ၾသဂုတ္ ၃၁၊ ၂၀၁၈
M-Media
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္စစ္ပြဲမွ ပံုရိပ္ကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိစၥဟု ၀ါဒျဖန္႔မႈ
– စစ္တပ္ရဲ႕ ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရးနဲ႔ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဌာနက ေရးသားၿပီး ဇူလုိင္လမွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ “ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ တပ္မေတာ္ (အပုိင္း ၁)” စာအုပ္မွာ ရခုိင္ျပႆနာကုိ ဓာတ္ပံုအမွားေတြနဲ႔ အမုန္း၀ါဒျဖန္႔ထားတယ္ဆုိတာကုိ ႐ုိက္တာသတင္းဌာနက ဒီကေန႔မွာ ေဖာ္ထုတ္လုိက္ပါတယ္။
၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြက ရခုိင္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစုပဋိပကၡအေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့အခန္းမွာ ထြန္ျခစ္ကိုင္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးဟာ ကပ္းစပ္က အေလာင္းႏွစ္ခုအနီး ရပ္ေနတာကုိ ဒီစာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး “ဘဂၤါလီမ်ား ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ားအား ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ခဲ့ပံု” လုိ႔ ပံုစာ ေရးထုိးထားပါတယ္။
ေလ့လာစံုစမ္းမႈအရ ဒီပံုဟာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လြတ္လပ္ေရးစစ္ပြဲအတြင္း ပါကစၥတန္တပ္ေတြက ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျပည္သူေတြကုိ ဒါကာမွာ အစုလုိအၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈအၿပီး ႐ုိက္ထားတဲ့ဓာတ္ပံုျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရေၾကာင္း ႐ုိက္တာသတင္းဌာနက Exclusive: Fake photos in Myanmar army’s ‘True News’ book on the Rohingya crisis ဆုိတဲ့ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးကုိ ၾသဂုတ္ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ႐ုိက္တာသတင္းဌာနက သူတုိ႔ရဲ႕ ၀ဘ္ဆုိက္မွာ လႊင့္တင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရခုိင္ကိစၥ ဓာတ္ပံုအမွားမ်ားျဖင့္ ၀ါဒျဖန္ထားၿပီး ဇူလုိင္လက ထြက္ရွိခဲ့သည့္ စာအုပ္မ်က္ႏွာဖံုး
“နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔ ေအာက္ျမန္မာျပည္ကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ ဘဂၤါလီမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာပံု” ဆုိတဲ့ ပံုစာနဲ႔ ဓာတ္ပံုမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အမ်ိဳးသားေတြ၊ ကေလးငယ္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ လူတန္းရွည္ႀကီးဟာ အထုတ္အပုိးေတြနဲ႔ ခရီးသြားေနတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။
႐ုိက္တာသတင္းဌာနက ဒီပံုဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကပံုမဟုတ္ဘဲ ရ၀မ္ဒါ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအၿပီး ဟူတူဒုကၡသည္ေတြ ရ၀မ္ဒါႏုိင္ငံကေန တန္ဇန္းနီးယားႏုိင္ငံအတြင္း ၀င္ေရာက္ခုိလႈံလာမႈကုိ ႐ုိက္ယူထားတဲ့ ဓာတ္ပံုျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီဓာတ္ပံုကုိ႐ုိက္ကူးသူ ဓာတ္ပံုသမား မာသာရီယဲလ္ဟာ Pittsburgh Post-Gazette သတင္းစာအတြက္ အလုပ္လုပ္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ‘ပူလစ္ဇာဆု’ ကုိလည္း ရရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒီဓာတ္ပံုကုိ ဒီလုိအသံုးျပဳထားမႈအတြက္ Pittsburgh Post-Gazette သတင္းစာကုိ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ခ်က္ျခင္း မွတ္ခ်က္မေပးေသးဘူးလုိ႔ ႐ုိက္တာက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အဲဒီလုိ ဓာတ္ပံုအမွားေတြနဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔ထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၇ မ်က္ႏွာပါ “ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ တပ္မေတာ္ (အပုိင္း ၁)” ဆုိတဲ့ စာအုပ္ကုိ ဇူလုိင္လကတည္းက ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း စာအုပ္ဆုိင္ေတြမွာ ေရာင္းခ်ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လေနာက္ပုိင္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပ်က္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကုိ ဒီစာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး အမ်ားစုကုိ ‘တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရး’ ကေန ယူတယ္လုိ႔ ညႊန္းထားပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ျပႆနာ စျဖစ္ကတည္းက Facebook ကေနတစ္ဆင့္ စစ္တပ္ရဲ႕ သေဘာထားကုိ ျဖန္႔ျဖဴးေနတဲ့အဖြဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။
တန္ဇန္းနီးယားမွဓာတ္ပံုျဖင့္ ၀ါဒျဖန္႔မႈ
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အစုိးရေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူတုိ႔ကုိ ဆက္သြယ္ေပမယ့္ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရခဲ့ေၾကာင္း၊ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ အၿမဲတမ္းအတြင္း၀န္ကုိ ေမးျမန္းရာမွာ သူက အဲဒီစာအုပ္ကုိ မဖတ္ရေသးေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ ႐ုိက္တာသတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Facebook က စစ္တပ္ဟာ ‘ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေနတယ္’ ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အပါအ၀င္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦးရဲ႕ အေကာင့္ေတြ၊ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ သတင္းေပ့ခ်္ေတြ၊ အဖြဲ႕ေတြကုိ တနလၤာေန႔မွာ ပိတ္ပစ္လုိက္ပါတယ္။
ကုလရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕တစ္ခုကလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ က်ဴးလြန္ခဲ့မႈေတြအတြက္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ၊ စစ္ရာဇတ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆုိသင့္တယ္လုိ႔ အဲဒီေန႔မွာပဲ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
စစ္တပ္ဟာ ရခုိင္မွာ က်ဴးလြန္မႈေတြရွိတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကုိ “ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ တပ္မေတာ္ (အပုိင္း ၁)” စာအုပ္မွာ ျငင္းဆုိထားၿပီး ‘အာရ္ကစၥတန္’ နာမည္နဲ႔ ႏုိင္ငံလုိခ်င္တဲ့ ‘ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္ေတြ’ ေၾကာင့္ ဒီျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။
အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြကုိ ထြက္ခြာမယ့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသား ၇၀၀ ေက်ာ္ပါ၀င္တဲ့ စက္ေလွတစ္စီးကုိ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔က ျမန္မာ့ေရတပ္ကေန ဖမ္းဆီးစဥ္ ႐ုုိက္ကူးထားတဲ့ ဓာတ္ပံုကုိ ဒီစာအုပ္မွာ “ပင္လယ္ေရေၾကာင္းမွတစ္ဆင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဘဂၤါလီမ်ား ၀င္ေရာက္လာပံု” ဆုိတဲ့ ပံုစာနဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
စာအုပ္ကုိ ေရးသားသူလုိ႔ဆုိတဲ့ ဒုတိယဗုိလ္မွဴးႀကီး ေက်ာ္ေက်ာ္ဦးက ‘ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ထုတ္လုိတဲ့’ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ‘အေထာက္အထားဓာတ္ပံုေတြကုိ’ ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ အမွာစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ ဒါမွမဟုတ္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡျဖစ္တုိင္းမွာ ဘဂၤါလီေတြဟာ ဒါကုိ အခြင့္အေရးယူ အသံုးခ်တယ္” လုိ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ အဲဒီစာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး ‘ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြျဖစ္ဖုိ႔’ မြတ္စလင္ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ မေသခ်ာေသးတဲ့ ျဖစ္ထြန္းစ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကုိ အသံုးခ်တယ္လုိ႔လည္း ေရးသားထားပါတယ္။
႐ုိက္တာသတင္းဌာနကေတာ့ အဲဒီ ဒုတိယဗုိလ္မွဴးႀကီး ေက်ာ္ေက်ာ္ဦးဆုိသူကုိ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကပံုျဖင့္ ၀ါဒျဖန္႔မႈ
ပံုေတြကုိ မွန္၊ မမွန္ အတည္ျပဳရာမွာ သတင္းသမားေတြ အသံုးျပဳေလ့ရွိတဲ့ Google Reverse Image Search နဲ႔ TinEye တုိ႔ကုိ အသံုးျပဳၿပီး ဓာတ္ပံုေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ထားျခင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ႐ုိက္တာက ေဆာင္းပါးမွာ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။
“ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ တပ္မေတာ္ (အပုိင္း ၁)” စာအုပ္မွာ အသံုးျပဳထားတဲ့ ဓာတ္ပံု စုစုေပါင္း ပံု ၈၀ မွာ အမ်ားစုက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ႏုိင္ငံျခားက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုမႈ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္က ေဒသခံတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုမႈပံုေတြျဖစ္ၿပီး၊ Arakan Rohingya Salvation Army လုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕က လႊင့္တင္ထားတဲ့ ဗီဒီယုိက screenshoot ပံုေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
သမုိင္းဆုိင္ရာ ဓာတ္ပံု ၈ ပံုမွာ ၃ ပံုက လိမ္လည္ထည့္သြင္းထားတာျဖစ္ၿပီး ၅ ပံုရဲ႕ေနာက္ေၾကာင္းကုိ လုိက္လုိ႔မရဘူးလုိ႔ ႐ုိက္တာသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Ref: Reuters
