Tag: Rakhine State

မေ ၂၇၊ ၂၀၂၀
M-Media

-ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်တွေအတွင်း ရခိုင်ရွာတစ်ခုက နေအိမ်နဲ့ အဆောက်အဦး ၂၀၀ လောက် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရတာကို ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံတွေမှာ တွေ့ရပြီး၊ ဒါဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ရပ်ကို ပြန်တွေ့ရတာဖြစ်တယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ HRW က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အစိုးရစစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ် (AA) တို့အကြား လွန်ခဲ့တဲ့တစ်နှစ်ကျော်လောက်ကတည်းက တိုက်ပွဲတွေ အဆက်မပြတ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်တွေအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ပလက်၀ဒေသတွေမှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ အစိုးရစစ်တပ်နဲ့ AA တို့ နှစ်ဖက်စလုံးက အရပ်သားတွေအပေါ် ကျူးလွန်မှုတွေရှိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း ထွက်ပေါ်ထားပါတယ်။

AA အဖွဲ့ဝင်ဆိုတဲ့ သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးထားတဲ့ အရပ်သားတွေကို စစ်သား​တွေက ရိုက်နှက်တဲ့ဗီဒီယိုတစ်ခု အခုလအစောပိုင်းက ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ပြန့်နှံ့ပြီးနောက်ပိုင်း ​တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ဥပဒေပ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို အစိုးရစစ်တပ်က ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။

HRW ရဲ့ မနေ့က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက လက္ကာရွာမှာ နေအိမ်နဲ့ အဆောက်အဦး စုစုပေါင်း ၂၀၀ လောက် မီးလောင်နေတာကို ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံတွေနဲ့ ဖော်ပြထားပြီး အစိုးရစစ်တပ်က တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အရပ်သား ပြည်သူလူထုအပေါ် ကျူးလွန်မှုလို့ စွပ်စွဲထားပါတယ်။

“လက္ကာရွာမီးရှို့မှုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ရိုဟင်ဂျာရွာတွေကို မြန်မာစစ်တပ်က မီးရှို့ခဲ့တဲ့ ဝိသေသလက္ခဏာတွေကို ထင်ဟပ်နေတာပါ။ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သလဲဆိုတာကို ဖော်ထုတ်ဖို့၊ တာဝန်ရှိသူတွေကို အပြစ်ပေးဖို့၊ ထိခိုက်ခဲ့ရတဲ့ရွာတွေကို နစ်နာကြေးပြန်ပေးဖို့အတွက် စိတ်ချရပြီး ဘက်လိုက်မှုကင်းတဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုမျိုး အမြန်လိုအပ်ပါတယ်” လို့ HRW အာရှဆိုင်ရာ လက်ထောက်ဒါရိုက်တာ ဖီလ်ရော်ဘတ်ဆန်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံတွေအရေ ၂၀၂၀ ခုနှစ် မေလ ၁၆ ရက်နေ့ မနက် ၁၀ နာရီခွဲအချိန် လက္ကာရွာမှာ ဘယ်လိုထိခိုက်မှုမျိုးမှ မရှိခဲ့ပေမယ့် နေ့လယ် ၂ နာရီ ၁၂ မိနစ်အချိန်မှာတော့ အနည်းဆုံး အဆောက်အဦး ၂၀၀ လောက် အကြီးအကျယ် မီးလောင်နေတာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

လက္ကာရွာ၊ အနီးအနားက ဘူးရွက်မညိုရွာမှာနေထိုင်သူတစ်ချို့၊ အကူအညီပေးရေး လုပ်သားတစ်ချို့ကလည်း ဂြိုဟ်တုက မှတ်တမ်းတင်ထားနိုင်တဲ့ အဲဒီနေ့မှာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှု၊ မီးရှို့မှုတွေကို မျက်မြင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း ထွက်ဆိုခဲ့တယ်လို့ HRW က ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ် လွှတ်တော်အမတ် ဦးထွန်းသာစိန်က အစိုးရတပ်ဖွဲ့တွေ အဲဒီဒေသမှာရှိခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပြီး လက္ကာရွာ​သူ၊ ရွာသားတွေကို နစ်နာကြေးပေးဖို့နဲ့ အကူအညီပေးဖို့ အစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

စစ်တပ်ကငြင်း

မေလ ၁၇ ရက်နေ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ ၁၆ ရက်နေ့ နေ့လယ်ပိုင်း လက္ကာရွာကို ဝင်ရောက်ကင်းလှည့်တဲ့အချိန် AA အဖွဲ့ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံရကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဒရုန်းကနေ ရိုက်ထားတဲ့ ရွာမီးလောင်နေတဲ့ပုံကိုလည်း ထုတ်ပြခဲ့ပြီး AA အဖွဲ့က မီးရှို့ပြီး ထွက်ပြေးသွားကာ အနည်းဆုံး အိမ်ခြေ ၂၀ လောက် ပျက်ဆီးသွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ AA ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် မြန်မာအစိုးရနဲ့ စစ်တပ်တို့က သတ်မှတ်ထားတာပါ။

မေလ ၁၉ ရက်နေ့ AA အဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ စစ်တပ်ရဲ့ ပြောကြားမှုတွေကို ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာ စစ်ပွဲဥပဒေမှာ အရပ်သားတွေ၊ အရပ်သားပစ်မှတ်တွေအပေါ် တိုက်ခိုက်တာကို တားမြစ်ထားပြီး ဒီလိုတိုက်ခိုက်မှုဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်ပါတယ်။

Ref: Aljazeera

မေ ၁၊ ၂၀၂၀
M-Media

-ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နှံ့မှု တားဆီးကာကွယ်ရေးအတွက် ရရှိထားတဲ့ အာဏာကို အသုံးချကာ မြန်မာစစ်တပ်က ရခိုင်ပြည်သူတွေအပေါ် ‘စစ်ရာဇဝတ်မှု’ ကျူးလွန်နေတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် ယန်ဟီးလီက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA နဲ့ ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ စစ်တပ်က ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားကာ ကျူးလွန်နေတယ်လို့ ယန်ဟီးလီက စွပ်စွဲခဲ့တာပါ။ ​အိမ်တွေမီးရှို့ခံရတာ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ တိုက်ခိုက်ခံရတာ၊ ပြည်သူတွေ သတ်ဖြတ်ခံရတာ၊ ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်ခံရတာတွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

“လူသားထူးအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ရာဇဝတ်မှုတွေ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေလို့ ကျွန်မ သမုတ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာဥပဒေအရ ဒါတွေဟာ စက်ဆုပ်ဖွယ်ရာအကောင်းဆုံး ရာဇဝတ်မှုကြီးတွေ ဖြစ်ပါတယ်”

တိုင်းပြည်ရဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ စစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံရေးအရ အရေးပါတဲ့နေရာကို ရထားတယ်လို့ ယန်ဟီးလီက ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လ နိုင်ငံတော်အဆင့် ကိုဗစ်တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့အစည်းတဲ့အခါ ဗိုလ်ချုပ်တစ်ချို့၊ စစ်တပ်က ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးတစ်ချို့ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

လီက ဒါဟာ စစ်တပ်ရဲ့ အာဏာကို ပိုမိုအားကောင်းစေခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“သူတို့မှာ အာဏာ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိပြီးသားပါ။ ကပ်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးဆိုခဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ အာဏာတွေ ထပ်ရလိုက်တာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၀ စုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း သူတို့ အမြဲတမ်းလုပ်ခဲ့တာမျိုးတွေကို ပိုပြီး ဆိုးဆိုးဝါးဝါးနဲ့ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ နောက်ထပ်အဆင့်တစ်ခု၊ အခြေအနေတစ်ရပ်နဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် ထပ်ပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားပါတယ်”

လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ Human Rights Watch ကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်တပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အရပ်သားတွေ ကြားညပ်ခံနေရတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

AA ကလည်း အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထား

ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ AA ကလည်း အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်တာ ရှိနေတယ်လို့ ယန်ဟီးလီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“လွှတ်တော်အမတ်တွေကို သူတို့အဖွဲ့က ပြန်ပေးဆွဲတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေ ကျွန်မတို့ ရထားပါတယ်။ အရပ်သားတွေကို ပြန်ပေးဆွဲတာ၊ လူစုတာတွေကိုလည်း သူတို့ လုပ်ဆောင်ပါတယ်”

HRW အာရှဆိုင်ရာ လက်ထောက်ဒါရိုက်တာ ဖီလ် ရောဘတ်ဆန်က AA အဖွဲ့ ခြုံခိုတိုက်ခိုက်တဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်က အရပ်သားတွေကို လက်စားချေလိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အရပ်သား၊ သူပုန် မခွဲခြားပဲ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု၊ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ကိုရိုနာ ကပ်ရောဂါ ပြန့်နှံ့ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် စစ်တပ်ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လမ်းတွေပိတ် စစ်ဆေးတာကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လာပြီး နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ထိခိုက်သူတွေ ဆေးရုံသွားဖို့ ကြန့်ကြာတာ၊ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေ ပိတ်မိတာတွေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ယန်ဟီးလီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

Ref: CNN