ဇန္နဝါရီ ၃၊ ၂၀၁၄
(Photo-AP) ျပႆနာသံဃာ ဦး၀ီရသူ ယမန္ႏွစ္ကို ျမန္မာျပည္ရိွ မြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာ ဘာသာေရးတင္းမာသည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရေလၿပီ။ယင္းသို႔ျဖစ္ေအာင္ အသံ အက်ယ္ေလာင္ဆံုး မီးေမႊးမႈိင္းတိုက္ခဲ့သူမွာ အစြန္းေရာက္သံဃာ ဦး၀ီရသူ ျဖစ္ေလ၏။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္ လူနည္းစုအၾကားရိွ တင္းမာမႈမွသည္ အၾကမ္းဖက္မႈသို႔ ေပါက္ကြဲ ထြက္လာရာ၀ယ္ ျပႆနာမ်ား စတင္ပြင့္အံလာခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္ႏွင့္ေအာက္တိုဘာလအတြင္း လူေပါင္း ၁၉၂ ဦးမွာ အုပ္စုဖြဲ႕အၾကမ္းဖက္မႈျဖင့္ အသတ္ခံရသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား တိုးပြားလာသည့္အျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ်ားသာမက၊ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ မတူညီေသာ အျခားမြတ္စ္လင္မ္မ်ားရိွရာ ေဒသမ်ားထံ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာၿပီး မြတ္စ္လင္ အားလံုး ပစ္မွတ္မ်ား ျဖစ္လာသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ ထုတ္ေ၀ေသာ မြတ္စ္လင္ မ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈအစီခံရင္ခံစာ၌ လူ႔အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ႏွင့္ ကေလာင္ရွင္မ်ား အဖြဲ႕ Physicians for Human Rights (PHR) ၏ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ Bill Davis က “ ျမန္မာျပည္က ေၾကာက္စရာ အၾကမ္းဖက္လႈိင္းႀကီးဟာ ရိုဟင္ဂ်ာကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ႏိုင္ငံတစ္၀ွန္း မြတ္စ္လင္မ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြအထိ ပ်ံႏွံ႔ၿပီး အႀကီးအက်ယ္ပ်က္စီးနစ္နာေစခဲ့တယ္ ” ဟု ဆိုထားသည္။
အဆုိးဆံုးျဖစ္ရပ္ကို ႀကံဳဆံုခဲ့ရသည္မွာ မြတ္စ္လင္ လူဦးေရ အေတာ္အတန္မ်ားျပားသည့္ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းမွ မိတၳီလာၿမိဳ႕ပင္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ မွ ၂၉ ရက္အတြင္းက ျဖစ္သည္။ မြတ္စ္လင္ပုိင္ေရႊဆိုင္တစ္ခု၌ ၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ အေရာင္းအ၀ယ္လာလုပ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး အခ်င္းမ်ားရာမွ စတင္ခဲ့သည္။ ေဒါသထြက္ေနသည့္ လူအုပ္ႀကီး စုရံုးေရာက္ရိွလာၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕မွလည္း ဆိုင္ရွင္ႏွင့္၀န္ထမ္းတို႔အား ဖမ္းခ်ဳပ္လိုက္သည္။
သို႔ျဖင့္ အေျခအေနတည္ၿငိမ္သြား သေယာင္ရိွေသာ္လည္း အေရာင္းအ၀ယ္လာလုပ္သည့္ အမ်ဳိးသမီးေသဆံုးသြားသည္ဟု လုပ္ႀကံ သတင္း ျပန္႔သြားခဲ့၏။ ထိုအခါ သံဃာမ်ား အပါအ၀င္ လူအုပ္ႀကီးတစ္ခုသည္ ေရႊဆိုင္သို႔ ကမူးရႈးထိုး ေရာက္လာၾကေလသည္။ ယင္းလူအုပ္သည္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားထက္ ပမာဏ မ်ားျပားေနသည္။ ၄င္းတို႔အေနျဖင့္ ဆိုင္ကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္၏၊ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ျပဳမူၿပီးေနာက္ လူစုခြဲရမည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ထိုသူတို႔အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ လူအုပ္ႀကီးက ဆိုင္ကို ဖ်က္ဆီး၍ ပစၥည္းမ်ား၀င္ယူၾကကာ အနီးအနားရိွ မြတ္စ္လင္ ေစ်းဆိုင္မ်ားစြာကိုလည္း ေသာင္းက်န္း ဖ်က္ဆီးလိုက္ေလသည္။
၄င္းေနာက္တြင္ မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသားအုပ္စုတစ္စုမွ သံဃာတစ္ဦးအား တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ လက္တုန္႔ျပန္သည္ဟု ယူဆဖြယ္ရာရိွၿပီး ယင္းသံဃာသည္ ရရိွခဲ့ေသာဒဏ္ရာျဖင့္ ေသဆံုးသြားေၾကာင္း သိရသည္။
ဤသတင္းျပန္႔သြားသည့္အခါ လူတစ္ေထာင္ထက္ မနည္းေသာ လူရမ္းကားအုပ္စု ေရာက္ရိွလာၿပီး ေသာင္းက်န္းမႈဇာတ္လမ္း စတင္ခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ႏွစ္ရက္ တိုင္တိုင္ျဖစ္ပြားလ်က္ မႏ ၱေလးတိုင္းရိွေဒသမ်ားထံသို႔လည္း ကူးစက္သြား၏။
အဆံုးသတ္ေလလွ်င္ မဒ္ရာဆာ ေခၚ အစၥလာမ္ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္းမွ ဆရာ ၄ ဦး ႏွင့္ ေက်ာင္းသား ၂၀ ေက်ာ္ အပါအ၀င္ လူ ၄၀ ေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံရသည္။ ဆက္လက္ၿပီး မြတ္စ္လင္ အိမ္ေျခေပါင္း ၁၅၀၀ ႏွင့္ မိတၳီလာရိွ ဗလီ ၁၃ လံုးအနက္ ၁၂ လံုး ဖ်က္ဆီးခံရသည္။ ထိုေန႔ရက္မ်ား မတိုင္မီက မြတ္စ္လင္ အိမ္မ်ားကို မႈတ္ေဆးမ်ားျဖင့္ ၇၈၆ နံပါတ္အား ပံုေဖာ္ပက္ဖ်န္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ၄င္းမွာ တိုက္ခိုက္ရမည့္အိမ္ေျခမ်ားအျဖစ္ ရည္ညႊန္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း PHR အစီရင္ခံစာ သုေတသီမ်ားထံ ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။
အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္ေနာက္၀ယ္ မြတ္စ္လင္ ၁၆ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္မွ တစ္သက္တစ္ကၽြန္း အထိလည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၂၈ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္မွ ၁၅ ႏွစ္အထိလည္းေကာင္း အသီးသီး ခ်မွတ္လိုက္သည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ျပင္ပ၌ ဤသည္မွာ အႀကီးမားဆံုးမြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရးလုပ္ရပ္ျဖစ္၏။ သို႔တေစ ႏိုင္ငံ့ေနရာအႏွံ႔အျပားတြင္ မြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈ အျခားျဖစ္စဥ္မ်ားကိုလည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေတြ႕ျမင္ရေပသည္။
၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ သာေကတၿမိဳ႕နယ္ရိွ မြတ္စ္လင္ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းႏွင့္ေစ်းဆိုင္မ်ားအား ဖ်က္ဆီးလိုက္ၾကသည္။ ေက်ာင္း၏ေခါင္မိုးျပဳျပင္ရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရိွၿပီးေနာက္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေက်ာင္းေဆာင္ကို ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသည္ဟု လြဲမွားစြာယူဆၾကေသာ လူတစ္စုမွ ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဧၿပီလ ၃၀ ရက္တြင္ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ဥကၠံ၌ မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက ဆြမ္းခံၾကြလာေသာ ကိုရင္ငယ္အား မေတာ္တဆတိုက္မိၿပီး ၄င္း၏သပိတ္က်ကြဲသြားခဲ့၏။ သူမအား ထိန္းသိမ္းၿပီးသည့္ေနာက္ မြတ္စ္လင္ တို႔သည္ လက္တုန္႔ျပန္ရန္ လူစုေနသည္ဟူေသာ ေကာလဟလ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေလသည္။ ထိုအခါ လူဦးေရ ၂၀၀ မွ ၃၀၀ ရိွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူအုပ္မ်ားသည္ လက္ဦးမႈရယူရန္ ဆံုးျဖတ္၍ အနီး၀န္းက်င္ေဒသမ်ားမွ မြတ္စ္လင္ ရြာမ်ားကို တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေနအိမ္ႏွင့္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတို႔ကို ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ အနည္းဆံုး လူတစ္ဦး သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသည္။
ေမလ ၄ ရက္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဖားကန္႔၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၃၀ ပါလူအုပ္က မြတ္စ္လင္မ္ပိုင္ ေနရာသံုးခုရိွ အိမ္ရာႏွင့္ဆိုင္ခန္းမ်ားအား အေၾကာင္းမဲ့တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကျပန္သည္။
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း လားရိႈးၿမိဳ႕၌ ေမလ ၂၈ ႏွင့္ ၂၉ ရက္တြင္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာရာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတစ္လံုးအား မီးရိႈ႕ခဲ့ၾကသည္။ မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးသည္ ဓာတ္ဆီေရာင္းေသာအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးအား ဓာတ္ဆီျဖင့္ ပက္ေလာင္းမီးရိႈ႕လိုက္သည့္သတင္းေနာက္ပိုင္း ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည္။ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ႏွင့္ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားမ်ားသည္ပင္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံရသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုက်ဴးလြန္သူအား ေထာင္ဒဏ္ ၂၆ ႏွစ္ ခ်မွတ္စီရင္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
ေမလ ၂၉ ရက္တြင္ ပဲခူးတိုင္းရိွၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ၿမိဳ႕တြင္လည္း သမီးေယာက္ဖႏွစ္ဦး ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ တစ္ဦးမွာ မြတ္စ္လင္ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ဦးမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္သူ ဒဏ္ရာ အနာတရျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ဦးစလံုးကို ရဲဌာနသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လူရမ္းကားအုပ္စု တစ္စုေရာက္ရိွစုရံုးလာၿပီး မြတ္စ္လင္ ျဖစ္သူအား အျပင္းထန္ဆံုး စီရင္ခ်က္ခ်ရန္ ေတာင္းဆိုၿပီးေနာက္ ဗလီတစ္လံုးႏွင့္ ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေဆာင္အား ဖ်က္ဆီးလိုက္သည္။
ဇြန္လ ၃၀ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္အတြင္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို မြတ္စ္လင္မ္ဟုယူဆရသူ အမ်ဳိးသား တစ္ဦး သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ဦးက ဗလကၠာရျပဳခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ လူ ၅၀ ခန္႔ရိွေသာ အုပ္စုသည္ ရဲစခန္းျပင္ပ၌ စုရံုးေသာင္းက်န္းခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ ဆက္လက္၍ မြတ္စ္လင္အိမ္ေျခမ်ားစြာကုိဖ်က္ဆီးကာ မြတ္စ္လင္မ္သံုးဦးကိုလည္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ေနာက္ထပ္မြတ္စ္လင္မ္အိမ္တစ္လံုးကို မီးရိႈ႕ခဲ့ျပန္၏။ စက္တင္ဘာ ၂၉ မွ ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္ေန႔အထိ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားအုပ္စုမ်ား ဆက္တိုက္သတ္ျဖတ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ သံတြဲ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
ကရင္ျပည္နယ္၊ ဖားအံၿမိဳ႕ရွိ သရက္ေတာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွ သံဃာမ်ားသည္ ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ ႏွင့္ ၂၃ ရက္ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္း သတင္းမ်ားရရိွခဲ့သည္။
ၾသဂုတ္လ ၂၄ ရက္တြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ထန္းကုန္းရြာ၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသား သံုးဦးမွ ဗလကၠာရျပဳက်င့္သည္ဟု ေကာလဟလ သတင္း ျပန္႔ကားေလသည္။ ရဲစခန္းအနီးတြင္ လူအုပ္မ်ားစုရံုးလာၾကၿပီး ညေနပိုင္း၌ အနီးအနားရိွရြာသားမ်ားပူးေပါင္းပါ၀င္လာၾကသည့္ေနာက္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား စတင္ တိုက္ခိုက္ပါေတာ့သည္။ မြတ္စ္လင္ တို႔၏ အိမ္ရာ ၄၆ လံုး၊ ဆိုင္ ၁၂ ဆိုင္ႏွင့္ ဆန္စက္တစ္ခု မီးရိႈ႕ခံရသည္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွာ ရပ္ၾကည့္လ်က္သာရိွခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။
“ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးကိစၥမ်ားအပါအ၀င္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားသည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္ၿပီး လူေပါင္း ႏွစ္သိန္းခြဲ ၀န္းက်င္ကို ေနရပ္စြန္႔ခြာျခင္းျဖစ္ေစခဲ့သလို – ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ဗလီမ်ား၊ ဆယ္ဂဏန္းမွ်ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား၊ အိမ္ေျခေပါင္း တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပ်က္စီးမႈအက်ဳိးဆက္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ ” ဟု PHR အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပသည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔၏ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွာလည္း ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ခံထားရသည္။ မိတၳီလာအေရး၌ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔ကို မဆိုစေလာက္သာေတြ႕ရၿပီး အေျခအေနအားထိန္းခ်ဳပ္ရန္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား လက္လြတ္စပယ္ ေနခဲ့ၾကသည္။
International Crisis Group ၏ အစီရင္ခံစာက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီတူးေဖာ္ေရးစီမံကိန္း ဆႏၵျပကန္႔ကြက္မႈတြင္ ရဟန္းေတာ္တစ္စုအပါအ၀င္ ဆႏၵျပသူမ်ားအား မီးေလာင္ဗံုးျဖင့္ ဆိုးရြားစြာတုန္႔ျပန္သည့္ လုပ္ရပ္ျဖစ္ပြားၿပီးသည့္ေနာက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေပၚ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ေ၀ဖန္ ရႈတ္ခ်မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနႏွင့္ ဖိဖိစီးစီးကိုင္တြယ္ရန္ စိတ္လက္ မပါသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပမည္ ဟု ဆိုထား၏။
မိတၳီလာ ႏွင့္ လားရိႈးတြင္ အျဖစ္ဆိုးမ်ားႀကံဳေတြ႕ၿပီးခ်ိန္မွ စ၍ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ ပိုမိုျမန္ဆန္ထိေရာက္စြာ တုန္႔ျပန္ကိုင္တြယ္လာၾကသျဖင့္ အုပ္စုဖြဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ရက္ေပါင္း မ်ားစြာ မျဖစ္ေတာ့ပဲ နာရီပိုင္းမွ်သာ ၾကာေညာင္းခဲ့သည့္အျပင္ အေသ အေပ်ာက္အပ်က္အစီးလည္း နည္းပါးခဲ့သည္ဟု သတင္းမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။
အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္မီးရိႈ႕မႈမ်ား၌ လူအခ်ဳိ႕ကို ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ ဖမ္းဆီးကာ တရားစြဲဆိုထားသည္။ အစပိုင္းတြင္ မြတ္စ္လင္ မ်ားကိုသာ ဖမ္းဆီးလိမ့္မည္ဟု စိုးရိမ္မႈမ်ား ရိွေနခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕၌ ဖမ္းဆီးရံုးတင္ခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အေရအတြက္မွာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ထက္ အေရအတြက္ မ်ားျပားခဲ့ေပသည္။ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္တြင္ မိတၳီလာအေရးအတြင္း လူသတ္မႈ၊ ေစာ္ကားမႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း သံဃာႏွစ္ဦးအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၂၅ ဦးအား စစ္ေဆးေတြ႕ရိွရသည္ဟု ဆိုသည္။
မႏၱေလးအေျခစိုက္ ဦး၀ီရသူ ဦးေဆာင္ေသာ ၉၆၉ ဗုဒၶဘာသာလႈပ္ရွားမႈ ေရပန္းစား အရိွန္ျမင့္တက္လာျခင္းကလည္း မြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မႈရိွေနသည္။
မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ဦး၀ီရသူမွာ ၂၀၀၃ မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ ေထာင္နန္းစံခဲ့သည္။
ဗုဒၶဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါး၊ ဓမၼဂုဏ္ေတာ္ ၆ ပါး ႏွင့္ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါးတို႔ကို ၉၆၉ နံပါတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ယင္းလႈပ္ရွားမႈမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တိုးျမွင့္ရန္ျဖစ္သည္ဟု အယံုသြင္းခဲ့ၾကသည္။
အျဖစ္မွန္၌မူ ၉၆၉ အဖြဲ႕သည္ အစြန္းေရာက္ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒေဖာ္ေဆာင္ေရး လႈပ္ရွားမႈသာျဖစ္ေနၿပီး၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ တိုင္းျပည္ကို သိမ္းပိုက္ရန္ႀကံစည္ေနသည္ဟု ၾကမ္းတမ္းေသာ စြပ္စြဲမႈမ်ားအား ဖန္တီးထားခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရိွေသာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔က ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရိွေနေသာ လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အႏၱရာယ္ေပးၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ ဟူေသာ ယိုးစြပ္မႈမ်ားလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္၏။ သို႔သာမကေသး ဂ်ိဟာ့ဒ္ကို တိတ္တိတ္ပုန္း ဖန္တီးမည့္သူမ်ားသည္ လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ထိမ္းျမားျခင္းျဖင့္ ဘာသာေျပာင္းေစသူအား ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပး ကမ္းသည့္ အစီအစဥ္သည္ လည္းေကာင္း ရိွေနသည္ဟုလည္း ဆိုၾကကုန္သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ဦး၀ီရသူသည္ ဘာသာကြဲမ်ား ထိမ္းျမားေရးကို ပိတ္ပင္မည့္ ဥပေဒ တစ္ရပ္ျဖစ္လာရန္ ႏိႈးေဆာ္ခဲ့၏။
၉၆၉ အဖြဲ႕သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ စီးပြားေရးကို သပိတ္ေမွာက္ရန္၊ မိမိတို႔၏ က်ားကန္မႈကုိ အေျချပဳသည့္ ၉၆၉ နံပါတ္ကပ္၍ မိမိကိုယ္ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အျဖစ္ေဖာ္က်ဴးထားေသာ သူတို႔၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ အားေပးၾကရန္ တြန္းအားေပးလ်က္ရိွသည္။ မိမိတို႔၏ပင္ကိုယ္အျမင္ မည္သို႔ပင္ရိွေနေစကာမူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားအျပားတို႔သည္ ၄င္းနံပါတ္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသထားၾက၏။ အခ်ဳိ႕မွာ ၉၆၉ ဂိုဏ္းသားတို႔၏ အၿငိဳးထားမႈအား ေၾကာက္ရြံျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မွာ ယင္းသို မျပသပါက စီးပြားေရးထိခိုက္မည္ကို စိုးရြံ႕ျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း လိုက္ေလ်ာေနရေပသည္။
မြတ္စ္လင္မ္တို႔ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္မႈျပဳလုပ္မိေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အခ်ဳိ႕ကို ၉၆၉ ဂိုဏ္းသားတို႔၏ ႏွိပ္စက္မႈရိွေၾကာင္းပင္လွ်င္ သတင္းမ်ား ထြက္ရိွလာခဲ့၏။
၉၆၉ အဖြဲ႕သည္ ၄င္းတို႔၏ သေဘာထားကို ထင္ဟပ္ေစေသာ လက္ကမ္း စာေစာင္မ်ား၊ ဒီဗီဒီမ်ားကို က်ယ္ျပန္႔စြာ ျဖန္႔ခ်ိထားၾကသည္။ ထိုအဖြဲ႕အားေထာက္ခံသည့္ ရဟန္း သံဃာတို႔သည္လည္း (မ)တရားပြဲမ်ား၊ ေဟာေျပာမႈမ်ားျဖင့္ တုိင္းျပည္ကို အစိပ္စိပ္အျမြာျမြာ ဆြဲၿဖဲလ်က္ရိွၾကသည္။
လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ သာဓက တစ္ရပ္မွာ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း မြန္ျပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မွ ၉၆၉ ဂိုဏ္း၀င္ ဘုန္းႀကီး ၇ ဦးတို႔သည္ ၉၆၉ ဂိုဏ္း၏သေဘာထားျဖန္႔ခ်ိရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ေပါက္ဖြားရာေဒသျဖစ္၏။
၉၆၉ ဂိုဏ္းသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားရန္ ႀကံေဆာင္ခဲ့သည္ မဟုတ္ဟု ဦး၀ီရသူမွ ျငင္းဆိုထားေသာ္လည္း၊ မိမိတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ ဇာတိမွန္ကို ျဖန္႔ခ်ိျခင္းေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ မ်ားစြာေသာ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔က မုန္းတီးစိတ္၀င္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္ ဟူ၍ သူ႔စကားထဲမွ ယင္းသေဘာထား တစ္စြန္းတစ္စကို ေတြ႕ရေလသည္။
၉၆၉ ဂိုဏ္းသည္ ဗုဒၶဓမၼ ရင္းျမစ္မ်ားစြာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနသည့္တိုင္ေအာင္ ထိုအဖြဲ႕အား ဆန္႔က်င္ေျပာဆို၀ံ့သူဟူ၍ မဆိုစေလာက္မွ်သာ ရိွၾက၏။ ယင္းသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ၄င္းဂိုဏ္းသားတို႔သည္ အစၥလာမ္သာသနာ အေပၚတိုက္ခိုက္ေရးထက္ ဘာသာသာသနာတည္တံ့ေရးအလိုု႔ငွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေသြးစည္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေနပါသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို ဘာသာေရး ကိုင္းရိႈ္င္းလြန္းေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ အေရာင္ျခယ္ျပၾကသည္။ ထိုေရာအခါ လူထုတို႔သည္ မိမိတို႔၏ဗုဒၶဘာသာကို မိမိတို႔ ဖာသာေ၀ဖန္ တိုက္ခိုက္သကဲ့သို႔ျဖစ္သြားမည္ကိုစိုးေၾကာက္သျဖင့္ ထိုဂိုဏ္းႏွင့္ဆန္႔က်င္ေသာအသံ မထြက္၀ံ့ၾကျခင္းပင္။
ဦး၀ီရသူ၏ထင္ေပၚမႈ ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အ၀ွန္းရိွ မြတ္စ္လင္ မ္ဆန္႔က်င္ေရး ကမ္ပိန္း၏ေနာက္ကြယ္၌ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ အာဏာပိုင္မ်ား ရိွေနသည္ဟု ဗမာလူမ်ဳိး ေဒါက္တာေမာင္ဇာနည္က ဇြန္လတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဦး၀ီရသူႏွင့္ ၉၆၉ဂိုဏ္းတို႔၏ မိႈင္းတိုက္ ထိုးဆြမႈမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံအာဏာပိုင္မ်ားမွ အားေပး ရပ္တည္ထားျခင္း မရိွေၾကာင္းကိုလည္း ေသခ်ာေရရာေသာ သက္ေသသာဓကမ်ားလည္း မရိွျပန္ေခ်။
အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ပင္လွ်င္ ထိုဂိုဏ္းအား ဆန္႔က်င္သည့္စကား ေျပာမထြက္လာခဲ့ပါ။ ဤသည္မွာ သူမအား ရပ္တည္ေထာက္ခံေပးေနေသာ ၉၆၉ ဂိုဏ္းသားမ်ား (၀ါ) မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ အေခ်အတင္ျဖစ္ျခင္းမွ ေရွာင္လႊဲလိုသည့္ သူမ၏ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားျဖစ္မည္ဟု မ်ားစြာေသာသူတို႔မွ ယံုၾကည္ထားသည္။
ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေနမႈမ်ား၊ ယင္းလုပ္ရပ္ဆိုးမ်ားကို တာ၀န္ယူေျဖရွင္းျခင္း ကင္းမဲ့ေနမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေနေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Navi Pillay က ဇြန္လအတြင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့၏။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အျမင္အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၌ အေျပာင္းအလဲမွာ ဆင့္ပါးစပ္ႏွမ္းပက္ သေလာက္မွ်သာ ျဖစ္လ်က္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္တို႔ အေပၚဖိႏွိပ္ျခင္းမွာ ေရွ႕ဆက္ေနဦးမည္သာတည္း။
Mark Inkey ၏ သံုးသပ္ခ်က္သတင္းေဆာင္းပါး “2013: A year of religious intolerance in Burma” ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
—————————————-** M-Media ၏ မူပိုင္ သတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ဘာသာျပန္ မ်ားကို အြန္လိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာကူးယူေဖာ္ျပႏို္င္ပါသည္။ ကူးယူေဖာ္ျပသူမ်ားအေနျဖင့္ M-Media မူရင္းလင့္ခ္ကို ထည့္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
M-Media ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရိွဘဲ စီးပြားျဖစ္ ထုတ္ေဝေသာ Print Media မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းမ်ား လုံးဝ ခြင့္မျပဳပါ။ ဆက္သြယ္ရန္ [email protected]
