယ္မွ်ပင္ ေနာက္မတြန္႕ခဲ့။
၄င္းအက်ဳိးတူပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွာ ယေန႕တိုင္ရိွေန၏။ သို႕ေသာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ထား၏။ မၾကာေသးမီကပင္ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ သီးသန္႕ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ဦးသိန္းစိန္သည္ ဆံုးျဖတ္ခ်ႏိုင္စြမ္းမရိွေသာ၊ တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ရိွ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ားကိုသာ ထပ္ျပန္တလဲလဲ ဆိုေနတတ္ေသာ၊ ခိုင္းသည့္အတိုင္းသာ ေျပာဆို တတ္ေသာသူ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္က်ဴးခဲ့သည္။
ထို႕ေၾကာင့္ မည္သည္မည္၀ါကို ေျပာၾကားပါဟု ဦးသိန္းစိန္အား ေျပာဆိုခိုင္းေစေနသူမွာ အဘယ္သူနည္း ? ျမန္မာစစ္တပ္၏ ထိပ္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား၏အဆိုအရ ဦးသိန္းစိန္ထံ၌ ကိုယ္ပိုင္ရည္မွန္းခ်က္ဟူ၍ မရိွ၊ ၄င္းျပင္အနားယူသြားၿပီဟုဆိုကာ လူထုျမင္ကြင္းမွ ကိုယ္ေယာင္ေဖ်ာက္ခဲ့ေသာ ဦးသန္းေရႊအား စိုးစဥ္းမွ် ျပန္လွန္၀့ံသူ မဟုတ္၊ သို႕ျဖစ္၍ သူ႕အား ေရြးခ်ယ္လိုက္ျခင္း ဟူ၏။
လက္၇ိွ ကာကြယ္ေရးဦးစီခ်ဴပ္ ဗုိလ္ခ်ဴပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လိွဳင္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လတြင္ ဦးသန္းေရႊသည္ မိမိလူယံုေတာ္ မင္းေအာင္လိႈင္အား စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးထုတ္ခန္႕အပ္ခဲ့သည္။ သူသည္လည္း မိမိ၏ အရွင္သခင္ေဟာင္းအား ဆန္႕က်င္ေက်ာခိုင္းမည့္သူ မဟုတ္ဟု ယံုၾကည္အားထားရသူ သစၥာခံ ဘက္ေတာ္သားျဖစ္ေလရာ လြတ္လပ္ေသာအေတြးအျမင္ မရိွသူအျဖစ္ လူသိမ်ားသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လိႈင္တို႕ႏွစ္ဦးစလံုးအား သက္ဆိုင္ရာရာထူး၌ ခန္႕အပ္သူမွာ ဦးသန္းေရႊ ပင္ျဖစ္၏။ ဦးသန္းေရႊသည္ ကန္႕လန္႕ကာေနာက္ကြယ္တြင္ အာဏာကိုခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲ၊ အဆံုးသတ္ဆံုးျဖတ္ေပးသူ အျဖစ္တည္ရိွေနဆဲဟု စစ္တပ္ အတြင္းပိုင္းစကားအရ သိရိွရသည္။
စစ္တပ္ကို ထိပ္တန္းတင္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အာဏာ အေဆာက္အဦးမွာ အေျပာင္းအလဲမရိွေသး။ သို႕ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေရးစံနစ္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးၾကားကာလ၌ ရိွသည္ဟုဆိုျခင္းမွာ မမွန္ကန္ေတာ့ေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမွန္တကယ္ျဖစ္ပ်က္ေနမႈမ်ားကို နားလည္ႏိုင္ရန္၊ မည္သို႕ေျပာင္းလဲမည္ သို႕မဟုတ္ အေျပာင္းအလဲရိွမရိွ သိျမင္ရန္ အေရးႀကီးသည့္ အခ်ိန္အခါေရာက္လာေပၿပီ။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ စည္းမ်ဥ္းကို စစ္တပ္လက္ေအာက္ခံတစ္ရပ္မွ စီစဥ္ေရးဆြဲခဲ့ၿပီး မသန္႕ရွင္းေသာ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲျပဳလုပ္ကာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္လိုက္ၾကသည္။ ကမ္းေျခေဒသအမ်ားအျပားကို ပ်က္စီးဆံုးရံႈးေစခဲ့သည့္ နာဂစ္ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရစဥ္က ယင္းဆႏၵခံယူပြဲအား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒသစ္မွာ ေထာက္ခံမဲ ၉၂.၄၈ % ရရိွသည္ဟု တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ၏ေနာက္တြင္ အသက္သြင္းက်င့္သံုးခဲ့သည္။
ထိုေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထင္ထင္ရွားရွား လီဆည္မႈရိွခဲ့သည္သာမက အႏုစိတ္ႀကံစည္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။ အာဏာပိုင္တို႕၏ ကိုယ္ပိုင္ ထုတ္ေဖာ္မႈမွာပင္လွ်င္ ဤအခ်က္က ျမင္သာလြန္းေန၏။ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး အတြင္း ေထာက္ခံမဲ ထည့္၀င္ၾကသူမွာ ၁၀၂.၀၉ % အထိရိွသည္ဟု ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ားက ကနဦးပိုင္း၌ ေၾကျငာခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၉၉.၅၇ % ျ ဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ အလားတူစြာ ရခုိုင္ျပည္နယ္ရိွၿမိဳ႕နယ္တစ္ခု၌ ေထာက္ခံမဲထည့္၀င္သူ ၁၀၄.၂၈ % ဟုဆိုရာမွ ေနာင္ေသာအခါ ၇၁.၇၄ % ဟု ျပန္လည္စာရင္းျပခဲ့ၾကသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔ွ စီစဥ္ထုတ္ေ၀ေသာ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း၌ ရန္ကုန္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး၏ စကားကို ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပထား၏။ ၄င္းမွာ စစ္တပ္၏ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ – Union Solidarity and Development Party (USDP) သည္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ဖ်က္သိမ္းထားေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္၏ မဲဆႏၵနယ္ ၂ ခုတြင္ အႏိုင္ရရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ USDP သည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ အႏိုင္ရခဲ့သည့္ အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပခဲ့သည့္ နယ္ေျမေဒသမ်ား၌လည္း အႏိုင္ရရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ သူႏွင့္သူ႕မိတ္ေဆြ အမ်ားအျပားမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ဒီမိုကေရစီဖက္ ရပ္တည္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ ပါတီတစ္ခုအား မဲေပးခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ မဲမ်ားကိုေရတြက္ၿပီးေသာအခါ ထိုပါတီမွာ မိမိတို႕ၿမိဳ႕နယ္၌ အႏိုင္ရရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္ကို အတည္ျပဳခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ သို႕ေသာ္ အတည္ျပဳၿပီး ေနာက္မွာမွ မဲဆႏၵနယ္သို႕ “ႀကိဳတင္မဲ”မ်ား ေရာက္လာေၾကာင္း၊ ထိုအခါ ရလဒ္မွာ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတစ္၀ွန္းတြင္လည္း အလားတူ လီဆည္မႈ သတင္းမ်ားကို ၾကားသိခဲ့ရေၾကာင္း ဟူ၍ျဖစ္သည္။
လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးရိွ အမတ္ေနရာေလးပံုတစ္ပံုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမွ အႏိုင္ရရိွခဲ့ေသာေနရာမ်ားမဟုတ္။ စစ္တပ္မွ တိုက္ရိုက္ခန္႕အပ္သူမ်ား၊ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဲ စစ္တပ္အရာရိွမ်ား အနက္မွ ေရြးခ်ယ္ထားသူမ်ား ျဖစ္ေနၾကေပသည္။
သို႕မွသာ ဥပေဒသစ္တစ္ရပ္ျဖင့္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္အား ကုိင္တြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္မည္၊ စစ္တပ္ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚ တင္လိုက္လွ်င္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအသိုင္းအ၀ိုင္း၌ သိကၡာဆယ္ အေရာင္ျပန္တင္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု အာဏာဆုပ္ကိုင္ထားစဲ ထိပ္တန္းစစ္အုပ္စု၀င္မ်ားက တြက္ဆထားၾက၏။
ျပည္တြင္း၌ အေခ်အတင္ျဖစ္လာသည့္ တရုတ္ျပည္အေပၚ အလြန္အကၽြံမွီခိုအားထားေနမႈအား မသိမသာ ေရွာင္ဖယ္ထိန္း ၫိွႏိုင္ေရးအလို႕ငွာ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတိုးျမွင့္ဖို႕ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားၾက၏။ ထိုအခ်က္ကို ကၽြႏ္ုပ္ရရိွခဲ့ေသာ ျမန္မာစစ္တပ္မွ အတြင္းစည္း အေထာက္အထားတုိ႕ျဖင့္ သိရျခင္းျဖစ္သည္။ သို႕ျဖစ္ေလရာ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး မေရွးမေႏွာင္းတြင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္ခြင့္ ေပးခဲ့ၾက၏ ။ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးလိုက္ၾက၏။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့ေသာ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကိုလည္း အ့ံၾသစဖြယ္ ေကာင္းလွေအာင္ ေျဖေလ်ာ့ ဇက္လႊတ္ေပးခဲ့ၾကေလသည္။
၀န္ႀကီးႏွင့္ ဒု၀န္ႀကီးေနရာတို႕ ၌ USDP ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ခန္႕အပ္ၿပီးသည့္ေနာက္ လစ္လပ္ေနရာမ်ားအစားထုိးရန္ အတြက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလတြင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ – National League for Democracy (NLD) အား ၀င္ေရာက္ေစခဲ့သည္။ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ ကက္ဘိနက္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မျဖစ္ရ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႕၀င္လည္း မျဖစ္ရ ဟု ဆိုထားသည္။ ယွဥ္ၿပိဳင္အမတ္ေနရာ ၄၄ ေနရာအနက္ ၄၃ ေနရာကို NLD မွ အႏိုင္ရရိွခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ပါလီမန္အမတ္ျဖစ္လာေသာ္ျငား သူမ၏ပါတီသည္ အမတ္ေနရာစုစုေပါင္း၏ ၇ % သာ ေနရာယူႏိုင္ခဲ့သည္။
သူမ ႏွင့္ NLD ပါတီ၏စြမ္းေဆာင္မႈမ်ား အေပၚ ေ၀ဖန္ခ်က္တို႕မွာ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ျဖစ္သြားရသည္။ ၄င္းတို႕သည္ အတိုက္အခံကဲ့သို႕ မရပ္တည္၊ တရား၀င္မူ၀ါဒမ်ားအေပၚ မေ၀ဖန္၊ ထူးျခားမႈတင္ဆက္ႏိုင္ျခင္းလည္း မရိွၾကေခ်။ ၄င္းအစား သူတို႕သည္ အစိုးရေနာက္သို႕ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လုိက္ေနၾက၏၊ မဆိုစေလာက္ေသာ ေစာဒကမ်ားသာ ျပဳလုပ္ၿပီး အဆိုသစ္မ်ားကိုလည္း မတင္သြင္းႏိုင္ၾကပါ။ ထင္ရွားေသာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးခြန္ထြန္းဦး မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အစိုးရ၏
ေက်ာသပ္ေခ်ာ့သိပ္မႈကို ခံေနရေၾကာင္း၊ လူထု၏အသံကို ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ စစ္ပြဲမ်ားအေပၚ သူမ၏ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈက ေ၀ဖန္သံမ်ား လွ်ံထြက္ေစခဲ့သလို – သစၥာပ်က္ယြင္းေစသည္ဟုခံစားရေသာ ကခ်င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားက က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ခဲ့ၾကသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တစ္ခ်ိန္က အျပင္းထန္ဆံုးအတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္မွသည္ ျမန္မာအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၏ အလုိလိုက္အႀကိဳက္ေဆာင္ဘ၀သို႕ ေရာက္ေနရၿပီျဖစ္၏။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇနၷ၀ါရီလတြင္ ဟိုႏိုလူလူရိွ East-West Center ၌ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ စကားအရ စစ္တပ္ဖက္ အေလးသာေနေၾကာင္း ခန္႕မွန္းရေပသည္။ “ ကၽြန္မကို ဗမာစစ္တပ္ အေပၚ ႏွစ္သက္သူ အျဖစ္ မၾကာခဏဆိုသလို ေ၀ဖန္ၾကတယ္။ မတတ္ႏိုင္ဘူး၊ ဒါအမွန္တရားပါဘဲ ”။
ယင္းသို႕စကားမ်ားမွာ လက္ခံနားလည္ေပးရ ခက္ခဲေလျခင္း။ ၄င္းျပင္ လူနည္းစု၀င္ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႕အၾကား သူမအေပၚေထာက္ခံမႈကို အေလးမထားရာ ေရာက္သြားခဲ့၏။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ အေမွာင္မိုက္ဆံုးကာလအတြင္း တိုင္းရင္းသားမ်ားစြာက သူမအား ေမွ်ာ္လင့္အားထားခဲ့ၾကသည္။ ဟာ၀ိုင္ယီ၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ မိန္႕ခြန္းေျပာေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ဆိုင္းမပါ ဗံုမဆင့္ ေလေၾကာင္းစစ္ဆင္မႈႏွင့္အတူ ထိုးစစ္ႀကီးဆင္ေလသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ကေလးအမ်ားစုပါ၀င္ေသာ ေထာင္ဂဏန္းရိွ ကခ်င္တို႕မွာ ကခ်င္စစ္ဌာနခ်ဳပ္အနီး အသစ္က်ပ္ခၽြတ္ ဗံုးက်င္းမ်ားထဲ ေခါင္းမေဖာ္ႏိုင္သည့္ျဖစ္အင္ႏွင့္ ႀကံဳႀကိဳက္ေနခဲ့ၾကကုန္သည္။
စစ္တပ္၏ႀကီးစိုးေနေသာအခန္းက႑ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္မွာ ဤမွ်သာျဖစ္၏။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁ တြင္ – ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မႈတြင္ ပါ၀င္ေစရမည္ ဟုဆိုထားသည္။ သို႕အတြက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားအားလံုး၏ ၂၅ % ေသာေနရာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းဥပေဒကို အေျခခံစည္းမ်ဥ္းမ်ား အေျပာင္းအလဲမျပဳလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ရႈပ္ရႈပ္ေထြးေထြး ေရးဆြဲေဖာ္ေဆာင္ထားေလရာ က္ရိွအာဏာ တည္ေဆာက္မႈ ဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲအလို႕ငွာ တစ္စံုတစ္ရာေသာ အဆိုတင္သြင္းခ်က္သည္ပင္ စစ္တပ္၏ ဗီတိုအာဏာျဖင့္သာ ၿပီးေျမာက္ေစသည္။ သာမန္အေသးအဖြဲ စည္းမ်ဥ္းအေျပာင္းအလဲမ်ားမွာမူ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂၀ % ၏ ေထာက္ခံအတည္ျပဳမႈျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရိွေန၏။ သို႕ရာတြင္ အေရးပါသည့္ တစ္ဖက္သတ္စည္းမ်ဥ္း ၁၀၄ ပိုဒ္တို႕ကိုျပင္ဆင္လိုပါက ေရွးဦးစြာ အမတ္အားလံုး၏ ၇၅ % မွ လက္ခံအတည္ျပဳရမည္၊ ၄င္းေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပရမည္၊ ယင္းသို႕က်င္းပရာ၀ယ္ တရား၀င္မဲထည့္ခြင့္ရိွသူ အေပါင္းမွ လွ်ဳိ႕၀ွက္မဲေပးၾကရမည္ဟု ဆိုထားေလသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၇၄ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒအတြက္ ပထမဆံုး ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေနာက္ တစ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ၿပီး ကနဦးဥပေဒကို အစားထိုးေစျပန္သည္။ သို႕ေသာ္ တရားမွ်တမႈမရိွေသာ မွတ္တမ္းစာရင္း ၀င္ေနသျဖင့္ ဤရႈပ္ေထြးေပြလီလွသည့္ နည္းစဥ္က ၄င္းအပိုဒ္မ်ားကို အႏုလံုပဋိလံု ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။ ဤအခ်က္သည္ စစ္တပ္မွ အာဏာကို သြယ္၀ိုင္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားမႈ သက္ဆိုးရွည္ေစေအာင္ တရား၀င္ျပဳလုပ္ထားလိုက္ျခင္းျဖစ္၏။ အမတ္ေလာင္းမ်ား အတြက္လည္း ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္း မည္သည့္ျပႆနာမွ် မရိွေစရဟု ထိန္းခ်ဳပ္ထားျပန္သည္။ ၄င္းဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒသစ္၏ အပိုဒ္ ၃၉၆ တြင္ (စစ္တပ္မွ ပုဂၢိဳလ္ေရး အဆက္သြယ္အားျဖင့္ သြယ္၀ိုက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ) ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သည္လည္း လုပ္ေဆာင္မႈ မွားယြင္းပါက ပယ္ဖ်က္ရုပ္သိမ္းခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း
ဆိုထား၏။ တဖန္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ားမွာ လံုး၀လက္လႊတ္ပ်က္ယြင္းသြားပါက လိုအပ္လာပါလွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ထံသို႕ တရားစီရင္ေရး ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာႏွစ္ရပ္စလံုး လႊဲေျပာင္းေပးရမည္ဟု အပိုဒ္ ၄၁၃ က ေဖာ္ျပထားေလသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္း ၇ တိုင္း၊ ျပည္နယ္ ၇ ခု၏ ေဒသတြင္း အေနအထားတြင္လည္း ၄င္းတို႕၏ ကိုယ္ပိုင္အင္အားစုမ်ား စိမ့္၀င္ေရာက္ရိွေနေစရန္ အေကာက္ႀကံထားျပန္သည္။ ေရြးခ်ယ္ခံ အမတ္ေနရာအားလံုး၏ သံုးပံုတစ္ပံုကို စစ္တပ္အတြက္ အရံသင့္ခ်န္ထားေပးရမည္၊ ေဒသတြင္း ၫိွႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ားက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ ေဘာင္အတြင္းက ရိွေနရမည္ျဖစ္၏။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းလႊတ္ေတာ္တို႕၏ ဆံုးျဖတ္ထုတ္ျပန္ခ်က္ ႏွင့္ ေရွ႕ဆက္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ တာ၀န္အပ္ႏွင္းခံရျခင္း မရိွေသာ တစ္စံုတစ္ဦး၏ လုပ္ရပ္၊ မဲေပးမႈ ႏွင့္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို ေနာင္တြင္ ေတြ႕ရိွခဲ့ေသာ္လည္း ပယ္ဖ်က္ျခင္း မျပဳရ ဟူေသာသေဘာထားကို အပိုဒ္ ၁၈၃ ၌ ေတြ႕ၾကရေပမည္။
သာမန္အေတြးျဖင့္ပင္ အေျဖေပၚေနေလၿပီ။ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ျခင္းမခံရသည့္တိုင္ အမည္ခံအုပ္စုတစ္စုမွ ေဒသဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ပါ၀င္ႏိုင္သည္၊ ေနရာယူထားႏုိင္သည္၊ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္သည္၊ သို႕ေသာ္ ယင္းအေရးအရာႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘာမွ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္။ ၄င္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ကား ေဒသဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းမ်ားကို ပိုမိုအခြင့္အေရးရရိွေစေသာ၊ ၄င္းျပင္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ဦးစီး စနစ္အားထိပါးေစေသာ – လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ႏွင့္လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ခြင့္အား တားဆီးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသို႕ ေရြးခ်ယ္ခံေဒသတြင္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ဆႏၵမဲေပးခြင့္ ပိတ္ဆို႕ထားျခင္း၊ ၄င္းတို႕၏ေနရာတြင္ အခ်ဳိ႕ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ကိုယ္စားေစလႊတ္ေစျခင္းျဖင့္ ကန္႕သတ္ေဘာင္ခတ္ထားေပသည္။
ဤသည္မွာ ဦးသန္းေရႊ၏ တြက္ခ်က္မႈေပၚ အေျခခံထားသည့္ ရုပ္လံုးသစ္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာေရွ႕ေနတစ္ဦးက ဆိုသည္။ လြန္ေလၿပီးေသာ ျမန္မာအာဏာရွင္ေဟာင္းမ်ားသည္ အာဏာကိုစြန္႕လႊတ္လိုက္ရၿပီး ပီျပင္ေသာၾသဇာခံတစ္စုကို မခ်န္ရစ္ထားႏိုင္ခဲ့ၾက။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၌ ေဘးထြက္ ထိုင္လိုက္ေသာ ဦးသန္းေရႊသည္ မိမိကိုယ္တိုင္ႏွင့္မိမိ၏ သားစဥ္ေျမးဆက္္ကို ကာကြယ္ရန္ လမ္းေၾကာင္းသစ္ တစ္မ်ဳိးကို ေဖာ္ေဆာင္လိုက္သည္။ ၄င္းမွာ စစ္တပ္၊ ဗဟိုအစိုးရ၊ အရံအင္အားစု အာဏာရပါတီ USDP ၊ လႊတ္ေတာ္ တည္းဟူေသာ အာဏာေလးရပ္ ပံုဟန္အား တီထြင္လိုက္ျခင္းျဖစ္၏။ လႊတ္ေတာ္သည္ အာဏာ၏ ဗဟိုဌာနျဖစ္ၿပီး ၄င္း၌ အတိုက္အခံ အနည္းငယ္မွ် ပါ၀င္ေစရန္ လိုက္ေလ်ာထား၏။
ယင္းအာဏာေလးရပ္အနက္ စစ္တပ္သည္ အေရးအပါဆံုးေနရာတြင္ ရိွေနသည္။ အထူးအခြင့္ အာဏာအသံုးျပဳခြင့္ အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားေလရာ အာဏာပိုင္ အစိုးရ၏ အထက္သို႕ ေရာက္သြားပါေတာ့သည္။ ဦးသိန္းစိန္သည္ ထိုေကာင္စီ၏ ဥကၠဌ ျဖစ္ေသာ္လည္း ရုပ္ေသး ရုပ္သာသာျဖစ္ေနေပ၏။ ေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးအနက္ ငါးဦးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဆဲ စစ္အရာရိွမ်ားျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ငါးဦးမွာ အရာရိွေဟာင္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အရပ္သားစစ္စစ္ဟူ၍ တစ္ဦးတည္းသာပါ၀င္ေနသည္။ စစ္တပ္မွာ ဦးသိန္းစိန္၏ လက္ေအာက္တြင္ မရိွ။ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ မင္းေအာင္ႏိုင္၏ အမိန္႕ေအာက္တြင္ ေရာက္ေနသည္။ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္သည္လည္း သူ၏ အရွင္သခင္ျဖစ္ေသာ ဦးသန္းေရႊထံ အစီရင္ခံေနရ၏။
ယေန႕ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္တပ္တစ္ပိုင္းအရပ္သားတစ္ပိုင္းအာဏာအေဆာက္အဦးကို ဗန္းျပထားသည့္ စစ္အစိုးရ တိုင္းျပည္တစ္ခုသာ ျဖစ္ေပသည္။ အတိုက္အခံပါတီမ်ား ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္မ်ားကို စစ္တပ္၏ ကိုယ္တြယ္ စီမံမႈေဘာင္ အတြင္းမွသာ လိုက္ေလ်ာခြင့္ျပဳထားသည္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္လင့္ကစား NLD ကို အာဏာအပ္ႏွင္းရန္ စစ္တပ္မွ အလိုတူဟန္ မရိွေၾကာင္း ထင္ရွားေန၏။ ၀န္ႀကီးေနရာအခ်ဳိ႕ကိုမူ ေပးေကာင္းေပးေပလိမ့္မည္။ သို႕ပင္သို႕ျငား ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဤ ၀န္ႀကီးႏွင့္ ဒု၀န္ႀကီးမ်ားသည္ မိမိတို႕သက္ဆုိင္ရာပါတီ၏အမတ္ေနရာကိုသာမက ၊ ပါတီကိုလည္း မိမိတို႕ဦးထိပ္ထားခဲ့ဖူးေသာ မိခင္အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္မွ စြန္႕လႊတ္ၾကရမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ NLD မွာ သာမေညာင္ည ဘ၀သို႕ ေရာက္ေပေတာ့မည္။ ျငမ္းစင္ တစ္ခုသာ ျဖစ္သြားေပေတာ့မည္။
စစ္တပ္၏ေပါက္ေရာက္မႈကို သာမန္အာဏာ လက္ခြဲမ်ားအထိေတာ့ သပ္လွ်ဳိဆန္႕သြင္းမထားပါ။ လြတ္လပ္ေသာ လူ႕ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္ျမင္ေအာင္ ကိုင္တြယ္ထားသည္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွ မီဒီယာမ်ားမွာ မႀကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ လြတ္လပ္ခြင့္ ရိွလာ၏။ သို႕ေသာ္ ဆင္ဆာ စည္းမ်ဥ္းေဟာင္းတို႕ကို ပိုမိုရႈပ္ေထြးနားလည္ရ ခက္ခဲေသာနည္းလမ္းျဖင့္ အစားထိုးထားျခင္းသာျဖစ္သည္။ အႀကီးမားဆံုး ပုဂၢလိကပိုင္ ဂ်ာနယ္တိုက္ Eleven Media group ၏ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္မွာ ဇႏၷ၀ါရီ ႏွင့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလက ဟက္ခံရၿပီး အခ်က္အလက္ႏွင့္ ပံုမ်ားပ်က္စီးသြားခဲ့သည္။ Eleven Media သည္ ျပည္တြင္းသတင္း အုပ္စုမ်ားအနက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ပြဲအေၾကာင္းကို ပထမဆံုး ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ကခ်င္စစ္မက္ေဒသသို႕သြားေရာက္ခဲ့ေသာ ၄င္း၏ ဂ်ာနယ္လစ္ တစ္ဦးအား မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ လိုက္လံေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္မွာ ျပည္သူတို႕အေပၚ မၾကာခဏ အသံုးျပဳေနခဲ့သည့္ ေျခာက္လွန္႕နည္း တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျခားသား ဂ်ာနယ္လစ္အမ်ားအျပားတို႕၏ အီးေမးလ္အေကာင့္တို႕မွာ စစ္တပ္၏ hacking – တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံေနရသည္။ လူထုအၾကား M.I ဟု ေက်ာ္ၾကားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုး စစ္ေထာက္လွမ္းေရး – Military Intelligence သည္ ေကာင္းစြာရွင္သန္ေနဆဲ။ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ အလြန္ တင္းၾကပ္လြန္းေသာ ၁၉၆၂ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ ဥပေဒကိုလည္း ျပန္လည္ မရုပ္သိမ္းေသးေခ်။
၄င္း ၁၉၆၂ ဥပေဒကို လက္ရိွကာလ၌ အဓမၼ မက်င့္သံုးေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေရးေကာ္မတီမွ ႏိုင္ငံတြင္းရိွမီဒီယာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အခ်ိန္တိုအတြင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရရိွရမည့္အစား ဖိႏွိပ္ခံထားရဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစုအား တိုက္ခိုက္လာေစရန္ ေသြးထိုး လႈံ႕ေဆာ္ေဟာေျပာေနေသာ – သမရိုးက် ဗုဒၶရဟန္းသံဃာေတာ္ မဟုတ္ေသာ ဦး၀ီရသူ အေၾကာင္းကို ဇြန္လတြင္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွေဖာ္ျပခဲ့သည္၌ ထိုမဂၢဇင္းကိုလည္း ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့ျပန္သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ စစ္တပ္သည္ ၄င္း၏ ဧရာမ ကုမၸဏီႏွစ္ခုျဖစ္ေသာ ျမန္မာဦးပိုင္ကုမၸဏီ – Union of Myanmar Economic Holdings (UMEH) ႏွင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္း – Myanmar Economic Corporation (MEC) တို႕အားျဖင့္ စီးပြားေရး ႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး က႑မ်ားတြင္ လက္၀ါးႀကီး အုပ္ထားဆဲျဖစ္သည္။ UMEH ကို ၁၉၉၀ ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္မွ ကိုင္တြယ္ စီမံထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ားကို ျပည္ပမွ ၀ယ္ယူတင္သြင္းေပးေသာ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ေထာက္ပံ့ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၄င္းကုမၸဏီ၏ ရွယ္ယာေ၀စု ၄၀ % ပိုင္ဆိုင္ၿပီး၊ က်န္ရိွသည့္ ၆၀ % ကို စစ္အရာရိွမ်ားက ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကသည္။ ၄င္းသည္ ပစၥည္းတင္သြင္းခြင့္ ႏွင့္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ခြင့္ကို အမ်ားထက္ပို၍ လြန္ကၽြံထူးကဲစြာ ရလ်က္ရိွေၾကာင္း ရိုက္တာအထူးအစီရင္ခံခ်က္အရ သိရ၏။ ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံ၊ Macquaire University မွ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကၽြမ္းက်င္သူ ေရွာင္ တာနဲလ္ (Sean Turnell) က “အျမတ္အစြန္းေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကိုင္တြယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသူက အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးသန္းေရႊ ျဖစ္တယ္ ” ဟု ဆိုသည္။ MEC ကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး၊ ၄င္းသည္ အႀကီးစား စက္မႈလုပ္ငန္း ႏွင့္ IT လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး လက္ေအာက္မွ လည္ပတ္ လႈပ္ရွားေနသည့္ လွ်ဳိ႕၀ွက္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္၏။
ဦးေရႊမန္းမွ ေအာင္ျမင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မေအာင္ျမင္သည္ျဖစ္ေစ အာဏာဆုပ္ကိုင္ထားစဲ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားအတြင္း၌ ပဋိပကၡမ်ား၊ အာဏာၿပိဳင္ျခင္းမ်ားကေတာ့ ပိုမိုျဖစ္ပြားလာဖြယ္ ရိွေန၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အနာဂတ္သည္ ထိုအခ်က္ေပၚတြင္ တည္မွီေန၏၊ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ သို႕မဟုတ္ အစိုးရအတြင္း၌ မဟုတ္။
ဦးသန္းေရႊမွာ အသက္ ၈၀ အရြယ္သို႕ ေရာက္လာၿပီး က်န္းမာေရးမေကာင္းဟု သိရသည္။ သူဖန္တီးထားခဲ့ေသာ အာဏာ အေဆာက္အဦးသည္သာ သူ႕အား ကယ္တင္ႏိုင္ေပေတာ့မည္။ ဦးသန္းေရႊ ကြယ္လြန္ပါက ပိုမိုပြင့္လင္းေသာ ေခတ္သစ္ တစ္ရပ္ ေမြးဖြားလာႏိုင္ၿပီး စစ္တပ္သည္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အေနႏွင့္သာ ေမွးမွိန္သြားဖြယ္ ရိွသည္ဟု အေကာင္းျမင္သမားတို႕က ဆိုၾကသည္။ သို႕ေစကာမူ သံသယ အျမင္သမားတို႕သည္ လက္ေဟာင္းအာဏာရွင္ ဦးေန၀င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေလ့လာသူမ်ားက ယင္းသို႕ပင္ ဆိုခဲ့ဖူးေၾကာင္း မေမ့ေလ်ာ့ၾကဘဲ စစ္တပ္သည္ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းျဖင့္ အာဏာ ဆက္လက္တည္ေနဖို႕ ႀကံေဆာင္ထားေၾကာင္း အရွင္းလင္းဆံုး ဆိုႏိုင္မည့္ အေၾကာင္း တစ္ခ်က္သာရိွေနပါ၏။ မီဒီယာမ်ဳိးစံုမွ ပံုဟန္အစံုျဖင့္ ေဖာ္က်ဴးေနလင့္ ကစား ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရး အစီအမံသည္ အေရျပားတစ္ေထာက္စာမွ်သာျဖစ္လ်က္၊ စစ္တပ္မွ အရိွန္မေလွ်ာ့ဘဲ အာဏာဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ေအာင္ ပံုေဖာ္ထားခ်က္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဟူသတည္း။
**ကမာၻေက်ာ္ Foreign Policy မဂၢဇင္း တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ နာမည္ၾကီး သတင္းစာ ဆရာ BERTIL LINTNER ၏ The Military’s Still in Charge ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာလိုျပန္ဆိုပါသည္။
*[1] မူရင္းေဆာင္းပါးတြင္ SPDC ဟုေရးသားထား
