ဩဂုတ် ၁၉၊ ၂၀၂၁
M-Media
-တရုတ်နိုင်ငံဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံက အဖိုးတန် မြေရှားသတ္ထု ထုတ်ယူဖို့ မျက်စပစ်လာပြီး ဒီကရရှိတဲ့ အကျိုးအမြတ်တွေနဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ထောက်ပံ့ပေးမယ့် အလားအလာ ရှိနိုင်တယ်လို့ အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
တာလီဘန်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့လမှာ တွေ့ဆုံခဲ့သလို၊ တာလီဘန်က တစ်နိုင်ငံလုံးကို သိမ်းပြီးချိန်မှာလည်း တာလီဘန်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အသင့်ရှိတယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံက လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြောထားပါတယ်။
အမေရိကန်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီမှာ ပါဝင်တဲ့ ထိပ်တန်း ရီပက်ဘလစ်ကန်အမတ် မိုက်ကယ် မက်ကောလ်က တရုတ်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်က သယံဇာတတွေ ရယူဖို့ ကြိုးစားလိမ့်မယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
“တရုတ်က ဒီအကွက်ကို ရွှေ့မှာပါ။ အာဖဂန်မှာ မြေရှားသတ္ထုတွေ ရှိတယ်။ ဒါကို ထုတ်ဖို့ အမေရိကန်က ဘာ့ကြောင့် အာဖဂန်တွေနဲ့ မပူးပေါင်းခဲ့သလဲဆိုတာ ကျွန်တော် မသိပါဘူး။ အခုဆိုရင် တရုတ်က ဒီမြေရှားသတ္ထုတွေကို ထုတ်တော့မှာပါ။ ဒီအခြေအနေမှာ တရုတ်က အောင်နိုင်သူဖြစ်မယ်၊ အမေရိကန်နဲ့ အာဖဂန်ပြည်သူတွေကတော့ ရှုံးနိမ့်သူ ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်”
ဒီအကွက်ကနေ တာလီဘန်ဟာ ကြီးကြီးမားမား အမြတ်ထွက်မှာဖြစ်ပြီး၊ အကြပ်ဖက်ဝါဒကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ဖို့ လုပ်ဆောင်လာလိမ့်မယ်လို့လည်း မက်ကောလ်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အလယ်အာရှနဲ့ တောင်အာရှအဆုံမှာ တည်ရှိတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံဟာ သတ္ထုနဲ့ တွင်းထွက်ပစ္စည်းတွေ ပေါကြွယ်၀ပြီး ကန်ဒေါ်လာ ၁ ထရီလီယံတန်ဖိုးရှိတဲ့ အဲဒီသယံဇာတဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးနိုင်လိ့မ်မယ်လို့ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဘူမိဗေဒ ပညာရှင်တွေက လေ့လာ တွက်ချက်ခဲ့ကြပါတယ်။
အာဖဂန်မှာ သံ၊ ကော့ပါးနဲ့ ရွှေလို သတ္ထုမျိုးတွေဟာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက ပြည်နယ်တိုင်းမှာ ကြွယ်စွာရှိနေပြီး၊ မြေရှားသတ္ထုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှုကို တိုက်ဖျက်နိုင်မယ့် နည်းပညာအတွက် အလွန်အရေးပါပြီး ရှားပါးတန်ဖိုးရှိတဲ့ လစ်သီယံသတ္ထုဆိုရင် အာဖဂန်မှာ အမြောက်အများ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
“အာဖဂန်ဟာ သာမန် တန်ဖိုးမြင့် သတ္ထုရင်းမြစ်တွေ ပေါကြွယ်၀သလို ၂၁ ရာစု စီးပွားရေး ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် လိုအပ်တဲ့ သတ္ထုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်” လို့ Ecological Futures Group ကို တည်ထောင်သူ သိပ္ပံပညာရှင်နဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ ရုဒ်ရွှန်နိုဗာက ပြောပါတယ်။
ကမ္ဘာကြီးဟာ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်ကို မထိခိုက်စေတဲ့ နည်းပညာတွေ ဖန်တီးအသုံးပြုဖို့ အားထုတ် ကြိုးပမ်းလာတာနဲ့အမျှ လစ်သီယံနဲ့ မြေရှားသတ္ထုလို သတ္ထုမျိုးတွေရဲ့ ဝယ်လိုအားဟာ မြင့်တက်လာမယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လစ်သီယံ၊ ကိုဗော့သတ္ထုနဲ့ မြေရှားသတ္ထုတင်ပို့မှုရဲ့ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကို တရုတ်၊ ကွန်ဂိုနဲ့ ဩစတေးလျ နိုင်ငံတို့က လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
Ref: Asia Times
