ေအာက္တိုဘာ ၂၂ ၊ ၂၀၁၄
VOA (ျမန္မာပိုင္း) မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေရး သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဖိအားေပးဖို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ႏို၀င္ဘာလအတြင္း ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္ဖို႔ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီး အစည္းေ၀းမတိုင္ခင္ အခုလို တိုက္တြန္းလိုက္တာပါ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို တင္ျပထားပါတယ္။
ေနာက္လမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပမယ့္ အေရွ႕အာရွနဲ႔ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပဲြကို ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမား၊ ၾသစေၾတးလ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တိုနီအက္ေဘာ့၊ ဂ်ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇိုအာေဘး၊ အင္ဒိုနီးရွားသမၼတသစ္ ဂ်ဳိကုိ ၀ီဒိုဒို၊ မေလးရွား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ပ္ ရာဇက္ တို႔ တက္ေရာက္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေရး ျမန္မာသမၼတကို တိုက္တြန္းဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ကနဦးအစမွာပဲ ရွိေနေသးတဲ့ ျမန္မာ့အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ဖိအားေတြကို ဂ႐ုစိုက္ေနခ်ိန္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြဟာ ထိေရာက္မႈရွိတယ္လို႔ အေရွ႕အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adam က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစကာလမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ေထာက္ခံမႈ၊ အကူအညီေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာေတြကို လိုေနတာပါ။ တကယ္လို႔ ဆိုးဆိုးရြားရြားေတြ ျပန္ၿပီး ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀ိုင္း၀န္း ဒဏ္ခတ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိးကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက အျဖစ္မခံႏိုင္ဘူးဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြကို ဂ႐ုတစိုက္ ေနထိုင္ေနတာပါ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ လူမ်ဳိးေရးခဲြျခားတယ္လို႔လည္း က်ေနာ္မျမင္ပါဘူး။ အဓိကအခ်က္က ဘာသာေရးပဋိပကၡ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အစိုးရဘက္က ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို႔ လိုေနတာပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးေတြ ေဟာေျပာေနတာ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အေျခခံတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အစိုးရဘက္က ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းေပးတာမ်ဳိး မရွိခဲ့ဘူးလို႔ HRW က တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ေၾကညာခ်က္မွာ ေျပာထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ‘မဘသ’ လို႔ေခၚတဲ့ ၉၆၉ အဖဲြ႔ကေန လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးခဲြျခားမႈကို အေျခခံၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ အျခားရာဇ၀တ္ က်ဴးလြန္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ အမုန္းစကားေတြနဲ႔ စည္း႐ံုးေဟာေျပာေနတာေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း HRW က ေရးသားထားတာပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Brad Adam က –
“အေဒါ့ဟစ္တလာဦးေဆာင္တဲ့ နာဇီေတြဟာ ဂ်ဴးေတြဆီက ပစၥည္းေတြမ၀ယ္ဖို႔ တားျမစ္ခဲ့ၿပီး ဂ်ဴးေတြကို ခဲြျခားတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြ တပ္ခိုင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈထိ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို ဦးတည္ခဲ့တာပါ။ ဒီလိုအလားတူ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတြဟာ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕မွာလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းက ကေမၻာဒီးယားမွာဆိုရင္ လူနည္းစု ဗီယက္နမ္ေတြကို ခဲြျခားၿပီး အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္တာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ လူနည္းစု ဟိႏၵဴေတြကို တိုက္ခိုက္တာမ်ဳိးေတြပါ။ ဘာသာ၊ လူမ်ဳိး မတူကဲြျပားတဲ့အေပၚမွာ အမ်ားစုက အုပ္စုလိုက္ အၾကမ္းဖက္တဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတြဟာ အစြန္းေရာက္မႈကို ဦးတည္ေစတာပါ။ ဒါေတြကို လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ လက္ခံလို႔ မသင့္ပါဘူး။”
ျမန္မာ့အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာေစတဲ့ အမုန္းစကား ေဟာေျပာခ်က္ေတြ၊ စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားမႈေတြကို အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူတာမ်ဳိး မရွိတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္တာေတြ ပိုၿပီးႀကီးထြားလာမွာကို စိုးရိမ္ေနေၾကာင္း ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း မၾကာေသးခင္က က်င္းပခဲ့တဲ့ အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္း ညီလာခံမွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းကို ထိခိုက္ေစတာေတြ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အေလးထားေျဖရွင္းဖို႔ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ဖိအားေပးရလိမ့္မယ္လို႔ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ၀ါရွင္တန္ဒီစီကို ေခတၱခဏ ေရာက္ရွိေနတဲ့ မဇင္မာေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“အာဆီယံအစည္းအေ၀းပြဲႀကီးေပါ့ေနာ္ ဥကၠဌအျဖစ္နဲ႔ တာ၀န္ခံၿပီးေတာ့ က်င္းပရတဲ့ အခြင့္အေရးဟာ ဘာမွမဟုတ္ဘူး။ ဒီလိုမ်ိဳးပဲ ႏုိင္ငံတကာက ေခါင္းေဆာင္ေတြလာၿပီးေတာ့ ေျပာသြားဆိုသြားၾကၿပီးေတာ့ က်မတို႔သာမန္ လူထုေတြ၊ ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ကေတာ့ ဒံုရင္းဒံုရင္းပဲ ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဒီအစည္းအေ၀းပြဲႀကီး လုပ္ရတာဟာ က်မတို႔ျပည္သူလူထုေတြ အတြက္ကေတာ့ ထူးမျခားနားပဲ။ ဘာမွမထူးဘူး။ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ လူတန္းစားအတြက္ပဲ ခရက္ဒစ္ေတြရသြားတဲ့ ကိစၥလို႔ပဲ ေျပာစရာျဖစ္မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကမၻာအႏွံ႔ကေန လာၾကမယ့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အထူးသျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံကပါလို႔ ေျပာေနတဲ့ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တုိက္တြန္းခ်င္တာက ဗမာျပည္မွာျဖစ္ေနတဲ့ လက္ရွိ အခက္အခဲ၊ အက်ပ္အတည္း၊ ျပႆနာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေတာ့ လက္ရွိ တာ၀န္အရွိဆံုးျဖစ္တဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ထိေရာက္တဲ့ ျပဳမူမႈေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ၊ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ဖို႔လို႔ က်မတို႔က တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကစၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုၾကား ဂိုဏ္းဂဏကဲြျပားမႈေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၃၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ေတြမွာလည္း မိတၳီလာ၊ လား႐ႈိး၊ မႏၱေလး ၿမိဳ႕ႀကီးေတြ အပါအ၀င္ အျခားေဒသတခ်ဳိ႕မွာလည္း ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ အခုလို ျပည္တြင္းမွာ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ပိုၿပီး ဆိုးရြားမလာေအာင္၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ကိုင္တြယ္ပါလို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ကုလသမဂၢကလည္း တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ဓါတ္ပံု အညႊန္း- ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ တြင္ မႏၱေလးျမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္သည့္ လူအုပ္
http://burmese.voanews.com/content/hrw-thein-sein-burma/2491808.html
