မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၉
M-Media
– ကမၻာတစ္၀ွမ္း ျမင့္တက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒကုိ တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔ နယူးဇီလန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂ်ာစင္ဒါ အာရ္ဒန္က တုိ္တြန္းလုိက္ၿပီး နယူးဇီလန္မွာ ဒီ၀ါဒမ်ိဳး ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိလည္း ၀န္ခံခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ ေသာၾကာေန႔က ခ႐ုိက္ခ်က္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဗလီႏွစ္လံုးကုိ ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံသား လူျဖဴအစြန္းေရာက္၀ါဒီ ဘရန္တန္ တားရန္႔က ေသနတ္နဲ႔ ၀င္ေရာက္ အၾကမ္းဖက္ပစ္ခတ္ခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူ ၅၀ ေသဆံုးကာ ၃၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒီအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားၿပီး ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ BBC သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမ်ာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂ်ာစင္ဒါ အာရ္ဒန္က လူျဖဴအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကုိ ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ၿပီး၊ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်မႈေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ ျဖစ္လာတယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆကုိလည္း ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။
“အခုလုပ္သြားတဲ့သူက ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နယူးဇီလန္မွာ ဒီလုိ၀ါဒမ်ိဳး မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ရွိတယ္ဆုိျပန္ရင္လည္း နယူးဇီလန္ႏုိင္ငံသားအမ်ားစုကုိ ေစာ္ကားသလုိ ျဖစ္သြားမွာပါ”
အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒ ဘယ္ေနရာမွာပဲရွိရွိ ဒါကုိအျမစ္ျဖတ္ဖုိ႔၊ ဒီလုိ၀ါဒမ်ိဳး ေပါက္ဖြားႏုိင္တဲ့ ေရခံေျမခံမ်ိဳး မဖန္တီးေပးဖုိ႔ အားလံုးမွာ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔လည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“တစ္ကမၻာလံုးကုိ ကၽြန္မ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ နယူးဇီလန္မွာ ဒီလုိအၾကမ္းဖက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္လာတာဟာ တစ္ျခားတစ္ေနရာမွာ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းကာ ဒီအယူအဆကုိ ရရွိခဲ့သူေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းၿပီး၊ သည္းခံခြင့္လႊတ္ႏုိင္တဲ့၊ အားလံုးပါ၀င္ႏုိင္တဲ့ ကမၻာႀကီးကုိ လုိခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီကိစၥကုိ ကိုယ္နဲ႔မဆုိင္သလုိ ေနလုိ႔မရပါဘူး”
ကမၻာတစ္၀ွမ္းက ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူေတြကုိ နယူးဇီလန္က စံခ်ိန္တင္ လက္ခံထားမႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဂ်ာစင္ဒါက ကာကြယ္ခဲ့ၿပီး၊ ဒီလုိလက္ခံတာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒ ျမင့္တက္လာတယ္ဆုိတဲ့ ေျပာၾကားမႈကုိလည္း ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။
ေအာ္တုိေသနတ္မ်ားကုိ ပိတ္ပင္
ခ႐ုိက္ခ်က္ ဗလီႏွစ္လံုး အၾကမ္းဖက္ခံရမႈအၿပီး နယူးဇီလန္က ေသနတ္ကုိင္ေဆာင္မႈ ဥပေဒကုိ တင္းၾကပ္ဖုိ႔ ေဆာ္ၾသမႈေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ဂ်ာစင္ဒါက ေခ်မႈန္းေရး႐ုိင္ဖယ္နဲ႔ ဆီးမီးေအာ္တုိ ေသနတ္ေတြကုိ ေရာင္းခ်ခြင့္ ပိတ္ပင္လုိက္တယ္လုိ႔ ဒီကေန႔မွာ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။
“ဒါဟာ ကၽြန္မတုိ႔လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရဲ႕ အစပုိင္းပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားလည္းျဖစ္သလုိ၊ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးအတြက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ဒီလုိအၾကမ္းဖက္မႈမ်ိဳး ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးဖုိ႔ပါ”
ေခ်မႈန္းေရး႐ုိင္ဖယ္နဲ႔ ဆီးမီးေအာ္တုိေသနတ္ေတြ ပိတ္ပင္မႈ ဥပေဒဟာ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ စတင္သက္ေရာက္မွာျဖစ္ၿပီး ဒီလက္နက္ေတြ အရင္က ၀ယ္ေဆာင္ထားသူေတြအေနနဲ႔ လက္နက္အစားထုိး လဲလွယ္ႏုိင္မယ့္ အစီအစဥ္ကုိလည္း လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: Aljazeera, BBC
