News @ M-Media

Category: ေဆာင္းပါး

  • သီရိလကၤာ အေရးအခင္းမ်ိဳး ျပန္ေပၚလာၿပီလား ?

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၃ ၊ ၂၀၁၃

    M-Media
    www.mmtimes.com မွ Anti-Muslim monks: Sri Lanka redux? ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဒီဇင္ဘာ ၃ ၊ ၂၀၁၂ တြင္တင္ျပခဲ့ေသာ Alex Bookbinder ၏ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္သလို ျမန္မာျပန္ပါသည္။

     

    protesting_monks_colombo
    သီရိလကၤာမွ အႏၱီမြတ္စလင္ ဘုန္းၾကီးမ်ား ဆႏၵျပေနစဥ္

    လူငယ္ေတြၾကားမွာလည္း စံျပျဖစ္သလို ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးလည္း ဗဟုသုတၾကြယ္၀ပံုေပၚတဲ့ ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးနဲ႔ က်ေနာ္၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္း ငယ္ခန္႔က စိတ္၀င္စားစရာ စကားစျမည္၀ိုင္းကေလး တစ္၀ိုင္း ျဖစ္ဖူးတယ္။ ဒီဘုန္းၾကီးက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ နည္းပညာပိုင္းေတြမွာ စိတ္အားထက္သန္သလို သူ႔ရဲ႕ဘာသာ၊ သာသနာမွာလည္း ဟင္းေလးအိုးၾကီးျဖစ္တဲ့အျပင္ ဘာသာေရးေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေတြနဲ႔ လူမွဳေရးနယ္ပယ္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့လည္း ကံုလံုကြ်မ္း၀င္တဲ့ ဘေလာ့ဂါတစ္ေယာက္ပါ။

    ဒီဘုန္းၾကီးနဲ႔က်ေနာ္ လေပါင္းမ်ားစြာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံခဲ့တယ္၊ အဆံုးမွာေတာ့ သူေနထိုင္သီတင္းသံုးတဲ့ ဘုနး္ၾကီးေက်ာင္းမွာ ေတြ႔ဆံုဖို႔ အခြင့္အေရးတစ္ ခု ရခဲ့တယ္။ လက္ဖက္ရည္ပြဲကေလးနဲ႔အတူ က်ေနာ္တို႔ႏွစ္ေယာက္ ျမန္မာျပည္က မတူကြဲျပားတဲ့လူနည္းစုမ်ားရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီေတြ အေၾကာင္း တစ္မနက္လံုး ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။

    ဒီလိုနဲ႔ေဆြးေႏြးလာလိုက္တာ ျမန္မာႏုိင္ငံၾကီးရဲ႕ အနာဂတ္တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရးမွာ ဒီမတူကြဲျပားတဲ့လူနည္းစုေတြ၊ ဘာသာျခားလူနည္းစုေတြကို အခန္းက႑တစ္ခုေပးဖို႔ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေရာက္ လာပါတယ္၊ က်ေနာ္က ဒီအေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးရင္း ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏွံဳးကို မွားယြင္းစြာ ေျပာထြက္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္ထိ  စကား၀ုိင္းကေလးဟာ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။

    ဒီအခါမွာ ဘုန္းၾကီးက က်ေနာ့္ကို အမွားျပင္ေပးဖို႔ ၾကိဳးစားေတာ့တာပဲ။ သူေျပာပံုက အစၥလာမ္သာသနာဟာ ျမန္မာဗုဒၶအသိုင္းအ၀ိုင္းၾကီးကုိ ၀ါးျမိဳေတာ့မယ့္ ကင္ဆာေရာဂါလို႔ ၀ိေသသျပဳသလို ရိုဟင္ဂ်ာေတြကလည္း တိုင္းတပါးသားေတြျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ၾကီးကို သူတို႔ ကိုယ္ပိုင္အျဖစ္ သိမ္းသြင္းၾကမယ့္ လူေတြ၊ အဲသလို ဆိုပါတယ္။ ဒီကိစၥကလြဲလို႔ေပါ့ဗ်ာ၊ တျခားအေၾကာင္းေတြမွာ သူေျပာတာေတြက က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တယ္၊ ဗဟုသုတရွိပံုရတယ္။ သူရဲ႕ ဒီမွတ္ခ်က္မွာ က်ေနာ္ဘာကို သြားေတြ႔သလဲဆိုေတာ့ဗ်ာ၊ ဒါက မတူကြဲျပားတဲ့ လူနည္းစုေတြအၾကား အေျခအေနဟာ ၀မ္းနည္းဖြယ္အျဖစ္ ပံုရိပ္ထင္လာသလို မြတ္စလင္ေတြကို ဒီလိုမ်ိဳး ပစ္ပစ္ခါခါၾကီးမုန္းတီးေနတာဟာ လက္ခံဖြယ္အေျခအေနတစ္ရပ္အထိ ဘယ္လိုလုပ္ ေရာက္ရွိတာမ်ားပါလဲ။

    အံ့ၾသစရာ အေကာင္းဆံုး အခ်က္လို႔ ဆိုႏိုင္တာက ဒီလိုမြတ္စလင္မုန္းတီးေရးကိစၥမ်ိဳးက ျမန္မာျပည္မွာ မျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္၊ ၂၀၀၉ အေစာပိုင္းေလာက္မွာ တမီလ္က်ားသူပုန္ေတြကို သီရိလကၤာအစိုးရ က ေနာက္ဆံုးထိုးစစ္ဆင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဒီလုိမ်ိဳး မြတ္စလင္မုန္းတီးေရးက သီရိလကၤာ မွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။

    ျမန္မာနဲ႔ သီရိလကၤာတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံေရးမွာေရာ လူမ်ိဳးေရးအေျခအေနေတြမွာေရာ တကယ့္ကို ကြဲျပားျခားနားတယ္။ ဒါေပမယ့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံရဲ႕ မဟိႏိၵ ရာဇပသ အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ၾကီးထြားတိုးတက္ လာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီက၊  ျမန္မာျပည္က အဆိပ္ျပင္းတဲ့ အႏၱီမြတ္ စလင္ဘုန္းၾကီးေတြ ကိုင္စြဲတဲ့ xenophobia ေခၚ အမုန္းတရားေရာျပြမ္းတဲ့ အေၾကာက္လြန္ေရာဂါနဲ႔ ထိထိမိမိအံ၀င္ဂြင္က်ၾကီးကို ထပ္တူညီေနေတာ့ တာပါပဲ။

    ျမန္မာနဲ႔ သီရိလကၤာတို႔အၾကားမွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ယဥ္ေက်းမွဳခ်င္း စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံေနခဲ့တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ေပၚ အေျခခံတဲ့ အႏၱီမြတ္စလင္ ဘုန္းၾကီးေတြ ေပၚလာတာဟာဆိုရင္ျဖင့္ (ျမန္မာနဲ႔ သီရိလကၤာတို႔အၾကား) ယဥ္ေက်းမွဳခ်င္း ဖလွယ္ၾက တာေတြ ၊ အေတြးအေခၚခ်င္း ဖလွယ္ၾကတာေတြအေပၚမွာ အနည္းအက်ဥ္းျဖစ္ျဖစ္ တည္မီွေနတယ္။

    အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရရင္ ျမန္မာျပည္က ဘုန္းၾကီး ၃၀၀ ေလာက္ဟာ သီရိလကၤာမွာ အေျခခ်ေနထိုင္ၾကတယ္၊ ဒီပမာဏက ျပည္ပအေျခ စိုက္ ျမန္မာဘုန္း ၾကီးေတြ ထဲမွာ အမ်ားဆံုးပဲ။ ဒီလိုမ်ိဳး သီဟိုဠ္ကြ်န္းေပၚမွာ ျမန္မာဘုန္းၾကီးေတြ ေရာက္ေနတာက အသစ္အဆန္း ကိစၥလည္းမဟုတ္ ဘူး။ သီရိလကၤာမွာ က်င့္သံုးလာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးအစားကို ကမၻာက (စိတ္၀င္စားမွဳမျပ) ေသေသခ်ာ ခ်ာ မစူးစမ္းဘဲထားခဲ့တာဟာဆိုရင္ တျခားေနရာေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အခ်ိန္အားျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ ၾကာခဲ့ၿပီ။ ဒါေပမယ့္ မဟာယနၾကီးစိုးခ်ိန္နဲ႔ ကိုလိုနီေခတ္မွာ အထိန္းခ်ဳပ္ခံ ဘ၀ေရာက္ခဲ့ရခ်ိန္ေတြေၾကာင့္ (ေထရ၀ါဒ) ဗုဒၶဘာသာဟာ ၁၈၀၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြမွာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အကြယ္ဘက္ ဦးတည္သြားခဲ့တယ္။

     

    myanmar.monks201210afp
    ၁၉ ရာစုေရာက္ေတာ့၊ သီရိလကၤာ ေခါင္းေဆာင္ေတြက အတိတ္က ကြယ္ခဲ့တဲ့ ေထရ၀ါဒေက်ာင္းေတြကို ျပန္ၿပီး အသက္သြင္းဖို႔ လုပ္လာၾကတယ္။ ဒီလုိလုပ္လာၾကာေတာ့ ျမန္မာျပည္ ဘုန္း ၾကီးေက်ာင္း ေတြကေန လိုအပ္တဲ့ အကူအညီကို ေတာင္းခဲ့တယ္။

    ျမန္မာျပည္မွာလိုပဲ၊ သီရိလကၤာမွာလည္း ကိုလိုနီေခတ္တြင္း ေတာ္လွန္ေရးေတြလုပ္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာက ထူးျခားတဲ့အခန္းက႑ကေန (အသံုးခ် ခံ) ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၁၈၉၈ မွာ ဖြဲ႔ခဲ့ ဗုဒၶကလ်ာဏယု၀ေခၚ ၀ိုင္အမ္ဘီေအက ခရစ္ယာန္ေတြ ေမာင္ပိုင္စီးလာတာေတြ၊ ကိုလိုနီစနစ္ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြကို တန္ျပန္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့တာပဲ။ ၁၉၀၆ မွာ ျမန္မာကလည္း သူတို႔အိမ္နီးခ်င္း သီရိလကၤာနည္းလမ္းအတိုင္း အတုခိုးၿပီး ၀ိုင္အမ္ဘီေအကို တည္ေထာင္ခဲ့ တယ္။

    လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ တိုင္းျပည္ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ၾကီးနီးနီးစပ္စပ္ရွိတဲ့ အစြန္းေရာက္ သီရိလကၤာဘုန္း ၾကီးေတြ ေတာ္ေတာ္အသံက်ယ္ လာၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ သီရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္း လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး သန္႔စင္ေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ႏွိဳးေဆာ္မွဳေတြက အစိုးရရဲ႕ စစ္ဘက္ဆိုင္ ရာ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး အစီအမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို အေထာက္အပံ့သြားျဖစ္ေနတယ္။ ဒါ့ျပင္ မဟိႏိၵ ရာဇပသအစိုးရရဲ႕ သီရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္း ဒီမိုကေရစီ အစီအမံအလုပ္ အကိုင္ေတြသာမက civil liberties လို႔ေခၚတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို က်ံဳ႕သြားေအာင္၊ ေလ်ာ့သထက္ ေလ်ာ့သြားေအာင္ လုပ္ကိုင္ ေနၾကတာေတြရွိေနတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အေပၚမွာ (ျပည္သူလူထုက ထားရွိတဲ့) အာရံုစူးစိုက္မွဳေတြ ေပ်ာက္သြားေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီး ဒီလိုမ်ိဳး ဘုန္းၾကီးေတြရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မွဳေတြက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ျပည္တြင္းစစ္ျပီးကတည္းက စၿပီးလုပ္ေနၾကတာပဲ။

    ျမန္မာျပည္က သံဃာထုက အစိုးရကို အၾကံေပးတဲ့ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆန္႔က်င္တဲ့ေနရာကပဲျဖစ္ျဖစ္ တနည္းနည္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ပတ္ သတ္ေနတာေၾကာင့္ သံဃာထုရဲ႕ (ႏုိင္ငံေရး) လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ဟာ စည္း၀င္ေဘာင္၀င္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ရဲ႕ အျပင္မွာ အျမဲလိုလို ရွိေနတတ္တယ္။ အဲ၊ သီရိလကၤာမွာက်ေတာ့ ဒီသာသနာပိုင္ ဘုန္းၾကီးေတြက National Heritage Party, or JHU လို႔ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီကို ၂၀၀၄ မွာ ထူေထာင္လိုက္ တယ္၊ ဒီပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ (ရဟန္း)ေတြဟာ ပါလီမန္မွာ ပါ၀င္ေနတယ္၊ ၂၀၀၇ က်ေတာ့ အစိုးရပိုင္းမွာပါ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ပါ၀င္လာ တယ္။

    ဒီကေန႕မွာေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး အာရံုထားစိတ္၀င္စားသူေတြအားလံုးက အမွန္ထက္ပိုတဲ့ ခ်ဲ႕ကားလံၾကဳတ္ေတြကို ရင္းႏွီးကြ်မ္း ၀င္လာတယ္။ ဒီလုိဘဲ သီရိလကၤာက JHU ပါတီ၀င္ ရဟန္းေတြဟာ တမီလ္က်ားသူပုန္ေတြကို အျမစ္ျဖဳတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့ အစိုးရကို အစြန္းတဖက္ေရာက္တဲ့အထိ ေထာက္ခံၾကတယ္၊ ဒါျပင့္ သူတို႔ေတြက ႏိုင္ငံရဲ႕ (တမီလ္) ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ပိုင္းေတြမွာ လက္ရွိရွိေနတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရး အာဏာစက္ကို ကန္႔သတ္ဖို႔ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ ျဖစ္လာေအာင္ တပ္သုတ္ရိုက္ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ ဖိအားေပးၾကတယ္။

    ျမန္မာရဟန္းေတြက်ေတာ့ JHU လိုပါတီမ်ိဳးေထာင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ိဳးကို ထက္ထက္သန္သန္ပဲ ဆန္႔က်င္တယ္လို႔ ထင္ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထူးျခားတာက သီရိလကၤာရဲ႕ ေလာင္းရိပ္ေအာက္က လွဳပ္ရွားေနတဲ့ ဘေလာ့ဂါ ရဟန္းေတြဟာ ဒါမ်ိဳးကိစၥကို အတိအက်ေဆာင္ရြက္ ၾကဖို႔ရာ အၾကံျပဳတင္ျပလာတာမ်ိဳးေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္ အတြင္းမွာ ျပဳလုပ္လာတယ္။

    သီရိလကၤာရဲ႕ မြတ္စလင္ဦးေရက အနည္းအက်ဥ္းပါပဲ၊ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ၁၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ရွိမယ္။ သူတို႔ေတြက ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ၂၅ ႏွစ္လံုးလံုး အစိုးရဖက္မွာေရာ တမီလ္က်ား သူပုန္ေတြဘက္မွာပါ ဓားစာခံေတြျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုးက သူတို႔ကို ဖမ္းဆီးတယ္။ ဒါတင္မက အမ်ိဳးသားေရးလို႔ ေအာ္ေနတဲ့ ရဟန္းေတြနဲ႔ သူတို႔ကို ေထာက္ခံသူေတြက ဒီမြတ္စလင္ေတြ ကို ႏုိင္ငံတြင္းကေန ေမာင္းထုတ္ျပစ္ဖို႔ ႏွိဳးေဆာ္ၾကတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ စက္တင္ဘာတုန္းကလည္း ဒီဘုန္းၾကီးေတြနဲ႔ သူတို႔ကို ေထာက္ခံသူေတြေပါင္းၿပီး ေရွးေဟာင္း ေတာ္၀င္ျမိဳ႕ေတာ္ အႏုရတၳပူရမွာ ရွိတဲ့ မြတ္စလင္အေဆာက္အဦေတြကို ဖ်က္ဆီးျပစ္ခဲ့တယ္။

    ဒီႏွစ္ (၂၀၁၂) ဧျပီမွာလည္း အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ဒမၺဴလျမိဳ႕က ဗလီတလံုးမွာ မြတ္စလင္ေတြ ေသာၾကာေန႔ ဘုရား၀တ္ျပဳေနစဥ္ လူေပါင္း ၂၀၀၀ နီးနီးက အုပ္စုဖြဲ႕ၿပီး မြတ္စလင္ေတြ ကို ေမာင္းထုတ္ျပစ္ခဲ့ တယ္။ ဒီလူအုပ္ၾကီးကုိလည္း ရဟန္းေတြပဲ ဦးေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။

    သီရိလကၤာရဲ႕ အဓိက မီဒီယာေတြကလည္း သီရိလကၤာႏိုင္ငံၾကီးသည္ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံၾကီးျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒီႏိုင္ငံၾကီးကို အစၥလာမ္မိုင္ေဇး ရွင္းက ျခိမ္းေျခာက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာငး္ေတြ ခ်ည့္ ထပ္တလဲလဲ ထုတ္လႊင့္ေပးတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳး တေထရာတည္းဆိုသလို၊ ရခိုင္အေရး ၾကီး ထျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္တြင္း အႏၱီအစၥလာမ္အုပ္စုေတြက သီရိလကၤာမီဒီယာေတြ လိုမ်ိဳး ေမးခြန္းေတြထုတ္ လာတယ္၊ ျမန္မာျပည္ၾကီးဟာ ဗုဒၶဘာ သာႏုိင္ငံၾကီးျဖစ္တယ္၊ အစၥလာမ္မိုင္ေဇးရွင္းက ျမန္မာျပည္ၾကီးကို ျခိမး္ေျခာက္ေနတယ္ စတာေတြ (သီရိလကၤာနဲ႔ ထပ္တူညီ) အသံက်ယ္က်ယ္ လုပ္ လာၾကတယ္။

    သီရိလကၤာရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းက ျပည္တြင္းစစ္အရွိန္ေၾကာင့္ နက္နက္ရွိဳင္းရွိဳင္းၾကီး ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ မတူကြဲျပားတဲ့ လူနည္းစုအေရးေတြ၊ ဘာသာေရးကိစၥေတြမွာ ထားရွိတဲ့ အျပန္အလွန္နား လည္မွဳေတြလည္း ေျပာင္းလဲကုန္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးအယူေတြက ျပည္တြင္းစစ္မတိုင္မီကထက္ ပိုျပင္းထန္ လာသလို ပါတီတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ရန္လိုမွဳေတြကလည္း ပိုျပင္းထန္လာတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ၾကီး တစစ အရွိန္ရလာတာနဲ႔အမွ် ခါးခါးသီးသီးၾကီး ရန္လိုတဲ့စရိုက္ေတြျဖစ္ လာေတာ့တာပဲ။ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွဘူးလို႔ ဆိုရမွာပဲ၊ သီရိလကၤာက အဲဒီလိုမ်ိဳး အဆိပ္ျပင္းျပင္းေတြ ဟာ ျမန္မာျပည္ ဘက္ကို အအက္အကြဲၾကီးအျဖစ္ သမိုင္းတြင္မယ့္ အခ်ိန္ေကာင္းမွာပဲ ကူးေျပာင္း၀င္ေရာက္ သြားေတာ့တယ္။

    ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥမွာေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္တစ္ေယာက္ ၾကိဳးတန္းေပၚလမ္းေလွ်ာက္ရသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ပထမက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လုိခ်င္တဲ့ တတိ ယႏိုင္ငံဆီ ပို႔ေပးမယ္၊ ဒီနည္းနဲ႔ ရခိုင္အေရး ကို ေျဖရွင္းမယ္လို႔ ဆိုတယ္၊ အဲ ေနာက္ ေလးလေလာက္အၾကာ အိုဘာမားမလာခင္ ႏို၀င္ဘာ ၁၉ ရက္လည္းေရာက္ေရာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံမဲ့ျဖစ္အင္ကို အစိုးရက ေသေသခ်ာခ်ာၾကီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးဖို႔ ဆႏၵရွိတာပါလို႔ ျဖစ္သြားျပန္ေရာ။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေနာက္တိုင္းနဲ႕ ေကာင္း မြန္တဲ့အဆက္အဆံလိုလားပံုကိုပဲ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက ေက်းဇူးတင္ရမလိုျဖစ္ေနျပန္ေရာ။ အဲတဖက္ မွာေတာ့ သီရိလကၤာ အစိုးရၾကီးက တမီလ္သူပုန္ေတြကို ထုိးစစ္ဆင္ေနတာေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႔ ပလဲနံပသင့္ဖို႔ အရမ္းအရမ္းကို လိုလားေနသလို အေနာက္တိုင္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ထားတဲ့ သံတမန္တံတားေတြ ကိုလည္း ေလာင္ကြ်မ္းဖ်က္ဆီးျပစ္လိုက္တယ္။

    သီရိလကၤာနဲ႔ ျမန္မာရဲ႕ ယဥ္ေက်းမွဳဖလွယ္ျခင္းက နွစ္လမ္းသြား (အျပန္အလွန္) ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ႏိုင္ငံ လူမ်ိဳးစုေတြအၾကား အဆက္အဆံကို လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ႏုိင္မယ္၊ (ၿပီးရင္ လိုသလို အသံုးခ်ဖို႔) အခြင့္အေရးေကာင္းတစ္ခု ရွိေနတယ္ဆိုတာမ်ိဳး ဦးသိန္းစိန္ကို ( တင္ျပ အၾကံေပးၾကတယ္နဲ႕) တူပါတယ္။ အိုဘာမားကေတာ့ မတူကြဲျပားျခင္းသည္ အေမရိကန္ အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ ခြန္အားျဖစ္တယ္လို႔ ရန္ကုန္မွာ ေျပာတဲ့ သူရဲ႕ မိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပသြားတယ္။ တကယ္လို႔သာ ျမန္မာအစိုးရ က ႏုိင္ငံေတာ္တည္ျငိမ္ေရးကို အမွန္အကန္ၾကီးလိုလားတယ္ဆိုရင္၊ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ အမုန္းတရားေတြနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ အမွန္တကယ္ၾကီးကို (ဖယ္ထုတ္ပစ္သြားဖို႔) လိုလားတယ္ဆိုရင္၊ အိုဘာမားေျပာသြားတဲ့ အသြင္သဏၭာန္ကို သူ႔ရဲ႕မူရင္းပံုစံမွန္အတိုင္း မျဖစ္မေနလိုက္နာက်င့္သံုးရမွာျဖစ္တယ္။

    အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာမြတ္စလင္လူထုၾကီး တစ္ရပ္လံုးကို မိတ္ေဆြရင္းျခာပမာ ျပန္လည္ဆက္ဆံရမယ္လို႔ လွဳံေဆာ္ရင္ အဲဒီလွဳံေဆာ္မွဳအသံက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြမွာေရာ၊ ျပည္သူလူထုအျမင္နဲ႔ ရပ္တည္တဲ့ တရားရံုးေတြမွာပါ သိပ္ၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ (ေထာက္ခံမွဳ) ရလဒ္ေတြ ရလာလိမ့္မယ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သမၼတဦးသိန္းစိန္ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါ ေကာင္းေကာင္းၾကီး သေဘာေပါက္ပါတယ္။

    သီးပြင့္ေ၀ဆာတဲ့အသိုက္အ၀န္းမ်ိဳးရဖို႔၊ တာရွည္ခံ ျငိမး္ခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ျငိမ္မွဳ ရဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ (ဒီအေရးက ကာလတိုမွာ ႏုိင္ငံေရးရွဳေထာင့္အတြက္ သိပ္ၿပီးစိတ္၀င္စားဖြယ္မရွိေပမယ့္လည္း) ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပိုင္ပိုင္ႏိုင္နိုင္ခ်ၿပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရလိမ့္မယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ သီရိလကၤာက လူေတြပါ အေျမာ္အျမင္ရွိရွိေလ့လာႏိုင္မယ့္ သခၤန္းစာတစ္ခု လည္း ျဖစ္သြားမွာေပါ့။

    (အဲလက္စ္ ဘြတ္ဘိုင္းဒါးသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အေျခစိုက္လွဳပ္ရွားသည့္ သုေတသီႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။)

  • ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ႏိုုင္ငံသားမ်ား၏ မူလ အခြင့္အေရး ႏွင့္ တာဝန္မ်ား

    ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ႏိုုင္ငံသားမ်ား၏ မူလ အခြင့္အေရး ႏွင့္ တာဝန္မ်ား

    ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၁၊ ၂၀၁၃
    M-Media

    ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးႏႇင့္ တာ၀န္မ်ားကုိ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ အခန္း(၈)တြင္ ျပ႒ာန္းထားၿပီး ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ရပုိင္ခြင့္ ၃၆ ခ်က္ကုိ ယင္းအခန္း၌ ျပ႒ာန္းထားေၾကာင္း သိရသည္။

    ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရႇင္က သတင္းရရႇိပါက စုံစမ္းစစ္ေဆးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုအစုိးရအဖြဲ႔ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမႇတ္ (၃၄/၂၀၁၁) အရ သိရသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံအမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္ အေရးေကာ္မရႇင္အား ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔တြင္   ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမ (သံ အမတ္ႀကီး-အၿငိမ္းစား)၊ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြ (သံအမတ္ ႀကီး-အၿငိမ္းစား)၊ အတြင္းေရးမႇဴး ဦးစစ္ၿမိဳင္ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္-အၿငိမ္းစား)ႏႇင့္ အဖြဲ႕၀င္ ၁၂ ဦးပါ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။

    အခန္း(၈)
    နိုို္ု္င္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ မူလူလအခြင့္အေရးႏွင့္ တာ၀န္မ်ား
    ၃၄၅။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအရည္အခ်င္းတစ္ရပ္ရပ္နွင့္ျပည့္စံုသူမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၏ နိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ျကသည္ –
    (က) ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၏ တိုင္းရင္းသားမိဘနွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ၊
    ( ခ ) ဤဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳျပဌာန္းသည့္ေန့တြင္ ဥပေဒအရ နိုင္ငံသားျဖစ္ျပီးသူ။

    ၃၄၆။ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ နိုင္ငံသားျပုျခင္းနွင့္ နုိင္ငံသားအျဖစ္မွရပ္စဲျခင္းတို့သည္ ဥပေဒျဖင့္ျပဌာန္းသည့္အတိုင္း ျဖစ္ေစရမည္။

    ၃၄၇။ နုိင္ငံေတာ္သည္ မည္သူ့ကိုမဆို ဥပေဒအရာတြင္ တန္းတူညီမွ်အခြင့္အေရးရရွိေစရမည္။ ထုိ့ျပင္ ဥပေဒ၏အကာအကြယ္ကိုလည္း တန္းတူညီမွ်စြာ ရယူပိုင္ခြင့္ေပးရမည္။

    ၃၄၈။ နုိင္ငံေတာ္သည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၏ မည္သည့္နိုင္ငံသားကိုမွ် လူမ်ိဳး၊ ဇာတိ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ ရာထူးဌာနႏၱရ၊ အဆင့္အတန္း၊ ယဥ္ေက်းမွု၊ အမ်ုိးသား၊ အမ်ိဳးသမီး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာတို့ကို အေျကာင္းျပု၍ခြဲျခားမွုမရွိေစရ။

    ၃၄၉။ နိုင္ငံသားမ်ားသည္ ေအာက္ပါလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္တူညီေသာ
    အခြင့္အလမ္းရရွိေစရမည္ –
    (က) ျပည္သူ့၀န္ထမ္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မႈ၊
    ( ခ ) အလုပ္လုပ္ကိုင္မႈ၊
    ( ဂ ) ကုန္သြယ္ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားမႈ
    (ဃ) စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္မႈ၊
    ( င ) အတတ္ပညာနွင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ၊
    ( စ ) ၀ိဇၹာပညာ၊ သိပၸံပညာနွင့္ နည္းပညာရပ္မ်ား ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈ၊

    ၃၅၀။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ တူညီေသာအလုပ္အတြက္ အမ်ိဳးသားမ်ားခံစားခြင့္ရွိေသာ အခြင့္အေရးႏွင့္လစာတို႔ကို ခံစားခြင့္ရွိသည္။

    ၃၅၁။ မိခင္မ်ား၊ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားေသာ သက္ဆိုင္ရာအခြင့္အေရးမ်ားကို အညီအမွ်ခံစားခြင့္ရွိေစရမည္။

    ၃၅၂။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အလုပ္အကိုင္ခန္႔ထားရာတြင္ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းေရြးခ်ယ္တာ၀န္ ေပးရာတြင္ျဖစ္ေစ သတ္မွတ္ေသာ အရည္အခ်င္းႏွင့္ျပည့္စံုပါက ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ မည္သည့္ႏိုင္ငံသားကိုမွ် လူမ်ိဳး၊ ဇာတိ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ သာသနာ၊ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးကိုအေၾကာင္းျပဳလ်က္ ရာထူးေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားျခင္းကို ခြဲျခားမႈမျပဳရ။ သို႔ရာတြင္အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ သာေလ်ာ္ကန္ သင့္ျမတ္သည့္ ရာထူးတာ၀န္မ်ားအတြက္ အမ်ိဳးသားမ်ားအား ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားျခင္းကို ဤပုဒ္မအရ အဟန္႔အတားမျဖစ္ေစရ။

    ၃၅၃။ မည္သူ႔ကိုမွ် တည္ဆဲဥပေဒႏွင့္အညီမွတစ္ပါး အသက္ကိုျဖစ္ေစ၊ ပုဂၢိဳလ္ဆိုင္ရာလြတ္လပ္မႈကိုျဖစ္ေစ နစ္နာဆံုး႐ံႈးမႈမရွိေစရ။

    ၃၅၄။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္း သာယာေရး သို႔မဟုတ္ ျပည္သူတိုု႔၏ ကိုယ္က်င့္တရားအက်ိဳးငွာ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ား ႏွင့္ မဆန္႔က်င္လွ်င္ ေအာက္ပါအခြင့္အေရးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာသံုးစြဲေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ –
    (က) မိမိ၏ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္
    ေျပာဆိုခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႔ေ၀ခြင့္၊
    ( ခ ) လက္နက္မပါဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္၊
    ( ဂ ) အသင္းအဖြဲ႕ သို႔မဟုတ္ အစည္းအ႐ံုးမ်ား ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ခြင့္၊
    (ဃ) တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးႏွင့္တစ္မ်ိဳး သို႔မဟုတ္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္းကိုလည္းေကာင္း၊ အျခားဘာသာ သာသနာကို လည္းေကာင္း ထိခိုက္နစ္နာမႈ မရွိေစဘဲ မိမိခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးသည့္ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာသာသနာႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္။

    ၃၅၅။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း မည္သည့္အရပ္ ေဒသ၌ မဆို  ဥပေဒႏွင့္အညီ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခြင့္ရွိသည္။

    ၃၅၆။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ တရား၀င္ရရွိပိုင္ဆိုင္ထားေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေသာပစၥည္း၊ မေရႊ႕မေျပာင္းႏိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေပးရမည္။

    ၃၅၇။ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ေနအိမ္ ဥပစာလံုၿခံဳမႈ၊ ပစၥည္းလံုၿခံဳမႈ၊ စာေပးစာယူႏွင့္ အျခားဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာလံုၿခံဳမႈမ်ားအတြက္ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေပးရမည္။

    ၃၅၈။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈႏွင့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားကို တားျမစ္သည္။

    ၃၅၉။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ဥပေဒက်ဴးလြန္၍ ျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းကိုခံရသျဖင့္ အလုပ္ဒဏ္ ထမ္းေဆာင္ခိုင္းျခင္းႏွင့္ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳး အတြက္ေဆာင္ရြက္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္က ဥပေဒႏွင့္အညီ တာ၀န္ခ်ထားျခင္းမွတစ္ပါး အဓမၼေစခိုင္းျခင္းကို တားျမစ္သည္။

    ၃၆၀။ (က) ဘာသာသာသနာေရးဆိုင္ရာ ကိုးကြယ္ေဆာက္တည္မႈသည္ စီးပြားေရး၊ဘ႑ာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အျခားေလာကီေရးရာ ေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခုခုႏွင့္ ဆက္စပ္ေနပါက ပုဒ္မ ၃၄ ပါ ဘာသာသာသနာေရးဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားတြင္ မပါ၀င္ေစရ၊
    ( ခ ) ထိုသို႔ ဘာသာသာသနာေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လြတ္လပ္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကိုေပးထားေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူ အက်ိဳးကိစၥႏွင့္ ျပဳျပင္ေရး ကိစၥတို႔အတြက္ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒျပဳျခင္းကို မတားျမစ္ရ။

    ၃၆၁။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာသာသနာေတာ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံသားအမ်ားဆံုးကိုးကြယ္ရာျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူး၀ိေသသႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ ဘာသာသာသနာျဖစ္သည္ဟုႏိုင္ငံေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳသည္။

    ၃၆၂။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာသာသနာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာသာသနာ၊ ဟိႏၵဴ ဘာသာသာသနာႏွင့္ နတ္ကိုးကြယ္ေသာဘာသာတို႔ကို ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအာဏာတည္ေသာေန႔၌ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ရွိေနၾကေသာ ကိုးကြယ္ရာဘာသာမ်ားဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳသည္။

    ၃၆၃။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ ဘာသာသာသနာမ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ကူညီေစာင့္ေရွာက္မည္။

    ၃၆၄။ ႏိုင္ငံေရးကိစၥအလို႔ငွာ ဘာသာသာသနာကို အလြဲသံုးစားမျပဳရ။ ထို႔ျပင္ လူမ်ိဳးေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္၊ တစ္ဂိုဏ္းႏွင့္တစ္ဂိုဏ္း မုန္းတီးျခင္း၊ ရန္မူျခင္း၊ စိတ္၀မ္းကြဲျခင္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ေပၚေပါက္လာရန္အေၾကာင္းရွိေသာ အျပဳအမူသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည္။ ထိုအျပဳအမူမ်ိဳးအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏိုင္ရန္ ဥပေဒျပ႒ာန္းႏိုင္သည္။

    ၃၆၅။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ မိမိတို႔အျမတ္တႏိုးထားရွိေသာ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းတို႔ကို လြတ္လပ္စြာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကို ထိပါးမႈမရွိေစရန္ ေရွာင္ၾကဥ္ ရမည္။ ထို႔ျပင္ မိမိတို႔၏ေဆာင္ရြက္မႈသည္ အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကိုျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳးမ်ားကိုျဖစ္ေစ ထိခိုက္နစ္နာေစႏိုင္လွ်င္ သက္ဆိုင္သူမ်ား အခ်င္းခ်င္းညႇိႏိႈင္း၍ ေျပလည္မႈရရွိၿပီးမွသာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

    ၃၆၆။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ထားေသာ ပညာေရးဆိုင္ရာမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္အညီ –
    (က) ပညာသင္ၾကားပိုင္ခြင့္ရွိသည္၊
    ( ခ ) ဥပေဒျဖင့္ျပ႒ာန္းသည့္ မသင္မေနရအေျခခံပညာမ်ားကို သင္ၾကားရမည္၊
    ( ဂ ) သိပၸံပညာစူးစမ္းရွာေဖြမႈ၊ စာေပႏွင့္ အႏုပညာေခတ္မီတိုးတက္ေစရန္ တီထြင္ၾကံဆေဖာ္ထုတ္ေရးသားမႈႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈကိစၥမ်ားတြင္ လြတ္လပ္စြာသုေတသနျပဳ ေဖာ္ထုတ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

    ၃၆၇။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ထားေသာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ အညီ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကို ခံယူခြင့္ရွိသည္။

    ၃၆၈။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ပညာရည္ထူးခြ်န္ေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ားအား လူမ်ိဳး၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးခြဲျခားမႈ မထားရွိဘဲ ယင္းတို႔၏ အရည္အခ်င္းအလိုက္ ခ်ီးေျမႇာက္ေထာက္ပံ့မည္။

    ၃၆၉။ (က) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ျဖစ္ေစ မဆန္႔က်င္လွ်င္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ရပ္တြင္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခြင့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခြင့္ရွိသည္၊
    ( ခ ) သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ရပ္မွ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကို ဥပေဒႏွင့္အညီ တာ၀န္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းခြင့္ရွိသည္။

    ၃၇၀။ ႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း အမ်ိဳးသားစီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစေရး အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္အညီ လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

    ၃၇၁။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အမ်ိဳးသားစီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစေရးအတြက္ နည္းပညာ၊ အရင္းအႏွီး၊ စက္မႈပစၥည္း၊ ကုန္ၾကမ္း အစရွိသည္တို႔ကို ရရွိေစရန္ကူညီမည္။

    ၃၇၂။ ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း မဆန္႔က်င္ေစဘဲ စီးပြားေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပစၥည္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ သံုးစြဲခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္တီထြင္ခြင့္၊ မူပိုင္ခြင့္တို႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္က အာမခံသည္။

    ၃၇၃။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ မည္သူ႔ကိုမဆို ယင္းျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည့္အခ်ိန္က အတည္ျဖစ္လ်က္ ရွိေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒအရသာ ျပစ္မႈထင္ရွားစီရင္ရမည္။ ထို႔ျပင္ ယင္းဥပေဒအရ ခ်မွတ္ႏိုင္ေသာ ျပစ္ဒဏ္ထက္ပို၍ ခ်မွတ္ျခင္းမျပဳရ။

    ၃၇၄။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာတရား႐ံုးက ျပစ္မႈတစ္ရပ္အတြက္ ျပစ္မႈ ထင္ရွားစီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ အမႈမွအၿပီးအျပတ္ လႊတ္ျခင္းခံရလွ်င္ျဖစ္ေစ အဆိုပါျပစ္မႈ ထင္ရွားစီရင္သည့္ စီရင္ခ်က္ သို႔မဟုတ္ အမႈမွအၿပီး အျပတ္လႊတ္သည့္စီရင္ခ်က္ကို အဆင့္ျမင့္ တရား႐ံုးကပယ္ဖ်က္ၿပီး အမႈကိုအသစ္တစ္ဖန္ျပန္လည္စစ္ေဆးေစရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္သည့္အခါ မွတစ္ပါး ယင္းျပစ္မႈ အတြက္ ထိုသူအား ထပ္မံစစ္ေဆးျခင္းမျပဳရ။

    ၃၇၅။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံရသူတစ္ဦးဦးသည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ရွိေစရမည္။

    ၃၇၆။ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ အမ်ားျပည္သူေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးငွာ ဥပေဒႏွင့္အညီ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထားရွိရန္လိုအပ္ေသာကိစၥ သို႔မဟုတ္တည္ဆဲဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ ခြင့္ျပဳသည့္ ကိစၥမွတစ္ပါး စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ တရားသူႀကီး၏ ခ်ဳပ္မိန္႔မရရွိဘဲ မည္သူ႔ကိုမွ် ၂၄ နာရီထက္ပို၍ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းမျပဳရ။

    ၃၇၇။ ဤအခန္း၌ ေပးအပ္ထားေသာ အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ရပ္ကို ရယူလိုပါလွ်င္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သို႔ ေလွ်ာက္ထားပိုင္ခြင့္ ရွိရမည္။

    ၃၇၈။ (က) ဤအခန္း၌ ေပးအပ္ထားေသာအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေလွ်ာက္ထား လာသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စု တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သည္ ေအာက္ ေဖာ္ျပပါ စာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔တစ္ရပ္ရပ္ကို သင့္ေလ်ာ္သည့္အတိုင္း ထုတ္ဆင့္ေပးခြင့္အာဏာရွိရမည္ –
    (၁) ေရွ႕ေတာ္သြင္းစာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔၊
    (၂) အာဏာေပးစာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔၊
    (၃) တားျမစ္ေစစာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔၊
    (၄) အာဏာပိုင္ေမးစာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔၊
    (၅) အမႈေခၚစာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔။
    ( ခ ) ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သို႔ အပ္ႏွင္းသည့္စာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔မ်ား ထုတ္ဆင့္ခြင့္အာဏာသည္ အျခားတရား႐ံုးမ်ားအား တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအရ အပ္ႏွင္းထားသည့္ စာခြ်န္ေတာ္အမိန္႔သေဘာမ်ိဳးသက္ေရာက္သည့္ အမိန္႔ထုတ္ဆင့္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို မထိခိုက္ေစရ။

    ၃၇၉။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အေျခအေနတစ္ရပ္ရပ္ေပၚေပါက္ခ်ိန္တြင္ အမ်ားျပည္သူလံုျခံဳေရး အတြက္ လိုအပ္သည့္ ကိစၥမွတစ္ပါး ပုဒ္မ ၃၇၇ ပါ အခြင့္အေရးမ်ားေတာင္းခံပိုင္ခြင့္ကို ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းမျပဳရ –
    (က) စစ္မက္ျဖစ္ပြားခ်ိန္၊
    ( ခ ) တိုင္းတစ္ပါးမွ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခ်ိန္၊
    ( ဂ ) ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္။

    ၃၈၀။ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းတစ္ပါးႏွင့္ ဆက္ဆံေသာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ျပည္တြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ ျပည္ပ၌ျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈကို ေတာင္းခံခြင့္ရွိသည္။

    ၃၈၁။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အေျခအေနႏွင့္အခ်ိန္အခါမွတစ္ပါး ႏိုင္ငံသားမ်ား၏တရား၀င္ ရပိုင္ခြင့္ရွိေသာ နစ္နာခ်က္မ်ားအတြက္ ဥပေဒျဖင့္သတ္မွတ္ထားေသာ ရယူပိုင္ခြင့္မ်ားကို ျငင္းပယ္ျခင္းမျပဳရ –
    (က) တိုင္းတစ္ပါးမွ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခ်ိန္၊
    ( ခ ) ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္၊
    ( ဂ ) အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္။

    ၃၈၂။ ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား သို႔မဟုတ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရေသာတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအား ယင္းတို႔၏ တာ၀န္၀တၲရားမ်ားကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရးႏွင့္ စည္းကမ္းေသ၀ပ္မႈမ်ားရွိေစေရးတို႔အတြက္ ဤအခန္း၌ ေပးအပ္ထားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားအနက္ ကန္႔သတ္ရန္ သို႔မဟုတ္ ဖ်က္သိမ္းရန္ လိုအပ္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ဥပေဒျပ႒ာန္း၍ ကန္႔သတ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ဖ်က္သိမ္းျခင္းျပဳရမည္။

    ၃၈၃။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ေအာက္ပါတို႔ကို ေစာင့္ထိန္းရန္တာ၀န္ရွိသည္ –
    (က) ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး၊
    ( ခ ) တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္မႈမၿပိဳကြဲေရး၊
    ( ဂ ) အခ်ဳပ္အျခာအာဏာတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရး။

    ၃၈၄။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္းရန္ တာ၀န္ရွိသည္။

    ၃၈၅။ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ လြတ္လပ္ေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာႏွင့္ နယ္ေျမတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးတို႔ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးသည္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။

    ၃၈၆။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ စစ္ပညာသင္ၾကားရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးအတြက္ စစ္မႈထမ္းရန္တာ၀န္ရွိသည္။

    ၃၈၇။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ကိုအေျခခံ၍ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုး ညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ တစ္ရပ္လံုးေအးခ်မ္းသာယာေရးတို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ တာ၀န္ရွိသည္။

    ၃၈၈။ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးေပၚထြန္းေစေရးသည္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။

    ၃၈၉။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဥပေဒအရ ေပးေဆာင္ရမည့္အခြန္အေကာက္မ်ားကို ေပးေဆာင္ရန္ တာ၀န္ရွိသည္။

    ၃၉၀။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အား ကူညီရန္ တာ၀န္ရွိသည္ –
    (က) အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊
    (ခ) သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊
    (ဂ) လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ျမင့္မားလာေစရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း၊
    (ဃ) အမ်ားျပည္သူပိုင္ပစၥည္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း။

  • အေၿပာင္းအလဲမ်ား ႏွင့္ ဗ်ဴဟာေၿမာက္တဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မ်ား

    ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၅ ၂၀၁၃
    M-Media
    တင္မင္းထြဋ္

    “နည္းပညာမ်ားကို အသုံးၿပဳၿပီး လူထုရဲ႕ စုေပါင္းအသံကို သင္  ၾကားႏုိင္ပါတယ္။ ပင္မစီးေၾကာင္းမွ ၀င္လာတဲ႔ သတင္းမ်ားနဲ႔ တုိက္ရုိက္အစီရင္ခံခ်က္မ်ားက သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စုစည္းႏုိင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးကိုေပါင္းစပ္လုိက္တဲ႔အခါ ဘာေတြၿဖစ္ပ်က္ေနတယ္ဆုိတဲ႔အေၾကာင္းကို ပိုႀကီးမားတဲ႔ရုပ္ပုံလႊာၾကီး တခုကို ရရွိမယ္။”
    Frontline SMS မွ ကင္ဘဏ္ခ္ (Ken Banks)

    large_20081126_Mumbai_attacks၂၀၀၈ မြန္ဘုိင္း အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားၿဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ မြန္ဘုိင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားက မီဒီယာမ်ားေပၚသို႔ မေရာက္ေသး ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား၊ အၿဖစ္အပ်က္မ်ားကို မိုဘိုင္း SMS မ်ား ၊ မိုဘိုင္းဖုန္းကင္မရာမ်ား အသံုးၿပဳကာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မၽွေ၀ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းအၿပင္ Twitter ၊ Flikr ၊ MySpace ႏွင့္ ဘေလာ့ေရးသားၿခင္း ဘေလာ့ကာမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရသူမ်ားႏွင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေသြးလွဴဒါန္းမႈမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ အေသးစား လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ ကူညီေပးႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

    ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေမလ ၂ရက္ေန႔ႏွင့္ ၃ရက္ေန႔ တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ myanmarနာဂစ္မုန္တိုင္းၾကီးတြင္ လူေပါင္း တစ္သိန္း သံုးေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့သည္။ မုန္တိုင္းမ်ား ၿဖစ္ပြားၿပီး ရက္အတန္အၾကာ အထိ ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား၏ အဆမတန္ ေစ်းႏူန္းၾကီးၿမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အခက္ခဲမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရၿပီး လူေပါင္းမ်ားစြာလည္း အသက္မေသသင့္ဘဲ ေသဆံုးခဲ့ၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလက အင္တာနက္လိုင္းမ်ား စိစစ္ပိတ္ပင္မႈမ်ားႏွင့္ အဆမတန္ေစ်းႏႈန္း ၾကီးၿမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အခ်ိန္ႏွင့္ တေၿပးညီမသိရၿခင္း ၊ သတင္းအမွန္ အေၿခအေနအမွန္မ်ားကို လူအမ်ားစု မသိရၿခင္း ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႕ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။

    madagascar_map2၂၀၀၉ခုႏွစ္ MADAGSCAR ႏိုင္ငံ၏ အစိုးရဆန္႔က်င္မႈ ဆႏၵၿပပြဲမ်ားတြင္ စစ္တပ္နဲ ့ ရဲ မ်ား၏ အၾကမ္းဖက္ႏိွမ္နင္းမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံသားမ်ားက Foko – MADAGSCAR  သို႔ SMS မ်ား သတင္းစကား ဓါတ္ပံုမ်ားေပးပို႔ခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံဘေလာ႔ဂါမ်ားက တိက်မွန္ကန္မႈရွိ မရွိ စိစစ္ေပးခဲ့ၾကၿပီး အစီအရင္ခံခ်က္မ်ားကို အြန္လိုင္းေၿမပံုတစ္ခ်က္ ထုတ္ၿပန္ေပးခဲ့ၾကသည္။ Foko ရဲ ႔ ၀ဘက္ဆိုဒ္ဟာ ၿပည္သူေတြကို အႏၱရယ္ရွိတဲ့ေနရာမ်ားကို သတိေပးၿခင္းနဲ ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာမီဒီယာမ်ားထက္ ပိုမိုၿပည့္စံုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးခဲ့ပါတယ္။ Facebook ၊ Ushahidi ၊ Twitter ၊ Blog မ်ားႏွင့္ လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားကို အသံုးခ် လုပ္ေဆာင္သြားခဲ့ၾကသည္။ အင္တာနက္အလွမ္းအလြန္တရာေ၀းကြာ ခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား၏ အခန္း႑သည္ အလြန္မေသးလွသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။

    ၂၀၀၇ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေရႊ၀ါေရာင္ဆႏၵၿပပြဲၾကီးတြင္ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းမႈမ်ား 11ၿပဳလုပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား သံုးမရေအာင္ ၿပတ္ေတာက္လိုက္ၿခင္း၊ အင္တာနက္လိုင္းမ်ား ဆက္သြယ္မႈ ၿဖတ္ေတာက္ကာ မ်က္ေၿခပ်က္မႈမ်ားၿပဳလုပ္ခဲ့သလို ဘေလာ့ဂ္မ်ား ၊ ဘေလာ့ဂါမ်ား ၊ေရးသားသူမ်ားကိုပါ ေက်ာ့ကြင္း သဖြယ္ ၿပငွန္းခဲ့ေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒၿဖင့္ လူငယ္ အမ်ားအၿပားႏွင့္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအၿပားကို ေထာင္နန္းစံေစခဲ့သည္။ (ယင္း မွ်တမႈမရွိ လူ႔အခြင့္အေရး ကင္းမဲ့ေသာ ဥပေဒကို ၿပင္ဆင္သင့္ေနၿပီ ၿဖစ္သည္။) အင္တာနက္ စိစစ္ၿဖတ္ေတာက္မႈမ်ား အလြန္တင္းၾကပ္ေသာ ကာလလည္း ၿဖစ္ခဲ့သည္။ မိုဘိုင္း သိပ္သည္းဆသည္လည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ ႏႈိုင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလး ၿမိဳ႕ၾကီး ႏွစ္ၿမိဳ႕တြင္သာ အမ်ားဆံုးရွိခဲ့ၿပီး။ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားတြင္ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မရွိသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားက ပိုမို မ်ားၿပားခဲ့သည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။

    ၿပည္သူက ပူးေပါင္းသတင္းပို႔ၿခင္း (Citizen Reporting) ဟာ နယ္ပယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမွာ အလုပ္ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၿပည္သူက ၿပည္သူ႔ကို သတင္းၿဖန္႔ေ၀ၿခင္းဆိုတဲ့ Sharing လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ကြန္ယက္မ်ားဟာ အလြန္အသံုး၀င္လာသလို သတင္း႒ာနမ်ားထက္လည္း ေစာလ်င္စြာ ရာက္ရွိတတ္ပါတယ္။ စိစစ္မႈမရွိသည့္အတြက္ ဟုတ္သေလာ မဟုတ္သေလာဆိုတာထက္ သတင္းအေစာလ်င္စြာ ေရာက္ရွိလာၿခင္းဟာ စိတ္၀င္စားမႈနဲ႔ သတင္းေထာက္မ်ား ေၿခရာခံဖို႔ရာ လမ္းေၾကာင္းကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္လာပါတယ္။

    အိႏၵိယတြင္ Twitter အသံုးၿပဳသူေတြဟာ သူတို႔လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားက တဆင့္ ကမာၻႏွင့္အ၀ွမ္း အၿခား Twitter သံုးသူမ်ားမရႏိုင္တဲ့ ကုဒ္တို(Short code) ကို သံုးၿပီး ေနာက္ဆံုးၿဖစ္ရပ္ေတြကို တင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာေအာင္ၿမင္မႈတစ္ရပ္ပါ။

    မိုဘိုင္းႏွင့္ လူမႈ႔ကြန္ယက္မ်ားက ဘာေတြကို စြမ္းေဆာင္ေပးသလဲ

    ဆႏၵၿပပြဲမ်ား ၊ သဘာ၀ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ အဓိကရုဏ္မ်ားလို  အေရးကိစၥေတြမွာ သတင္းေစာလ်င္စြာ ရရွိဖို႔ႏွင့္ အာရံုစိုက္မႈကို ရယူဖို႔ လက္ကိုင္ဖုန္းၿဖင့္သတင္းေပးပို႕ၿခင္း (SMS) ကို သံုးစြဲႏိုင္ပါတယ္။ (ၿမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ မိုဘိုင္းမ်ားတြင္ ၿမန္မာစနစ္ၿဖင့္ အၿပန္အလွန္ ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ apps မ်ား အမ်ားအၿပားေပၚေပါက္ေနၿပီၿဖစ္သည္။) လက္ကိုင္ဖုန္းေတြကို အသံုးၿပဳ၍ စာသား သတင္းပို႔လႊာမ်ား ၊ ဓါတ္ပံုမ်ားၿဖင့္ အၿပန္အလွန္ေပးပို႔ႏိုင္သည့္အၿပင္ သတင္းပို႔ခ်က္မ်ားကို ၀ဘက္ဆိုဒ္မ်ား (သို႕) ၀ဘက္ဆိုဒ္ၾကည့္ရူႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းမ်ား သံုးၿပီးေ၀မွ်ႏိုင္ပါတယ္။

    22

    တိုက္ရိုက္သတင္းေပးပို႔ၿခင္းဟာ ဆႏၵၿပပြဲ (သို႔) လႈပ္ရွားမူတခုအတြင္း ေထာက္ခံမႈမ်ားကို လံုၿခံဳစြာ ထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အမ်ားဆံုး အသံုးၿပဳက်တာကေတာ့  Twitter နဲ ့ ွQik.com ဆိုတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္း ဗီဒီယို ပရိုဂရမ္တခု ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး ဘယ္သူေတာ့ၿဖင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿခင္းခံေနရၿပီ ဘယ္သူကေတာ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီ စသည္ၿဖင့္ ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ားကို မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ စာသားေတြနဲ ့ မိုဘိုင္း ဗီဒီယိုမ်ားကို ကမာၻအႏွံ ့က လူေတြကို ဒီသတင္းဆီ အာရံုစိုက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။

    33မီဒီယာက ေရာက္ရွိၿခင္းမရွိေသးေသာ၊ သတင္းေထာက္မ်ား ၀င္ေရာက္ခြင့္ စိစစ္တားဆီးထားၿခင္း အေၿခအေနမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ားဟာ Facebook ၊Twitter ၊ Ushahidi လိုမ်ိဳး ကြန္ယက္ အမ်ားအၿပားကို သံုးၿပီး တိုက္ရိုက္ အစီရင္ခံႏိုင္ပါတယ္။ လုပ္ေဆာင္သူအေနနဲ ့ အင္တာနက္လိုင္း မရွိၿခင္း ၊ လူသိခံရၿခင္း ၊ အႏၱရယ္မ်ားမယ္ထင္ရင္ ၿဖစ္ပြားေနေသာ ဧရိယာၿပင္ပက တေယာက္ေယာက္ဆီ စာသားသတင္းလႊာမ်ား (Text SMS) မ်ား ပို႔ၿပီး အြန္လိုင္းမွာ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ၿပန္ေပးဖို႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။ blip.tv နဲ ့ Witness Hub လို လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ ဗီဒီယိုေတြသီးသန္႔တင္တဲ့ ၀ဘက္ဆိုဒ္ေတြမွာလည္း တင္ပို႔ ႏိုင္ၾကပါတယ္။

    ၿမန္ဆန္တဲ့ အင္တာနက္ ေကာ္နက္ရွင္ ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အင္တာနက္အသံုးၿပဳႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္း၊ တက္ဘလက္မ်ား ၊  lattop မ်ားတြင္ ပါရွိေသာ webcan (ဗီဒီယိုကင္မရာအေသးစား) မ်ားကို သံုးၿပီး Ustream.tv (သို႕) livestream.com ကဲ့သို႕ေသာ တိုက္ရိုက္ထုတ္လႊင့္လို႔ရတဲ့ ဗီဒီယိုမ်ားၿဖင့္ အင္တာနက္ေပၚ တိုက္ရိုက္လႊင့္တင္ ေပးပို႔ႏိုင္ၾကမွာပါ။

    ဒါ့အၿပင္ လူေတြအေနနဲ ့ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဗီဒီယိုမ်ား ၊ မွတ္တမ္း အခ်က္အလက္မ်ားကို သိမ္းဆည္းခံရၿခင္း၊ အဖမ္းဆီးခံရၿခင္းတို႔ကို စိုးရိမ္ပါက မိမိတို႔ေပးပို႕တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကြန္ယက္မ်ားသို႔အလ်င္အၿမန္ ေ၀မွ်ၿခင္း၊ အၿခားသူေတြနဲ ့ ဖုန္းအခ်င္းခ်င္းဖိုင္ေတြ လႊဲထားၿခင္း ၊ MMS (မာလ္တီမီဒီယာမက္ေဆ့့ခ်္မ်ား) (သို႔) အီးေမးလ္မ်ားမွ တဆင့္ ေ၀းမွ်ထားၿပီး တစ္ၿပိဳင္နက္ မိမိတို႔ဆီက အခ်က္အလက္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးထားႏိုင္ပါတယ္။

    မွတ္ခ်က္ ။     ။   MMS (မာလ္တီမီဒီယာမက္ေဆ့့ခ်္) ဆုိသည္မွာ မိုဘိုင္းကြန္ယက္ကိုအေၿခခံကာ ဓါတ္ပံု ၊ ရုပ္သံ၊ စာသားမ်ားကို ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ SMS အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးပင္ၿဖစ္ၿပီး။ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ အမ်ားစုကို အသံုးၿပဳခြင့္ မေပးေသးေသာ စနစ္ တစ္ခုၿဖစ္သည္။

    အင္တာနက္မရွိေသာေနရာက စာတိုၿဖင့္ သတင္းၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္း

    Frontline SMS (http://www.frontlinesms.com)  ဟာ အင္တာနက္ေကာ္နက္ရွင္မရွိပဲနဲ ့ေတာင္ လူအမ်ားအၿပားကို ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူၿဖစ္ေစပါတယ္။ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူမ်ားဟာ Frontline SMS ကို အသံုးၿပဳၿပီး သူတို႔ရဲ lattop ကြန္ပ်ဴတာမ်ားမွတဆင့္ အင္တာနက္မရွိေသာေနရာမ်ား မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားဆီသို႔ စာသားသတင္းလႊာ SMS မ်ားၿဖင့္ ေပးပို႔ၿပီး လက္ခံရရွိသူမ်ားကလည္း အၿပန္အလွန္ေပးပို႔ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ လႈ႔ံေဆာ္လႈပ္ရွားသူမ်ားဟာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ၿခင္း၊ ဆႏၵၿပပြဲမ်ား စီစဥ္ၿခင္း၊ လူထုဆႏၵမ်ားေလ့လာၿခင္းႏွင့္ အေရးေပၚ သတိေပးခ်က္မ်ား (သဘာ၀ေဘးအႏၱရယ္မ်ားအပါအ၀င္) အတြက္ Frontline SMS ကိုအသံုးၿပဳခဲ့ၾကပါသည္။

    44

    “Facebook, Twitter, Myspace, Blogမ်ား စသည္ၿဖင့္ က႑မ်ိဳးစံုႏွင့္ ကြန္ယက္ေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခ်ိန္ေပးတည္ေဆာက္ခဲ့ရတဲ့ အသိုင္းအ၀န္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး အြန္လိုင္း အသိုင္းအ၀န္းမွာ အားလံုးနဲ ့ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိၿပီးသား လူအမ်ားရဲ ႔မ႑ိဳင္အၿဖစ္လည္း တည္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တခုခုၿဖစ္လာၿပီး ၊ တံု႕ၿပန္ဖို႔ လိုအပ္လာၿပီဆိုရင္လည္း  ဖန္တီးၿပီးသား အခ်ိတ္အဆက္မ်ားမွတဆင့္ ကြန္ယက္ေပၚမွာ ေၿခရာလက္ရာခ်န္ခဲ့ရံုနဲ ့ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ရွိၿပီးသားအသိုင္းအ၀န္းမ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ စည္းရံုးၿပီးသားၿဖစ္တယ္။’’      လို႔ နည္းပညာသုေတသီ  Dina Mehta က ဆိုပါတယ္။

    မွန္ေပသည္။ ယေန႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ သတင္းသို၀ွက္မႈကို ဖံုးကြယ္ထားလို႔မရေတာ့ေပ။ ကမာၻသည္ ရြာတစ္ရြာထက္ ပိုမိုက်ဥ္းေၿမာင္းေနၿပီ ၿဖစ္သည္။ ရခိုင္ ပဋိပကၡအေရးတြင္ ကြန္ယက္မီဒီယာမ်ားေၾကာင့္ ဆိုးရြားသြားသည္မ်ားရွိခဲ့သလို ေကာင္းက်ိဳးမ်ားလည္း ရရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အနိမ့္ဆံုးေတာ့ ဘက္ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ အၿမင္မ်ား အၿဖစ္အပ်က္မ်ား ကို ၾကားေနေလ့လာသူမ်ား ပိုမိုပြင့္လင္းစြာ သိၿမင္လိုက္ရသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအေနၿဖင့္ အင္တာနက္သံုးစြဲမႈႏႈန္းသည္  ၂၀၀၁၂-၂၀၁၃တြင္ ၿမိဳ႕ၾကီးၿပၾကီးမ်ားတြင္ တိုးတက္မႈႏႈန္း သိသာမ်ားၿပားလာေသာ္လည္း မိုဘုိင္းဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ေတာ့ အလြန္နည္းပါးေနၿပီး ေက်းလက္မ်ားအထိ ေရာက္ရွိၿပန္ႏွံ ့ဖို႔လိုအပ္ေနေပသည္။

    ပြင့္လင္းၿမင္သာေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေထာင္ခ်င္သည္ဆိုေသာ အစိုးအရေနၿဖင့္ ပထမဦးစြာ ပြင့္လင္းၿမင္သာေသာ အစိုးရၿဖစ္ဖို႔လိုအပ္ေနသည္။ ဆက္သြယ္ေရးက႑၏အရူပ္အေထြး အေ၀ မတည့္မႈမ်ားထက္ တိုင္းၿပည္အတြင္းရွိေနေသာ လူအမ်ား၏  သာယာ၀ေၿပာေရးကိုသာ ဦးစားေပး သင့္ေပသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ သတင္းအေမွာင္ခ်နည္းစနစ္မ်ားအတိုင္း ဆက္လက္ က်င့္သံုးဖို႕ကိုေတာ့ ယေန႕ေခတ္တြင္ မလြယ္ကူေတာ့ေပ။ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာပင္ သတင္းဖန္တီးမႈမ်ား ေၿပာင္းလဲလာခဲ့ေပသည္။ လူမႈအသိုင္းအ၀န္းကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးေ၀မွ်ခံစားကာ ကိုယ္တိုင္သတင္းေလာကကို ေရာက္ရွိေနၾကၿပီၿဖစ္သည္။

    မၾကာမီ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ အေၿပာင္းအလဲမ်ားေတာ့ က်ိန္းေသၿဖစ္ေတာ့မည္ၿဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ ပိတ္ဆို႔ထားေစကာမႈ ထြက္ေပါက္တစ္စံုတစ္ရာသည္ ရွိစၿမဲ ၿဖစ္သည္။ အင္တာနက္လိုင္းမ်ားမရႏိုင္ေသးေသာ ေက်းလက္မ်ားတြင္ တိုးတက္မ်ားၿပားလာေသာ မိုဘိုင္းကြန္ယက္မ်ားကို အသံုးခ်ကာ လိုအပ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ အသံုးတည့္ေစရန္ စဥ္စားထားဖို႔လိုအပ္ေနၿပီၿဖစ္သည္။ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္ ၊ တရုတ္၊ အာဖရိကႏိုင္ငံအမ်ားအၿပားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား အသံုးၿပဳကာ ေက်းလက္ေနၿပည္သူမ်ား ေငြလႊဲ၊ ေငြပို႔  ၊ သီးႏွံေစ်းႏႈန္း၊ သတင္းအေၿခအေနမ်ားကို အသံုးၿပဳတိုးတက္ေနသည့္ သာဓကမ်ားကို ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲေရးတြင္ အသံုးခ်ရမည္ ၿဖစ္သည္။

    မည္သို႕ပင္ဆိုကာမူ အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ အာဖရိကႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ပင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကို တြင္က်ယ္စြာၿဖင့္ အသံုးၿပဳခြင့္ေပးခဲ့ၿခင္းသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ တိုးတက္မႈႏွင့္ သတင္းအလင္းေရာင္ ကို တစ္စံုတစ္ရာေပးေနသည္မွာ ၿငင္းမရေသာ သက္ေသမ်ားပင္ၿဖစ္ေပေတာ့သည္။

    တင္မင္းထြဋ္

     

    ေအာက္ပါတို႔မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ၿပန္ဆိုကာ သံုးသပ္ေရးသားေဖၚၿပပါသည္။

    http://bit.ly/Tiyzh
    http://bit.ly/Qzvvm
    www.frontlinesms.com
    http://www.ushahidi.com   ႏွင့္ တိုက္ရိုက္အစီရင္ခံပါ စာတမ္းငယ္

  • အတူမေနရင္ တသီးတျခားေနေပါ့။

    အတူမေနရင္ တသီးတျခားေနေပါ့။

    ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ၂၀၁၃
    M-Media
    ညီေမာင္ပံုေဖာ္ၾကည့္သည္။

    ကမၻာ့ေျမပံုကုိၾကည့္၊ ေသခ်ာၾကည့္၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ဖ်ာၾကည့္၊ ႏုိင္ငံစံုကို ေတြ႕ရမွာမဟုတ္လား။ ဗဟုသုတမရွိဘဲႏွင့္ေတာ့ မၾကည့္ေလႏွင့္။ အမွားအယြင္းရွိသြားႏုိင္တယ္ေလ။ ဘာသာတစ္မ်ိဳးတည္းသာရွိတယ္ဆုိတဲ့ႏုိင္ငံ ဘယ္ႏွစ္ႏုိင္ငံေတြ႕လဲ? လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေနထုိင္တယ္ဆုိတဲ့ႏုိင္ငံ ဘယ္ႏွစ္ႏုိင္ငံေတြ႔သလဲ? ဒါျဖင့္ ဘာေတြလဲ? အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ေနာ္၊ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း ျမင္ရမယ္ေနာ္။ အျမင္မေသြေစႏွင့္ေလ။ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ေနာ္။ အမွန္အတုိင္းေျပာမွသာ အမ်ားက လက္ခံေလမေပါ့။ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္းမေျပာသူကုိ ဘယ္လုိ သတ္မွတ္ရမလဲ?

    လူမ်ိဳးဆုိတာ အစုအေ၀းႏွင့္ ေနၾကရတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာ မတူသူေတြ ဘယ္လုိေနထုိင္ၾကသလဲ။ လူဆုိတာမ်ိဳးဟာ တစ္ဦးႏွင္တစ္ဦး အားလံုး စိတ္တူကုိယ္တူျဖစ္ဖုိ႔ဆုိတာ အင္မတန္မွ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ တစ္အူတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကုိေမာင္ႏွမေတြပင္ သင့္တင့္မႈရွိတယ္ဆုိတာ ရွာမွရွားပဲ။ ဒါျဖင့္ ဘယ္လုိေနထုိင္ၾကမလဲ? မတည့္ေပမဲ့ အတူေနၾကတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တသီးတျခားေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပေအာင္ေတာ့ ေနၾကရတာပဲမဟုတ္လား။ အဆင္ေျပမႈကုိ ရွာႀကံရတာပဲမဟုတ္လား။ ရန္သူျဖစ္ေအာင္လုပ္လုိ႔ကေတာ့ အက်ိဳးတရားရယ္လု႔ိ ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ အမုန္းတရားေတြသာ မ်ားလာမယ္ဆုိရင္ ေနရထုိင္ရ က်ဥ္းၾကပ္လာမွာေပါ့။ ႏွစ္ဖက္စလံုး ထိခုိက္ၾကရမွာေပါ့။

    ဒါေၾကာင့္ တစ္ယူမသန္ဖုိ႔လုိတယ္။ တေဇာက္ကန္းဟာ ဘယ္ေနရာမွ အသံုးမတည့္ဘူး။ ဒီလုိလူမ်ိဳးေတြဟာ ပညာမဲ့ေတြ၊ ငတံုးေတြ၊ အစြန္းေရာက္ေတြ၊ တာလီဘန္၊ အလ္ကိုင္ဒါေတြဟာ အစြန္းေရာက္တြလုိ႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ မွန္သင့္သေလာက္ေတာ့ မွန္ပါတယ္။ အျငင္းမပြားလုိပါဘူး။ တာလီဘန္သတ္တာဟာ တစ္ႀကိမ္တစ္ႀကိမ္မွာ တစ္ရာေက်ာ္ေလာက္မရွိပါဘူး။ ဒါျဖင့္ရင္ နာဇီေတြက ဂ်ဴးေျခာက္သန္းသတ္တယ္။ ကေမၻာဒီးယားက မိမိျပည္သူေတြ သံုးသန္းေက်ာ္ေလာက္သက္တယ္။ အာဖရိကမွာ Hutu ႏွင့္ Tutsi တုိ႔ အျပန္အလွန္ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ၾကတာဟာ ႏွစ္သန္းေလာက္ရွိတယ္။ ရုရွားက ေခ်ခ်င္းညႇာ လူဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္ သန္းေက်ာ္သတ္တယ္။ သတ္တဲ့လူေတြဟာ မြတ္စလင္မ္ေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ဒါကုိ အျမင္ရွင္းရွင္းနဲ႔ ျမင္တတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ဓမၼဓိဌာန္ က်က် ေတြးတတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္တယ္ဆုိတာ က်ဴးလြန္သူႏွင့္သာ သက္ဆုိင္တယ္။ က်ဴးလြန္သူဟာ ဘယ္ဘာသာ၀င္၊ ဘယ္လူမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဆုိတာ အေၾကာင္းအရင္းခံမဟုတ္ဘူး။ လူတစ္ဦးက်ဴးလြန္တာကုိ တစ္ႏြယ္ငင္ တစ္စင္ပါတယ္လုိ႔  ခပ္နိမ့္နိမ့္အေတြးအေခၚမ်ိဳးႏွင့္သာ သတ္မွတ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မီးခုိးမဆံုး ျဖစ္ေနေတာ့မွာပဲမဟုတ္လား? က်ဴးလြန္သူနဲ႔ ဘာမွမပက္သက္သူက ဘာကုိတာ၀န္ယူရမွာလဲ။ ဘယ္လုိမ်ားတာ၀န္ရွိေနမွာလဲ?

    ကမၻာ့ကုလသမဂၢက (၁၀၊ ၁၂၊ ၁၉၄၈) ရက္ေန႔မွာ “အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း” ကုိ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းအေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထုိးထားၿပီးျဖစ္တယ္။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းရဲ႕ အပုိဒ္(၂)မွာ “လူတုိင္းသည္ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ အခြင့္အေရးအားလံုး၊ လြတ္လပ္ခြင့္အားလံုးတုိ႔ကုိ ပုိင္ဆုိင္ခံစားခြင့္ရွိသည္။ လူမ်ိဳးႏြယ္အားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အသားအေရာင္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ က်ား မ သဘာ၀အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဘာသာစကားအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာအားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးယူဆခ်က္ (သုိ႔တည္းမဟုတ္) လူမႈအဆင့္အတန္းႏွင့္ဆုိင္ေသာ ဇစ္ျမစ္အားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ပစၥည္းဥစၥာ ဂုဏ္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ မ်ိဳး႐ုိးဇာတိအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခား အဆင့္အတန္းအားျဖင့္ျဖစ္ေစ ခြဲျခားျခင္း မရွိေစရ” ဟု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဘယ္ေလာက္မွ်တတဲ့ ေၾကညာစာတမ္းလဲ။ အမ်ားကုိျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးခ်င္းကုိျဖစ္ေစ နစ္နာေစရန္အတြက္ ဘာမွမပါ။ ဒီေၾကညာစာတမ္းအတုိင္း တစ္သေ၀မတိမ္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကုိ မဆုိထားဘိ။ တစ္ကမၻာလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေနမွာမဟုတ္လား။ သုိ႔ေပမဲ့လုိ႔ ဒီေၾကညာစာတမ္းအတုိင္း မေဆာင္ရြက္ၾကလုိ႔ စစ္ျဖစ္ၾက၊ ပဋိပကၡျဖစ္ၾက၊ စိတ္၀မ္းကြဲၾက အေတာမသတ္ႏုိင္ၾကပါတကား။ လူသားဆုိတာ အျခားလူသားတစ္ဦးကုိ မိမိလုိပဲ လူသားတစ္ဦးျဖစ္ပါလားဆုိတဲ့ အသိအျမင္ ဦးစြာရွိရပါမယ္။ ဒီထက္ တစ္လွမ္းတုိးၿပီး တျခားတစ္ဦးကုိ လူ႕က်င့္၀တ္အတုိင္း က်င့္ႀကံမယ္ဆုိရင္ ပဋိပကၡဆုိတာ ရွိႏုိင္ပါေတာ့မလား။ ဆင္ျခင္ဖြယ္၊ မွတ္သားဖြယ္၊ သံုးသပ္ဖြယ္။

    ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း(၁၀)၌ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးနွင့္ ပက္သက္၍ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒတြင္ပါရွိေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး ျပဌာန္းထားျခင္းျဖစ္ရာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ ျပဌာန္းခ်က္ အတုိင္း ရပုိင္ခြင့္မ်ား ရရွိမည္ဆုိပါက အတုိင္းထက္အလြန္ ၀မ္းသာပီတိ ျဖစ္ရမည္သာ။ ႏုိင္ငံသားတစ္ဦးသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ရပုိင္ခြင့္ ရရွိရမည္မွာ အျငင္းပြားစရာပင္မလုိပါ။ မိမိရပုိင္ခြင့္ကုိ အျပည့္အ၀ေတာင္းဆုိ ပုိင္ခြင့္ရွိပါသည္။ မိမိအခြင့္ေရးကုိ တရားသျဖင့္ေတာင္းဆုိရာတြင္ အျခားသူတစ္ဦး၏ အခြင့္အေရးကုိ ထိခုိက္လာမည္ဆုိပါက ဖြဲ႔စည္းပံုအတုိင္း ေတာင္းဆုိျခင္း မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဥပေဒကုိေက်ာ္လြန္၍ ေတာင္းဆုိျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ေတာင္းဆုိခ်က္သည္ ေလ်ာ္ကန္ညီညြတ္ မွ်တသည္ဟု ေျပာဆုိ၍ မရႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ႏွင့္ သတိထားရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္သူအေနျဖင့္ တရားသျဖင့္ ရပုိင္ခြင့္ကုိ ေျပာဆုိ၊ ကန္႔ကြက္ တင္ျပေနသူမ်ားသည္ တစ္ယူသန္၀ါဒသမားမ်ားသာ ျဖစ္ေပမည္။ အမွန္တရားကုိ ရွာေဖြသူ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။

    ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိၾကည့္၊ ရခုိင္ေရာဂါစလုိ႔ ပ်က္စီးျခင္းငါးပါးတုိင္ခဲ့ၿပီ။ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ သိန္းနဲ႔ခ်ီလုိ႔ ေရာက္ၾကရၿပီ။ အမွတ္ရွိသလား။ မရွိဘူး။ တစ္ယူသန္စိတ္ကုိ မေဖ်ာက္ႏုိင္ေသး။ အျမင္က်ဥ္းလုိ႔ကေတာ့ လုပ္စားမရဘူးသာမွတ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခုိင္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာေနမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ၿပီး စဥ္းစားေ၀ဖန္ၾကည့္စမ္း။ အရွိကုိအရွိအတုိင္း ေျပာႏုိင္ရမယ္ေလ။ ရခုိင္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေနခ့ဲတာဆုိလုိ႔ ဘယ္သမုိင္းမွာမွ မရွိဘူး။ ေျပာရဲလား။ စိန္ေခၚတယ္။ တိမ္ေပၚ တက္ၾကမလား? သမုိင္းကုိ လိမ္ခ်င္သလား။ လိမ္လုိ႔ေရာရမတဲ့လား။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ၿပီး စဥ္းစားေ၀ဖန္ၾကည့္စမ္း။ သမုိင္းကုိမသိရင္ ငအပဲျဖစ္ေပမေပါ့။ သိသိႀကီးႏွင့္ လိမ္ေနတဲ့သူေတြကုိ ဘယ္လုိသတ္မွတ္ရမလဲ။ အရွိတရား အမွန္တရားဆုိတာ ျငင္းပယ္လုိ႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူးဗ်ာ။

    တစ္ဖက္သက္ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၀ါဒကုိပဲ စြဲကုိင္ခဲ့လုိ႔။ က်င့္သံုးခဲ့လုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က အဖတ္ဆယ္လုိ႔မရေအာင္ ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီ။ ဒါေတာင္ အမွတ္မရွိေသး။ တစ္ယူသန္ေနတုန္း။ တစ္ဖက္သတ္ေျပာတုန္း။ သူမ်ားေျမႇာက္ေပးတာလုပ္တုန္း။ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြက ဘာမွမျဖစ္၊ ကုိယ္သာေသရ၊ စားရမဲ့၊ ေသာက္ရမဲ့ျဖစ္ေရ။ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြက ေျမႇာက္ေပးဖုိ႔ေလာက္ပဲ ကၽြမ္းက်င္ၾကတာ။ အေျမႇာက္ခံရသူေတြ ဒုကၡ၊ သုကၡျဖစ္ေတာ့ ဘယ္သူက လာၿပီးကူညီလဲ။ ေျဖရွင္းေပးလဲ။ ဘာအေထာက္အပံ့ေပးလဲ။ ေလာက၀တ္စကားေလးေတာင္ ေျပာေဖၚမရဘူး မဟုတ္လား။ ဒါေတာင္ အမွတ္မရေသး။ အင္မတန္ အသိပညာနည္းလွပါလလား။ တစ္ယူသန္စိတ္ ျပင္းထန္လွပါေကာ။

    ခုအေျခအေနမွာ ဘယ္သူကမ်ား ေထာက္ပံ့တာရွိလဲ။ လက္ခ်ိဳးေရလို႔ရတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖက္က ဘာေထာက္ပံ့ကူညီတာရွိလဲ။ နတၱိပါတကား၊ ဘာတာ၀န္ယူလဲ၊ အစအနေတာင္ မေတြ႔ရပါလား။ တာ၀န္ယူဘုိ႔ ေနေနသာသာ၊ ဥေပကၡာျပဳထားတာ။ ဒါကို မဟာရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား မသိၾကဘူးလား၊ သိပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ေရလိုက္လြဲမ်ားသြားလို႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ႏုိင္ေတာ့ဘူးဗ်ိဳ႕။ ဒီေတာ့ မထူးဘူး ဆက္သြားရမွာဘဲေလ။ မဟုတ္ဘူးလား။ မထူးဇာတ္ႀကီး ခင္းရံုေပါ့။ သန္းေခါင္ထက္ ညဥ့္မနက္ေတာ့ဘူး ေရာက္တဲ့ေနရာက ရပ္တန္႔ၿပီး စဥ္းစဥ္းစားစားႏွင့္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္ဘို႔ ႀကိဳးစားဘုိ႕ စိတ္ကူးတတ္ဘို႔ မလိုအပ္ဘူးလား။ ဆင္ကန္းေတာတိုးခ်ည္းဘဲ လုပ္ေနေတာ့မွာလား။ အေတြးမေခ်ာ္ဘုိ႔ လိုအပ္ေနတဲ့အခ်ိန္ေလ။

    အခု အကူေပးေနတာ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြလဲ။ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြလဲ။ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းလဲ။ သူတုိ႔ေပးတာကို လက္ခံေနရၿပီ မဟုတ္လား? လက္မခံလို႔ေကာရမတဲ့လား။ ဒါျဖင့္ အျခား ဘယ္သူေထာက္ပံ့တာရွိလဲ။ မာနကို ခ၀ါခ်ရၿပီေကာ။ လွဴတာကိုေတာ့ လက္ခံတယ္။ ဒါေတာင္ ေက်းဇူးစကားမဆိုမိ။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ၀န္ေလးေနတာလဲ။ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ေလ။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြက ဆက္ၿပီး ေပးဦးမွာ။ လာလတၱံရွိေသးတယ္။ ေနာက္တြဲေမွ်ာ္ (ေစတနာက အဲေလာက္ ႀကီးမားလွတာ။ ဒါေၾကာင့္ အစစအရာရာ ခ်င့္ခ်ိန္ဘုိ႔လိုလာၿပီ။ စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္ဘုိ႔လုိလာၿပီ။ အေတြးမွန္ဘုိ႔လိုလာၿပီးမဟုတ္လား။

    ကမာၻ႔အေျခအေနၾကည့္ရမယ္ေလ။ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးေနာက္ပိုင္းမွာ အုပ္စုႀကီး (၂)ရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္ေလ။ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ အေရွ႕အုပ္စု။ အေနာက္အုပ္စုက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တယ္။ အေရွ႕အုပ္စုက ဆိုရွယ္လစ္ (ကြန္ျမဴနစ္) ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုး အႏုျမဴပိုင္ဆုိင္ၾကတယ္ မဟုတ္လား။ သူတို႔ စစ္ျဖစ္ရင္ ကမာၻႀကီးဘာျဖစ္သြားမလဲ။ မေတြးရဲစရာ။ ဟီရိုရွီးမား၊ နာဂါဆာကီ သင္ခန္းစာယူၾကတယ္။ ငတံုးေတြမဟုတ္ဘူး။ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၊ တစ္ယူသန္ေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ႏွစ္ဖက္က စစ္ေအးေခတ္လုိ႔ သတ္မွတ္ၾကၿပီး အေကာင္းဆံုးေနထိုင္ေရးဆုိၿပီး လုပ္လာၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ မွတ္သားစရာေကာင္းလဲ။ အတုယူစရာမဟုတ္လား။

    ခုဆုိရင္ အဲဒီစိတ္ကူးအတိုင္း ပံုေဖာ္ႏုိင္ခဲ့လို႔ ကမာၻႀကီးက အေျပာင္းအလဲႀကီးျဖစ္လာခဲ့တာကို မ်က္ျမင္ဒိ႒ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။ အေရွ႕အေနာက္ ခြဲျခားမေနၾကဘဲ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္တစ္ႏိုင္ငံ ကူးလူးဆက္ဆံၾက။ ကုန္သြယ္ၾက။ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံၾကႏွင့္ ဘာအတားအဆီးမွမရွိဘဲ လြတ္လပ္စြာ ဆက္သြယ္၊ ဆက္ဆံေနၾကၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးအဆင္ေျပေနၾကၿပီ။ ပဋိပကၡ မျဖစ္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ရွားေနၾကၿပီ။ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို ေဆြးေႏြးစကား၀ိုင္းမွာ အေျဖရွာၾကၿပီ။ ဒါဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ အေျဖရွာတာ မဟုတ္လား။  အားလံုး အက်ိဳးအျမတ္ရွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ အသီး၊ အပြင့္ကို လက္ေတြ႕ခံစားေနၾကရၿပီ မဟုတ္လား။ ဒါေတြကို ေမ့ေပ်ာက္ထားလုိ႔ ရမလား။

    အင္း… ရခုိင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဒီအေျပာမ်ိဳးပဲ ထပ္ကာတလဲလဲ ေျပာေနေတာ့မွာလား။ ဓါတ္ျပားေဟာင္းႀကီးက စုတ္ျပတ္သတ္ေနၿပီပဲ။ အက်ိဳးမရွိတာကိုပဲ ထည္လဲသံုးေနျခင္းအားျဖင့္ အမွန္တရား ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ကမာၻအေျခအေနကို ၾကည့္ရမယ္ေလ။ ႏႈိင္းႏႈိင္းယွဥ္ယွဥ္ စဥ္းစားႏုိင္ ရမယ္ေလ။ ကမာၻေပၚမွာ ေခတ္မစား ၊ ေခတ္မမွီတဲ့ အေတြးအေခၚေတြကိုသာ ဆက္လက္ခံယူေနမယ္။ က်င့္သံုးေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ သံုးစားမရဘူးသာမွတ္လိုက္ပါ။ တစ္ျပည္နယ္လံုး မိမိ တစ္မ်ိဳးထဲသာေနမယ္ဆုိတဲ့ အင္မတန္မွ က်ဥ္းေျမာင္းလွတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ိဳး မေဖ်ာက္သေရြ႕ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ တိုးတက္မဲ့လမ္းပိတ္သြားၿပီ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြသာ ေတြ႔ရမယ္မွတ္။ အျခားႏိုင္ငံမွာ အလုပ္မလုပ္ႏွင့္။ ကိုယ့္တစ္ျပည္နယ္ထဲမွာေန၊ ရွိဂိုန္ေခတ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံလုိ ဘာႏွင့္မွ မဆက္သြယ္ဘဲ ဧကစာရီက်င့္ေပေတာ့။ ဒါေတာင္ တံခါးဖြင့္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကရွိေသး။

    ဒုတိယကမာၻစစ္တုန္းက အေမရိကန္၏ အႏုျမဴဒဏ္ကို ဂ်ပန္မရႈမလွခံခဲ့ရတယ္။ စစ္ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္တိုးတက္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္နဲ႔ပဲ ေပါင္းခဲ့ရတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ အတူမေနရင္ သီးျခားေနေပါ့ဗ်ာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုးဟာ ခင္ဗ်ားတို႔ပိုင္တယ္ဆုိၿပီး မူပိုင္ခြင့္ ရထားတာမွ မဟုတ္တာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေလ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ထင္တိုင္းႀကဲလုိ႔ မရႏိုင္ဘူး မဟုတ္လား။ ျမန္မာအစိုးရကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး တစ္ဖက္သတ္ ေျပာခ်င္တာ ေျပာလုိ႕ရမလား။ ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ကစၿပီး ရခုိင္ မင္းဆက္ေပ်ာက္လုိ႔ ျမန္မာပိုင္ ျဖစ္ခဲ့ရတာ မွတ္မိမွာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ ရခိုင္မင္းဆက္ေပၚဖို႔ အေၾကာင္းမရွိေတာ့ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ေရာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေရာ ျမန္မာအစိုးရ၏ အစီအမံအတိုင္း လိုက္နာၾကရမွာမဟုတ္လား။

    ဘႀကီးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ (၁၈၂၄) မွာ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအေနႏွင့္ ရွိေနခဲ့တာ။ စစ္ရႈံးလုိ႔ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအေနႏွင့္ ရခိုင္၊ တနသာၤရီတုိ႔ဟာ အေစာဆံုး ကိုလိုနီျဖစ္ခဲ့တာေပါ့။ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့အခါ ရခုိင္၊ တနသၤာရီအတြက္ပါထည့္ၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္ေလ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ရခုိင္အတြက္ဆိုၿပီး သီးျခား လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့တာ မရွိဘူး။ မလိုဘူးေလ။ ရခုိင္က ျမန္မာပိုင္အျဖစ္ကေနၿပီး အသိမ္းခံရတာျဖစ္လုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ၿပီး ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့အခါ ရခိုင္အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပဲ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တာမဟုတ္လား။

    ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္၊ တနသၤာရီတို႔ဟာ ျမန္မာပိုင္အျဖစ္ကေနၿပီး လြတ္လပ္ခဲ့ရတာမဟုတ္လား။ တစ္ကယ့္တကယ္ေတာ့လည္း အသံကြဲ ျမန္မာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ သီးျခားအေနျဖင့္ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး ရွိသလို မူစလင္ကလည္း ရွိေနမွာပါ။ ဒါျဖင့္ အတူေနလုိ႔ မရဘူးဘဲ တစ္ဖြဖြေျပာေနေတာ့ တစ္သီးတစ္ျခားစီခြဲၿပီး ေနၾကရေတာ့မွာေပါ့။ လက္ေတြ႕က်ဘို႔မလိုဘူးလား။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကစို႔လား။ ။

    ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ႕ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။

  • ျမန္မာရာဇ၀င္လာ သမိုင္း၀င္ အိႏိၵယလူမ်ဳိးမ်ား

    စန္းဦးေအာင္

    himalaya-map-4

    အိႏၵိယလူမ်ိဳး မ်ားဟာ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၀၀၀)ေက်ာ္ကပင္ ၿမန္မာ့ေၿမေပၚ စတင္အေၿခခ် ခဲ့ၾကၿပီး ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို အားၿဖည့္ လႊမ္းမိုးခဲ့ႏိုင္ၾကပါသည္။

    (စာညႊန္း (၁) ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တ႐ုတ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံၾကား အေ၀းေျပး လမ္းမႀကီးျဖစ္သည္။ “ပုဂံယဥ္ေက်းမႈ”   စာမ်က္ႏွာ (၄၂)၊ ပါေမာကၡဦးသန္းထြန္း M.A.B.L, D. LIT, Ph.D

    စာညႊန္း (၂) ေရွးေဟာင္းပ်ဴမ်ား – စာမ်က္ႏွာ (၃ ႏွင့္ ၄)၊ ပါေမာကၡဦးသန္းထြန္း)

     Spreading_homo_sapiens.svg

    ကမၻာေပၚ၌ တ႐ုတ္ၿပည္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔သည္ ေ႐ွးအက်ဆံုးေသာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ႏွစ္ခုၿဖစ္ခဲ့ၿပီး ၎ႏွစ္ႏိုင္ငံကို ဟိမ၀ႏာၱေတာင္တန္းၾကီးက ကာဆီးထားသၿဖင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကူးလူးဆက္ဆံေရးမွာ တိုက္႐ိုက္ၿပဳလုပ္ရန္ ခက္ခဲလွပါသည္။

    သို႔ေသာ္ ပထ၀ီသေဘာအရ အိႏၵိယတိုက္ၾကီးမွာ အေနာက္ေတာင္မွ အေ႐ွ႕ေၿမာက္သို႔ ေ႐ြ႕လ်ားၿပီး ၿမန္မာနယ္စပ္၌ တိုက္မိေသာ ေၾကာင့္ တြန္႔ေခါက္ေတာင္မ်ား ၿဖစ္ေပၚလာၿပီး ဟိမ၀ႏာၱေတာင္တန္းၾကီးမွာ အေ႐ွ႕အေနာက္ ႐ွိေသာ္လည္း ၎ေတာင္တန္းၾကီးမ်ား၏ အေ႐ွ႕ဘက္ဆံုး တိဘက္ကုန္းၿပင္ၿမင့္ မွစ၍ တြန္႔ေခါက္ေတာင္မ်ားမွာ ၿမန္မာၿပည္ကိုျဖတ္၍ ေျမာက္မွေတာင္ သြယ္တန္းလ်က္႐ွိပါသည္။

    TibetanPlateau
    Rivers flowing from China into Burma through the valleys

    ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသားတို႔ ကူးလူးဆက္ဆံရန္ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေနေသာ ဟိမ၀ႏာၱေတာင္မွာ ျမန္မာျပည္ထဲသို႔ ေကြး၀င္ၿပီး နိမ့္ဆင္းသြားသျဖင့္ တိဘက္ႏွင့္ ယူနန္မွ ေ႐ွးဦးလူမ်ားမွာ ေတာင္ၾကားလမ္း၊ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားအလိုက္ လြယ္ကူစြာ ျမန္မာျပည္ထဲသို႔ ဆင္းသက္လာႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။

     

    Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2

    တဖန္ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားလမ္း၊ အမ္းႏွင့္ေတာင္ကုတ္ေတာင္ၾကားလမ္း မ်ားမွတဆင့္ တ႐ုတ္-အိႏၵိယ ေ႐ႊလမ္း-ေငြလမ္း ေဖာက္လုပ္ခဲ့ၾကျပီး ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အိႏၵိယႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔ကို ဆက္သြယ္ေပးထားေသာ သဘာ၀ အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီး အျဖစ္သို႔ ေရာက္႐ွိလာခဲ့ရပါသည္။

    (စာညႊန္း-1 “ပုဂံယဥ္ေက်းမႈ”   စာမ်က္ႏွာ (၄၂)၊ ပါေမာကၡဦးသန္းထြန္း)

    2. Sri Ksetra was an important entrepôt between China and India. By Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.

    China_topo

    ထို႔ေၾကာင့္ အိႏၵိယႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ခရီးသြားမ်ား၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၊ ကုန္သည္ပြဲစားမ်ား၊ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ေ႐ြ႕ေျပာင္းေနထိုင္သည့္ သူမ်ားမွာ ျမန္မာျပည္အတြင္း၌ တစစ အေျခခံ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကပါသည္။

    ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ား (စာညႊန္း ေရွးေဟာင္းပ်ဴမ်ား – စာမ်က္ႏွာ (၃ ႏွင့္ ၄)၊ ပါေမာကၡဦးသန္းထြန္း)

    Pyu_Realm

    ျမန္မာ(ဗမာ) လူမ်ဳိးတို႔မွာ ပ်ဴ၊ ကမ္းရံ၊ သက္ လူမ်ိဳးတို႔ေပါင္းစပ္၍ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်ဴတို႔မွာ အင္အားအေကာင္းဆံုးႏွင့္ အဓိက အက်ဆံုး လူမ်ိဳးျဖစ္သည္။

    ပ်ဴမ်ားသည္ပင္ အေျခခံလူမ်ိဳး(၃)စုမွ ေပါင္းစပ္ျဖစ္ေပၚျခင္း ျဖစ္၏။

    (၁) ေ႐ွးဦးလူသားအေျခခံ ပ်ဴမ်ားမွာ – ေက်ာက္ေခတ္၊ ေၾကးေခတ္ ႏွင့္ သံေခတ္မွ စ၍ အစဥ္အဆက္ ျမန္မာျပည္တြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား။

    (၂) အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်လာေသာ ပ်ဴမ်ား၊ သူတို႔က ဟိႏၵဴႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ သာမက ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဓေလ့ပါသယ္ေဆာင္လာသူမ်ား ျဖစ္သည္။

    (၃) ေျမာက္ဘက္မွဆင္းလာေသာ တိဘက္ ျမန္မာအႏြယ္၀င္ပ်ဴမ်ား။

     

     

    ပ်ဴမ်ားအေျခခ်ျခင္း

    Asia_800ad

    ပ်ဴမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ ဘီစီ(၁၀၀)ခန္႔ သို႔မဟုတ္ ၎အလ်င္ကပင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ဟန္လင္း ကြတ္ခိုင္၊ သံလြင္ျမစ္ကမ္း၊ အေ႐ွ႕ဘက္က450px-Myazedi-Inscription-Pyuမ္း႐ိုးတန္း၊ မုတၱမပင္လယ္ေကြ႔၊ သံတြဲႏွင့္ ႐ိုးမေဒသတို႔တြင္ စတင္အေျခခ်ၾကသည္။

    (စာညႊန္း- ပါေမာကၡဦးသန္းထြန္း  ျမန္မာရာဇ၀င္႐ုပ္ျပစာအုပ္)

    ပ်ဴတို႔သည္ သေရေခတၱရာ (ျပည္)၌ ေအဒီ ၄-၈ ရာစု၊ မိုင္းေမာ္ ဗိတၱႏိုး (အမွန္က ဗစ္႐ွႏူးေခၚ ဟိႏၵဴ ဘုရားအမည္) (ခမာမ်ားက ေအဒီ ၂၁၀-၂၂၅သိမ္)၊ ေတာင္တြင္းၾကီး ေအဒီ ၁-၄ ရာစု၊ ဟန္လင္း (၀က္လက္) ေအဒီ ၁-၄ ရာစု၊ ဟန္လင္းၾကီး တေကာင္း (သပိတ္က်င္း)၊ waddi (ႏြားထိုးၾကီး)၊ မိုင္းေမာ္၊ ျမစ္သား၊ ဘိႏၷက (ေပ်ာ္ဘြယ္)ႏွင့္ ဘီးလင္း (မြန္ျပည္နယ္) တို႔၌ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။

    အိႏၵိယ ဂြပၸတား (Gupta) မူကြဲ ပ်ဴစာ

    ပ်ဴေက်ာက္စာမ်ားကို ပါဠိႏွင့္ ဂြပၸတား မူကြဲ ပ်ဴစာမ်ားျဖင့္ ေရးသားထားပါသည္။ ပ်ဴမ်ားအေၾကာင္းကို တ႐ုတ္ခရီးသည္ႏွင့္ ကုန္သည္မ်ား၏ ေၾကျငာခ်က္ဟူ၍ တ႐ုတ္ရာဇ၀င္မ်ား၌ ေရးသားမွတ္တမ္း တင္ထားပါသည္။

    ဗိႆနိဳးBrikthano (ဗစ္ရွႏူး)

    ခမာမ်ားက ေအဒီ ၂၁၀-၂၂၅တြင္ ပ်က္စီးၿပီး မြန္မ်ား၀င္လာၿပီး ပန္ထြာႏွင့္ ရာမညၿမိဳ႕ အျဖစ္ ထူေထာင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာ ကိုးကြယ္ၾကသည္။ ဗုဒၶ႐ုပ္တုေတာ္မ်ားႏွင့္ ဂြပၸတား (အိႏၵိယ)ဟန္ ဟိႏၵဴဘုရား႐ုပ္တု မ်ဳိးစံုကို ေတြ႔ရွိရသည္။

    ပ်ဴဘုရင္မ်ားကို မဟာရာဂ်ာမ်ားဟုေခၚျခင္း

    တ႐ုတ္ရာဇ၀င္မွတ္တမ္းမ်ား၌ ပ်ဴမ်ားကို “P’ aio” ပအိုဟု မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပ်ဴတို႔ကမူ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ Tricul တီက်ဴးဟု သမုတ္ပါသည္။ တ႐ုတ္ရာဇ၀င္၌ နန္ခ်ဳိရွမ္းတ႐ုတ္မ်ားႏွင့္ တိဘက္ ပူးေပါင္း၍ တ႐ုတ္ကို တိုက္ခိုက္ျခင္း မွတ္တမ္းမ်ား ေတြ႔ရပါသည္။ နန္ခ်ဳိရွမ္းတ႐ုတ္ဘုရင္ Ko-lo-fan ကိုလိုဖင္၏ ပ်ဴမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ မွတ္တမ္းမ်ားလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ ပ်ဴဘုရင္မ်ားကို မဟာရာဂ်ာမ်ား၊ မွဴးမတ္ခ်ဳပ္မ်ားကို MAHSINAS မဟာဒီနားဟု မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။

    ပ်ဴဘုရင္မ်ား VISNU (ဗစ္ရွႏူး)ဘြဲ႕ ကို အိႏိၵယ ဂြပၸတား (Gupta)  ဓေလ့အရ ယူျခင္း

    ေတာင္ပိုင္း အိႏၵိယ အကၡရာသံုး၍ မွတ္တ401px-Khasarpana_Lokesvaraမ္းတင္ထားေသာ ပ်ဴေက်ာက္စာမ်ား၌ ဗစ္ရာမ (VIKRAM) မင္းဆက္က ေအဒီ ၆၇၃မွ ၇၁၈အထိ စိုးစံခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။

    (စာညႊန္း Burma, D.G.E.HALL MA D.LIT, F.R.HIST. Professor Emeritus of the University of London and Former Professor of History, Rangoon, Burma 3rd. Eddition 1960 Page 8.)

    ထိုေက်ာက္စာမ်ား၌ ဗစ္ရာမေနာက္မွ ဗစ္ရွႏူး (ဟိႏၵဴဘုရား) အမည္မ်ားကို တြဲဖက္ ေဖာ္ျပေလ့ ရွိၾကသည္။

    ဗစ္ရွႏူး (ဟိႏၵဴနတ္ဘုရား)က ဂ႐ုဒါ (GARUDA) ေခၚ ဂဠဳန္ငွက္ေပၚ၌ မတ္တပ္ရပ္ေနၿပီး လက္ရွမီး (LAKSHMI ဟိႏၵဴနတ္ဘုရားမ) က ၾကာပန္းေပၚ၌ ရပ္ေနေသာ ႐ုပ္တုမ်ားႏွင့္ ဘရာမာ (BRAHMA ဟိႏၵဴနတ္ဘုရား)၊ ရွီဗာ (SIVA)ႏွင့္ ဗစ္ရွႏူး ပလႅင္မ်ား ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္  ပ်ဴတူးေဖၚရာ၌ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါသည္။

    ထို႔ျပင္ ဗာမင္ (VAMAN)ဘုရင္မင္းဆက္ ရွိခဲ့ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံ ပလာဗာ (PALAVA)မင္းဆက္၏ လႊမ္းမိုးမႈ မကင္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။

    (စာညႊန္း Elizabeth Moore, Myanmar Historical Research Journal (2004))

    ပန္ထြာရွိ အိႏၵိယ (DRAVIDIAN) ျဒာဗီဒီယန္ႏြယ္မ်ား

    တ႐ုတ္ရာဇ၀င္ ခ်န္ယိစိန္၌ မုတၱမပင္လယ္ကမ္းေျခ မြန္ဌာေန၌ ျဒာဗီဒီယန္ အိႏၵိယႏြယ္ဖြားမ်ား အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္း ပါရွိသည္။412px-BawbawgyiPaya

    ၎တို႔သည္ ဗိႆႏိုးကို ၀င္ေရာက္လႊမ္းမိုးၿပီး ပန္ထြာအျဖစ္ အမည္ေျပာင္း တြင္ေစခဲ့သည္။ ထိုမွတဖန္ ရာမညပူရအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။

    (စာညႊန္း D G E HALL “BURMA”)

    တေကာင္းမွာ ဒြတၱေဘာင္၏ မိဘတို႔ ပါ၀င္ေသာ ဒ႑ာရီပံုျပင္၌ ယွက္ႏြယ္ေနသည့္ ဗိႆႏိုး ဘုရင္မႀကီးႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈမွာ အေထာက္အထား မခိုင္လံုလွေပ။ သို႔ေသာ္ သေရေခတၱရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ မင္းမ်ားႏွင့္မူ ဆက္ႏြယ္ေန၏။ အဓိကအားျဖင့္ ဟိႏၵဴဘုရင္မ်ား၏ အ႐ိုက္အရာ ဆက္ႏြယ္မႈ၊ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲမ်ား လႊမ္းမိုးမႈႏွင့္ ဒ႑ာရီဆန္ေသာ အျဖစ္မ်ား ေရာေမႊထားေသာ သမိုင္းေၾကာင္း ျဖစ္ေနသည္။

    ORISSA (အိုရီဆာ)

    အိုရီဆာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အိႏၵိယ နယ္ခ်ဲ႕မ်ားက ျမန္မာျပည္ေတာင္ပိုင္းကို ၀င္ေရာက္ၿပီး ဘီစီ(၅၀၀)ကပင္ ဘုရားမ်ား တည္ထားေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ား ရွိ၏။

    (HGE HALL HISTORY OF SOUTH EAST ASIA)

    သာမလ ႏွင့္ ၀ိမလ

    သာမလ (Indian Thalma သာလမာ) ၀ိမလ (အိႏၵိယ Vimala ဗိမလ)မင္းသားညီေနာင္က ပဲခူးၿမိဳ႕ကို ေအဒီ ၅၇၃က တည္ခဲ့သည္။ တပင္ေရႊထီးက ေအဒီ ၁၅၃၉၌ သိမ္းယူခဲ့သည္။

    (U Pe Maung Tin HG LUCE Glam Palace Chawle of King of Binm)

    အႏၵယာ မင္းဆက္ (ANDRA  DYNASTY)

    အိႏၵိယအလယ္ပိုင္းမွ ဟိႏၵဴ အႏၵယာ နယ္ခ်ဲ႕ကိုလိုနီမ်ားက ဘီစီ (၁၈၀)ခန္႔က ျမန္မာျပည္ကို ထိုးေဖာက္ အေျခခ်၍ ဟံသာ၀တီ (မြန္ၿမိဳ႕)ႏွင့္ သံလ်င္ၿမိဳ႕ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

    (HGE HALL HISTORY OF SOUTH EAST ASIA)

    အဘိရာဇာ (သို႔မဟုတ္) အဘိရာဂ်ာ

    ဗမာအစ တေကာင္းကဟု အခ်ဳိ႕က ဆိုၾကသည္။ အဘိရာဂ်ာမွာ သာကီ၀င္ မင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ကပိလ၀တ္ (KAPILAYATTHU-INDIA) မွ ပန္ခ်လာမင္း (PANCHALA-INDIA) (ဇာတိ VITATUPA) ကို စစ္႐ႈံး၍ ေျပးလာျခင္းျဖစ္သည္။

    အဘိရာဂ်ာသည္ ထိုအိႏၵိယအလယ္ပိုင္းမွေျပးလာၿပီး SANGASSARATTHA သို႔ SANGASSANAGARA ယခုအေခၚ တေကာင္း၌ တိုင္းျပည္ထူေထာင္၍ မင္းလုပ္၏။

    (အညႊန္း U Pe Maung Tin and GH Luce မွန္နန္းရာဇ၀င္ (စာမ်က္ႏွာ ၂ )

    Prince Abhiyaza was lord of the Kapilavastu (ကပိလဝတ်) region of Kosala—the very birthplace of the historical Buddha three centuries later.Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.1925: 307–309.
    Hmannan Vol. 1 2003: 153–155)

    ကံရာဇာႀကီး ရခိုင္မင္းျဖစ္ျခင္း

    (Pe Maung Tin GH Luce မွန္နန္းရာဇ၀င္ စာမ်က္ႏွာ ၂)

    အဘိရာဂ်ာကြယ္လြန္ၿပီး ကံရာဂ်ာငယ္ နန္းတက္၍ သားႀကီး ကံရာဇာႀကီးသည္ ဧရာ၀တီျမစ္အတိုင္း စုန္ဆင္းရာ သာလာ၀တီျမစ္အတိုင္း ဆန္ဆက္၍ ကုလားေတာင္သို႔ ေရာက္႐ွိၿပီး RAJAGAHA အျဖစ္ ေ႐ွးေဟာင္း အာရကန္ (ရခိုင္)ကို အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ပါသည္။

    ကံရာဇာႀကီး၏သား MUDUCITTA မုဒုက်စ္တ

    ကံရာဇာႀကီး၏သား Muducitta သားသည္ မင္းျဖစ္လာသည္။ သူသည္ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕ကိုတည္ခဲ့ၿပီး ဒည၀တီကို စစ္ႏိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။

    (အထက္ပါ မွန္နန္းရာဇ၀င္ P-2 Line 22)

    ဘိနၶက  ရာဂ်ာ BHINNAKA RAJA

    ေျမာက္ဘက္မွ က်ဴးေက်ာ္လာေသာတ႐ုတ္တို႔က တိုက္ခိုက္၍ တေကာင္းၿမိဳ႕ကို ဖ်က္စီးသည္။ တေကာင္းမင္း ဘိနၶကရာဂ်ာ ေျပးဆင္းၿပီးေနာက္ ကြယ္လြန္၍ ေနာက္လိုက္မ်ား သံုးစုကြဲသြားသည္။

    ၄င္းတို႔မွ တစ္စုသည္ အေ႐ွ႕ဘက္၌ ႐ွမ္း (၁၉) ျပည္ တည္ေထာင္သည္။ (မွန္နန္း P-3 Line 4-7)

    အဘိရာဂ်ာ၏ေျမး (မုဒုက်စ္တ)

    တေကာင္းမွေျပးလာေသာ အျခားတစ္စုမွာ ဧရာ၀တီျမစ္အတိုင္းဆင္းလာၿပီး  Muducitta ႏွင့္ ၄င္း အိႏၵိယ သာကီ၀င္မင္းသမီး (ပ်ဴ ကမ္းယံ သက္ အုပ္စု ေခါင္းေဆာင္) တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းမိသြားသည္။ (မွန္နန္း P-2,3,6 မွ)

    နာဂစိန္ (အိႏၵိယသာကီ၀င္ မင္းသမီး)

    တေကာင္းေျပး တတိယအုပ္စုသည္ မာလီ (MALI)၌ သာကီ၀င္မ်ဳိး ဘုရင္မ နာဂစိန္ေအာက္ ခို၀င္ၾကသည္။ နာဂစိန္မွာ သာကီ၀င္ အိႏၵိယမင္း DHAJA RAJA၏ မိဘုရားျဖစ္ၿပီး စစ္႐ံႈး၍ ျမန္မာျပည္ဘက္ ခိုလံႈလာသူ ျဖစ္သည္။ လမ္း၌ သင္းတြဲ ‘THINTWE’ ၿမိဳ႕ကို တည္ေထာင္ၿပီး ပုဂံအထက္ပုိင္းကို ထူေထာင္သည္။  (မွန္နန္း P 3, 4 8 3 0)

    DAHNAVATA ကပ်ဴဘုရင္မ သံဘူလကို ဖမ္းသည္။ သို႔ေသာ္ နန္းခမ္း (NANKHAM- CHINA) ပ်ဴဘုရင္မက သံတြဲ- ေတာင္တန္း (၇)သြယ္ေန ကမ္းယံမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။ (မွန္နန္း P 6, 12 . 613)

    ဒြတၱေဘာင္

    သာကီ၀င္ အဘိရာဂ်ာ၏ အဆက္ ဒြတၱေဘာင္က သေရေခတၱရာကို ဘီစီ (၄၃၄)၌ ထူေထာင္သည္။ (မွန္နန္း P 7, 9, 13, 21, 23, 83, 88, 86 and 94)

    2. Aung-Thwin, Michael (1996). “Kingdom of Bagan”. In Gillian Cribbs. Myanmar Land of the Spirits. Guernsey: Co & Bear Productions. ISBN 0952766507.)

    မြန္တလိုင္း

    အညႊန္း

    (1) Mashe Yega, Muslims of Burma

    (2) HGE Hall History of South East Asia

    (3) “BURMA” DGE Hall Professor, University of Landon and Rangoon.

    ေတာင္ပိုင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ မဒရပ္ကမ္းေျခမွ TALINGANA တလင္းဂါးနား ျပည္နယ္မွ ေျပာင္းေရႊ႕လာေသာ တလိုင္းမ်ားသည္ တ႐ုတ္ျပည္မွ ဆင္းသက္လာေသာ မြန္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ (ANDRA) အႏၵရာ ႏွင့္ (ORISSA) အိုရစၥာ နယ္ခ်ဲ႕မ်ားကို တိုက္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

    ထို မြန္တလိုင္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လက္မႈပညာ (ပန္းဆယ္မ်ဳိး)၊ စာေပ၊ ပိဋကတ္သံုးပံုမွစ၍ ေခတ္သစ္ ယေန႔ ျမန္မာ့အေျခခံမ်ားကို ယူေဆာင္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ပဲခူးႏွင့္ သထံုၿမိဳ႕မ်ားကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။

    အေနာ္ရထာမင္းက မြန္ဘုရင္ မႏုဟာကို ေအဒီ (၁၀၇၅)၌ ေအာင္ႏိုင္ျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို အိႏိၵယ ျမန္မာဆက္ဆံေရး လမ္းစ ဖြင့္ေပးခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္သမွ်ကို သီဟိုဠ္ကၽြန္းႏွင့္ အျပန္အလွန္ ကူးလူးဆက္ဆံ ႏိုင္ေစခဲ့သည္။

    အရည္းႀကီး

    အထက္ပါ အခ်ိန္မတုိင္ခင္က အိႏိၵယမွ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္ ဇာတ္ကြဲ အရည္းႀကီးတို႔က ပုဂံကို မင္းမူထားခဲ့သည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ အိႏၵိယ၌ အရီးဟူေသာ ဂိုဏ္း၀င္မ်ား က်န္ရွိေနေသးသည္။

    အိႏိၵယ ဘဂၤါလီမင္းသား ပဋိကၡရား (ညႊန္း မွန္နန္း P 105-106)

    ကဋိကၡရားမင္းသားႏွင့္ က်န္စစ္မင္း သမီး ေရႊအိမ္စည္တို႔၏ အခ်စ္ဇာတ္လမ္းကို အမ်ားသိၾကၿပီး ျဖစ္၏။ ျမန္မာျပည္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚအရပ္၌ အိႏိၵယအႏြယ္ ႏိုင္ငံ(၃)ခု ရွိခဲ့ၿပီး တစ္ခုမွာ ပဋိကၡရားႏိုင္ငံျဖစ္သည္။

    အိႏိၵယႏွင့္ အာရကန္

    (ညႊန္း AP PHAYRE, HISTORY OF BURMA LONDON, 1883. Pg 293-304)

    အာရကန္ (ရခိုင္) ေရွးမွတ္တမ္းမ်ားအရ ပထမႏိုင္ငံကို ဘီစီ(၂၆၆၆)ကပင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

    ေ၀သာလီကို ဟိႏၵဴ ခ်ႏၵရာ တို႔က တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

    ေျမာက္ပိုင္း ရခိုင္ကို ဟိႏၵဴနန္းဆက္မ်ားက ရွစ္ရာစု မတိုင္မီထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။

    ေအဒီ (၇၈၈)၌ ခ်ႏၵရာ နန္းဆက္က ေ၀သာလီကို တည္ေထာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲံ့သည္။ ကုန္သြယ္ေရး ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ၿပီး သေဘၤာတစ္ေထာင္ခန္႔ ေန႔စဥ္ဆိုက္ကပ္ခဲ့သည္။

    သို႔ေသာ္ ခ်ႏၵရာဘုရင္မ်ားမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္တေကာင္းထိ ေျမပိုင္ဆိုင္သည္။ အိႏၵိယ ဟိႏၵဴတို႔၏ ဘဂၤါလီႏိုင္ငံ၏ တစ္စိပ္တစ္ေဒသျဖစ္သည္။

    (ညႊန္း MS COLLIS, Ankaui place in the Civilization of Bay of Bengal, Journal of Burma Research Society, 50th anniversary Publication No 2. Rgn 1960, Pg 486)

    ေ၀သာလီ

    ေ၀သာလီမွာ အိႏၵိယအမည္ VAISALI ျဖစ္ၿပီး အိႏိၵယႏိုင္ငံႏွင့္ နီးကပ္စြာ  ဆက္သြယ္မႈ ရွိခဲ့သည္။ ဘုရင္ (၁၃)ပါးက ႏွစ္ေပါင္း (၂၃၀) အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။

    ဒုတိယေျမာက္ မင္းဆက္ကို ဘုရင္ SRI DHAMA VIJAYA ေခၚ သာကီ၀င္ အိႏိၵယသား အစစ္က AD ႐ွစ္ရာစုုတြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ သူ၏ ေျမးေတာ္သူက ပ်ဴသေရေခတၱရာမင္း၏ သမီးေတာ္ႏွင့္ လက္ဆက္ခဲ့သည္။

    (ညႊန္း BURMA DGE HALL Prof of London & History Dpt. Rgn, 3rd Edit 1960 Pg 8-9)

    ေ၀သာလီရွိ .ဟိႏၵဴ႐ုပ္တုမ်ားႏွင့္ ေက်ာက္စာမ်ား

    ေ၀သာလီၿမိဳ႕ပ်က္၌ ဟိႏၵဴ႐ုပ္တုမ်ားႏွင့္ ဟိႏၵဴေက်ာက္စာမ်ား ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ ထိုေအဒီရွစ္ရာစု၌ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားေနေသာ္လည္း ဟိႏၵဴႏွင့္ ျဗဟၼာ အယူအဆမ်ား ယွဥ္တြဲထြန္းကားေနသည္ဟု ယံုၾကည္ရပါသည္။

    စစ္တေကာင္း (သို႔မဟုတ္) စစ္ေတြကုန္

    အာရကန္ဘုရင္ စူလတိုင္ ခ်ႏၵရာ (AD 951-957)က စစ္တေကာင္းကို (AD 953)တြင္ အာရဗ္အႀကီးအကဲ (THURATAN)ထံမွ တိုက္ခိုက္ သိမ္းယူခဲ့သည္။ စစ္ေအာင္ႏိုင္မႈ အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာက္စာ စိုက္ထူခဲ့ၿပီး ျမန္မာစာျဖင့္ စစ္ေတြကုန္ဟု မွတ္ေက်ာက္တင္ခဲ့သည္။ ၎ေက်ာက္စာအရ ကာေရႊ႕ေက်ာ္ၿပီး  ယခု စစ္တေကာင္းျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ (ညႊန္း AP PHAYRE Pg 36)

    အာရကန္လက္ေအာက္ေရာက္ စစ္တေကာင္း

    စစ္တေကာင္းမွာ လက္ေျပာင္းလက္လႊဲမ်ား ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိေသာ္လည္း (AD 1580) မွ (AD 1666)ထိ ႏွစ္တစ္ရာမွ် အာရကန္ရခိုင္ဘုရင္မ်ား၏လက္သို႔ က်ဆင္း႐ွိေနခဲ့သည္။ ရခိုင္မ်ားက ေျမာက္ျမားစြာေသာ ဘဂၤ ါလီမ်ား ကို ဖမ္းဆီးၿပီး လယ္ကၽြန္မ်ားအျဖစ္ အသံုးခ်ခဲ့ၾကသည္။

    ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား (သို႔) မားဂ္ (MAGH)

    ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာမ်ားမွာ မာဂဓ (Maghada) ၏ နယ္သား အိႏၵိယ အာရိယန္လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ၄င္းတို႔မွာ အိႏၵိယမြန္ဂိုမ်ားႏွင့္ တိဘက္ျမန္မာတို႔ ေရာေႏွာေနေသာလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

    ( HG Hall History of South East Asia)

    အာရကန္ ရခိုင္ မာဂမ်ားသည္ ေပၚတူဂီ ပင္လယ္ဓားျပမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း၍ ေအဒီ ၁၆ ရာစုႏွင့္ ၁၇ ရာစုအတြင္း၌ ဘဂၤလားႏိုင္ငံအေ႐ွ႕ႏွင့္ ေတာင္ပိုင္းျမစ္ေက်ာတစ္ေလွ်ာက္ လွည့္လည္ၿပီး ဓားျပတိုက္ျခင္းျပဳခဲ့ၾကသည္။

    အေသးစိတ္အခ်က္မ်ားသိလိုပါက J.N. SARKAR: THE FERINGHI PIRATES of CHATGAON; Journal of the Asiatic Society of Bengal Vol. 111, 1907 page 419 to 525 ႏွင့္ F BEMIER; Travels in the Mughal Empire Delhi 968 P-175)

    ကုလားတန္ျမစ္ႏွင့္ နာဖ္ျမစ္ကမ္းလယ္ယာမ်ား၌ လယ္ကူလီကၽြန္အလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္ ေစခိုင္းၾကရာ ရခိုင္ျပည္လူဦးေရ၏ ၁၅%ပင္ ျဖစ္လာသည္။

    (AP Phayre, Account of Arakan, Journal of the Asiatic Society of Bengal Volume X, 184; P 681)

    ျမန္မာမ်ား အာရကန္ (ရခိုင္) သို႔ ၀င္ေရာက္အေျခခ်ျခင္း

    ျမန္မာမ်ားသည္ ေအဒီ ၁၀ ရာစုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွသာ ရခိုင္သို႔ ၀င္ေရာက္အေျခခ်လာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ေ႐ွးမင္းဆက္မ်ားမွာ အိႏၵိယအႏြယ္ သာကီ၀င္မင္းမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၿပီး လူထုအမ်ားစုမွာ ဘဂၤလီ (ဘဂၤါလီ) မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သမိုင္း၀င္ ရခိုင္ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားမွာ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း၊ စစ္ေတြအနီးပတ္၀န္းက်င္၌သာ ႐ွိၾကသည္။

    (ညႊန္း DGE HALL History of South East Asia, New York 1968 P-359)

    အာရပ္မြတ္စလင္မ္မ်ား ရခိုင္ေဒသသို႔ေရာက္႐ွိလာျခင္း

    အာရပ္မြတ္စလင္မ္မ်ားသည္ ကုန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈျဖင့္ ေအဒီ႐ွစ္ရာဘီစုက စတင္ေရာက္႐ွိခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍  ရခိုင္ျပည္ အာရကန္သို႔ အစၥလာမ္ဘာသာ စတင္ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က အာရပ္မ်ားသည္ အေ႐ွ႕တိုင္း ေရေၾကာင္းသြားလာေရးကို လံုး၀နီးပါး ႀကီးစိုးထားႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

    (ညႊန္း Muhamal Abdur Rahman, Social and Cultural history of Bengal, Volume 1 Karachi 1963 P-37)

    ေဒါက္တာမိုဟမၼဒ္ ENAMUL HAQUE က ရခိုင္ရာဇ၀င္ကို ကိုးကား၍ အာရပ္မ်ားသည္ ေအဒီ ၁၀ ရာစု၌ MEGHNA ျမစ္၀မွ အေ႐ွ႕ဖက္တြင္ နတ္ျမစ္ေျမာက္ပိုင္းအထိ အေျခခ်ေနထိုင္လာၾက၏ ဟုဆိုသည္။

    (အညႊန္း DR MUHAMAD ENAMUL HAQUE, Purba Pakistane Islam, Dhaka 1948. P 16-17 ႏွင့္ ENAMUL HAQUE and SHAHITYA BISHARAD, Arakan RAJSHASHAJ Bangla Shahitya, Calcutta 1935. P 3)

    ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳရင္း မြတ္စလင္လူဦးေရ တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာရခုိင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးမွလြဲ၍ ဆင္တူၾကၿပီး ျမန္မာလိုေရး၍ ႐ိုးရာစကားကို ေျပာၾကသည္။

    (အညႊန္း DGE HALL Studies in Dutch Relations with Arakan, Journal of Burmese Research Society vol.  xxxi 1936. Pg 6 and Mr. R.B Smart Burma Gazetteer, Akyab District vol A Rangoon 1957)

    ႐ုရွားကုန္သည္ ATHANASIUS NITIKIN က ေအဒီ (၁၄၇၀)ခုႏွစ္တြင္ မြတ္စလင္မ္ ဆူဖီမ်ားစြာ ပဲခူး၌ ရွိခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ပါသည္။

    (ညႊန္း G E HERVAY History of Burma, London 1925. P 121)

    ရမ္းၿဗဲကၽြန္းသို႔ မြတ္စလင္မ္မ်ား သေဘာၤပ်က္ၿပီး ေရာက္လာျခင္း

    အာရကန္ ရခိုင္ဘုရင္မ်ား ရာဇ၀င္၌ MAHAT-Y-ING CHANDAYAT (AD 780-810) မင္းလက္ထက္တြင္ ႏိုင္ငံျခား သေဘၤာေျမာက္မ်ားစြာ ပ်က္စီးၿပီး ရမ္းၿဗဲကၽြန္းေပၚ ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ပါသည္။ ဘုရင္က ရခိုင္ရြာမ်ား၌ ေနရာခ်ထားေပးခဲ့ေၾကာင္း ပါရွိ၏။

    (ညႊန္း A.P PHAYRE Journal of Asiatic Society of Bengal, Vol. XII, Part I 1844. P.36)

    နရမိကၡလ (သို႔) စူလိုင္မန္ရွား (1404-1434)

    နရမိကၡလကို အေၾကာင္းျပဳ၍ မြတ္စလင္မ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြါးေရးကို ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္ခဲ့သည္။

    နရမိကၡလမွာ အင္း၀ကို စစ္႐ႈံး၍ မြတ္စလင္မ္ မဂိုအင္ပါယာေအာက္သို႔ ၀င္ေရာက္ခိုလႈံခဲ့ရသည္။ မြတ္စလင္မ္စစ္သည္ တစ္သိန္းေက်ာ္၏ အကူအညီျဖင့္ ထီးနန္းျပန္လည္ သိမ္းပိုက္ရရွိခဲ့ၿပီး ေျမာက္ဦးမင္းဘက္အျဖစ္ ၿမိဳ႕ေဟာင္း၌ စူလိုင္မန္ရွားဟူေသာဘြဲ႕ျဖင့္ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ (ညြန္း မိုေရွးေရဂါ P. 18)

    GAUR ဘဂၤလီစူလ္တန္ႏိုင္ငံ၏ စူလ္တန္အဟမတ္ရွားက စစ္ေျပးရခိုင္ဘုရင္ကို ခိုလႈံခြင့္ေပးခဲ့သည္။ အဟမတ္ရွား၏ စစ္တပ္၌ အရာရွိအျဖစ္ အမႈထမ္းခြင့္ေပးခဲ့သည္။ စူလ္တန္၏ စစ္ပြဲမ်ားတြင္  စစ္ေျပးရခိုင္ဘုရင္ပါ၀င္တိုက္ခိုက္ေပးခဲ့သည္။

    (၁၄၃၀)ခုႏွစ္တြင္ အဟမတ္ရွားကို ဆက္ခံသူ Nadia Shah က နရမိကၡလ၏ စစ္ေရးအကူအညီေတာင္းမႈကို လက္ခံၿပီး သူ၏ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ၀လီခန္ VELI KHAN ၏ စစ္တပ္ကို နရမိကၡလအား ကူညီရန္ ထည့္ေပးလိုက္သည္။ ၀လီခန္ သစၥာေဖာက္သြားသျဖင့္ Nadia Shah ၏ အျခား စစ္တပ္တစ္ခု အကူအညီျဖင့္ ရခိုင္ကို ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။

    နရမိကၡလက မြတ္စလင္မ္ စစ္သားမ်ားကို ၿမိဳ႕ေဟာင္းအနီး၌ ေနရာခ်ထားေပးသည္။ သူတို႔က SANDIKHAN ဗလီကိုတည္၍ ၀တ္ျပဳရာ ယေန႔အထင္ကရ ရွိေနေသးသည္။

    ထို႔ေၾကာင့္ မြတ္စလင္မ္မ်ားမွာ (၁၄၃၀)ကစတင္၍ အေျခက်ေနထိုင္ခဲ့ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ ေရေၾကာင္း၊ ကုန္းေၾကာင္း ဆက္သြယ္မႈႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ရာဇ၀င္တြင္ ထင္ရွား၏။

    (အညႊန္း R.C MAJUMDAR, Hindu Colonies in Far East. Calcutta 1944. Pg 202-205-206)

    ရခုိင္ဘုရင္ဒဂၤါးမ်ားေပၚ၌ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးစာမ်ား ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပထားျခင္း

    ေအဒီ(၁၄၃၀)မွစ၍ ရခိုင္နန္းဆက္မွာ ဘဂၤါလီလက္ေအာက္ခံမ်ားျဖစ္သြားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ဘုရင္မ်ားမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း မြတ္စလင္မ္ဘြဲ႕အမည္မ်ား ခံယူထားၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာသက္၀င္မႈ၌ အေရးပါဆံုးေသာ ခံ၀န္ကတိျပဳခ်က္ျဖစ္သည့္ “အလႅာဟ္ဘုရားသခင္ တစ္ပါးတည္းသာ ရွိေတာ္မူ၍ မုဟမၼဒ္သခင္သည္ ဘုရားသခင္၏ တမန္ေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း” စာတမ္းကို ဒဂၤါးမ်ားေပၚ၌ ခတ္ႏွိပ္ေဖာ္ျပထားသည္။

    (ညြန္း M.ROBINSON AND L.A SHAW, The Coins and Bank Notes of Burma, England 1980. Pg-44)

    (GE HARVEY P-140)

    အထက္ပါ မြတ္စလင္မ္ဘြဲ႕အမည္ကို ယူ၍ အစၥလာမ္ကို သက္၀င္မႈ ၀န္ခံခ်က္ ဒဂၤါးသြန္းလုပ္ျခင္းအမႈကို ရခိုင္ဘုရင္မ်ားက (၁၇)ရာစု တစ္၀က္ခန္႔အထိ စဥ္ဆက္မျပတ္ က်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္။

    ရခိုင္နန္းတြင္း၀န္ထမ္း မြတ္စလင္မ္မ်ား

    သီရိသုဒၶမ (THIRITHUDAMMA) (1622-1638)၌ မင္းတိုင္ပင္ ဆရာ၀န္တစ္ဦးရွိခဲ့သည္။

    (ညႊန္း ေပၚတူဂီခရီးသြား Augustine ဘုန္းႀကီး Sebastain MANRIQUE အာရကန္၌ 1629-1637 မွတ္တမ္း)

    သူက အေရးပါေသာ နန္းတြင္းမြတ္စလင္မ္ အမႈထမ္းမ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္မ္ ကုန္သည္မ်ားသာမက မြတ္စလင္မ္အက်ဥ္းသားမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ အက်ဥ္းသားမ်ားမွာ ဘဂၤလားမွ ကၽြန္အျဖစ္ခိုင္းရန္ ဖမ္းလာသူမ်ား ျဖစ္သည္။ သူက ထိုမြတ္စလင္မ္မ်ားကို ခရစ္ယာန္ဘာသာသို႔ သြတ္သြင္းရန္ ႀကိဳးစားရာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါ။

    MANRIQUE က ဘုရင္နန္းတက္ပြဲ၌ မြတ္စလင္မ္တပ္ဖြဲ႕မ်ား အေရးပါစြာ ပါ၀င္မႈကို မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ရဂ်္ပုတီးမွ ျမင္းတပ္ဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕က နန္းတက္ပြဲကို ဖြင့္ေပးခဲ့သည္။

    ၎ျမင္းတပ္ေနာက္မွ သင္းကြပ္ ဓားကိုင္တပ္ဖြဲ႔ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ ထိုမြတ္စလင္မ္တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာ ကတီပါအစိမ္းေပၚ၌ ေငြျပားခတ္၀တ္စံု ၀တ္ၿပီး အာေရဗ်မွ ျမင္းျဖဴအေကာင္းစားမ်ားကို စီးနင္းခဲ့ေၾကာင္း ကိုယ္ေတြ႕ေရးခဲ့သည္။

    ျမင္းသည္ေတာ္ (၆၀၀)ပါရွိၿပီး မဂိုရ္စစ္သားမ်ားမွာ ပိုးသား၀တ္စံု အစိမ္းမ်ားကို ၀တ္ထားၾကသည့္ ေလးသည္ေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

    မြတ္စလင္မ်ားသာမက ေပၚတူဂီမ်ား၊ ခရိယံဂ်ပန္ေၾကးစားစစ္သားမ်ား ပါ၀င္စစ္ေရးျပခဲ့သည္။ ထိုသူတို႔ကို ဘုရင္ ဘိသိတ္ခံေသာ ဘုရားအတြင္းသို႔မူ ၀င္ခြင့္မျပဳခဲ့ေခ်။

    (ညႊန္း မိုရွိေရဂါ P-21)

     

    ေဆာင္းပါးရွင္ စန္းဦးေအာင္မွ M-Media သို႔ေပးပို႔လာေသာ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။ ေဆာင္းပါးတြင္ပါရိွသည့္ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ႕ စုစည္းတင္ျပမႈျဖစ္ပါသည္။