News @ M-Media

Blog

  • ေ၀ဖန္ေရးသမား ဂ်ာနယ္လစ္ ေကာင္စစ္၀န္႐ံုးတြင္ အသတ္ခံရေၾကာင္း ေဆာ္ဒီ ၀န္ခံ

    ေ၀ဖန္ေရးသမား ဂ်ာနယ္လစ္ ေကာင္စစ္၀န္႐ံုးတြင္ အသတ္ခံရေၾကာင္း ေဆာ္ဒီ ၀န္ခံ

    ေအာက္တုိဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၈

    M-Media

    အသတ္ခံခဲ့ရသည့္ ေဆာ္ဒီဂ်ာနယ္လစ္ ဂ်မားလ္ ကာ႐ႈိဂ်ီ

    –  အစၥတန္ဘူလ္က ေဆာ္ဒီေကာင္စစ္၀န္႐ံုးမွာ ေအာက္တုိဘာ ၂ ရက္ေန႔က ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ၀ါရွင္တန္ပုိ႔စ္သတင္းေထာက္ ဂ်မားလ္ ကာ႐ႈိဂ်ီဟာ ေသဆံုးသြားခဲ့တယ္လုိ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်က မေန႔မွာ ၀န္ခံလုိက္ပါတယ္။

    ေကာင္စစ္၀န္႐ံုးအတြင္း ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ရာကေန ကာ႐ႈိဂ်ီ အသတ္ခံလုိက္ရတယ္ဆုိတာ ကနဦး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအရ ေတြ႕ရွိရတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံပုိင္ SPA သတင္းဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

    “စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကုိ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ေဆာ္ဒီႏုိင္ငံသား ၁၈ ဦးကုိ ဖမ္းဆီးထားပါတယ္” လုိ႔ ေဆာ္ဒီ အစုိးရေရွ႕ေနက ထုတ္ျပန္တဲ့ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဒါ့အျပင္ ဘုရင့္နန္းေတာ္ အႀကံေပး ဆအြဒ္ အလ္-ကြာတာနီနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး ဒုတိယအႀကီးအကဲ အဟ္မဒ္ အလ္ အစီရီတုိ႔လည္း ရာထူးက ထုတ္ပယ္လုိက္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    အသတ္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ ကာ႐ႈိဂ်ီရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္း ဘယ္ေရာက္သြားလဲဆုိတာကုိ တိတိက်က် ေဖာ္ျပျခင္း မရွိပါဘူး။

    အေရွ႕အလယ္ပုိင္းသာမက၊ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက သံတမန္အသုိင္းအ၀ုိင္းနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ကာ႐ႈိဂ်ီဟာ ေဆာ္ဒီအစုိးရသစ္ရဲ႕ ေပၚလစီေတြကို တစ္စုိက္မတ္မတ္ ေ၀ဖန္လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။

    အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ေဆာ္ဒီအစုိးရရဲ႕ အခုေျဖရွင္းခ်က္ဟာ ခိုင္လံုတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ေစာေသးတယ္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မသံုးသပ္ရေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ ပထမေျခလွမ္းလုိ႔ ထင္ပါတယ္”

    ကာ႐ႈိဂ်ီကို ေဆာ္ဒီအစုိးရက ေၾကးစား ၁၅ ဦးငွားကာ သတ္ခုိင္းကာ အပုိင္းပုိင္းတံုးၿပီး အေလာင္းကုိ လက္စေဖ်ာက္လုိက္တယ္လုိ႔ တူရကီအစုိးရက ေျပာၾကားထားၿပီး ေဆာ္ဒီကေတာ့ ဒါကို ပထမပုိင္းမွာ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ ထရမ့္ကလည္း ကာ႐ႈိဂ်ီကို ေဆာ္ဒီကသတ္တာ ေသခ်ာတယ္ဆုိရင္ ျပင္းထန္တဲ့ အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ေဆာ္ဒီက အခုလုိ၀န္ခံမႈအတြက္ ေဒၚလာဘီလီယံခ်ီ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ပယ္ဖ်က္မွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ထရမ့္က မေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • ၿမိဳ႕ျပဧရိယာမ်ားကို ညဘက္ လ,အတုျဖင့္ အလင္းေပးရန္ တ႐ုတ္ စီစဥ္

    ၿမိဳ႕ျပဧရိယာမ်ားကို ညဘက္ လ,အတုျဖင့္ အလင္းေပးရန္ တ႐ုတ္ စီစဥ္

    ေအာက္တုိဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၈
    M-Media


    – ၿမိဳ႕ျပေဒသေတြမွာ ညဘက္ လမ္းမီးေတြကုိ အစားထုိးဖုိ႔နဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေတြ ေခၽြတာဖုိ႔အတြက္ တ႐ုတ္က လ,အတုတစ္လံုးကုိ ၂၀၂၀ မွာ လႊတ္တင္ဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။

    ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း ဆီခၽြမ္ျပည္နယ္ ခ်န္ဒူးၿမိဳ႕မွာ လ,အတုကုိ ဖန္တီးေနၿပီး တကယ့္လအစစ္လုိ ေနအလင္းေရာင္ကုိ ရယူကာ လ,အစစ္ထက္ ၈ ဆ ပုိလင္းမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပုိင္းသတင္းဌာန China Daily က ဒီကေန႔မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    Tian Fu ေခတ္သစ္ အာကာသသိပၸံအသင္း အႀကီးအကဲ ၀ူခ်င္ဖန္က ၂၀၂၀ မွာ ဒီ လ,အတုကုိ စီခၽြမ္ျပည္နယ္ ရွီခ်န္း အာကာသ လႊတ္တင္ေရး စခန္းကေန လႊတင္မွာ ျဖစ္ၿပီး စမ္းသပ္မႈေအာင္ျမင္ရင္ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္မွာ ေနာက္ထပ္ ၃ လံုး ထပ္မံ လႊတ္တင္ကာ ျပည္သူလူထုနဲ႔ စီးပြားေရး ကိစၥေတြအတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးျပဳသြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခ့ဲပါတယ္။

    ေနကအလင္းေရာင္းကုိ အလင္းျပန္ကာ လႊတ္ေပးမယ့္ အဲဒီ လ,အတုဟာ စကြဲယားကီလုိမီတာ ၅၀ ရွိတဲ့ေဒသကုိ ေကာင္းမြန္စြာ အလင္းေပးႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ခ်န္ဒူးၿမိဳ႕မွာ တစ္ႏွစ္ကုိ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၇၀ ဖုိး ေခၽြတာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၀ူက လ,အတုဟာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ဓာတ္အားျပတ္ေတာက္တဲ့အခ်ိန္ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ေဆာင္ရာမွာလည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ အာကာသ စူးစမ္းေရးနယ္ပယ္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ ႐ုရွားတုိ႔ကုိ လုိက္မီေအာင္ ႀကိဳးစားေနၿပီး လစူးစမ္းေရးယာဥ္ Chang’e-4 ကုိ အခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ လႊတ္တင္ကာ လရဲ႕ အေမွာင္ဘက္ျခမ္းကုိ ေလ့လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လအေမွာင္ဘက္ျခမ္းကုိ လူသားေတြ ပထမဆံုးေ လ့လာမႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ေနရဲ႕အလင္းေရာင္ကုိ ရယူကာ ကမၻာကုိ အလင္းျပန္လႊတ္ေပးတဲ့ စီမံကိန္းကုိ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ ႐ုရွားက လုပ္ေဆာင္ဖူးပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • တ႐ုတ္ကုန္သည္မ်ားေၾကာင့္ ဆန္ေစ်းကြက္ပ်က္မႈ ဆန္စက္ပုိင္ရွင္မ်ား အစုိးရကို တုိင္ၾကား

    တ႐ုတ္ကုန္သည္မ်ားေၾကာင့္ ဆန္ေစ်းကြက္ပ်က္မႈ ဆန္စက္ပုိင္ရွင္မ်ား အစုိးရကို တုိင္ၾကား

    ေအာက္တုိဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    – တ႐ုတ္ကုန္သည္ေတြက ဆန္စပါးေတြကုိ တရားမ၀င္ ၀ယ္ယူမႈေတြေၾကာင့္ ေစ်းကြက္မွာ ေစ်းေတြ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ပဲခူးၿမိဳ႕ဆန္စက္ပုိင္ရွင္ေတြက အစုိးရထံကုိ တုိင္ၾကားလုိက္ပါတယ္။

    “စက္တင္ဘာ လလယ္ကလည္း ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစုိးရကို တုိင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွ အေရးမယူဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခုလ အေစာပုိင္းမွာ ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို တုိက္႐ုိက္ တုိင္ၾကားခဲ့ပါတယ္” လုိ႔ ပဲခူးအေနာက္ပုိင္း ဆန္စက္ပုိင္ရွင္မ်ားအသင္း အတြင္းေရးမွဴး ဦးလွဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ ဆန္ တင္း ၁၀၀ ကုိ ၅၈၀၀၀၀ က်ပ္ ေစ်းေပါက္ေပမယ့္ တ႐ုတ္ကုန္သည္ေတြက ၆ သိန္းေက်ာ္အထိ ေပးေနတာပါ။

    ဦးလွဦးက အရင္လည္း တ႐ုတ္ကုန္သည္ေတြ အခုလုိ ေစ်းပုိေပးတာေတြ ရွိေပမယ့္ အခုတစ္ႀကိမ္ဟာ ျပည္တြင္းစားသံုးဖုိ႔ ထားရွိတဲ့ ပမာဏကုိ ဆုိးဆုိးရြားရြား ထိခုိက္ေစတယ္လုိ႔ ဦးလွဦးက ေျပာပါတယ္။

    “အခုႏွစ္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ ပဲခူးတုိင္းအေနာက္ပုိင္းက ပထမဆံုး စပါးရိတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ (တ႐ုတ္) ၀ယ္လာဘ္ေတြက လာ၀ယ္ၾကတယ္။ ဆုိးတာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၄ သန္းကုိ ႏုိင္ငံျခား တင္ပုိ႔ခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္းမွာေရာင္းဖုိ႔က နည္းေနပါၿပီ။ တ႐ုတ္ကုန္သည္ေတြေၾကာင့္ ဆန္ေစ်းက တက္လာၿပီး ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာလည္း ေစ်းမၿငိမ္ပါဘူး”

    ျမန္မာအစုိးရဟာ ျပည္ပကုိ ဆန္တင္ပုိ႔မႈ ပိတ္ပင္ထားၿပီး ျပည္တြင္းေရာင္းခ်မႈကုိလည္း ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ တရားမ၀င္ ေရာင္းခ်မႈေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ အခြန္နစ္နာတယ္လုိ႔ ဆန္စက္လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဆန္ေစ်းတက္တာေၾကာင့္ အသားေတြ၊ ငါးေတြရဲ႕ ေစ်းလည္း တက္လာခဲ့ၿပီး ဆန္ကြဲလုိ၊ ဖြဲႏုလုိ ဆန္ကထြက္တဲ့ တိရစၦာန္အစားအစာေတြလည္း ဒီႏွစ္မွာ ေစ်းတက္လာတယ္လုိ႔ စီးပြားေရးရင္းျမစ္ေတြက ေျပာပါတယ္။

    Ref: Irrawaddy

    (ဧရာ၀တီ အဂၤလိပ္ပုိင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ သတင္းကုိ ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆုိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

  • ဘန္ေကာက္အနီးတြင္ ျမန္မာလုပ္သား ရာႏွင့္ခ်ီ ဖမ္းဆီးခံရ

    ဘန္ေကာက္အနီးတြင္ ျမန္မာလုပ္သား ရာႏွင့္ခ်ီ ဖမ္းဆီးခံရ

    ေအာက္တုိဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က မဲေဆာက္တြင္ဖမ္းခံရသည့္ ျမန္မာလုပ္သားမ်ား

    – ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕အနီး မဟာခ်ိဳင္မွာ ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြက ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာလုပ္သားေတြကုိ ဒီကေန႔မနက္မွာ ဖမ္းဆီးလုိက္ၿပီး ႏုိင္ငံအတြင္း တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ကာ အလုပ္လုပ္ကုိင္ေနတဲ့သူေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖမ္းဆီးေရး တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ရဲတပ္ဖြဲ႕နဲ႔ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး အရာရွိေတြက တစ္အိမ္တက္ဆင္း လုိက္လံရွာေဖြခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး အေထာက္အထားမျပႏုိင္သူေတြကုိ ဖမ္းဆီးကာ ေနာက္ပုိင္းမွာ နယ္ႏွင္ဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။

    ေနထုိင္သူတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးမႈကုိ ခြင့္မျပဳတာေၾကာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕က အဓမၼ၀င္ေရာက္ခဲ့တာေတြလည္း ရွိခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ ဆီးနမူနာေတြကုိယူကာ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲမႈ ရွိ၊ မရွိလည္း စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။

    မဟာခ်ိဳင္အေျခစုိက္ ‘ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား အခြင့္အေရးကြန္ယက္’ ရဲ႕ ဥကၠဌ ဦးေအာင္ေက်ာ္က ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံျခားသားလုပ္သားေတြ အမ်ားအျပားရွိေနတဲ့ ဖူးကတ္၊ စမြတ္ ဆာခြန္နဲ႔ မဟာခ်ိဳင္တုိ႔မွာ အခုတစ္ပတ္အတြင္း စီးနင္းဖမ္းဆီးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “သူတုိ႔ (အာဏာပုိင္ေတြ) က လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြအတုိင္း လုပ္ေဆာင္တာပါ။ တရား၀င္အေထာက္အထား ရွိတဲ့သူေတြကုိ ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး မရွိသူေတြကုိေတာ့ နယ္ႏွင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္”

    ဒီကေန႔မနက္ မဟာခ်ိဳင္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဖမ္းဆီးမႈအတြင္း အဖမ္းခံရသူ အေရအတြက္ကုိ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ရာခ်ီမယ္လုိ႔ ဦးေအာင္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

    ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြကုိ ေနထုိင္ခြင့္အေထာက္အထားအျပင္ ဗီဇာက ခြင့္ျပဳထားတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာ လုပ္ကုိင္မႈ ရွိ၊ မရွိကုိလည္း စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။

    ဗီဇာ ရက္အနည္းငယ္ေက်ာ္ေနရင္ ဒဏ္ေငြေဆာင္ကာ သက္တမ္းတုိးလုိ႔ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ားႀကီးေက်ာ္ေနရင္ေတာ့ နယ္ႏွင္ခံရမယ္လုိ႔ ဦးေအာင္ေက်ာ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Irrawaddy

    (ဧရာ၀တီ အဂၤလိပ္ပုိင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ သတင္းအား ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆုိျခင္း ျဖစ္ပါသည္)

  • လိင္က်ဴးလြန္မႈခံရမႈေတြအၾကား အကာအကြယ္မဲ့ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား

    လိင္က်ဴးလြန္မႈခံရမႈေတြအၾကား အကာအကြယ္မဲ့ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား

    ေအာက္တုိဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    Photo Credit – Frontier Myanmar

    – ႏုိင္ငံလူဦးေရးရဲ႕ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းေနရာေတြမွာ ကုိယ္စားျပဳေဆာင္ရြက္ခြင့္ အလြန္အမင္း နည္းပါသလုိ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကုိလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံစားေနၾကရပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း အဓမၼက်င့္မႈ အျဖစ္အပ်က္ေတြ သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံအတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ေပးေရး အထူးဥပေဒတစ္ခု ျပဌာေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈလည္း ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က ကုလရဲ ‘အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး သေဘာတူညီခ်က္’ ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံက အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ သူတုိ႔နဲ႔ သက္ဆုိင္ေနတဲ့ ဥပေဒေတြကို နားလည္မႈ အလြန္အားနည္းတဲ့အတြက္ စုိးရိမ္မိတယ္လုိ႔ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်ေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။

    ရန္ကုန္မွာေနထုိင္တဲ့ အသက္ ၂၂ ႏွစ္အရြယ္ မေမဇင္ဟာ အျပင္မွာ မၾကာခဏ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ ေႏွာက္ယွက္မႈကုိ ခံေနရေပမယ့္ ဒါကုိတုန္႔ျပန္လုိက္ရင္ မိန္းကေလးေတြ ဗုိင္းေကာင္းေက်ာက္ဖိေနထုိင္ဖုိ႔ လုိလားတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက လက္မခံမွာကုိ စုိးရိမ္တဲ့အတြက္ ဘယ္တုန္းကမွ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။

    “သူတုိ႔က ေယာက်္ားေလး၊ ကၽြန္မက မိန္းကေလးဆုိေတာ့ ျပန္ၿပီး တုန္႔ျပန္ဖုိ႔ ဆႏၵမရွိပါဘူး” လုိ႔ သူမက Frontier သတင္းဌာနကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကုိ ကာကြယ္ေပးဖုိ႔ ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒေတြအေၾကာင္း မသိဘူးလုိ႔ ေမဇင္က ေျပာပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လက ရန္ကုန္မွာ School of Law, Gender & Politics ေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူ ေဒၚညိဳညိဳသင္းက အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ ဥပေဒအမ်ားစုကုိ ျပင္ဆင္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အသစ္ျပန္ေရးတာမ်ိဳး လုိအပ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကုိ အေရးယူႏိုင္မယ့္အခ်က္ေတြ ဥပေဒမွာ မပါ၀င္မႈက အရင္နဲ႔ လက္ရွိအစုိးရေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူမက ဆုိပါတယ္။ ေဒၚညိဳညိဳသင္းဟာ အရင္က ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးရဲ႕ တစ္သီးပုဂၢလ လႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အမတ္ေလာင္းကုိ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။

    အဓမၼက်င့္မႈ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာေစာ္ကားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ ဥပေဒေတြအတြက္ စိုးရိမ္မႈ ရွိတယ္လုိ႔ ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    တရား႐ံုးမွာ သက္ေသမထြက္ခ်င္တဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ အဓမၼက်င့္ခံရတာ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံရတာေတြကုိ တုိင္ၾကားဖုိ႔ တြန္႔ဆုတ္ေနတယ္လုိ႔လည္း သူမက ေျပာပါတယ္။

    ၁၈၇၂ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းထားတဲ့ သက္ေသဆုိင္ရာ ဥပေဒကုိ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ျပင္ဆင္ခ်က္အရ သက္ေသဟာ တရား႐ံုးခြင့္ျပဳခ်က္ကုိ ယူၿပီး ဗီဒီယုိ မွတ္တမ္းနဲ႔ ထြက္ဆုိတာ၊ ေလလႈိင္းက တုိက္႐ုိက္႐ုပ္သံနဲ႔ ထြက္ဆုိတာေတြကို ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဗီဒီယုိမွတ္တမ္းနဲ႔ သက္ေသထြက္ဆုိခြင့္ ျပဳထားတဲ့အခ်က္ေတြထဲမွာ သက္ေသက အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ ျဖစ္ရင္၊ တရားမွ်တမႈအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လုိ႔ တရား႐ံုးက ယံုၾကည္ရင္ လက္ခံႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

    ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ဒီျပင္ဆင္ခ်က္ေတြဟာ တုိးတက္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္ လံုး၀ မျပည့္စံုေသးဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အျခား အတားအဆီး တစ္ခုက ေရွ႕ေနငွားဖုိ႔ ကုန္က်စားရိတ္ျဖစ္ပါတယ္။

    “အဓမၼက်င့္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ ဆင္းရဲၾကတယ္ရွင့္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရွ႕ေနငွားဖုိ႔ သူတုိ႔ မတတ္ႏုိင္ၾကဘူး”

    ဒီလုိအေျခအေနေတြဟာ အဓမၼက်င့္မႈ ျမင့္တက္လာဖုိ႔ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း သူမက ေျပာပါတယ္။

    “ဥပေဒက တရားမွ်တမႈကုိ မေဆာင္က်ဥ္းေပးႏုိင္လုိ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ေစာ္ကားမႈ ျမင့္တက္လာတာပါ”

    အမ်ိဳးသမီးေတြ အကူအညီရႏုိင္မယ့္ အေျခအေနကို ေမးတဲ့အခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ တာေမြၿမိဳ႕နယ္မွာ ကုန္စံုဆုိင္ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ အသက္ ၄၀ အရြယ္ ေဒၚနီနီျမင့္က အမ်ိဳးသမီးေရးရာအဖြဲ႕ကုိ သိတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အိမ္တြင္း အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊ လူကုန္ကူးခံရမႈကေန တားဆီးကာကြယ္ေပးဖုိ႔အတြက္ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေရးရာရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကုိ ေဒၚနီနီျမင့္က ခ်ီးက်ဴးခဲ့ေပမယ့္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ေပးထားတဲ့ ဥပေဒ တစ္ခုမွ သူမ မသိဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    ကေလးငယ္ေတြ က်ဴးလြန္ခံရတာအပါအ၀င္ အဓမၼမႈေတြ ျမင့္တက္လာတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြအတြက္ စုိးရိမ္မိတယ္လုိ႔ ေဒၚနီနီျမင့္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အဓမၼက်င့္မႈအတြက္ တုိင္ၾကားမႈေပါင္း ၁၄၀၅ ခု ရွိခဲ့ၿပီး အဲဒီအထဲမွာ အမ်ိဳးသမီး
    ၈၉၇ ဦးက အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ တုိင္ၾကားမႈေပါင္း ၁၁၀၀ ရွိၿပီး အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ ၆၇၁ ဦး ပါ၀င္တာေၾကာင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အေရအတြက္က ျမင့္တက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီကေန ေမလအထိ အဓမၼက်င့္တယ္လုိ႔ တုိင္ၾကားမႈေပါင္း ၆၈၂ မႈ ရွိခဲ့ၿပီး က်ဴးလြန္ခံရသူ ၄၅၈ ဦးက အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြကုိ ကုိးကားၿပီး အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ ေနာ္ဆူဆန္နာ လွလွစုိးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူမဟာ လႊတ္ေတာ္က အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးမ်ားအခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    “အဓမၼက်င့္မႈ ေလ်ာ့က်ေရး အစုိးရက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖုိ႔ ကၽြန္မ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” လို႔ ေဒၚနီနီျမင့္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ေက်ာက္တံတားၿမိဳ႕နယ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚၾကည္ျပာက ‘အျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာလုိ’ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ေပးမယ့္ အထူးဥပေဒတစ္ခု လုိအပ္ေနၿပီလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး အရွက္တကြဲ ျပဳခံေနရတယ္လုိ႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

    “အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ဟာ ေျပာင္ေလွာင္စရာလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူေတြက ထင္ေနၾကတယ္ရွင့္” လုိ႔ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားအမ်ားစုဟာ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်ေရးကို အေလးမထားဘူးလုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိရွိမႈအားနည္းတာေၾကာင့္လည္း သူတုိ႔ဟာ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ခံေနရတာကုိ အမ်ိဳးသမီးေတြက မသိရွိၾကဘူးလုိ႔ ေဒၚၾကည္ျပာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို စြမ္းအားျမႇင့္တင္ေပးေရး ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေနတဲ့ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီးဌာနကုိ ေပးတဲ့ ဘက္ဂ်က္ဟာ မလံုေလာက္တဲ့အတြက္ အစုိးရရဲ႕ လုပ္ႏုိင္စြမ္းဟာ အကန္႔အသတ္ရွိတယ္လုိ႔လည္း သူမက ဆုိပါတယ္။

    “ဥပေဒေရးရာ ကူအညီေပးတာ၊ အေရးေပၚ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးထားမယ့္ ေနရာေတြ ထားရွိေပးတာ အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ကာကြယ္ေပးမႈ ပုိလုိအပ္ေနပါတယ္”

    ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီး ကုိယ္စားျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီရဲ႕ ဥကၠဌလည္းျဖစ္တဲ့ ဦခင္၀င္းက အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံသားေတြဟာ ဥပေဒေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ သိရွိမႈ အားနည္းၾကတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြကုိ စုစည္းၿပီး ဥပေဒတစ္ခုတည္းအျဖစ္ ျပဌာန္းတာကို ပုိမုိ ႏွစ္သက္တယ္လုိ႔လည္း ဦးခင္၀င္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဥပေဒအရ တန္းတူအခြင့္အေရး အာမခံေပးထားတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ မယားၿပိဳင္ထားမႈ ေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကုိ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစု ပုိမုိေလ့လာဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။

    “ဥပေဒရွိတာနဲ႔တင္ မလံုေလာက္ဘူးဗ်။ ဥပေဒစုိးမုိးဖုိ႔လည္း လုိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အားနည္းတာက အဲဒါပဲ”

    အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ဥပေဒဆုိင္ရာ အသိပညာေပးဖုိ႔အတြက္ ဇြန္လမွာ လက္စြဲစာအုပ္ငယ္တစ္အုပ္ကုိ ျဖန္႔ခ်ီခဲ့ၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တုန္႔ျပန္မႈေတြ ရခဲ့တယ္လုိ႔ လူငယ္ေတြဦးေဆာင္တဲ့ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕ Charity-Oriented Myanmar(COM) ရဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါ႐ုိက္တာ ေဒၚေႏြးေႏြးထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ ဒီမုိကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို ျမႇင့္တင္ေပးဖုိ႔ ရည္ရြယ္တာပါ။

    စာမ်က္ႏွာ ၆၈ မ်က္ႏွာပါ ‘ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္ေနသည့္ အဓိက ဥပေဒမ်ား’ ဆုိတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ၿပီး ဆန္ဖရန္စစၥကုိ အေျခစုိက္ ႏုိင္ငံတကာ အက်ိဳးအျမတ္မယူသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕ Asia Foundation နဲ႔ COM တုိ႔ ပူးေပါင္းကာ ထုတ္ေ၀ ျဖန္႔ခ်ီခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီလက္စြဲစာအုပ္ကုိ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီး စြမ္းေဆာင္ရည္ျမႇင့္တင္ေရးလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြ၊ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးသူေတြက ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ေဒၚေႏြးေႏြးထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ သူတုိ႔နဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြအေၾကာင္း အဓိကထား ေဖာ္ျပထားတဲ့စာအုပ္ေတြ မရွိတာေၾကာင့္ ဒီစာအုပ္ကို သူတုိ႔ေတြက ႏွစ္သက္ၾကတယ္လုိ႔လည္း ေဒၚေႏြးေႏြးထြန္းက ေျပာပါတယ္။

    လက္ရွိမွာ လက္စြဲစာအုပ္ အုပ္ေရတစ္ေသာင္း ႐ုိက္ႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ီထားၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြ အားေကာင္းလာေစေရး ဒီစာအုပ္က တြန္းအားေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ သူမက ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

    Ref : Frontier Myanmar

    (Frontier Myanmar တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Surge in sex crimes prompts calls for women’s rights law ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္အာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)