ေအာက္တုိဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၅
M-Media
– ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားႏွင့္ အစၥေရးတုိ႔တြင္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိေနသည့္ တင္းမာမႈမ်ားအတြင္း အစၥေရးစစ္တပ္မွာ ပါလက္စတုိင္းကေလးငယ္မ်ားအေပၚ အင္အားအလြန္အကၽြံ အသံုးျပဳေနၿပီး “မမွ်တသည့္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား” ကုိလည္း ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕မ်ားက ေျပာၾကားလုိက္သည္။
“တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျမင့္တက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ဂ်ဴးအေျခခ်ေနထုိင္သူေတြက အေရးယူသူမဲ့ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ စစ္ဖက္ဇုန္လုိမ်ိဳး ၀န္းက်င္ကလည္း ႀကီးထြားလာပါတယ္။ ပါလက္စတုိင္းကေလးငယ္ေတြဟာ မမွ်တဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ ခံေနရပါတယ္” ဟု ႏုိင္ငံတကာ ကေလးငယ္မ်ား ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ DCI ၏ ပါလက္စတုိင္းဆုိင္ရာ အႀကံေပးအရာရွိႏွင့္ ေရွ႕ေနျဖစ္သူ ဘရဒ္ပါကားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေအာက္တုိဘာ ၆ ရက္ေန႔မွ ၁၂ ရက္အၾကား ကာလအတြင္း ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားျဖစ္ေသာ အေနာက္ဖက္ကမ္းႏွင့္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္တုိ႔တြင္ အစၥေရးစစ္သားမ်ားႏွင့္ အစၥေရး၏ တရားမ၀င္အိမ္ရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ေသာ ဂ်ဴးမ်ားေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္းကေလးငယ္ အနည္းဆံုး ၂၀၁ ဦးမွာ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး႐ံုးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မၾကာခဏ ျဖစ္ေလ့ရွိသည့္ အဆုိပါျငႇင္းပမ္းမႈမ်ားက ပါလက္စတုိင္းကေလးငယ္မ်ားအေပၚ “နက္႐ႈိင္းသည့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ထိခုိက္မႈမ်ား” ျဖစ္ေစသည္ဟု ဟားဗတ္တကၠသုိလ္ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာစင္တာမွ ေပၚလစီပညာရွင္ ဖက္ဒရီကာ ဒီအလက္ဇန္ဒရာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ပညာရွင္ေတြရဲ႕ သုေတသနျပဳမႈအရ ဒီလုိဖိႏွိပ္မႈ၊ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈ၊ စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အေထြေထြျပႆနာဟာ ပါလက္စတုိင္းကေလးေတြၾကားထဲမွာ အၿမဲလုိလုိေတြ႕ေနရပါတယ္” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္လအတြင္း ပါလက္စတုိင္းပုိင္ အေနာက္ဖက္ကမ္းရွိ အလ္ အက္ဆြာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္သုိ႔ အစၥေရးစစ္တပ္ႏွင့္ ဂ်ဴးအစြန္းေရာက္မ်ားက ၀င္ေရာက္စီးနင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ပါလက္စတုိင္းမ်ားအၾကား တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီး၊ ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားကုိ အစၥေရးက ဆက္လက္သိမ္းပုိက္ေနျခင္းကလည္း ထုိတင္းမာမႈမ်ားကို တုိက္ခုိက္မႈမ်ားျဖင့္ အသြင္ေျပာင္းေစခဲ့ကာ အေနာက္ဖက္ကမ္း၊ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ႏွင့္ အစၥေရးတုိ႔တြင္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။
အစၥေရး လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားကမူ ကေလးငယ္မ်ား အပါအ၀င္ ပါလက္စတုိင္းဆႏၵျပသူမ်ားအား မ်က္ရည္ယုိဗံုးမ်ား၊ မူးေမ့ေစသည့္ ဗံုးမ်ား၊ ရာဘာကြပ္ထားေသာ စတီးက်ည္ဆန္မ်ားႏွင့္ က်ည္အစစ္တုိ႔ျဖင့္ ပစ္ခတ္ ႏွိမ္နင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ေအာက္တုိဘာ ၁ ရက္ေန႔မွ စ၍ အစၥေရးစစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕တုိ႔၏ ပစ္ခတ္သတ္မွတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ လက္စတုိင္းအေရအတြက္မွာ ၅၂ ဦး ရွိလာခဲ့ၿပီျဖစ္ၿပီး၊ ၎တုိ႔ထဲတြင္ ဓားျဖင့္တုိက္ခုိက္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရသူမ်ား၊ လက္နက္မဲ့ ဆႏၵျပသူမ်ား၊ ေဘးတြင္ ရပ္ၾကည့္သူမ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ဂ်ဴးအေျခခ်ေနထုိင္သူ ၈ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။
ပစ္သတ္သည့္ ေပၚလစီ
ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားကမူ ပါလက္စတုိင္းကေလးငယ္မ်ားမွာ အသက္အႏၱရာယ္ ရွိေစေလာက္သည့္ အင္အား အသံုးမျပဳေသာ္လည္း အစၥေရး၏ ဖမ္းဆီးျခင္းကုိ ခံေနရသည္ဟု ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။
“ဒီအခ်င္းအရာေတြက အစၥေရးဟာ “ျမင္သမွ် ပစ္သတ္တဲ့ ေပၚလစီ” ကုိ သိသိသာသာ က်င့္သံုးတယ္ဆုိတဲ့ စုိးရိမ္မႈေတြကုိ ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာဆုိရင္ တရားလက္လြတ္ သတ္ျဖတ္တယ္လုိ႔ေတာင္ မွတ္ယူလုိ႔ရပါတယ္” ဟု DCI- ပါလက္စတုိင္းမွ ပါကားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အခ်ိဳ႕ေသာ ကေလးငယ္မ်ားမွာ ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားျဖစ္သည့္ အေနာက္ဖက္ကမ္း၊ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္တုိ႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ဆႏၵျပမႈမ်ား၊ အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ ထိပ္တုိက္ေတြ႕မႈမ်ားတြင္ ပစ္သတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ေအာက္တုိဘာ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ဘက္သလီဟမ္၌ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ အဘ္ဒဲလ္ ရဟ္မန္ အဘ္ဒူလာ ပစ္သတ္ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ပုိင္း အစၥေရးစစ္တပ္က ေၾကျငာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၎၏ ေဘးနားတြင္ ရွိေနသူအား ရည္ရြယ္ပစ္ခတ္ရာ၌ ၎ကုိ မေတာ္တဆ ထိမွန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အေရးယူခံရမႈ မရွိ
ပါကားကမူ “လူ႕အသက္မ်ားအား ကာကြယ္ရန္ မလႊဲမေရွာင္သာ အေျခအေနမ်ိဳးမွလြဲ၍ လက္နက္အသံုးျပဳမႈ” ကုိ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒက တားျမစ္ထားသည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
“ဆႏၵျပမႈအတြင္းမွာ အစၥေရးက သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ ကေလးေတြဟာ သူတုိ႔ အသတ္ခံရတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္၊ ဘယ္စစ္သားကုိမွ အသက္အႏၱရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိမေနဘူးဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္” ဟု ပါကားက ထည္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ပါလက္စတုိင္း ဆႏၵျပသူမ်ားအား က်ည္အစစ္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း ကန္႔သတ္ထားမႈကုိ အစၥေရးက ၿပီးသည့္လတြင္ ေျဖေလ်ာ့ေပးခဲ့သည္။
အဂၤါေန႔ညကလည္း အေနာက္ဖက္ကမ္း ေျမာက္ဘက္ ယာဘဒ္ၿမိဳ႕ရွိ ဂ်ဴးအေျခခ်ေနထုိင္သူမ်ားမွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ ပါလက္စတုိင္းကေလးငယ္ ဆာကီရ္ ဟာဇာလာကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။
ရာမာလာအေျခစုိက္ Al-Haq လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ကမူ ေအာက္တုိဘာ ၁ ရက္ေန႔ေနာက္ပုိင္း ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္အတြင္းရွိ ဂ်ဴးအေျခခ်အိမ္ယာမ်ားတြင္ ေနထုိင္သူမ်ားက ပါလက္စတုိင္းမ်ားကို အုပ္စုဖြဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈ ၄၈ ခုကုိ မွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ထုိအထဲတြင္ ကေလးမ်ားအား ဦးတည္တုိက္ခုိက္မႈ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့သည္။
Ref: Aljazeera
