ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၅ ၂၀၁၃
M-Media
တင္မင္းထြဋ္
“နည္းပညာမ်ားကို အသုံးၿပဳၿပီး လူထုရဲ႕ စုေပါင္းအသံကို သင္ ၾကားႏုိင္ပါတယ္။ ပင္မစီးေၾကာင္းမွ ၀င္လာတဲ႔ သတင္းမ်ားနဲ႔ တုိက္ရုိက္အစီရင္ခံခ်က္မ်ားက သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စုစည္းႏုိင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးကိုေပါင္းစပ္လုိက္တဲ႔အခါ ဘာေတြၿဖစ္ပ်က္ေနတယ္ဆုိတဲ႔အေၾကာင္းကို ပိုႀကီးမားတဲ႔ရုပ္ပုံလႊာၾကီး တခုကို ရရွိမယ္။”
Frontline SMS မွ ကင္ဘဏ္ခ္ (Ken Banks)
၂၀၀၈ မြန္ဘုိင္း အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားၿဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ မြန္ဘုိင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားက မီဒီယာမ်ားေပၚသို႔ မေရာက္ေသး ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား၊ အၿဖစ္အပ်က္မ်ားကို မိုဘိုင္း SMS မ်ား ၊ မိုဘိုင္းဖုန္းကင္မရာမ်ား အသံုးၿပဳကာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မၽွေ၀ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းအၿပင္ Twitter ၊ Flikr ၊ MySpace ႏွင့္ ဘေလာ့ေရးသားၿခင္း ဘေလာ့ကာမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရသူမ်ားႏွင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေသြးလွဴဒါန္းမႈမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ အေသးစား လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ ကူညီေပးႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။
၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေမလ ၂ရက္ေန႔ႏွင့္ ၃ရက္ေန႔ တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ 
နာဂစ္မုန္တိုင္းၾကီးတြင္ လူေပါင္း တစ္သိန္း သံုးေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့သည္။ မုန္တိုင္းမ်ား ၿဖစ္ပြားၿပီး ရက္အတန္အၾကာ အထိ ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား၏ အဆမတန္ ေစ်းႏူန္းၾကီးၿမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အခက္ခဲမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရၿပီး လူေပါင္းမ်ားစြာလည္း အသက္မေသသင့္ဘဲ ေသဆံုးခဲ့ၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလက အင္တာနက္လိုင္းမ်ား စိစစ္ပိတ္ပင္မႈမ်ားႏွင့္ အဆမတန္ေစ်းႏႈန္း ၾကီးၿမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အခ်ိန္ႏွင့္ တေၿပးညီမသိရၿခင္း ၊ သတင္းအမွန္ အေၿခအေနအမွန္မ်ားကို လူအမ်ားစု မသိရၿခင္း ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႕ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။
၂၀၀၉ခုႏွစ္ MADAGSCAR ႏိုင္ငံ၏ အစိုးရဆန္႔က်င္မႈ ဆႏၵၿပပြဲမ်ားတြင္ စစ္တပ္နဲ ့ ရဲ မ်ား၏ အၾကမ္းဖက္ႏိွမ္နင္းမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံသားမ်ားက Foko – MADAGSCAR သို႔ SMS မ်ား သတင္းစကား ဓါတ္ပံုမ်ားေပးပို႔ခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံဘေလာ႔ဂါမ်ားက တိက်မွန္ကန္မႈရွိ မရွိ စိစစ္ေပးခဲ့ၾကၿပီး အစီအရင္ခံခ်က္မ်ားကို အြန္လိုင္းေၿမပံုတစ္ခ်က္ ထုတ္ၿပန္ေပးခဲ့ၾကသည္။ Foko ရဲ ႔ ၀ဘက္ဆိုဒ္ဟာ ၿပည္သူေတြကို အႏၱရယ္ရွိတဲ့ေနရာမ်ားကို သတိေပးၿခင္းနဲ ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာမီဒီယာမ်ားထက္ ပိုမိုၿပည့္စံုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးခဲ့ပါတယ္။ Facebook ၊ Ushahidi ၊ Twitter ၊ Blog မ်ားႏွင့္ လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားကို အသံုးခ် လုပ္ေဆာင္သြားခဲ့ၾကသည္။ အင္တာနက္အလွမ္းအလြန္တရာေ၀းကြာ ခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား၏ အခန္း႑သည္ အလြန္မေသးလွသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။
၂၀၀၇ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေရႊ၀ါေရာင္ဆႏၵၿပပြဲၾကီးတြင္ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းမႈမ်ား 
ၿပဳလုပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား သံုးမရေအာင္ ၿပတ္ေတာက္လိုက္ၿခင္း၊ အင္တာနက္လိုင္းမ်ား ဆက္သြယ္မႈ ၿဖတ္ေတာက္ကာ မ်က္ေၿခပ်က္မႈမ်ားၿပဳလုပ္ခဲ့သလို ဘေလာ့ဂ္မ်ား ၊ ဘေလာ့ဂါမ်ား ၊ေရးသားသူမ်ားကိုပါ ေက်ာ့ကြင္း သဖြယ္ ၿပငွန္းခဲ့ေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒၿဖင့္ လူငယ္ အမ်ားအၿပားႏွင့္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအၿပားကို ေထာင္နန္းစံေစခဲ့သည္။ (ယင္း မွ်တမႈမရွိ လူ႔အခြင့္အေရး ကင္းမဲ့ေသာ ဥပေဒကို ၿပင္ဆင္သင့္ေနၿပီ ၿဖစ္သည္။) အင္တာနက္ စိစစ္ၿဖတ္ေတာက္မႈမ်ား အလြန္တင္းၾကပ္ေသာ ကာလလည္း ၿဖစ္ခဲ့သည္။ မိုဘိုင္း သိပ္သည္းဆသည္လည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ ႏႈိုင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလး ၿမိဳ႕ၾကီး ႏွစ္ၿမိဳ႕တြင္သာ အမ်ားဆံုးရွိခဲ့ၿပီး။ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားတြင္ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မရွိသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားက ပိုမို မ်ားၿပားခဲ့သည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။
ၿပည္သူက ပူးေပါင္းသတင္းပို႔ၿခင္း (Citizen Reporting) ဟာ နယ္ပယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမွာ အလုပ္ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၿပည္သူက ၿပည္သူ႔ကို သတင္းၿဖန္႔ေ၀ၿခင္းဆိုတဲ့ Sharing လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ကြန္ယက္မ်ားဟာ အလြန္အသံုး၀င္လာသလို သတင္း႒ာနမ်ားထက္လည္း ေစာလ်င္စြာ ရာက္ရွိတတ္ပါတယ္။ စိစစ္မႈမရွိသည့္အတြက္ ဟုတ္သေလာ မဟုတ္သေလာဆိုတာထက္ သတင္းအေစာလ်င္စြာ ေရာက္ရွိလာၿခင္းဟာ စိတ္၀င္စားမႈနဲ႔ သတင္းေထာက္မ်ား ေၿခရာခံဖို႔ရာ လမ္းေၾကာင္းကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္လာပါတယ္။
အိႏၵိယတြင္ Twitter အသံုးၿပဳသူေတြဟာ သူတို႔လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားက တဆင့္ ကမာၻႏွင့္အ၀ွမ္း အၿခား Twitter သံုးသူမ်ားမရႏိုင္တဲ့ ကုဒ္တို(Short code) ကို သံုးၿပီး ေနာက္ဆံုးၿဖစ္ရပ္ေတြကို တင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာေအာင္ၿမင္မႈတစ္ရပ္ပါ။
မိုဘိုင္းႏွင့္ လူမႈ႔ကြန္ယက္မ်ားက ဘာေတြကို စြမ္းေဆာင္ေပးသလဲ
ဆႏၵၿပပြဲမ်ား ၊ သဘာ၀ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ အဓိကရုဏ္မ်ားလို အေရးကိစၥေတြမွာ သတင္းေစာလ်င္စြာ ရရွိဖို႔ႏွင့္ အာရံုစိုက္မႈကို ရယူဖို႔ လက္ကိုင္ဖုန္းၿဖင့္သတင္းေပးပို႕ၿခင္း (SMS) ကို သံုးစြဲႏိုင္ပါတယ္။ (ၿမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ မိုဘိုင္းမ်ားတြင္ ၿမန္မာစနစ္ၿဖင့္ အၿပန္အလွန္ ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ apps မ်ား အမ်ားအၿပားေပၚေပါက္ေနၿပီၿဖစ္သည္။) လက္ကိုင္ဖုန္းေတြကို အသံုးၿပဳ၍ စာသား သတင္းပို႔လႊာမ်ား ၊ ဓါတ္ပံုမ်ားၿဖင့္ အၿပန္အလွန္ေပးပို႔ႏိုင္သည့္အၿပင္ သတင္းပို႔ခ်က္မ်ားကို ၀ဘက္ဆိုဒ္မ်ား (သို႕) ၀ဘက္ဆိုဒ္ၾကည့္ရူႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းမ်ား သံုးၿပီးေ၀မွ်ႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ရိုက္သတင္းေပးပို႔ၿခင္းဟာ ဆႏၵၿပပြဲ (သို႔) လႈပ္ရွားမူတခုအတြင္း ေထာက္ခံမႈမ်ားကို လံုၿခံဳစြာ ထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အမ်ားဆံုး အသံုးၿပဳက်တာကေတာ့ Twitter နဲ ့ ွQik.com ဆိုတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္း ဗီဒီယို ပရိုဂရမ္တခု ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး ဘယ္သူေတာ့ၿဖင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿခင္းခံေနရၿပီ ဘယ္သူကေတာ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီ စသည္ၿဖင့္ ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ားကို မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ စာသားေတြနဲ ့ မိုဘိုင္း ဗီဒီယိုမ်ားကို ကမာၻအႏွံ ့က လူေတြကို ဒီသတင္းဆီ အာရံုစိုက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။
မီဒီယာက ေရာက္ရွိၿခင္းမရွိေသးေသာ၊ သတင္းေထာက္မ်ား ၀င္ေရာက္ခြင့္ စိစစ္တားဆီးထားၿခင္း အေၿခအေနမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ားဟာ Facebook ၊Twitter ၊ Ushahidi လိုမ်ိဳး ကြန္ယက္ အမ်ားအၿပားကို သံုးၿပီး တိုက္ရိုက္ အစီရင္ခံႏိုင္ပါတယ္။ လုပ္ေဆာင္သူအေနနဲ ့ အင္တာနက္လိုင္း မရွိၿခင္း ၊ လူသိခံရၿခင္း ၊ အႏၱရယ္မ်ားမယ္ထင္ရင္ ၿဖစ္ပြားေနေသာ ဧရိယာၿပင္ပက တေယာက္ေယာက္ဆီ စာသားသတင္းလႊာမ်ား (Text SMS) မ်ား ပို႔ၿပီး အြန္လိုင္းမွာ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ၿပန္ေပးဖို႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။ blip.tv နဲ ့ Witness Hub လို လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ ဗီဒီယိုေတြသီးသန္႔တင္တဲ့ ၀ဘက္ဆိုဒ္ေတြမွာလည္း တင္ပို႔ ႏိုင္ၾကပါတယ္။
ၿမန္ဆန္တဲ့ အင္တာနက္ ေကာ္နက္ရွင္ ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အင္တာနက္အသံုးၿပဳႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္း၊ တက္ဘလက္မ်ား ၊ lattop မ်ားတြင္ ပါရွိေသာ webcan (ဗီဒီယိုကင္မရာအေသးစား) မ်ားကို သံုးၿပီး Ustream.tv (သို႕) livestream.com ကဲ့သို႕ေသာ တိုက္ရိုက္ထုတ္လႊင့္လို႔ရတဲ့ ဗီဒီယိုမ်ားၿဖင့္ အင္တာနက္ေပၚ တိုက္ရိုက္လႊင့္တင္ ေပးပို႔ႏိုင္ၾကမွာပါ။
ဒါ့အၿပင္ လူေတြအေနနဲ ့ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဗီဒီယိုမ်ား ၊ မွတ္တမ္း အခ်က္အလက္မ်ားကို သိမ္းဆည္းခံရၿခင္း၊ အဖမ္းဆီးခံရၿခင္းတို႔ကို စိုးရိမ္ပါက မိမိတို႔ေပးပို႕တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကြန္ယက္မ်ားသို႔အလ်င္အၿမန္ ေ၀မွ်ၿခင္း၊ အၿခားသူေတြနဲ ့ ဖုန္းအခ်င္းခ်င္းဖိုင္ေတြ လႊဲထားၿခင္း ၊ MMS (မာလ္တီမီဒီယာမက္ေဆ့့ခ်္မ်ား) (သို႔) အီးေမးလ္မ်ားမွ တဆင့္ ေ၀းမွ်ထားၿပီး တစ္ၿပိဳင္နက္ မိမိတို႔ဆီက အခ်က္အလက္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးထားႏိုင္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္ ။ ။ MMS (မာလ္တီမီဒီယာမက္ေဆ့့ခ်္) ဆုိသည္မွာ မိုဘိုင္းကြန္ယက္ကိုအေၿခခံကာ ဓါတ္ပံု ၊ ရုပ္သံ၊ စာသားမ်ားကို ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ SMS အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးပင္ၿဖစ္ၿပီး။ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ အမ်ားစုကို အသံုးၿပဳခြင့္ မေပးေသးေသာ စနစ္ တစ္ခုၿဖစ္သည္။
အင္တာနက္မရွိေသာေနရာက စာတိုၿဖင့္ သတင္းၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္း
Frontline SMS (http://www.frontlinesms.com) ဟာ အင္တာနက္ေကာ္နက္ရွင္မရွိပဲနဲ ့ေတာင္ လူအမ်ားအၿပားကို ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူၿဖစ္ေစပါတယ္။ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူမ်ားဟာ Frontline SMS ကို အသံုးၿပဳၿပီး သူတို႔ရဲ lattop ကြန္ပ်ဴတာမ်ားမွတဆင့္ အင္တာနက္မရွိေသာေနရာမ်ား မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားဆီသို႔ စာသားသတင္းလႊာ SMS မ်ားၿဖင့္ ေပးပို႔ၿပီး လက္ခံရရွိသူမ်ားကလည္း အၿပန္အလွန္ေပးပို႔ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ လႈ႔ံေဆာ္လႈပ္ရွားသူမ်ားဟာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ၿခင္း၊ ဆႏၵၿပပြဲမ်ား စီစဥ္ၿခင္း၊ လူထုဆႏၵမ်ားေလ့လာၿခင္းႏွင့္ အေရးေပၚ သတိေပးခ်က္မ်ား (သဘာ၀ေဘးအႏၱရယ္မ်ားအပါအ၀င္) အတြက္ Frontline SMS ကိုအသံုးၿပဳခဲ့ၾကပါသည္။
“Facebook, Twitter, Myspace, Blogမ်ား စသည္ၿဖင့္ က႑မ်ိဳးစံုႏွင့္ ကြန္ယက္ေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခ်ိန္ေပးတည္ေဆာက္ခဲ့ရတဲ့ အသိုင္းအ၀န္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး အြန္လိုင္း အသိုင္းအ၀န္းမွာ အားလံုးနဲ ့ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိၿပီးသား လူအမ်ားရဲ ႔မ႑ိဳင္အၿဖစ္လည္း တည္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တခုခုၿဖစ္လာၿပီး ၊ တံု႕ၿပန္ဖို႔ လိုအပ္လာၿပီဆိုရင္လည္း ဖန္တီးၿပီးသား အခ်ိတ္အဆက္မ်ားမွတဆင့္ ကြန္ယက္ေပၚမွာ ေၿခရာလက္ရာခ်န္ခဲ့ရံုနဲ ့ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ရွိၿပီးသားအသိုင္းအ၀န္းမ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ စည္းရံုးၿပီးသားၿဖစ္တယ္။’’ လို႔ နည္းပညာသုေတသီ Dina Mehta က ဆိုပါတယ္။
မွန္ေပသည္။ ယေန႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ သတင္းသို၀ွက္မႈကို ဖံုးကြယ္ထားလို႔မရေတာ့ေပ။ ကမာၻသည္ ရြာတစ္ရြာထက္ ပိုမိုက်ဥ္းေၿမာင္းေနၿပီ ၿဖစ္သည္။ ရခိုင္ ပဋိပကၡအေရးတြင္ ကြန္ယက္မီဒီယာမ်ားေၾကာင့္ ဆိုးရြားသြားသည္မ်ားရွိခဲ့သလို ေကာင္းက်ိဳးမ်ားလည္း ရရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အနိမ့္ဆံုးေတာ့ ဘက္ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ အၿမင္မ်ား အၿဖစ္အပ်က္မ်ား ကို ၾကားေနေလ့လာသူမ်ား ပိုမိုပြင့္လင္းစြာ သိၿမင္လိုက္ရသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအေနၿဖင့္ အင္တာနက္သံုးစြဲမႈႏႈန္းသည္ ၂၀၀၁၂-၂၀၁၃တြင္ ၿမိဳ႕ၾကီးၿပၾကီးမ်ားတြင္ တိုးတက္မႈႏႈန္း သိသာမ်ားၿပားလာေသာ္လည္း မိုဘုိင္းဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ေတာ့ အလြန္နည္းပါးေနၿပီး ေက်းလက္မ်ားအထိ ေရာက္ရွိၿပန္ႏွံ ့ဖို႔လိုအပ္ေနေပသည္။
ပြင့္လင္းၿမင္သာေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေထာင္ခ်င္သည္ဆိုေသာ အစိုးအရေနၿဖင့္ ပထမဦးစြာ ပြင့္လင္းၿမင္သာေသာ အစိုးရၿဖစ္ဖို႔လိုအပ္ေနသည္။ ဆက္သြယ္ေရးက႑၏အရူပ္အေထြး အေ၀ မတည့္မႈမ်ားထက္ တိုင္းၿပည္အတြင္းရွိေနေသာ လူအမ်ား၏ သာယာ၀ေၿပာေရးကိုသာ ဦးစားေပး သင့္ေပသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ သတင္းအေမွာင္ခ်နည္းစနစ္မ်ားအတိုင္း ဆက္လက္ က်င့္သံုးဖို႕ကိုေတာ့ ယေန႕ေခတ္တြင္ မလြယ္ကူေတာ့ေပ။ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာပင္ သတင္းဖန္တီးမႈမ်ား ေၿပာင္းလဲလာခဲ့ေပသည္။ လူမႈအသိုင္းအ၀န္းကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးေ၀မွ်ခံစားကာ ကိုယ္တိုင္သတင္းေလာကကို ေရာက္ရွိေနၾကၿပီၿဖစ္သည္။
မၾကာမီ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ အေၿပာင္းအလဲမ်ားေတာ့ က်ိန္းေသၿဖစ္ေတာ့မည္ၿဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ ပိတ္ဆို႔ထားေစကာမႈ ထြက္ေပါက္တစ္စံုတစ္ရာသည္ ရွိစၿမဲ ၿဖစ္သည္။ အင္တာနက္လိုင္းမ်ားမရႏိုင္ေသးေသာ ေက်းလက္မ်ားတြင္ တိုးတက္မ်ားၿပားလာေသာ မိုဘိုင္းကြန္ယက္မ်ားကို အသံုးခ်ကာ လိုအပ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ အသံုးတည့္ေစရန္ စဥ္စားထားဖို႔လိုအပ္ေနၿပီၿဖစ္သည္။ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္ ၊ တရုတ္၊ အာဖရိကႏိုင္ငံအမ်ားအၿပားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား အသံုးၿပဳကာ ေက်းလက္ေနၿပည္သူမ်ား ေငြလႊဲ၊ ေငြပို႔ ၊ သီးႏွံေစ်းႏႈန္း၊ သတင္းအေၿခအေနမ်ားကို အသံုးၿပဳတိုးတက္ေနသည့္ သာဓကမ်ားကို ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲေရးတြင္ အသံုးခ်ရမည္ ၿဖစ္သည္။
မည္သို႕ပင္ဆိုကာမူ အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ အာဖရိကႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ပင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကို တြင္က်ယ္စြာၿဖင့္ အသံုးၿပဳခြင့္ေပးခဲ့ၿခင္းသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ တိုးတက္မႈႏွင့္ သတင္းအလင္းေရာင္ ကို တစ္စံုတစ္ရာေပးေနသည္မွာ ၿငင္းမရေသာ သက္ေသမ်ားပင္ၿဖစ္ေပေတာ့သည္။
တင္မင္းထြဋ္
ေအာက္ပါတို႔မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ၿပန္ဆိုကာ သံုးသပ္ေရးသားေဖၚၿပပါသည္။
http://bit.ly/Tiyzh
http://bit.ly/Qzvvm
www.frontlinesms.com
http://www.ushahidi.com ႏွင့္ တိုက္ရိုက္အစီရင္ခံပါ စာတမ္းငယ္
