ဧၿပီ ၂၄၊ ၂၀၁၇
M-Media
‘ခ်ီရာမန္’ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္
– အာေရဗ်ပင္လယ္နဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္တည္ရွိေနတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း ကမ္း႐ုိးတန္းဟာ တစ္ခ်ိန္က ဟိႏၵဴဘုရင္တစ္ပါး အုပ္စုိးရာေဒသျဖစ္ၿပီး ဒီဘုရင္ႀကီးဟာ လ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ျမင္ကြင္းဟာ သတိေပးခ်က္တစ္ခုလားလုိ႔ စုိးရိမ္သြားတဲ့သူဟာ နန္တြင္းက နကၡတေဗဒင္ဆရာေတြကုိ ေခၚယူၿပီး အနက္ေကာက္ခုိင္းပါေတာ့တယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီပညာရွင္ေတြဟာ ဘုရင္ႀကီး ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ရွင္းမျပႏုိင္ခဲ့ဘဲ အခုအခ်ိန္မွာ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း ကီရာလာျပည္နယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီေဒသကုိ အာရပ္ကုန္သည္အုပ္စုတစ္ခု ေရာက္လာတဲ့အထိ ဒါဟာ အေျဖမရတဲ့ ပုစၦာအျဖစ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီကုန္သည္ေတြက ဘုရင္ႀကီးရဲ႕ ဒီျမင္မက္မႈဟာ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္ရဲ႕ တန္ခုိးျပဋိဟာေတြထဲက တစ္ခုအတြက္ အေထာက္ထားျဖစ္ဖြယ္ရွိတယ္လုိ႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီရွင္းျပခ်က္ကုိ လက္ခံသြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘုရင္ႀကီးဟာ အစၥလာမ္သာသနာကုိ သက္၀င္ယံုၾကည္ခဲ့ၿပီး အစၥလာမ့္ရဲ႕ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေနရာျဖစ္တဲ့ မကၠာၿမိဳ႕ကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးဟာ သူ႕ရဲ႕ႏုိင္ငံကုိ အသက္ရွင္လ်က္ ျပန္မလာႏုိင္ေတာ့ေပမယ့္ အိႏၵိယရဲ႕ ပထမဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ျဖစ္လာမယ့္ အေဆာက္အဦးတစ္ခုကုိ ေဆာက္လုပ္ဖုိ႔ ညႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း ကီရာလာျပည္နယ္ ကုိဒြန္ဂါလူးရ္ၿမိဳ႕မွာ တည္ရွိတဲ့ ‘ခ်ီရာမန္’ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ဒ႑ာရီဇာတ္ေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ သမုိင္းအမွန္ကေတာ့ ႐ႈပ္ေထြးပါတယ္။ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ပရ၀ုဏ္အတြင္းက အုပ္ျမစ္မွာ ေဆာက္လုပ္တဲ့ခုႏွစ္ကုိ ၆၂၉ ခုႏွစ္လုိ႔ ေရးထားေပမယ့္ ဒီအေထာက္အထားဟာ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကီရာလာဇာတိ သမုိင္းပညာရွင္ ရာဂ်န္ ဂု႐ုကဲလ္က ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ၁၁ ရာစု၊ ဒါမွမဟုတ္ ၁၂ ရာစုေလာက္မွာ ေဆာက္တာျဖစ္မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း ေတာ္ ေဂါပကအဖြဲ႕ ဥကၠဌ မုိဟာမက္ ဆယစ္ဒ္ကေတာ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆကုိ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။
ကုိဒြန္ဂါလူးရ္ဟာ ျပည္နယ္က နာမည္ႀကီး ခရီးသြားၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ကိုခ်ီရဲ႕ ေျမာက္ဖက္မွာရွိၿပီး တစ္နာရီေလာက္ သြားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ လာေရာက္မႈကေတာ့ သိပ္မရွိပါဘူး။ ျပည္နယ္အစုိးရက ဒီအေျခအေနကုိ ေျပာင္းလဲပစ္ဖုိ႔အတြက္ ဒီေဒသရဲ႕ သမုိင္း၀င္မႈကုိ မီးေမာင္းထုိးျပမယ့္ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးတဲ့ စီမံခ်က္တစ္ခုကုိ စတင္ေနပါတယ္။
‘မူဇီရစ္ သမုိင္းအေမြအႏွစ္ စီမံကိန္း’ လုိ႔ေခၚဆုိၿပီး ျပည္နယ္အတြင္းက ေက်းရြာေကာင္စီ ၇ ခု ပါ၀င္မွာျဖစ္ကာ ျပတုိက္ ၂၇ ခုနဲ႔ စိတ္၀င္စားေအာင္ စီမံထားတဲ့ ေနရာေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ပါ၀င္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာေတြထဲမွာ ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္ျပတုိက္ကေန၊ ေရာမ ေရကရား၊ အီတလီ ေႂကြထည္ေျမထည္ စတာေတြကုိ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိတဲ့ေနရာေတြလည္း ပါမွာပါ။
စီမံကိန္းရဲ႕ ပထမအဆင့္မွာ အစုိးရက ဂ်ဴးဘုရားေက်ာင္းႏွစ္ခုကို ျပင္ဆင္ခဲ့ၿပီး အမ်ားျပည္သူ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈဖုိ႔အတြက္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
မြတ္စလင္နဲ႔ ခရစ္ယာန္က ျပည္နယ္လူဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္ေလာက္ရွိတဲ့ ဒီေဒသမွာ ဒီလုိ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ သမုိင္း၀င္ေနရာေတြက သဟဇာတျဖစ္မႈ သတင္းစကားတစ္ခုေပးဖုိ႔ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ္လုိ႔ ျပည္နယ္အစုိးရက ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
လူမႈ သဟဇာတျဖစ္မႈ
မာရ္သုိမာ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း
မင္နာရတ္ ၂ ခု၊ က်ယ္ေျပာတဲ့ ၀တ္ျပဳရာေနရာတစ္ခုပါ၀င္ၿပီး အုပ္ကၽြပ္မုိး အျပာေဖ်ာ့ေရာင္အေဆာက္ဦးျဖစ္တဲ့ ‘ခ်ီရာမန္’ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ သြင္ျပင္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ကာလၾကာေညာင္းမႈကုိ ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ဒီ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကို ျပဳျပင္မႈေတြလည္း ဆက္တုိက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ၀တ္ျပဳမႈေတြနဲ႔ စည္ကားေနပါေသးတယ္။ ကုိဒြန္ဂါလူရ္မွာ ေနထုိင္တဲ့ မြတ္စလင္ ၇၀၀၀ သာမက ဟိႏၵဴေတြလည္း ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကို လာေရာက္ ၀တ္ျပဳၾကပါတယ္။
“ေ၀လီေ၀လင္းအခ်ိန္နဲ႔ မနက္ အာ႐ံုတက္အခ်ိန္ေတြမွာ ဟိႏၵဴ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒီကုိလာၿပီး ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းၾကတာကုိ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္” လုိ႔ ဆယစ္ဒ္က ရွင္းျပပါတယ္။
ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ မနီးမေ၀းမွာ အျခားေသာ ဘာသာေရး အေဆာက္အဦးေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ မီတာ ၅၀ အေ၀းမွာ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုရွိၿပီး၊ ဒီေဒသအတြင္းမွာ အနည္းဆံုး ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း ၅ ခု ရွိပါတယ္။
သမုိင္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ပုိၿပီး စိတ္၀င္စားၾကတာကေတာ့ ‘ပါရာဗူရ္’ ဂ်ဴးဘုရားေက်ာင္းျဖစ္ၿပီး အိႏၵိယႏုိင္က သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ဂ်ဴးဘုရားေက်ာင္းေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘုရားေက်ာင္းဟာ ခ်ီရာမန္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္နဲ႔ ၁၀ ကီလုိမီတာ အကြာမွာရွိၿပီး၊ ၈ ကီလုိမီတာအကြာမွာေတာ့ ‘ကုိတာကာဗူ’ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း ရွိပါတယ္။ ဒီ ဘုရားေက်ာင္းကလည္း ႏုိင္ငံအတြင္း ေရွးၾကတဲ့ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ၀တ္ျပဳရာေနရာအားလံုးဟာ သမုိင္းေမြအႏွစ္ စီမံကိန္းရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစီမံကိန္းကုိ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ စတင္ခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ပထမအဆင့္ ၿပီးဆံုးပါတယ္။
ဒီလုိ ဘာသာေပါင္းစံုက ၀တ္ျပဳရာအေဆာက္အဦးေတြ ေဘးခ်င္းကပ္ တည္ရွိေနတဲ့ အခ်က္ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဒီေန႔ေခတ္ ကမၻာႀကီးအတြက္ အေရးပါတဲ့ သင္ခန္းစာတစ္ခုလည္း ရွိေနပါတယ္။
“ဒီလူေတြအားလံုးဟာ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘဲ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ႏိုင္တယ္ဆုိတဲ့ ဥပမာကုိ ေပးဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေနတာပါ။ မူဇီရစ္ စီမံကိန္းဟာ ဘာသာေရး သဟဇာတျဖစ္မႈရဲ႕ ဥပမာတစ္ခုအျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေရွ႕ဆက္သြားခ်င္ပါတယ္” လုိ႔ စီမံကိန္းရဲ႕ အႀကီးတန္းအႀကံေပး ဘန္နီ ကူရီယာကုိဆီက ဆုိပါတယ္။
ဒီေဒသမွာေနထုိင္သူ အန္တုိနီ ဒီအင္ကေတာ့ ယေန႔ေခတ္ ကုိဒြန္ဂါလူရ္မွာလည္း လူမ်ိဳးစံုဘာသာစံု၀ါဒ ထြန္းကားေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
“ဟိႏၵဴ၊ မြတ္စလင္နဲ႔ ခရစ္ယာန္ေတြ ေနထုိင္တယ္ဆုိတာကုိ ေတြးၾကည့္ရင္ ကုိဒြန္ဂါလူရ္လုိ ေနရာမ်ိဳးဟာ အင္မတန္ ရွားပါးတဲ့ ေနရာပါ”
ခရစ္ယာန္ ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဒီအင္က ဟိႏၵဴသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ ဘုရားေက်ာင္းသြားရင္း ႀကီးျပင္းလာသူပါ။ ပြဲေတာ္ရွိတဲ့အခ်ိန္ သူဟာ ဟိႏၵဴသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ သြားေလ့ရွိပါတယ္။
“ဒါက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခု ျဖစ္ေနၿပီဗ်” လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။
ယူေက ဗစ္၀ါနသန္ဟာ ကုိဒြန္ဂါလူရ္မွာ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္မွာ ေမြးရပ္ေျမကုိ စြန္႔ခြာကာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဘ႑ာေရးၿမိဳ႕ေတာ္ မြမ္ဘုိင္းမွာ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ သြားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ အၾကာမွာေတာ့ သူဟာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။
သူလိုခ်င္တာအားလံုးကုိ မြမ္ဘုိင္းၿမိဳ႕က ေပးႏုိင္ေပမယ့္ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုက ကုိဒြန္ဂါလူရ္ကုိ ျပန္လာဖုိ႔ ဆြဲေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ လူမႈေရး သဟဇာတျဖစ္မႈ ရွိတယ္ဗ်။ ဒီအေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ ဒီကုိ ျပန္လာတာပါ”
ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္
ဘဟာဂါဗာသီ ေဒ၀ီ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း
ကုိဒြန္ ဂါလူရ္မွာ ထြန္းကားေနတဲ့ ဘာသာေရး သဟဇာတျဖစ္မႈဟာ ‘င႐ုပ္ေကာင္းနက္’ ဆုိတဲ့ အရာတစ္ခုအေပၚမွာ မွီတည္ေနပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ င႐ုပ္ေကာင္းနက္ဟာ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက မီးဖုိေဆာင္တုိင္းမွာ ျမင္ေတြ႕ရေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀၀ အရင္က င႐ုပ္ေကာင္းနဲ႔ အျခား ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္ေတြကို အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ဖုိ႔ ပီရီယာျမစ္ကမ္းနဖူးမွာရွိတဲ့ မူဇီရစ္ၿမိဳ႕ေလးကုိ လာေရာက္ၾကရပါတယ္။
ေစာေစာပုိင္း ကုန္သည္ေတြဟာ (ဘီစီ ၉၀၀) ေဆာ္လမြန္ဘုရင္လက္ထက္က အီဂ်စ္လူမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဂရိ၊ ဖုိေနးရွန္း၊ အစၥလာမ္မတုိင္ခင္နဲ႔ အစၥလာမ္ထြန္းကားၿပီးေနာက္ပုိင္း အာရပ္ကုန္သည္ေတြလည္း လာေရာက္ၾကတယ္လုိ႔ Rethinking Classical Indo-Roman Trade စာအုပ္ကုိ ေရးသားခဲ့တဲ့ ဂု႐ုကာလ္က ဆုိပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ေသာ ကုန္သည္ေတြဟာ လုိအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ မူဇီရစ္မွာ အေျခခ် ေနထုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဂု႐ုကာလ္က ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ေအဒီ ပထမရာစုႏွစ္တစ္၀ုိက္မွာ ႏုိင္ငံျခား ကုန္သည္ေတြဟာ မုိးရာသီ ေလတုိက္ႏႈန္းကို အားျပဳၿပီး အိႏၵိယကုိ အခ်ိန္တုိတုိအတြင္းမွာ ရြက္လႊင့္ႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီေလက ကုန္သည္ေတြအတြက္ေတာ့ သဘာ၀ရဲ႕ စည္းခ်က္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ၿပီး မုိးရာသီေလနဲ႔ လာေရာက္ၾကတဲ့ ကုန္သည္ေတြဟာ လနည္းနည္း ၾကာၿပီးတဲ့ေနာက္ ေလေၾကာင္းေျပာင္းသြားတဲ့အခါမွာ ျပန္သြားၾကပါတယ္။
“ဒီလုိေနထုိင္တဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ေဒသခံေတြထဲက အိမ္ေထာင္ဖက္ေရြးခ်ယ္ၿပီး ယာယီ ေနရာထုိင္ခင္း စီစဥ္ၾကတယ္ဆုိတာ ဓမၼတာပါပဲ” လုိ႔ ဂု႐ုကာလ္က ေျပာပါတယ္။
ဒီလုိအေနအထားဟာ ရာစုႏွစ္အနည္းငယ္အထိ ရွိခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဆီးရီးယားခရစ္ယာန္ေတြ ေရာက္လာကာ ေဒသခံ ဘုရင္ေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ ၀တ္ျပဳရာအေဆာက္အဦးေတြကို ေဆာက္လုပ္ၾကကာ ယေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေခၚဆုိေနတဲ့ လူမ်ိဳးစံု၀ါဒကုိ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိ မတူညီတဲ့ အုပ္စုေတြဟာ အင္မတန္ နီးနီးကပ္ကပ္နဲ႔ ရွိေနခဲ့ေပမယ့္ ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြ မျဖစ္ခဲ့ဘူးလုိ႔လည္း ဂု႐ုကာလ္က ဆုိပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဟာ စီးပြားေရးအရ ၿပိဳင္ဆုိင္တာမ်ိဳး မရွိလုိ႔ပါ။ သူတုိ႔အားလံုးဟာ ဒီဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕က မတူညီတဲ့ ထြက္ကုန္ေတြကုိ လုိခ်င္ၾကပါတယ္။ ျပႆနာကေတာ့ စီးပြားေရးမွာ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ခ်င္တဲ့ ေပၚတူဂီေတြ ေရာက္လာတဲ့ ၁၆ ရာစုမွာ ျဖစ္လာတယ္လုိ႔ ဂု႐ုကာလ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ မူဇီရစ္ဟာ ကုန္သြယ္ေရးအခ်က္အျခာေနရာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဆိပ္ကမ္းဟာ ေရႀကီးမႈ၊ ၁၄ ရာစု ေျမငလ်င္ေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားၿပီး ကုန္သြယ္ေရးအခ်က္အျခာေနရာက ကုိခ်ီ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႕ဟာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ျပည္နယ္ရဲ႕ အႀကီးဆံုး စီးပြားေရး အခ်က္အျခာေနရာ ျဖစ္ေနတုန္းပါ။
ကုိဒြန္ဂါလူရ္ ျပန္ရွင္သန္လာျခင္း
ခ်ီရာမန္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တြင္ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းေနပံု
ကုိဒြန္ဂါလူရ္ရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ စြန္းစြန္းအထိ လူေတြက သိပ္မသိၾကပါဘူး။ မုိးတအားရြာတဲ့တစ္ခ်ိန္မွာ ရႊံ႕ထဲကေန အေရာင္စံုတဲ့ ပုတီးေစ့ေလးေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ဒီသတင္းေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ေတြနား ေပါက္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ တူးေဖာ္မႈေတြ စလုပ္ပါေတာ့တယ္။
ႏွစ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၾကာတဲ့အခါမွာေတာ့ ဒီပညာရွင္ေတြဟာ အရာ၀တၳဳေပါင္း ၉၅၀၀၀ ေက်ာ္ကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ဖန္ပုတီေတြကေန၊ အခုေခတ္ အီရတ္လုိ႔ေခၚတဲ့ မက္ဆုိပုိေတးမီးယားက အုိးအစိတ္အပုိင္းေတြအထိ ပါ၀င္ပါတယ္။
ျပည္နယ္အစုိးရကေတာ့ ျပန္လည္တူးေဖာ္ေရးစီမံကိန္းအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ခဲ့ပါတယ္။ ကုလရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း ယူနက္စကုိက အေရွ႕တုိင္းနဲ႔ အေနာက္တုိင္းကုိ ဆက္ေနတဲ့ ေရွးေခတ္ ပင္လယ္ေရလမ္းေၾကာင္း ကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဟင္းခပ္အေမြးအႀကိဳင္ ကုန္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕ေတြအၾကား ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ဆက္ႏြယ္မႈကုိ အေလးေပးတဲ့ သီးျခား စီမံကိန္းတစ္ခုကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးထားပါတယ္။
ဒီ ျပန္လည္တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းဟာ ၉ ႏွစ္တာ ၾကာျမင့္ခဲ့ေပမယ့္ လုပ္စရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီး ရွိေနဆဲပဲလုိ႔ ကူရီယာ ကုိဆီက ေျပာပါတယ္။ စီမံကိန္းရဲ႕ ဒုတိယအဆင့္ကုိ ေမလမွာ စတင္မွာျဖစ္ၿပီး စီမံကိန္း လံုး၀ၿပီးစီးဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၾကာအံုးမွာပါ။
ေအဒီ ပထမရာစုက ေရာမ စာေရးဆရာ ‘ပလင္နီ သည္ အဲလ္ဒါး’ က ‘အိႏၵိယရဲ႕ ပထမဆံုး ပေဒသာတုိက္’ လို႔ တင္စားျခင္းခံရတဲ့ ကုိဒြန္ဂါလူရ္ဟာ ယခင္က ရွိခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစံုဘာသာစံု၀ါဒ ေငြ႕အသက္ေတြ က်န္ရွိေနဆဲပါ။
တစ္ခ်ိန္က ပုလဲ၊ ဆင္စြယ္၊ ပုိးထည္၊ နံ႔သာဆီေတြ အေျမာက္အမ်ားကုိ တင္ပုိ႔ရာေဒသ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အခုေခတ္မွာေတာ့ ေဒသခံေတြအားထားတဲ့ ေစ်းေလာက္သာ ရွိပါေတာ့တယ္။
၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ ဒီေဒသကဂ်ဴးေတြ အစၥေရးကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ ကုိဒြန္ဂါလူရ္မွာ ဂ်ဴးအနည္းငယ္သာ ရွိေတာ့ေပမယ့္ ေဒသရဲ႕ လူမ်ိဳးစံုဘာသာစံု၀ါဒကေတာ့ ဆက္ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဗစ္၀ါနသန္က မၾကာေသးခင္ကပဲ ေဒသတြင္းက ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းကုိ သြားေရာက္ ဖူးေျမႇာ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ဘုရားေက်ာင္းမွာ ဆုေတာင္းၿပီးေနာက္ပုိင္း သူဟာ အနားက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဗလီက အီမာမ္က သူ႕ရဲ႕အမည္ကုိ ေမးၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုရ္အာန္က်မ္းစာထဲက စာပုိဒ္ေတြကုိ ရြတ္ဖတ္ကာ ေကာင္းခ်ီးေပးပါေတာ့တယ္။
“မြတ္စလင္ဘုန္းႀကီးတစ္ပါး ေကာင္းခ်ီးေပးတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳးက ကၽြန္ေတာ့္ကုိ စြဲမက္သြားေစပါတယ္။ အဲဒီ ၅ စကၠန္႔အတြင္းမွာ ကမၻာေပၚက ေကာင္းခ်ီးအားလံုးကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္”
Ref: Aljazeera
(အလ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ India’s Cheraman mosque: A symbol of religious harmony ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
