Blog

စက်တင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၁

M-Media

-အစ္စရေးရဲ့ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် အကြီးအကျယ် ပျက်ဆီးခဲ့ရတဲ့ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ပထမအဆင့်လုပ်ငန်းတွေကို မကြာခင် စတင်တော့မယ်လို့ သိရပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ ဂါဇာဒေသကို မကြာခဏ လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးလေ့ရှိပါတယ်။ ပါလက်စတိုင်းတော်လှန်ရေးအဖွဲ့ ဟားမက်စ်ကို တိုက်ခိုက်တာလို့ အကြောင်းပြပေမယ့် ထိခိုက်သေဆုံးမှုအများစုက အရပ်သားတွေပါ။ အစ္စရေးဟာ ဂါဇာက လူနေတိုက်တာတွေ အခြေခံအဆောက်အဦးတွေကိုလည်း ပစ်မှတ်ထား ဖျက်ဆီးလေ့ရှိပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့မေလ ၁၁ ရက်ကြာမြင့်တဲ့ အစ္စရေးရဲ့ နောက်ဆုံးတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ကလေးငယ် ၆၆ ဦးအပါအ၀င် ပါလက်စတိုင်းအရပ်သား ၂၆၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

လူနေအိမ်ပေါင်း ၂၀၀၀ လောက် လုံး၀ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရပြီး၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပျက်ဆီးသွားတဲ့ နေအိမ်ပေါင်း ၂၂၀၀၀ ကျော် ရှိပါတယ်။ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူ သောင်းချီ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

အထပ်မြင့်အဆောက်အဦး ၄ ခု၊ စာသင်ကျောင်း၊ ဆေးရုံတို့အပါအ၀င် အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အဦး ၇၄ ခုကိုလည်း အစ္စရေးက တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။

ဒီတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဂါဇာဒေသမှာ အနည်းဆုံး ကန်ဒေါ်လာ ၅၀၀ ဖိုးလောက် ပျက်ဆီးဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်းပိုင် ဂါဇာဒေသ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဂါဇာ အိုးအိမ်ဌာန၊ ကာတာရဲ့ ဂါဇာ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးကော်မတီ၊ အခြားနိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ပြီး လာမယ့်လမှာ စတင်မှာပါ။

ကာတာက လူနေအိမ်တွေတည်ဆောက်ဖို့ ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ ကူညီပေးမှာ ဖြစ်ပြီး၊ အီဂျစ်က လမ်းတံတားတွေအတွက် ဒေါ်လာသန်း ၅၀၀ ထောက်ပံ့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ ဂါဇာဒေသကို ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ လုံး၀ တင်သွင်းခွင့်မပြုဘဲ၊ အီဂျစ်ကလည်း ဂါဇာနယ်စပ်ကို ၁၄ နှစ်ကြာ ပိတ်ထားခဲ့တာပါ။

ဂါဇာကမ်းမြှောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ အဆင့် ၃ ဆင့် ပါ၀င်မှာဖြစ်ပြီး ပထမအဆင့်မှာ လူနေအိမ်တွေကို စတင်ဆောက်လုပ်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကူ၀ိတ်က ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရတဲ့ အထပ်မြင့်အဆောက်အဦး ပြန်လည်ဆောက်လုပ်ပေးမယ်လို့ အစောပိုင်းမှာ ကတိပြုထားပေမယ့် နောက်ဆုံးသဘောတူညီချက် ထွက်မလာသေးပါဘူး။

ဂါဇာအိုးအိမ်ဌာန တာ၀န်ရှိသူ နာဂျီ ဆာရ်ဟန်က ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများအဖွဲ့(GCC)၊ ဥရောပသမဂ္ဂတို့ အပါအ၀င် အခြားတိုင်းပြည်တွေ၊ နိုင်ငံကတာအဖွဲ့အစည်းတွေ ပါ၀င်ကူညီပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

Ref: Aljazeera

စက်တင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ကျူးကျော်ထားတဲ့ ပါလက်စတိုင်းပိုင်နက်တွေကနေ တစ်နှစ်အတွင်း ထွက်သွားဖို့ အစ္စရေးကို ပါလက်စတိုင်း သမ္မတ အမဟ်မူးဒ် အဘတ်စ်က ရာဇသံပေးလိုက်ပါတယ်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်က နယ်နမိတ်အတိုင်း ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ တည်ထောင်ဖို့နဲ့ အပြန်အလှန်အားဖြင့် အစ္စရေးကို ပါလက်စတိုင်းက အသိအမှတ်ပြုဖို့ ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှာ ပါလက်စတိုင်းနဲ့ အစ္စရေးတို့ သဘောတူညီခဲ့ကြတာပါ။ သဘောတူညီချက်အတိုင်း ပါလက်စတိုင်းက အစ္စရေးကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပေမယ့် အစ္စရေးက အခုအချိန်အထိ ပါလက်စတိုင်းပိုင်နက်တွေကို ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မနေ့က ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံကို ပေးပို့တဲ့မိန့်ခွန်းမှာ ပါလက်စတိုင်းသမ္မတ မဟ်မူးဒ်အဘတ်စ်က ကျူးကျော်ထားတဲ့ ပါလက်စတိုင်းပိုင်နက်တွေကနေ တစ်နှစ်အတွင်း မထွက်သွားဘူးဆိုရင် အစ္စရေးကို အသိအမှတ်ပြုမှု ရပ်ဆိုင်းမယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

“အရှေ့ဂျေရုစလင် အပါအဝင် ၁၉၆၇ ခုနှစ်ကတည်းက ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်လာတဲ့ ပိုင်နက်တွေကနေ တစ်နှစ်အတွင်း ထွက်သွားဖို့ ကျူးကျော်သူ အစ္စရေးကို ပြောလိုပါတယ်။ တကယ်လို့ ဒါမျိုး မလုပ်ဘူးဆိုရင် ၁၉၆၇ ခုနှစ် နယ်နမိတ်အတိုင်း အစ္စရေးကို ဘာ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့ အသိအမှတ်ပြုတော့မလဲ”

ပါလက်စတိုင်းကိစ္စ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေ ညီလာခံကျငးပဖို့ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်ကို အဘတ်စ်က တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး၊ ကုလသမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအတိုင်း အစ္စရေး၊ ပါလက်စတိုင်းပြဿနာကို အပြီးသတ်ဖြေရှင်းဖို့ စိတ်ဆန္ဒရှိတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

အဘတ်စ်ရဲ့ ကုလမိန့်ခွန်းမှာ အစ္စရေးက ပါလက်စတိုင်းနေမြေတွေကို ဆက်လက်ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်နေတာတွေကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အစ္စရေးဟာ ပါလက်စတိုင်းတွေအပေါ် ‘လူမျိုးစုလိုက် ရှင်းလင်းသုတ်သင်မှု’ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

အစ္စရေးရဲ့ နယ်မြေကျူးကျော်မှု ပိုမိုထင်ရှားစေဖို့အတွက် နိုင်ငံကာခုံသမာဓိရုံး (ICJ) အထိသွားဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီလို့ အဘတ်စ်က ဆိုပါတယ်။

ကုလဆိုင်ရာ အစ္စရေးသံအမတ် ဂီလဒ် အာရ်ဒန်က ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုကို လိုလားသူတွေဟာ အဘတ်စ် ကုလမှာ ပြောခဲ့တဲ့မိန့်ခွန်းလို ဖြစ်နိုင်ဖွယ်မရှိတဲ့ ခြိမ်းခြောက်ရာဇသံတွေ ပေးမှာမဟုတ်ဘူးလို့ တုန့်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

Ref: Aljazeera