အောက်တိုဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၉
M-Media
-ဧပြီလက ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွေ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခံရတဲ့ အဖြစ်အပျက်မှာ အဓိကအပြစ်တင်ရမယ့် အဖွဲ့ဟာ နိုင်ငံတော်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (SIS)၊ သမ္မတနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနတွေဖြစ်ပြီး၊ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အစွန်းရောက်ဝါဒ မြင့်တက်လာတယ်လို့ သီရိလင်္ကာလွှတ်တော် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ PSC ရဲ့ နောက်ဆုံး အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း ၃ ခုနဲ့ ဟိုတယ် ၄ ခုမှာ ဧပြီလ ၂၁ ရက် အီစတာနေ့က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုတွေအတွင်း ၂၆၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး လူ ၅၀၀ လောက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။ တိုက်ခိုက်မှုကို ပြည်တွင်းက လူသိနည်းတဲ့ မွတ်စလင်အစွန်းရောက်အဖွဲ့တစ်ခုက လုပ်ဆောင်တာလို့ သိရိလင်္ကာအစိုးရက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး IS အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ကလည်း သူတို့လက်ချက်လို့ ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။
ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ရဲ့ ထူးကော်မတီ (PSC) က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ကာ အောက်တိုဘာ ၂၃ ရက်နေ့မှာ နောက်ဆုံးအစီရင်ခံစာကို လွှတ်တော်ထံ တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။
ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ကို အပြစ်တင်
စာမျက်နှာ ၂၇၂ မျက်နှာ ပါဝင်တဲ့ အဲဒီ အစီရင်ခံစာမှာ နိုင်ငံရဲ့ ထိပ်တန်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ SIS ဟာ တိုက်ခိုက်မယ့်သတင်းကို ကြိုတင်ရရှိခဲ့ပေမယ့် ဟန့်တားဖို့ ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း မရှိဘူးလို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
SIS အကြီးအကဲဟောင်း Nilantha Jayawardena ဟာ တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်တော့မယ့်သတင်းကို အခင်းမဖြစ်ခင် ၁၇ ရက်စောပြီး ဧပြီလ ၄ ရက်ကတည်းက ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဒါပေမယ့် လက်အောက်က ထောက်လှမ်းရေးနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အရာရှိတွေကို အချိန်မီ အသိပေးညွှန်ကြားခြင်းမရှိခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံစာက ဆိုပါတယ်။
တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရရှိတဲ့ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်ဟာ ‘ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်’ ‘ထိပ်တန်းဦးစားပေး’ ဖြစ်ပြီး ဒီလိုအချက်အလက်တွေကို တိုင်းပြည်ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေ ပုံမှန်ပြုလုပ်တဲ့ ထောက်လှမ်းရေး ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး ICM မှာ ထည့်သွင်း တင်ပြလေ့ရှိပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အီစတာနေ့ တိုက်ခိုက်မှုလုပ်မယ့် သတင်းကိုတော့ ဧပြီလ ၉ ရက်နေ့ကပြုလုပ်တဲ့ ICM အစည်းအဝေးမှာ SIS အကြီးအကဲက တင်ပြခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ဘာ့ကြောင့် ဒီလိုချန်လှပ်ခဲ့တာလဲဆိုတာကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေတယ်လို့လည်း PSC အဖွဲ့က အစီရင်ခံစာမှာ ထည့်သွင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း Kattankudy မြို့မှာ ဧပြီလ ၁၆ ရက်နေ့က ပေါက်ကွဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားပြီးတဲ့နောက် ရရှိတဲ့ ထောက်လှမ်းရေးအချက်အလက်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး SIS က ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ အီစတာနေ့တိုက်ခိုက်မှုတွေအတွက် SIS အကြီးအကဲ Nilantha Jayawardena မှာ လုံး၀ တာဝန်ရှိတယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ သုံးသပ်ထားပါတယ်။
အစွန်းရောက်ခေါင်းဆောင်ကို မျက်ကွယ်ပြု
ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုတွေကို ဦးဆောင်တဲ့ အစွန်းရောက် မွတ်စလင်တရားဟောဆရာ မိုဟာမက် ဇဟ်ရန်ကို သီရိလင်္ကာအစိုးရက ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက စောင့်ကြည့်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ် မတ်လမှာ ဖမ်း၀ရမ်း ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။
ဇဟ်ရန်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သီရိလင်္ကာ ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ စစ်တပ်တို့ရဲ့ စုံစမ်းထောက်လှမ်းမှုကို ရပ်ဆိုင်းဖို့ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့မှာ SIS အကြီးအကဲက အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအပါအဝင် တိုင်းပြည်ရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ သမ္မတို့ဟာ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မယ့်အစီအစဉ်ကို တားဆီးဟန့်တားနိုင်ရေး ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း မရှိဘဲ၊ အကြိမ်ကြိမ် ပျက်ကွက်ခဲ့တယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာ သုံးသပ်ထားပါတယ်။
မွတ်စလင်တွေ အစွန်းကို တွန်းပို့ခံနေရ
သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမှာ မွတ်စလင်အစွန်းရောက်ဝါဒ မြင့်တက်လာတာဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာအစွန်းရောက်တွေက မွတ်စလင်တွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့လည်း PSC ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Digana ဒေသမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မတ်လက အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေပေါ် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုတွေနောက်ပိုင်း အီစတာတိုက်ခိုက်မှုကို ဦးဆောင်တဲ့ မွတ်စလင်တရားဟောဆရာ မိုဟာမက် ဇဟ်ရန်ဟာ မွတ်စလင်လူငယ်တွေကို တုန့်ပြန်လက်စားချေဖို့ သိမ်းသွင်းခဲ့တယ်ဆိုတာကို PSC က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုမှာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဇဟ်ရန်ဟာ IS အကြမ်းဖက်အဖွဲ့နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်မှုမရှိဘဲ သူ့ရဲ့လုပ်ရပ်တွေကို မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းက ၂၀၁၃/၂၀၁၄ လောက်ကတည်းက သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်တွေကို သတင်းပေးပို့ တိုင်ကြားခဲ့တယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
Kattankudy ဒေသမှာ ဝဟာဘီဝါဒနဲ့ အာရပ်ဇာတ်သွင်းမှု မြင့်တက်လာတာဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် လူ့အဖွဲ့စည်းမှာ အစွန်းရောက်ဝါဒကို မြင့်တက်လာစေပြီး ဒါကို သီးသန့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ ဆက်လက် ပြုလုပ်ရမယ်လို့လည်း PSC က ထည့်သွင်း အကြံပြုခဲ့ပါတယ်။
မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်း အပြစ်လွတ်
ကိုလံဘိုအခြေစိုက် နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Muheed Jeeran က PSC ရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေနဲ့ အစီရင်ခံစာတွေဟာ အစိုးရရဲ့ လက်ညှိုးထိုးမှုတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး၊ တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားရတဲ့ အကြောင်းအရင်းနဲ့ အစွန်းရောက် ဗုံးခွဲသမားတွေအပေါ် လှုံ့ဆော်မှုတွေကို အဓိကထားပြီး လေ့လာသင့်တယ်လို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။
“တိုက်ခိုက်မှုမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်းမရှိတဲ့ အပြစ်မဲ့ မွတ်စလင်တစ်ချို့ဟာ သင့်လျော်တဲ့ တရားရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေ မရရှိဘဲ ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချ ခံနေရဆဲပါ”
သီရိလင်္ကာအနောက်ပိုင်းပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းနဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး မဟာမိတ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် Azath Salley က တိုက်ခိုက်မှုတွေအတွက် သီရိလင်္ကာက မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် အပြစ်မဖို့တာကို မြင်ရတာ ပျော်ရွှင်မိတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
သီရိလင်္ကာ မွတ်စလင်ကန်ဂရက်အဖွဲ့ရဲ့ အကြီးအကဲ N.M. Ameen က အစွန်းရောက် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကြောင့် မွတ်စလင်လူငယ်တစ်ချို့ဟာ သွေးဆောင်ဖျားယောင်း အသုံးချခံလိုက်ရတယ်ဆိုတာကို အစီရင်ခံစာက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖော်ပြနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“တိုက်ခိုက်မှုအကြာင်းအရင်းအမှန်ကို အစီရင်ခံစာမှာ တိတိကျကျ ဖော်ပြထားပြီး၊ အရေးယူဖို့ အစိုးရရဲ့ ပျက်ကွက်မှုကို ထောက်ပြထားတဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ တော်တော်လေး ကျေနပ်ပါတယ်”
Ref: Sunday Observer, Arab News
