ဇန်နဝါရီ ၂၀၊ ၂၀၂၁
M-Media
-အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ကနေ ထွက်ပြေးသွားရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်လာရေးအတွက် တရုတ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ မြန်မာတို့ မနေ့က အတွင်းဝန်အဆင့် ဆွေးနွေးပွဲကို အွန်လိုင်းကနေ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တရုတ်ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် လော်ကျောက်ဟွေ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေကို အခုနှစ်ဆန်းပိုင်းမှာ ပြန်ပို့ဖို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပြောခဲ့ပေမယ့် မြန်မာဖက်က ဒုတိယ ၃ လပတ်မှ စတင်လက်ခံဖို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။
“ပထမ ၃ လပတ်မှာ နေရပ်ပြန်ဖို့ရေးလုပ်ငန်းစဖို့ ကျွန်တော်တို့ တွန်းအားပေးခဲ့ပေမယ့် ပို့ဆောင်ရေးနဲ့ မြေပြင်အစီအမံတွေအတွက် အချိန်ထပ်ပေးဖို့ မြန်မာဖက်က တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒုတိယ ၃ လပတ်မှာ လုပ်ငန်းစဖို့ ကျွန်တော်တို့ပြောခဲ့ပြီး မြန်မာဖက်ကလည်း သဘောတူခဲ့ပါတယ်” လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တာဝန်ရှိသူ မာဆွဒ် ဘင် မိုမန်က ဆွေးနွေးပွဲအပြီးမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်လာတဲ့အခါ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက အဖွဲ့အစည်းတွေ ထားရှိစောင့်ကြည့်ရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ အဆိုပြုမှုကိုလည်း တရုတ်နဲ့ မြန်မာတို့က လက်ခံခဲ့ပါတယ်။
ပထမအသုတ် နေရပ်ပြန်လာတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေကို တရုတ်နိုင်ငံက ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး အခမဲ့ ထိုးပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အေကေ အဘ်ဒူလ် မိုမင်က နေရပ်ပြန်ပို့ရေးကသာ ရိုဟင်ဂျာပြဿနာ ဖြေရှင်းဖို့ တစ်ခုတည်းသောအဖြေ ဖြစ်မှာဖြစ်ပြီး အခြားနည်းလမ်း မရှိဘူးလို့ ဒီဆွေးနွေးပွဲမတိုင်ခင် ရက်အနည်းငယ်မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒုက္ခသည်စခန်းက ရိုဟင်ဂျာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ရခိုင်ပြည်နယ် အရင်စေလွှတ်ပြီး နေရပ်ပြန်ရေးကိစ္စ စီစဉ်ခိုင်းဖို့၊ မူရင်းနေထိုင်တဲ့ရွာတွေမှာ ပြန်လည်နေရာချထားပေးဖို့လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။
ဆွေးနွေးပွဲကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးဟောက်ဒိုဆွမ်း တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ပြန်လည်လက်ခံရေး လိုအပ်တဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေအားလုံး လုပ်ဆောင်ထားပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မွေးဖွား နေထိုင်ခဲ့တယ်လို့ အတည်ပြုနိုင်တဲ့သူတွေကို နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်အရ လက်ခံဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ရိုဟင်ဂျာတွေကို ပြန်လည်လက်ခံမယ့် ရက်စွဲအတိအကျကို ဒီကြေငြာချက်မှာ မဖော်ပြထားပါဘူး။
ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်မပြန်နိုင်အောင် အကြမ်းဖက်သမားတွေက ခြိမ်းခြောက် အကြပ်ကိုင်မှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ မြန်မာ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အစည်းအဝေးမှာ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ဒီကိစ္စကို သိရှိထားပြီး နိုင်ငံအတွင်း ဘယ်လက်နက်ကိုင်ကိုမှ အခြေချဖို့ ခွင့်ပြုသွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်မြန်မာနိုင်ငံကိုပြန်ရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ မြန်မာတို့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကတည်းက သဘောတူညီချက် ရထားပေမယ့် လက်တွေ့အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။
နောက်ဆုံးဆွေးနွေးမှုကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့က နယူးယောက်မြို့မှာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပေမယ့် မြန်မာဖက်က အကြိမ်ကြိမ် ရပ်ဆိုင်းခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ စစ်အာဏာရှင် ဦးနေဝင်းလက်ထက် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွေကတည်းက ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းမှုတွေကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးခဲ့ရတာပါ။
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ ၈ သိန်းလောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထပ်မံထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးအတွင်း အစုအလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ အဓမ္မကျင့်မှုတွေ၊ ရွာလုံးကျွတ်မီးရှို့မှုတွေ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီး မြန်မာအစိုးရနဲ့ စစ်တပ်ကတော့ ဒီသတင်းတွေကို ငြင်းဆိုကာ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ ARSA ကို တိုက်ဖျက်တဲ့ စစ်ဆေးရေးသာဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
အဲဒီစစ်ဆင်ရေးမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အသတ်ခံရတဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ချို့ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွေမှာ ပေါ်ထွက်ခဲ့ပြီး ဒီကိစ္စမှာပါဝင်ခဲ့တဲ့ စစ်သားတွေကို အရေးယူထားတယ်လို့ မြန်မာစစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
Ref: Anadolu Agency
