News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

  • “ဖုန္း Bill ျဖတ္ခံေနရသည့္ ကိစၥ တာဝန္ရွိသူမ်ားေျဖရွင္းေပးၾကပါ”

    “ဖုန္း Bill ျဖတ္ခံေနရသည့္ ကိစၥ တာဝန္ရွိသူမ်ားေျဖရွင္းေပးၾကပါ”

    ယေန႔သည္ သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာေခတ္ (Information Technology) ျဖစ္သည္။ လူဦးေရသန္းေပါင္း ၇၀၀၀ေက်ာ္ ေနထိုင္ေနၾကေသာ ကမာၻႀကီးသည္ အင္တာနက္ သတင္း အခ်က္အလက္နည္းပညာမ်ားေၾကာင့္ပင္ “ရြာပံုစံ” ျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ရြာ၏ သေဘာကား ဟုတ္တာလုပ္ရင္လည္း ေက်ာ္ေစာသည္။ မဟုတ္တာလုပ္ရင္ေပၚသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကို စတင္သံုးစဲြခြင့္ျပဳစဥ္တြင္ ျပည္သူလူထုအားအင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈကို လံုးဝ မေပးခဲ့ေပ။ ၂၀၁၁ခု၊စက္တင္ဘာလမွစ၍ အမ်ားျပည္သူလူထုအား အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈ႕ကို ရယူလိုလွ်င္ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးသို႔ ေငြ ၁၀၀၀၀က်ပ္ ေပးသြင္းမွ သာ ထိုဝန္ေဆာင္မႈ႕ကို သံုးစြဲခြင့္ရပါသည္။

    သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Telenor Myanmar ဆက္သြယ္ေရးကုပၼဏီႏွင့္ ကာတာႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Ooreedoo Myanmar ဆက္သြယ္ေရးကုပၼဏီတို႔ကို ၁၅ႏွစ္တာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ လိုင္စင္တရားဝင္ခ်ေပးခဲ့ပါ သည္။ ထိုျပည္ပအေျခစိုက္ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံလိုပါက ေနာက္ထပ္ (၁၀ ႏွစ္) အတြက္ သက္တမ္းတိုး ေလ်ာက္ထားႏိုင္ပါသည္။

    လက္ရွိျမန္မာႏို္င္ငံ၏ လူဦးေရ ၅၁.၄၉ သန္းေက်ာ္အား ဝန္ေဆာင္မႈျပဳေနေသာ ဆက္သြယ္ ေရးကုပၼဏီႀကီး (၃)ခု ရွိေနပါသည္။ ယင္းတို႔မွာ (၁) MPT (Myanmar Posts And Telecommunication) (၂) Telenor Myanmar ( Norwegian Telenor Group) (၃) Ooredoo Myanmar တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းပိုင္ (ယခင္ဦးပိုင္စီးပြားေရး) (Myanmar Economic Coporation (MEC)) ကလည္း MECTel အေနနဲ႔ CDMA Network ဝန္ေဆာင္မႈ႕ကို ေပးေေနပါသည္။ Viet tel ကလည္း တတိယေျမာက္၊ ျပည္ပဆက္သြယ္ေရး၊ ကုပၼဏီအေနျဖင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ႕ေပးရန္ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီဟု သိရသည္။

    လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ MPT သံုးစြဲသည့္ မွတ္ပံုတင္ထားသူဦးေရမွာ ၂၃.၁၈သန္း ေက်ာ္ရွိသည္။ Telenor သံုးစြဲသူ မွတ္ပံုတင္ထားသူေပါင္း ၁၈. ၈သန္းေက်ာ္ရွိသည္။ ေအာ္ရီဒူး (Ooredoo) မွတ္ပံုတင္၍ သံုးစြဲေနသူေပါင္းမွာ ၈.၁၁ သန္းေက်ာ္ရွိေလသည္။ အထက္ပါ ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မႈ႕မ်ားအတြက္ ဖုန္းဘစ္လ္ျဖည့္ရာတြင္ E-load ပံုစံျဖင့္လည္းေကာင္း၊ OK software ဝန္ေဆာင္မႈ႔ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ True money ပံုစံျဖင့္လည္းေကာင္း၊ wave money ပံုစံျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Top-up ေငြျဖည့္ကတ္ ၁၀၀၀က်ပ္တန္၊ ၃၀၀၀က်ပ္တန္၊ ၅၀၀၀က်ပ္တန္၊ ၁၀၀၀၀က်ပ္တန္မ်ား ဝယ္၍လည္းေကာင္း ဖုန္းBill မ်ားကို ေငြျဖည့္ႏိုင္ေပသည္။

    လူသိအမ်ားဆံုး ဆက္သြယ္ေရးကုပၼဏီႀကီး (၃)ခုသည္ E- load ျဖင့္ ဖုန္းေဘစ္လ္မည္မွ် ထည့္လွ်င္ အပိုဆုေၾကး Bonus အေနျဖင့္ Facebook, Viber,Youtube,Line စသည့္ လူမႈ႕ေရး ကြန္ရက္မ်ားသံုးစြဲခြင့္ကို ရက္အပိုင္းအျခား အကန္႔အသတ္ တစ္ခုေပး၍လည္းေကာင္း ကြန္ရက္တူ ဆက္သြယ္ေရးကုပၼဏီအခ်င္းခ်င္း စာတိုပို႔ျခင္း၊ Phone Bill အပိုသံုးစြဲခြင့္မ်ားေပးျခင္း၊ အင္တာနက္ ေဒတာ အပို 50MB ၊100 MB မ်ားေပးကာ ဖုန္းသံုးစြဲသူမ်ားကို မက္လံုးမ်ားေပး၍ အၿပိဳင္အဆိုင္ ဖုန္းသံုးစြဲသူမ်ားထံ Message မ်ားပို႔ကာ ေၾကာ္ျငာလ်က္ရွိပါသည္။

    အက်ိုဳးရလာဒ္မ်ားအေနနဲ႔ On-line ျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျပဳေနသူမ်ား၊ ပညာရွာေန သူမ်ား၊ လူမႈေရးလုပ္ေဆာင္ေနသူမ်ား၊ ဗဟုသုတ ရွာမွီးေနသူမ်ား၊ ရုပ္ရွင္ဂီတျဖင့္ အပမ္းေျဖေန သူမ်ားအတြက္ အေျခအေန အတိုင္းအတာ တစ္ခုထိ ခရီးေရာက္လ်က္ရွိေနပါသည္။

    ဆိုးက်ိဳးရလာဒ္မ်ားကို လက္လွမ္းမီွသေလာက္ တင္ျပရလွ်င္ စာေရးသူေနထိုင္သည့္ မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ မိမိတို႔၏မွတ္ပံုတင္ (သို႔) ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္ (သို႔) ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ စသည့္ အေထာက္အထားမ်ား တစ္ခုမွ်မျပပဲ၊ မေပးပဲ၊ MPT၊ Ooredoo၊ Telenor ႏွင့္ MEC sim card အေျမာက္အမ်ားကို ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဆင္းကတ္တစ္ကတ္လွ်င္ ၁၀၀၀က်ပ္မွ စ၍ ေငြ ၅၀၀၀၀ က်ပ္အထိ နံပါတ္လွလွ်င္ လွသေလာက္ ေစ်းႀကီးေပး၍ Online မွ လည္းေကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ လူစည္ကားရာေနရာမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ လမ္းေဘးေစ်းသည္မ်ားထံမွ ဝယ္ယူရရွိႏိုင္ပါသည္။ ထိုေရာင္းခ်သည့္ ဆင္းကတ္မ်ားကို မွတ္ပံုတင္ၿပီးေၾကာင္း အာမခံ၍ ေရာင္း ေနရာ စာေရးသူသည္လည္း MPT ဆင္းကတ္တစ္ကတ္ႏွင့္ Telenor ဆင္းကတ္ တစ္ကတ္ကို ဝယ္၍ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္း ရွိ၊မရွိ MPT code *601# call ကိုေခၚ၍လည္းေကာင္း၊ Telenor code *979*3*3# call ကိုေခၚ၍ စစ္ေဆးၾကည့္ရာ ထိုဆင္းကတ္နွစ္ခုလံုးမွာ မွတ္ပံုတင္ထားၿပီးျဖစ္ ေၾကာင္း Message တြင္ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရေသာအခါ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ခဲ့ရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ရာဇဝတ္မႈ၊ ဒုစရိုက္မႈတစ္ခုခုကို က်ဴးလြန္ခဲ့သူမ်ားရွိလွ်င္ ထိုဆင္းကတ္မွတ္ပံု တင္ထားသူမ်ားကို ေျခရာခံ၍ အမႈမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည့္ အေထာက္အထားမ်ားကို အေနာက္ႏိုုင္ ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူတို႔ႏိုင္ငံတြင္ မိုဘိုင္းဆင္းကတ္ မ်ားကို ထိုကဲ့သို႔ လက္လြတ္စပယ္ အေထာက္အထားမဲ့ ဝယ္၍ရေနျခင္းသည္ လံုျခံဳေရး စည္းတစ္ခု ေပါက္ေနသည္ဟု စာေရးသူခံစားမိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္သို႔ သြား ေနသည့္ အမိ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး၏ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ထိခိုက္ေအာင္ ထိုလမ္းေဘးဆင္းကတ္မ်ား သံုးကာ လူမႈ႔ေရးကါန္ရက္ Facebook ေပၚတြင္ ေကာလဟာလမ်ား ထုတ္လြင့္ျခင္း၊ လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရး၊ အဓိကရုဏ္းမ်ား ျဖစ္ေအာင္ အမုန္းတရားမ်ား ျဖန္႔ရာတြင္လည္းေကာင္း အသံုးခ်လာဖြယ္ရွိသည္ကို ေမွ်ာ္ေတြးမိ၍ စိတ္ေလးခဲ့ ရပါသည္။

    ေနာက္ထပ္ ကိုယ္ေတြ႔ဆိုးက်ိဳး ရလာဒ္တစ္ခုကိုလည္း တင္ျပခ်င္ပါသည္။ လူမႈ႔ေရးကြန္ရက္ ႏွင့္ အရပ္ထဲတြင္ လူေျပာမ်ားေနသည့္ Telenor ဖုန္းေဘလ္ ျဖတ္ေတာက္ေနသည့္ ကိစၥျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူသည္ ရန္ကုန္စက္မႈ႔တကၠသိုလ္မွ အင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႔တစ္ခု ရရွိထားသည့္ အျပင္ ယေန႔ ေရပန္းစားေနသည့္ အင္တာနက္ နည္းပညာကိုလည္း အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ ေလ့လာထားပါသည္။ ၂၀၁၇ခု ၾသဂုတ္လ ၁၀ရက္ေန႔က Handset အလြတ္တစ္ခုထဲရွိ တယ္လီေနာဆင္းကတ္ ဖုန္းေဘလ္ေလ်ာ့နည္းေနသျဖင့္ Top-Up ေငြျဖည့္ကတ္ ၁၀၀၀ က်ပ္တန္ ဝယ္ယူခဲ့ၿပီး ေငြျဖည့္ခဲ့ပါသည္။ Facebook ကို ၅ မိနစ္ခန္႔သံုးခဲ့ပါသည္။ Download မလုပ္ခဲ့ပါ။ Auto download မ်ားလည္း မလုပ္ထားခဲ့ပါ။ ကုတ္နံပါတ္ *124#call ျဖင့္ လက္က်န္ေငြကို စစ္ေဆးၾကည့္ခဲ့ေသာအခါ ၁၂၇က်ပ္သာ က်န္ေတာ့သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ မေက်နပ္သျဖင့္ ေနာက္ထပ္ တယ္လီေနာ ဆင္းကတ္တစ္ခုကိုယူ၍ လက္က်န္ေငြကို ပထမစစ္ေဆးၿပီး Top-Up ေငြ ၁၀၀၀က်ပ္ကို ထပ္ထည့္ပါသည္။ ကံဆိုးေနလို႔လားေတာ့ မသိပါ။ ဒုတိယ sim card ျဖင့္ စကၠန္႔ ၃၀ စာ ဖုန္းေခၚခဲ့ၿပီး ေငြစစ္ၾကည့္ခဲ့ေသာအခါ ေငြ ၈၅၀က်ပ္ ပါသြားျပန္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္စာေရးသူ သည္ ေဒါသအေတာ္အတန္ ထြက္သြားမိခဲ့သည္။ ဖုန္းကြန္ရက္စနစ္ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ေနသည့္ ကြန္ျပဴတာ စက္မ်ား၏ ဖုန္းေဆာ့ဝဲမ်ားေၾကာင့္ အခုလို ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ရေၾကာင္း ျပင္ပတြင္ ၾကား ေနရေသာ္လည္း တကယ့္လက္ေတြ႔တြင္ တစ္ေန႔လုပ္၊တစ္ေန႔စား အေျခခံလူတန္းစားမ်ား၏ ေငြမ်ား အလဟသ ဖုန္းဘစ္လ္ ျဖတ္ေတာက္မႈ႔ထဲ ပါေနျခင္းသည္ “တစ္ရက္၊တစ္ပါတ္၊တစ္လ” မဟုတ္ေတာ့ဘဲ လေပါင္းအေတာ္ၾကာေနၿပီ ျဖစ္သျဖင့္ လက္ရွိအစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ထိုျပႆနာကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ “call centre” တစ္ခု အျမန္ဆံုးျပဳလုပ္ၿပီး စာေရးသူ အပါအဝင္ ဖုန္းေဘလ္ ျဖတ္ေတာက္ခံရသည့္ ျပည္သူလူထု၏အသံ (People’s voice) မ်ားကို စစ္တမ္းေကာက္နားေထာင္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းသင့္သည္ဟု စာေရးသူထင္ ျမင္မိပါသည္။ စာေရးသူအေနျဖင့္လည္း ကိုယ္သံုးစြဲသည့္ မိုဘိုင္းဖုန္း တယ္လီေနာဆင္းကတ္ႏွင့္ တယ္လီေနာ ၁၀၀၀က်ပ္တန္ Top- Up ေငြျဖည့္ကတ္ကို ယခုတိုင္ အေထာက္အထားတစ္ရပ္ အေနျဖင့္ သိမ္းဆည္းထားပါသည္။ လိုအပ္လွ်င္ သက္ေသျပႏိုင္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း စာေရးသူအား “ဆရာတယ္လီေနာမွ ေငြေခ်းထားလွ်င္ အခုလိုျဖတ္သည္” ဟု ေျပာပါသည္။ စာေရး သူအေနျဖင့္ မည္သည့္ operator ဆီကမွ် ဖုန္းဘစ္လ္ေငြေခ်းျခင္းမရွိခဲ့ဖူးပါ။ “ဆြမ္း ဆန္ထဲ ၾကြက္ ေခ်း ေရာသလို” ဆင္းကတ္တစ္ခုကို ႀကိဳက္သလိုသံုးၿပီး ထိုဆင္းကတ္ကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ မစြန္႔ပစ္မွီ ဖုန္းေအာ္ပေရတာ တစ္ခုဆီမွ ေငြေခ်းကာ ေငြကုန္ေအာင္သံုးစြဲၿပီး ဖုန္းဆင္းကတ္ အစေဖ်ာက္ပစ္သူ မ႐ုိးသားသည့္ လူတစ္စုေၾကာင့္ေသာ္လည္း၊ promotion ေတြ၊ bonus ေတြ၊ အၿပိဳင္အဆုိင္ေပးခဲ့ၿပီး တြက္ေခ်ကုိက္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ‘ငါးၾကင္းဆီႏွင့္ ငါးၾကင္းေၾကာ္၊ ေခါင္းပံုျဖတ္၊ အျမတ္ထုတ္သည့္၊ ႐ုိးသားပြင့္လင္းမႈမရွိသည့္ လုပ္ရပ္မ်ိဳး’ ကုိ Telenor အပါအ၀င္ လက္ရွိ ဆက္သြယ္ေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ျပဳေနသည့္ ေအာ္ပေရတာမ်ားကုိ လႊတ္ေတာ္မွ ဥေပဒတစ္ခု အျမန္ဆံုးေရးဆြဲၿပီး ျပည္သူလူထု၏ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာေနမႈမ်ားကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္ပါေၾကာင္း ေလးေလးနက္နက္ တုိက္တြန္း အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။

    ေလးစားလ်က္
    ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း (ရန္ကုန္ စက္မ႔ႈတကၠသုိလ္ R.I.T)

  • စကား၀ွက္ေဖာ္နည္း – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၅၃)

    စကား၀ွက္ေဖာ္နည္း – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၅၃)

    ၾသဂုတ္ ၁၈၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    ရာဇာ တင္ဆက္သည္

    (အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)

    – အီလက္ထေရာနစ္အေျချပဳပဲျဖစ္ျဖစ္ စကၠဴအေျချပဳပဲျဖစ္ျဖစ္ သတင္းအခ်က္အလက္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မႈဟာ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုပါ။ ကုိယ့္ရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ မလုိသူေတြလက္ထဲ ေရာက္မသြားေအာင္လုိ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ ပံုဖ်က္ထားရၿပီး၊ လက္ခံမယ့္သူက ဒီနည္းလမ္းကို သိမွသာ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီလုိ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ပံုဖ်က္ေပးပုိ႔မႈ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလာတာ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းမွာျဖစ္ၿပီး ဂ်ာမန္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ ေရဒီယုိကေန မထုတ္လႊင့္ခင္ Enigma လုိ႔ေခၚတဲ့ လက္ႏွိပ္စက္လုိစက္တစ္ခုနဲ႔ ပံုဖ်က္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ပံုဖ်က္ထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ Cipher Bureau က ပုိလန္ စကား၀ွက္ေဖာ္သူေတြနဲ႔ Bletchley Park က ၿဗိတိန္စကား၀ွက္ေဖာ္သူေတြဟာ ျပန္ျဖည္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    ၂၀ ရာစုမွာ ဒီ ၀ွက္စာျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းခဲ့ရသူေတြဟာ ၉ ရာစု ဘဂၢဒတ္ၿမိဳ႕က မြတ္စလင္စြယ္စံုရပညာရွင္ႀကီး အလ္-ကင္ဒီ (Al-Kindi) ပထမဆံုးခ်ျပခဲ့တဲ့ စကား၀ွက္ေဖာ္နည္းပညာကုိ လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ေဆာင္လာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အလ္-ကင္ဒီတုိ႔ ေခတ္ကာလက စာပုိ႔ရာမွာ ငွက္ေတြကုိ အသံုးျပဳရတာေၾကာင့္ ေရးမယ့္စာဟာ ေပါ့ပါးဖုိလုိအပ္ၿပီး၊ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို စကား၀ွက္ေတြနဲ႔ ေပးပုိ႔ၾကပါတယ္။ ‘၀ွက္စာမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္နည္းဆုိင္ရာက်မ္း’ (Manuscript on Deciphering Cryptographic Messages) စာအုပ္နဲ႔ အလ္-ကင္ဒီဟာ စကား၀ွက္ေရးနည္း ပညာရပ္ကုိ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့ပါတယ္။ သာမန္စကားလံုးတစ္လံုးကုိ အျခားစာလံုး ဒါမွမဟုတ္ သေကၤတစ္ခုနဲ႔ ဖလွယ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ စာပုိဒ္ရဲ႕ မူရင္းအေနအထား ေျပာင္းလဲသြားတာကုိ သတိျပဳမူခဲ့ၿပီး ဒီလုိ စာလံုးအား ေျပာင္းလဲတဲ့နည္းလမ္းကုိ ဒီက်မ္းထဲမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    အဂၤလိပ္စာေပကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ e ဆုိတဲ့စကားလံုးဟာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကာားမွာ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္မွာ ပါ၀င္ေနၿပီး အဲဒီ e ကုိ # ဆုိတဲ့ သေကၤတနဲ႔ ေျပာင္းတဲ့အခါမွာ စကားလံုးအသစ္ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ထြက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ စကား၀ွက္ေဖာ္သူတစ္ေယာက္ဟာ # ဆုိတာ e ကုိ ကုိယ္စားျပဳတယ္ဆုိတာကုိ သိေနရင္ စာေတြကုိ ေဖာ္လုိ႔ရပါၿပီ။

    ကုန္အာန္က်မ္းရဲ႕ အာရဘီစကားလံုးကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာမႈကေန အလ္-ကင္ဒီဟာ စကားလံုးေတြရဲ႕ ၀ိေသသလကၡဏာေတြ၊ အားေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး စကား၀ွက္ေရးနည္းရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္ေတြကုိ ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဥေရာပရဲ႕ ဉာဏ္သစ္ေလာင္းအေရးေတာ္ပံုအတြင္း စကား၀ွက္ပညာရွင္ေတြဟာ ဒီအေျခခံေတြကို အသံုးျပဳၿပီး အျခားေသာ စကား၀ွက္နည္းလမ္းေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စကား၀ွက္ေဖာ္နည္း၊ ကုဒ္ျဖည္နည္းေတြကုိ အလ္-ကင္ဒီက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၀၀ အရင္ကတည္းက ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေပမယ့္ ‘စကား၀ွက္ေလ့လာျခင္း’ ဆုိတဲ့ ဘာသာရပ္ဟာ မၾကာေသးခင္ကမွ ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ၿပီး ၁၉၂၀ ခုႏွစ္မွာ ၀ီလီယံဖရီဒ္မန္း (William Friedman) ဆုိသူက ပထမဆံုး ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    သာမန္ ဗ်ဥ္းစကားလံုးကုိ အသံုးျပဳတဲ့ ေရွးေခတ္စကား၀ွက္ေတြ၊ ကုဒ္ေတြကုိ ျဖည္ဖုိ႔အတြက္ စကားလံုးရဲ႕ အားကုိ ေလ့လာျခင္း (Frequency analysis) ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ အေျခခံအခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာသာေဗဒ၊ ကိန္းဂဏန္သေကၤတဆုိင္ရာ အသိပညာေတြနဲ႔ ျပႆနာေတြကုိေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ေပၚမွာ မွီခုိေနပါတယ္။

    ေခတ္သစ္စကား၀ွက္နည္းေတြက ပုိမုိ႐ႈပ္ေထြးပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းကဆုိရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္တုိ႔ဟာ သတင္းစာေတြထဲမွာ စကား၀ွက္ပေဟဠိေတြထည့္တာ၊ ဒီလုိ စကား၀ွက္ေတြ အျမန္ဆံုးေဖာ္ႏုိင္သူကုိ ဆုခ်တဲ့ ၿပိဳင္ပြဲေတြလုပ္တာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပါရမီရွိသူေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ခဲဲ့ပါတယ္။

    “စကား၀ွက္ပညာ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ဆုိတာ ဘာသာေဗဒ၊ ကိန္းဂဏန္းသေကၤတနဲ႔ သခ်ၤာဆုိတဲ့ ပညာရပ္ ၃ ခုကုိ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္တတ္ေျမာက္ထားတဲ့ အသုိင္းအ၀ုိင္းတစ္ခု လုိပါတယ္။ အလ္-ကင္ဒီရဲ႕ လက္ထက္မွာ ဒီလုိအေျခအေနမ်ိဳးရွိခဲ့ၿပီး သူကုိယ္တုိင္ကလည္း ဒီ ပညာရပ္ ၃ ခုစလံုးနဲ႔ အျခားပညာရပ္ေတြကုိ တစ္ဖက္ကမ္းခတ္ ကၽြမ္းက်င္သူ ျဖစ္ပါတယ္” (ေဒါက္တာ ဆုိင္မြန္ ဆင္း ေရးသားခဲ့ၿပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ထြက္ရွိခဲ့သည့္ The Code Book စာအုပ္မွ)

    ေလေၾကာင္းစာပုိ႔စနစ္

    ၉ ရာစု စြယ္စံုရ မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး အလ္-ကင္ဒီ

    အခုအခ်ိန္မွာ ေလေၾကာင္းစာပုိ႔စနစ္ကုိ စာထက္ ကုန္ပစၥည္း ပုိ႔ေဆာင္ေရးေတြမွာသာ အသံုးျပဳၾကပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အရင္တုန္းက ဒီလုိ ေလေၾကာင္းစာပုိ႔စနစ္ကို ခုိေတြအသံုးျပဳၿပီး လုပ္ခဲ့ရတာပါ။

    စာပုိ႔ခုိေတြအေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့ မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး အစ္ဗေန႔ အဘ္ဒဲလ္ ဒါဟီရ္ (Ibn Abd al-Dhahir) ရဲ႕ စာအုပ္မွာ အဲဒီအခ်ိန္က ဆက္သြယ္ေရးစင္တာႀကီးျဖစ္တဲ့ ကုိင္႐ုိၿမိဳ႕က ရဲတိုက္ အထပ္ခုိးမွာ ခုိေပါင္း ၁၉၀၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    မြတ္စလင္ရာဇ၀င္ဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အလ္-ႏူေ၀ရီ (Al-Nuwayri) က ၁၀ ရာစု ဖာတီမုိက္မင္းဆက္ ဘုရင္အဇစ္ (Aziz) ဟာ လက္ဘႏြန္က ခ်ယ္ရီးသီးစားခ်င္တဲ့ဆႏၵ ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ စာပုိ႔ခုိတစ္ေကာင္နဲ႔ စာပုိ႔လုိက္တဲ့အခါ ခ်ယ္ရီးသီးတစ္လံုးစီပါ၀င္တဲ့ ပုိးအိတ္ကုိ ေျခေထာက္တစ္ဖက္ဆီမွာ ခ်ည္ေႏွာင္ထားတဲ့ ခုိအေကာင္ေပါင္း ၆၀၀ ေလာက္ အဇစ္ဆီကုိ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ဆုိတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုအေၾကာင္းကုိ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ကုိယ့္ရဲ႕အာသီသကုိ စာပုိ႔ အသိေပးၿပီေနာက္ပိုင္း ၃ ရက္အတြင္းမွာပဲ  ေလေၾကာင္းနဲ႔ေရာက္ရွိလာတဲ့ လက္ဘႏြန္က လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ခ်ယ္ရီသီး ၁၂၀၀ ကုိ ဘုရင္အဇစ္က ပြဲေတာ္တည္ခဲ့ရပါတယ္။

    ၀ွက္စာေဖာ္နည္း

    ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သိတဲ့ ဘာသာစကားနဲ႔ ေရးထားတဲ့ စကား၀ွက္ကုိ ေဖာ္ဖုိ႔ဆုိရင္ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ အဲဒီ ဘာသာစကားက သာမန္စကားလံုးေလးေတြကုိ စာတစ္မ်က္ႏွာအျပည့္ေလာက္ ခ်ေရးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ၿပီးရင္ အဲဒီစာပုိဒ္ထဲမွာ အမ်ားဆံုးပါ၀င္တဲ့ စာလံုးကုိ ‘ပထမစာလံုး’၊ ဒုတိယအမ်ားဆံုးပါ၀င္တဲ့ စာလံုးကုိ ‘ဒုတိယစာလံုး’ လုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီး အဲဒီစာမ်က္ႏွာထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ စာလံုးအားလံုးကုိ ေရတြက္ကာ ခ်ေရးလုိက္ပါ။ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုိယ္ေဖာ္ခ်င္တဲ့၀ွက္စာထဲမွာ ပထမအမ်ားဆံုးပါ၀င္တဲ့ သေကၤတ၊ ဒုတိယအမ်ားဆံုးပါ၀င္တဲ့ သေကၤတ စသျဖင့္ တစ္လံုးခ်င္းစီ ေရြးထုတ္ၿပီး အခုနက မွတ္ထားတဲ့ စာလံုးေတြနဲ႔ ဖလွယ္ပါ။ သေကၤတေတြ ကုန္သြားတဲ့အခါမွာေတာ့ ေဖာ္ခ်င္တဲ့ စာပုိဒ္ဟာ အဓိပၸါယ္ေပၚလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    (၉ ရာစု မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး အလ္-ကင္ဒီက ၎၏ Manuscript on Deciphering Cryptographic Messages က်မ္းတြင္ ေရးသားထားသည့္ စကား၀ွက္ေဖာ္နည္း တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း)

    (ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

    (ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား – တင္ဆက္ျပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကို  ဤေနရာ တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္

     

  • စာဖတ္ပရိတ္သတ္သို႔ ေက်းဇူးတံု႔ျပန္မႈ အစီအစဥ္မွ ကံထူးရွင္ မဲေပါက္သူမ်ားစာရင္း

    စာဖတ္ပရိတ္သတ္သို႔ ေက်းဇူးတံု႔ျပန္မႈ အစီအစဥ္မွ ကံထူးရွင္ မဲေပါက္သူမ်ားစာရင္း

    M-Media တည္ေထာင္ျခင္း ၇ ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္စာဖတ္ပရိတ္သတ္သို႔ ေက်းဇူးတံု႔ျပန္မႈ အစီအစဥ္မွ ကံထူးရွင္ မဲေပါက္သူမ်ားစာရင္း
    M-Media တည္ေထာင္ျခင္း ၇ ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ စာဖတ္ပရိတ္သတ္သို႔ ေက်းဇူးတံု႔ျပန္မႈအျဖစ္ တယ္လီဖုန္း ေငြျဖည့္ကဒ္မ်ား လက္ေဆာင္ေပးအပ္မည့္ အစီအစဥ္တရပ္ကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
     
    အစီစဥ္မွာပါဝင္သည့္အတိုင္း စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ားကုိ စိစစ္ျပီး ၄င္းတို႔ အနက္မွာ ကံထူးသူ (၂၀)ဦးအား Computer Program ျဖင့္ Random ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။
     
    ဆုရရိွသူ (၂၀)ဦး အမည္စာရင္းမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
    1 Md Abdullah
    2 လူဆိုး လူဆိုး
    3 Mingalar House
    4 Naing Wynn
    5 Shahidar Su Mon
    6 Ko Bobo
    7 ေန ရထား
    8 Shine Khant Zin
    9 Khinmaung Gyi
    10 Zaw Ko Tun
    11 Kyawmyinttun Tun
    12 Mariah Aktar
    13 တြတ္ တြတ္
    14 Myat Myat Htwe
    15 Linkhit Deno
    16 Maung Maung
    17 Aleaxandar Sain
    18 Royal Tin Myint
    19 Najmul Husaini
    20 Nyein Chan Aung
     
    စာရငး္မွာ ပါဝင္သူမ်ား အသံုးျပဳသည့္ ဆင္းကဒ္အမ်ိဳးအစားကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းျပီး ေငြျဖည့္ကဒ္ (၅၀၀၀) တန္ကို M-Media မွ အျမန္ဆံုးေပးအပ္သြားမည္ျဖစ္ပါတယ္။
     
    (နာမည္စာရင္းမွာ ပါဝင္သူမ်ား အေနျဖင့္လည္း Message box မွ တဆင့္ မိမိတို႔ အသံုးျပဳတဲ့ ဆင္းကဒ္အမ်ိဳးအစားကို ေျပာၾကားေပးႏိုင္ပါတယ္။)
     
    ယခု အစီအစဥ္မွာ ပါဝင္ခဲ့ေပးခဲ့ၾကသူမ်ားႏွင့္ စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ား အားလံုးကို အထူးပဲ ေက်းဇူးတင္ရိွပါတယ္။
  • “ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔၊ လိပ္လိုသြားေနရျခင္းမွ ကင္းေဝးရေအာင္”

    “ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔၊ လိပ္လိုသြားေနရျခင္းမွ ကင္းေဝးရေအာင္”

    လွည္းတန္း မွ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ Photo: Aung Myin Ye Zaw / The Myanmar Times

    မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕လူဦးေရမွာ ၇သန္းေက်ာ္ေလာက္ရွိေၾကာင္းစာေရးသူဖတ္ဖူးပါသည္။ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးရွိ ၄၅ ၿမိဳ႕နယ္မွ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုသည္ ရံုးဆင္း၊ရံုးတက္၊ ေက်ာင္းႀကိဳ၊ ေက်ာင္းပို႔၊ ေစ်းေရာင္း၊ ေစ်းဝယ္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမႈ႕ျပဳရန္ ေန႔တဓူဝ ကိုယ္ပိုင္ကားမ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အငွားယာဥ္မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ လိုင္းကားမ်ား(ယခု YBS ယာဥ္လိုင္းမ်ား) ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ မီးရထားမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဟိုဖက္ကမ္း၊ ဒီဖက္ကမ္း ျမစ္ကူးရန္အတြက္ ေလွ၊ သေဘၤာမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း မျဖစ္မေန သြားလာလႈပ္ရွားေနရပါသည္။

    တစ္ေန႔ ရံုးဆင္းခ်ိန္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသျဖင့္ YBS အမွတ္ ၇ ယာဥ္လိုင္းမွာလည္း အလြန္ ၾကပ္သျဖင့္ အိမ္အျပန္ေစာေရာက္ခ်င္တဲ့ အတြက္ အငွားယာဥ္ Taxi တစ္စီးကို ပန္းဆိုးတန္းထိပ္မွ သဃၤန္းကၽြန္းသို႔ ၃၅၀၀က်ပ္ေပးကာစီးခဲ့ရပါသည္။ အငွားယာဥ္ေမာင္းသည္ အေျပာေကာင္း၊ သေဘာေကာင္း၊ စာေပဗဟုသုတ ႏွံ႔စပ္သူတစ္ဥိီးျဖစ္သည့္အျပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာေမြး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္မွာ ႀကီးျပင္းခဲ့သူ အသက္၁၆ႏွစ္သားမွ ယခုအသက္ ၆၈ႏွစ္အထိ ယာဥ္ေမာင္း အေတြ႕အၾကံဳရွိသူတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ယာဥ္သြားယာဥ္လာထူထပ္၍ ခရီးသြားျပည္သူလူထုမ်ား ကားေပၚအခ်ိန္ကုန္ကာ စိတ္ပမ္း၊လူပမ္းျဖစ္ရပံုတို႔ကို စကားစျမည္ ေျပာ ဆိုေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ ဗဟုသုတအၾကံဥာဏ္မ်ား သူ႔ထံမွ အေျမာက္အျမားရရွိခဲ့ပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးႏွင့္တကြ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး တာဝန္ရွိသူေတြကို စာေရးသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ခရီးသြားျပည္သူလူထု ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာျပႆနာ အခ်ိဳ႕ကို မိမိတတ္စြမ္းသေလာက္ ကူညီေျဖရွင္းေပးလိုစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚမိ၍ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယာဥ္မ်ားကို ညာဖက္(လက္ယာရစ္ဘက္) ေမာင္းစနစ္ျဖင့္ ေမာင္နွင္ခြင့္ ျပဳထားပါသည္။ ဘယ္ဖက္(လက္ဝဲရစ္ဘက္) ေမာင္းႏွင္ခဲ့ပါက ယာဥ္စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္က်ဴး လြန္ရာေရာက္သျဖင့္ ယာဥ္ထိန္းရဲက အေရးယူလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ လမ္းေျပာင္းျပန္ေမာင္းသည့္ သေဘာျဖစ္သြား၍ ျဖစ္ပါသည္။

    အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား၊ အာရွႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ လက္ဝဲရစ္ေမာင္း စနစ္ကို ယေန႔တိုင္က်င့္သံုးေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္က ထိုလက္ဝဲဖက္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းနွင္သည့္စနစ္ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ၁၉၇၀ခု ဝန္းက်င္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီေခတ္တြင္ Left side ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္ေနသည့္စနစ္မွ Right side ညာဖက္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္ သည့္စနစ္ကို ေျပာင္းလဲဲက်င့္သံုးခဲ့ေၾကာင္း ယာဥ္ေမာင္းအဖိုးအိုတစ္ဥိးက စာေရးသူအား ရွင္းျပခဲ့ ဖူးပါသည္။

    အေမရိကန္ႏိုင္ငံၿပီးလွ်င္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ကားထုတ္လုပ္ရာတြင္ စံခ်ိန္တင္ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဂ်ပန္နိုင္ငံထုတ္ကားမ်ားကို ယေန႔တိုင္မွာယူ တင္သြင္း အသံုးျပဳေနရေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႕နိုင္ငံအမ်ားစုသို႔ ကားတင္ပို႔ရာတြင္ steering (စတီရာတိုင္)အား ကား၏ညာဖက္တြင္ထားကာ တတ္ဆင္ထုတ္လုပ္ၿပီး လက္ဝဲရစ္ယာဥ္ေၾကာ ေမာင္းစနစ္ႏွင့္ အံ့ဝင္ခြင္က် ျဖစ္ေအာင္ ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိပါသည္။ လက္ဝဲရစ္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္း ႏွင္ေနစဥ္တြင္ steering ေမာင္တံသည္ ယာဥ္ေမာင္း၏ ညာဖက္အျခမ္းတြင္ ရွိသျဖင့္ ေရွ႕ကားကို ျမင္ေနရေသာေၾကာင့္ ေက်ာ္တက္သင့္၊ မသင့္ ခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခင္က တင္သြင္းခဲ့ ေသာ ယာဥ္မ်ားသည္ လက္ဝဲရစ္ေမာင္းယာဥ္ေၾကာစနစ္အတြက္ အဆင္ေျပေစရန္ ရည္ရြယ္ထုတ္ လုပ္ထားသျဖင့္ လက္ယာဘက္ေမာင္း၊ ယာဥ္ေၾကာမ်ားတြင္ ေမာင္းႏွင္ရေသာအခါ ၂လမ္းေမာင္း သြားလမ္းမ်ားတြင္ ယာဥ္တစ္စီးႏွင့္တစ္စီး ေက်ာ္တက္ေသာအခါ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွ ေမာင္းလာ ေသာယာဥ္အား တိုက္မိၿပီး မေတာ္တဆ Car Accident မ်ားေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ၾကံဳေတြ႔ေနရပါသည္။ ယာဥ္ေမာင္းေနရသည့္ဘက္ႏွင့္ စတီရာတိုင္ရွိသည့္ဘက္ အံ့မဝင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

    ထိုျပႆနာကိုေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ေနာက္တင္သြင္းမည့္ယာဥ္မ်ားကို လက္ယာဖက္အျခမ္း ေမာင္းစနစ္ႏွင့္ အံ့ဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေစမည့္ စတီရာတိုင္(Steering) ဘယ္အျခမ္းတတ္ ယာဥ္မ်ားကိုသာ ႏိုင္ငံအတြင္းတင္သြင္းသင့္ပါသည္။ လက္ဝဲဘက္၊ လက္ယာဘက္ေမာင္းသည့္ စနစ္အား ရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲဖို႔ရန္ကား စိန္ေခၚမႈ႕မ်ား၊ အဆင္မေျပမႈ႕မ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။

    မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လူစည္ကားရာ ေနရာမ်ားရွိ လူကူးမ်ဥ္းက်ားမ်ားတြင္ပင္ ခရီးသည္မ်ား သည္ လမ္းျဖတ္ကူးရန္၊ ကားမ်ားကိုယာဥ္ေၾကာျပတ္သည္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းေနရပါသည္။ ယာဥ္ အသြားအလာက်ဲသြားမွ လမ္းျဖတ္ကူးရသည့္ ဒုကၡကို ေန႔စဥ္ႏွင့္ အမွ်ရင္ဆိုင္ရပါသည္။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံလို ေနရာမ်ိဳးကို စာေရးသူေရာက္ခဲ့စဥ္ အရွိန္ႏွင့္လာေသာကားမ်ားသည္ ခရီးသည္ မ်ား လမ္းျဖတ္ကူးမည္ကို ျမင္ေသာအခါ ရပ္တန္႔ေပးၾကပါသည္။ ေက်ာင္းသားေလးတစ္ဦး လူကူးမ်ဥ္းက်ားအနီးရွိ Bell ခလုတ္တစ္ခုကို ႏွိပ္လိုက္ရံုျဖင့္ ကားမ်ား အရွိန္ေလ်ာ့ကာ လမ္းျဖတ္ ကူးသူမ်ားကို ဦးစားေပးသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ႕မွာ မွတ္သား ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာေကာင္းလွပါသည္။

    ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ယာဥ္တန္းရွည္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ေပၚကာ ကားမ်ားက “လိပ္သြား သြားေနမႈ႕” လမ္းခရီးမ်ားတြင္ပင္ တန္ဖိုးရွိအခ်ိန္မ်ားဆံုးရႈံးကာ ရံုးဆင္း၊ရံုးတက္ အလုပ္သြား၊ အလုပ္ျပန္၊ေက်ာင္းတက္၊ေက်ာင္းဆင္း စသည္တို႔ ေနာက္က်မႈ႕တို႔ေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီး မႈ႕မ်ားကို ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ခံစားေနရပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူလူထုႀကီး ထိုရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ ေနရေသာ စိန္ေခၚမႈ႕မ်ားကို ေလ်ာ့နည္း၊ေလ်ာ့ေပါ့သြားေစရန္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ အစိုးရတာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါသည္။ ဥပမာ- ယာဥ္ေမာင္းမ်ားအေနျဖင့္ လူကူးမ်ဥ္းၾကားအနီး၊ မီးပိြဳင့္မ်ားအနီး၊ သေဘၤာဆိပ္မ်ား၊ မီးရထားဘူတာရံုမ်ားအနီး လူစည္ကားသည့္ ေစ်းမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားအနီးတြင္ ခရီးသည္ အတင္အခ်ကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ လုပ္ေနျခင္း၊ အငွားယာဥ္မ်ား အေနျဖင့္ ထိုေနရာမ်ားတြင္ ခရီးသည္ရရန္၊ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေစာင့္ဆို္င္းေနျခင္း စသည္တို႔ ကင္းေဝးပေပ်ာက္သြားေစရန္ CCTV- ကင္မရာမ်ားကို လံုလံု ေလာက္ေလာက္ အသံုးျပဳကာ မွတ္တမ္းတင္ေစၿပီး က်ဴးလြန္သူမ်ားကို ပညာေပးကာလမ်ား ကန္႕ သတ္၍ အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ရေပမည္။

     

    ပံုမွန္ညာဘက္ ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္ေနေသာကားမ်ားကို ေကြ႕ေၾကာေပးလိုပါက ညာ ဖက္လမ္းမ်ားရွိရာဖက္သို႔သာ ေကြ႕ေၾကာေပးသင့္ပါသည္။ အကယ္၍ ညာဘက္ယာဥ္ေၾကာ အတိုင္း ေမာင္းလာေနေသာ ကားတစ္စီးသည္ အေၾကာင္းႀကီး၊ငယ္၊ကိစၥတစ္စံုတစ္ခုေၾကာင့္ ဘယ္ ဘက္အျခမ္းရွိ လမ္းခ်ိဳးမ်ားကို ခ်ိဳးေကြ႕လိုက္လွ်င္ ေနာက္မွကပ္ပါလာေသာ ကားနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ မ်က္ႏွာ ခ်င္းဆိုင္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းလာေသာ ကားနဲ႔ ျဖစ္ေစ ေရွာင္တိမ္း ေက်ာ္ျဖတ္ရင္း ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ ဆို႔မႈ႔ ျပႆနာကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ျဖစ္ေစေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂ လမ္းေမာင္းစနစ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ယာဥ္ေၾကာ၌ ေကြ႕ေၾကာကို ညာဖက္အျခမ္းရွိ လမ္းတို၊ လမ္းရွည္မ်ားအတြက္သာ ရည္ရြယ္၍၊ ညာဖက္ေကြ႔ေၾကာေမာင္းႏွင္သည့္စနစ္ကို က်င့္သံုးသင့္ပါသည္။

    ထို႔အျပင္ ခရီးသြားလူထုမ်ား၊ အသြားအလာက်ဲသည့္၊ အသြားအလာနည္းသည့္၊ ယာဥ္ေၾကာမ်ားရွိရာဖက္တြင္ တစ္လမ္းေမာင္းစနစ္ယာဥ္ေၾကာကို သတ္မွတ္သင့္ပါသည္။ အဝိုင္း ပတ္လမ္းမ်ားရွိရာေနရာမ်ိဳးတြင္ မီးပိြဳင့္မ်ားထားျခင္းသည္ ယာဥ္အသြားအလာကိုပို၍ ထူထပ္မ်ား ျပားေစျပီး ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ႔ကို ဖန္တီးေပးသလို ျဖစ္ေစပါသည္။

    ရံုးခ်ိန္၊ ေက်ာင္းဆင္း၊ ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ပင္မလမ္းမႀကီး (Main Road)မ်ားေပၚ တြင္ ရပ္တန္႔ေနေသာ ကားမွန္သမွ်ကို အခ်ိန္တို အကန္႔အသတ္တစ္ခုေပးကာ ခြင့္ျပဳေပးၿပီး သတ္မွတ္ခ်ိန္ေက်ာ္လြန္သြားပါက Video Camera မ်ားျဖင့္ပါ မွတ္တမ္းတင္ေစၿပီး က်ဴးလြန္သူမ်ား ကိုအေရးယူ အျပစ္ေပးသင့္ပါသည္။

    မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးသည္ YBS ယာဥ္မ်ားကိုသာ အားကိုးၿပီး စီးေနရသူမ်ားျဖစ္၍ စာေရးသူ အၾကံျပဳသည့္အတိုင္း တိတိက်က် လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါက ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔မႈ႕မ်ားသည္ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ လြယ္ကူေျပလည္သြားမည္ကို ထင္ျမင္မိပါေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုေပသည္။

    ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ႕ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ (YRTA) က YBS ယာဥ္လုပ္သားမ်ား၊ ယာဥ္စည္းကမ္း၊လမ္းစည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္မႈ႔ႏွင့္ သတ္မွတ္ထား သည့္ စည္းကမ္းမ်ား၊ မလိုက္နာျခင္းမ်ားကိုု YBS Complain Center ဖုန္း ၀၉-၄၄၉၂၁၆၅၇၈ ကို ဆက္သြယ္တိုင္ၾကားႏိုင္ျခင္းသည္လည္း ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ႕ကို ကူညီေျဖရွင္းရာတြင္ အေပါင္း လကၡဏာေဆာင္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပ်က္စီးေနေသာ စိ္တ္ဓာတ္မ်ား၊ အက်င့္စရိုက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူလူထု အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ကိုး၍ မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္က စတင္ၿပီး နည္းမွန္၊ လမ္းမွန္ ျပဳျပင္ၾကၿပီး အခက္အခဲဟူသေရြ႕ကို ဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းၾကပါစို႔ဟု တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။

    ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း(ရန္ကုန္စက္မႈ႔တကၠသိုလ္ R.I.T )

     

  • ေရေၾကာင္းသြားလာမႈ – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၅၂)

    ေရေၾကာင္းသြားလာမႈ – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၅၂)

    ၾသဂုတ္ ၁၁၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    ရာဇာ တင္ဆက္သည္

    (အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)

    – တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဖုန္းေရႊပညာရပ္ (feng shui) မွာ အသံုးျပဳဖုိ႔အတြက္ အရပ္မ်က္ႏွာျပ အိမ္ေျမႇာင္ကုိ တီထြင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ ပင္လယ္ေပ်ာ္ေတြဟာ ဒီအိမ္ေျမႇာင္ကုိ မြမ္းမံၿပီး ေရေၾကာင္းသြားလာမႈမွာ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္အသံုးျပဳမႈရဲ႕ အေစာဆံုးအေထာက္အထားကုိ Collection of Stories by Muhammad al-Awfi (မိုဟာမက္ အလ္-ေအာင္ဖီ၏ အေၾကာင္းအရာမ်ား စုစည္းမႈ) ဆုိတဲ့ ပါရွန္စာအုပ္မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

    သကၠရာဇ္ ၁၂၃၃ ခုႏွစ္ ပင္လယ္နီနဲ႔ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕ခရီးစဥ္အေၾကာင္း ဒီစာအုပ္ရဲ႕မွတ္တမ္းမွာ ‘သံနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ငါးအ႐ုပ္ကုိ သံလုိက္တံုးမွာ ပြတ္တုိက္ကာ ေရအျပည့္ထည့္ထားတဲ့ ပန္းကန္လံုးထဲ ထည့္လုိက္ရင္ ငါးအ႐ုပ္ဟာ လည္ေနၿပီး ရပ္သြားတဲ့အခါမွာ ေတာင္ဘက္ကုိ ညႊန္ျပေနပါတယ္’ လုိ႔ သံလုိင္အိမ္ေျမႇာင္ အသံုးျပဳမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရးသားထားပါတယ္။ (အေစာပုိင္းမြတ္စလင္ေတြ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ေျမပံုမွာ ေအာက္ဖက္ကုိ ေျမာက္ဘက္လုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီး၊ အေပၚကုိ ေတာင္ဘက္လုိ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္)

    အစၥလာမ္ကမၻာမွာ ေရေၾကာင္းခရီး သြားလာမႈအတြက္ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္အသံုးျပဳမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆံုး အျပည့္အစံုေဖာ္ျပခ်က္ကုိေတာ့ ေဘလက္ အလ္-ကစ္ဘ္ဂ်ာကီ (Baylak al-Qibjaqi) ဆုိသူက သကၠရာဇ္ ၁၂၈၂ ခုႏွစ္ အီဂ်စ္မွာေရးသားခဲ့တဲ့ The Book of Treasure for Merchants Who Seek Knowledge of Stones (ေက်ာက္တုံးမ်ားအေၾကာင္းကုိ သိရွိလုိၾကသည့္ ကုန္သည္မ်ားအတြက္ အနဂၢက်မ္း) မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ထရီပုိလီကေန အလက္ဇန္းဒရီးယားကုိ သြားေရာက္တဲ့ ေရေၾကာင္းခရီးစဥ္မွာ ေရေပၚသံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္အသံုးျပဳမႈကုိ အလ္-ကစ္ဘ္ဂ်ာဘီက ေအာက္ပါအတုိင္း ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

    “အပ္တစ္ေခ်ာင္းကုိ က်ဴ႐ုိးတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ၾကက္ေျခခတ္ ပူးခ်ည္ၿပီး ေရျဖည့္ထားတဲ့ ပန္းကန္လံုးထဲမွာထည့္ – အဲဒီေနာက္ သံလုိက္တံုးတစ္တံုး ယူလာၿပီး ပန္းကန္အေပၚမွာ နာရီလက္တံလည္တဲ့ လားရာအတုိင္း လွည္ေပးရင္ အပ္နဲ႔ က်ဴ႐ုိးကလည္း အဲဒီအတုိင္း လုိက္လည္ပါတယ္။ သံလုိက္တုန္းကုိ ႐ုတ္တရက္ ဖယ္ရွားလုိက္တဲ့အခါမွေတာ့ အပ္ကေလးဟာ ေတာင္ဘက္ကုိ ညႊန္ျပေနပါေတာ့တယ္”

    သံလုိက္ဓာတ္ကူးအပ္ကုိ အသံုးျပဳထားတဲ့ သစ္သား သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္၊ ငါးအ႐ုပ္ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္ အေၾကာင္းေတြကိုလည္း ဒီစာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္ေတြကုိ ေရေပၚမွာ ေပၚဖုိ႔အတြက္နဲ႔ ေရစိမ္ခံဖုိ႔အတြက္ ကတၱရာေစးေတြ၊ ဖေယာင္းေတြနဲ႔ အေသပိတ္ထားၾကပါတယ္။ အလယ္ေခတ္ အစၥလာမ္ကမၻာကလူေေတြဟာ ေရအသံုးျပဳတဲ့ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္၊ ေရမပါတဲ့ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္အေၾကာင္းေတြကုိ သိခဲ့ၾကတယ္ဆုိတာ ဒီေဖာ္ျပခ်က္ေတြက သက္ေသပါပဲ။ စကၠဴအ၀ုိင္းျပားအေပၚမွာ သံလုိက္ဓာတ္ကူးအပ္ႏွစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ ထိပ္ေတြကုိ ဆန္႔က်င္ဖက္ထားၿပီး အ၀ုိင္းျပားရဲ႕အလယ္မွာ အေပါက္ေဖာက္ကာ ၀င္႐ုိးနဲ႔လည္တဲ့ ဒုိင္ခြက္ပံုစံ သံလုိက္အိမ္ေျမႇာင္ကုိလည္း သူတုိ႔ေတြက အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီအိမ္ေျမႇာင္ေတြကုိ မွန္နဲ႔အလုံကာထားတဲ့ ေသတၱာေတြထဲ ထည့္ပိတ္ၿပီး အသံုးျပဳၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီလုိ သံလုိက္အိမ္ေျမွာင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ပုိေကာင္းေအာင္ မြတ္စလင္ကုန္သည္ေတြက မြမ္းမံခဲ့ၾကၿပီး ဥေရာပကုိ ယူေဆာင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေရေၾကာင္းဂု႐ုႀကီးမ်ား

    ၁၅ ရာစု အာေရဗ်ေဒသ နဂ်ဒ္ (Najd) က မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး အစ္ဗေန႔ မဂ်စ္ (Ibn Majid)

    ေရေၾကာင္းလမ္းျပ ကိရိယာေတြကို တီထြင္ယံုသာမက မြတ္စလင္ေတြဟာ ေရေၾကာင္း ဂု႐ုႀကီးေတြလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၅ ရာစု အာေရဗ်ေဒသ နဂ်ဒ္ (Najd) က မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး အစ္ဗေန႔ မဂ်စ္ (Ibn Majid) ဟာ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ေရေၾကာင္းပညာရွင္ႀကီးတစ္ဦးပါ။ သူ႕ရဲ႕ မ်ိဳးဆက္တစ္ခုလံုးက ေရေၾကာင္းအတတ္ပညာမွာ တစ္ဖက္ကမ္းခတ္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြျဖစ္ၿပီး အေဖနဲ႔ အဖုိးျဖစ္သူတုိ႔ဟာ ပင္လယ္နီအေၾကာင္း အေသးစိတ္သိၾကတဲ့ ေရေၾကာင္းဂု႐ုႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မဂ်စ္ကလည္း ပင္လယ္နီကေန၊ အေရွ႕အာဖရိကအထိ၊ အဲဒီကေန တ႐ုတ္အထိ ေရေၾကာင္းလမ္းေတြကုိ အားလံုးနီးပါးကုိ သိသူတစ္ေယာက္ပါ။ မဂ်စ္ဟာ ေရေၾကာင္းဆုိင္ရာက်မ္းေပါင္း အနည္းဆံုး ၃၈ က်မ္းေလာက္ ေရးသားခဲ့ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက စကားေျပ၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကုိ ကဗ်ာပံုစံနဲ႔ ေရးတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ဒီက်မ္းေတြထဲက ၂၅ အုပ္ေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ ဒီက်မ္းေတြမွာ မဂ်စ္ဟာ လရဲ႕ ရာသီခြင္ေတြ၊ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းလမ္းေတြ၊ ဆိပ္ကမ္းေတြရဲ႕ လတၱီက်ဳေတြအပါအ၀င္ နကၡတၱေဗဒနဲ႔ ေရေၾကာင္းဆုိင္ရာ အေၾကာင္းေတြကုိ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ေရေၾကာင္း ဂု႐ုႀကီးကေတာ့ ၁၆ ရာစုက တူရကီလူမ်ိဳး ေရတပ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ပီရီ ရီအစ္ (Piri Reis) ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္သက္တမ္းရွိတဲ့ သူ႕ရဲ႕ ေရေၾကာင္းျပက်မ္း ကီသဘ္-အီ-ဘဟ္ရီယီ (Kitab-i-bahriyye) ဟာ The Book of the Mariner၊ The Naval Handbook၊ The Book of Sea Lore ဆုိၿပီး နာမည္သံုးမ်ိဳးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားပါတယ္။ တူရကီ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ခရီးသြားလာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ဒီစာအုပ္ကုိ ထပ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး မူရင္းလက္ေရးမူရဲ႕ ကာလာေကာ္ပီ၊ လက္တင္၊ ေခတ္သစ္တူရကီစာေပနဲ႔ အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့တဲ့ မူရင္း ေအာ္တုိမန္စာသားေတြ ပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။

    ပီရီ ရီအစ္ရဲ႕ The Book of Sea Lore စာအုပ္ဟာ ေျမထဲပင္လယ္က ကမ္း႐ုိးတန္းေတြ၊ ကၽြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရေၾကာင္းသြားလာသူေတြအတြက္ လမ္းညႊန္က်မ္းျဖစ္ကာ ေခတ္သစ္ ေရေၾကာင္းသြားလာမႈကုိ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစအုပ္ကုိ ေရေၾကာင္းျပေျမပံုလုိ႔ တင္စားေခၚေ၀ၚျခင္း ခံခဲ့ရၿပီး သေဘၤာသားေတြအတြက္ ေရေၾကာင္းဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ၊ ကမ္း႐ုိးတမ္း၊ ေရလမ္းေၾကာင္းေတြ၊ ဆိပ္ကမ္းေတြ၊ ေျမထဲပင္လယ္က ဆိပ္ကမ္းေတြရဲ႕ အကြာအေ၀းေတြကုိ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေျမပံုေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ပင္လယ္ျပင္မွာ အေရးႀကံဳလာရင္ ဘယ္ေရလက္ၾကား၊ ပင္လယ္ေအာ္၊ ဘယ္ကၽြန္းေတြမွာ ခုိးနားမရလဲ၊ ဆိပ္ကမ္းေတြကို ဘယ္လုိ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ဘယ္ေနရာမွာ ေက်ာက္ခ်ရမလဲဆုိတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္၊ သတိေပးခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ၿပီး သေဘၤာသားေတြအတြက္ အဖုိးမျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အသိပညာေတြျဖစ္ပါတယ္။

    မဂ်စ္ေရးသားထားသည့္ က်မ္းတစ္ခုမွ လက္ေရးမူ

    ဒီစာအုပ္ဟာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေျမထဲပင္လယ္နဲ႔ ေအဂ်ီယံပင္လယ္အေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပထားတဲ့အထဲမွာ အေသးစိတ္ဇယားေပါင္း ၂၁၉ ခုနဲ႔ အျပည့္စံုဆံုး က်မ္းတစ္ေစာင္ ျဖစ္သလုိ၊ ေျမထဲပင္လယ္က ေရေၾကာင္းဂု႐ုေတြ သေဘၤာသားေတြရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္မႈေတြရဲ႕ အဆီအႏွစ္ေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ပီရီ ရီအစ္ဟာ ဒီစာအုပ္ကုိ ၂ ႀကိမ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ၁၅၂၁ ခုႏွစ္ ပထမအႀကိမ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ရာမွာ သေဘၤာသားေတြအတြက္ အဓိကရည္ရြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ၅ ႏွစ္အၾကာ ဒုတိယႀကိမ္မွာေတာ့ စာပန္းခ်ီပညာရွင္ေတြ၊ ပန္းခ်ီပညာရွင္ေတြရဲ႕ လက္စြမ္းနဲ႔အတူ အႏုစိတ္ေရးသားခ်ယ္မႈန္းခဲ့ၿပီး ေအာ္တုိမန္ဘုရင္ကုိ လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယစာအုပ္ဟာ ၁၆ ရာစုအတြင္းမွာပဲ အလွအပ တန္ဖုိးႀကီးပစၥည္း စုေဆာင္းသူေတြ မ်က္စိက်စရာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ မုန္တုိင္းေတြအေၾကာင္း၊ အရပ္မ်က္ႏွာျပ အိမ္ေျမႇာင္၊ ေရေၾကာင္းျပေျမပံု၊ နကၡတၱေဗဒေရေၾကာင္းသြားလာမႈ၊ ကမၻာ့ သမုဒၵရာႀကီးေတြနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ ၀န္းရံထားတဲ့ ကုန္းေျမအေၾကာင္းေတြ ပါ၀င္တာေၾကာင့္ မိတၱဴမ်ားစြာ ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တန္ဖုိးႀကီးက်မ္းတစ္ေစာင္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပုိၿပီးစိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတာက ရီအစ္ရဲ႕ဒီက်မ္းမွာ ေပၚတူဂီေတြ အိႏၵိယသမုဒၵရာမွာ ရြက္လႊင့္တာ၊ ကုိလံဘတ္စ္က ေျမာက္အေမရိကတုိက္ကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိတာ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြကုိ ညႊန္းဆုိထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    The Book of Sea Lore ဆုိတဲ့ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ လက္ေရးမူေပါင္း ၃၀ ေလာက္ဟာ ဥေရာပတစ္၀ွမ္းက စာၾကည့္တုိက္ေတြမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီး အမ်ားစုဟာ ပထမဆံုးမူ ျဖစ္ပါတယ္။

    (ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

    (ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား – တင္ဆက္ျပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကို  ဤေနရာ တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္