သမုိင္းထဲက ေသြးစြန္းခဲ့တဲ့ ေန႔တစ္ေန႔ (၆၆-ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္)

ဇူလိုင္ ၁၇၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္ – ပသီေဆာင္းႏွင္းျဖဴ

ကမၻာေပၚမွာ ေသြးစြန္းတဲ့ ေန႔ရက္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သမၼတလင္ကြန္း၊ မဟတၱမ ဂႏီၵ၊ သမၼတ ကေနဒီ၊ အိႏၵိယျပည္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ရာဂ်စ္ဂႏၵီ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဇေကာေလာက္မွ ေဇာက္မနက္ အၾကံပက္စက္တဲ့ လူသတ္ေကာင္ေတြရဲ႕ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။

ျမန္မာျပည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ျမန္မာ့အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ဆုံးခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၆)ႏွစ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္လို႔ ကြ်န္မတို႔ ရင္ထဲမွာေတာ့ မေန႔တေန႔က က်ဆုံးသြားတယ္လို႔ပဲ ခံစားမိေနတယ္။ ျပည္သူေတြအားလုံးကလည္း ကြ်န္မႏွင့္ အလားတူ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ‘အာဇာနည္ေန႔’ ကိုမေမ့ႏိုင္ေအာင္ ႏွေျမာ တမ္းတ လြမ္းဆြတ္ သတိရေနၾကမွာ အမွန္ပါပဲ။

ကြ်န္မအေနနဲ႔ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လူ႔ေလာကၾကီးထဲကို ေရာက္လာဖို႔ ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္ ေက်ာ္ေက်ာ္ ေတာင္ လိုပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ‘ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္’ ေရးသားျပဳစုခဲ့သည့္ “ျမန္မာ့အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ ဆရာၾကီးဦးရာဇာတ္” စာအုပ္၊ ‘ဆရာၾကီး တတ္တိုး’ ဘာသာျပန္ဆို ေရးသားခဲ့သည့္ “ေအဗရာဟင္ လင္ကြန္း” စာအုပ္ႏွင့္ ‘ဆရာၾကီး လင္းယုန္ေမာင္ေမာင္’ ေရးသားျပဳစုခဲ့သည့္ “ေသြးစြန္းေသာ ေန႔ရက္မ်ား” စတဲ့ သမိုင္း၊ အတၳဳပၸတိ စာအုပ္ေတြကို ဖတ္ရွဴရတဲ့ခါ ဒီလိုႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္ၾကံခံရတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို သိရွိခဲ့ရပါတယ္။

ေအဗရာဟင္ လင္ကြန္းဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဖို႔ဒ္ဇာတ္ရုံထဲတြင္ ၁၈၆၅-ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၄)ရက္ေန႔ နံနက္ (၇)နာရီ (၂၂)မိနစ္တြင္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလိုေသာ ဇာတ္မင္းသား ဂြ်န္၀ီလ္ကီဘုတ္က ေသနတ္ျဖင့္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။

အိႏိၵယအမ်ဳိးသားၾကီး မဟတၱမ ဂႏၵီ (Mahatma Ganghi) ဟာ ၁၉၄၈-ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ (၃၀)ရက္ေန႔၊ ညေန ၅နာရီ ၁၀မိနစ္တြင္ အိႏၵိယျပည္႐ွိ လက္၀ဲ အယူသီးသမားေတြရဲ႕ လုပ္ႀကံမႈက ဂႏၵီၾကီးရင္၀ကို အနီးကပ္ခ်ိန္ကာ သုံးခ်က္တိတိ ဆက္တိုက္ပစ္ခ် သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရတယ္။

အိႏၵီယ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ရာဂ်စ္ဂႏၵီဟာလည္း မသမာသူ အမ်ဳိးသမီး လက္ခ်က္နဲ႔ သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။

ဒါေတြဟာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ လူသတ္ေကာင္ေတြေၾကာင့္ ေသြးစြန္းခဲ့တဲ့ ကမၻာသမိုင္း ေန႔ရက္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၉)ရက္ စေနေန႔ နံနက္ ၁၀-နာရီ ၃၇-မိနစ္တိတိဟာ ေသြးစြန္းေသာ ေန႔ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ (၆၆)ႏွစ္ တိုင္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ “(၁၉)ဇူလိုင္ မေမ့ႏိုင္ ” ဆိုသလိုပါပဲ။

ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျပန္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၉)ရက္ေန႔ နံနက္မွာ ၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀း ျပဳလုပ္ၾကမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုလ္တေထာင္ လက္နက္တိုက္က လက္နက္ အလက္(၂၀၀)ေက်ာ္နဲ႔ က်ည္ဆန္မ်ား ေပ်ာက္သြားတယ္ ဆိုျခင္းဟာ ရန္ကုန္တစ္ၿမိဳ႕လုံးတင္မကဘူး။ ျမန္မာျပည္ တစ္ျပည္လုံးမွာ အုတ္ေအာ္ေသာင္းတင္း ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုလိပ္အဖြဲ႕ကလည္း ဒီလက္နက္ေတြ ကိစၥကို အျပင္းအထန္ လိုက္လံစုံစမ္းၾကပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ လုပ္ခ်င္တဲ့ ဂဠဳန္ဦးေစာဟာ ၁၉၄၇-ခု၊ ဇူလိုင္လ ၁၉-ရက္ေန႔၊ နံနက္မွာ ၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀း လုပ္မယ့္အေၾကာင္းကို ၾကိဳတင္ၿပီး သတင္းရယူထားတယ္။

အတြင္း၀န္ရုံးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ရုံးခန္းနဲ႔ ဆက္ေနတဲ့ အစည္းအေ၀းေဆာင္မွာ ၀န္ၾကီးမ်ား စုေ၀းၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ျမန္မာ၀တ္စုံ၀တ္ၿပီး ကန္ေတာ္ၾကီး သူရဲ႕ ေနအိမ္မွ မနက္ ၁၀-နာရီခန္႔တြင္ ထြက္ခြာလာခဲ့တယ္။ သူရုံးကို ေရာက္ၿပီး အစည္းအေ၀း စတင္တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ထိပ္စားပြဲတြင္ ထိုင္တယ္။ လက္၀ဲလက္ယာ စားပြဲမ်ားမွာ ၀န္ၾကီးမ်ား ထိုင္ၾကတယ္။ အတြင္း၀န္ ဦးအုန္းေမာင္က သူ႔ဌာနဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ကို ရွင္းလင္းတင္ျပဖို႔ လာတယ္။

၁၉၄၇-ခု၊ ဇူလိုင္လ (၁၉)ရက္ေန႔၊ မနက္ (၈)နာရီေလာက္မွာ ဂဠဳန္ဦးေစာရဲ႕ ေနအိမ္ကေန ခင္ေမာင္ရင္၊ ဘညႊန္႔၊ မွဳံၾကီး၊ ေမာင္နီတို႔ ထရပ္ကားနဲ႔ ထြက္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အိမ္က မထြက္ခင္ေလးမွာ ဦးေစာက တစ္ေယာက္စီ တစ္ေယာက္စီကို တီးတိုးတီးတိုး မွာၾကားပါတယ္။ အဲဒီလို မွာၾကားတာကို တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မသိၾကပါဘူး။ ဘညႊန္႔ကို ဦးေစာက ၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀းလုပ္ဖို႔ ေသခ်ာရင္ စကား၀ွက္ ” X ” ‘ ပစ္စတင္းရၿပီ’ လို႔ဦးေစာဆီကို တယ္လီဖုန္းဆက္ဖို႔ မွာလိုက္တယ္။  ေနာက္ၿပီး အတြင္း၀န္ရုံးက သခင္ႏု ရွိတဲ့ေနရာမွာ သြားၿပီး သခင္ႏုကို ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ဖို႔ မွာၾကားတယ္။

သူတို႔ ေလးေယာက္ထြက္လာေတာ့ မနက္ (၉)နာရီ ရွိေနပါၿပီ။ ဒါလဟိုစီလမ္းနဲ႔ ၄၁-လမ္းေထာင့္ ေရာက္ေတာ့ အတြင္း၀န္ရုံးကို မ်က္ႏွာမူၿပီး ကားရပ္တယ္။ ခင္ေမာင္ရင္နဲ႔ မွဳံၾကီးက အရင္ဆင္းၿပီး၊ ဒါလဟိုစီလမ္းကိုျဖတ္ၿပီး စပတ္လမ္း( ယခု ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း)ထဲကို ၀င္သြားတယ္။ ဘညႊန္႔ကေတာ့ ေနာက္ကလိုက္သြားတယ္။ ေမာင္နီက ကားေစာင့္အျဖစ္ ေနရစ္ခဲ့တယ္။ အတြင္း၀န္ရုံးကို အထြက္လို႔ျပထားတဲ့ ဂိတ္ေပါက္က ၀င္ၾကတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ အတြင္း၀န္ရုံး ဆင္၀င္ေအာက္ကို ေရာက္သြားတဲ့ အခါမွာ ေပ်ာက္သြားတယ္။

ဘညႊန္႔ကေတာ့ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အအုံကို သြားပါတယ္။ ဦးႏုရဲ႕ ရုံးခန္းက အေနာက္ဘက္ျခမ္း ပထမခန္းမွာပါ။ အဲဒီ့အခန္း အေနာက္ဘက္ ျပတင္းေပါက္က ပြင့္ေနလို႔ လွမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္ ထိုင္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ သခင္ႏုပဲလို႔ သူထင္တယ္ (တကယ္ေတာ့ သခင္ႏု ထိုင္ေနတာ မဟုတ္မွန္း ေနာက္ေတာ့ သူသိသြားတယ္)။ ၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀း စတင္က်င္းပဖို႔ အတိအက် သတင္းရတဲ့ အခါမွ ဘညႊန္႔က ဦးေစာဆီကို  ‘ ပစ္စတင္းရၿပီ’ လို႔ စကား၀ွက္နဲ႔ ဖုန္းဆက္လိုက္တယ္။

ေနာက္တစ္သုတ္မွာ သုခက ဂ်စ္ကား အာရ္စီ- ၁၈၁၄ ကိုေမာင္းၿပီး ေမာင္စိုး၊ သက္ႏွင္း၊ စိန္ၾကီးနဲ႔ ရန္ၾကီးေအာင္တို႔က ရိုင္ဖယ္ေမာင္းျပန္ ေသနတ္မ်ားကို ကိုင္ကာ စစ္၀တ္စုံမ်ား ၀တ္ဆင္ၿပီး လိုက္သြားၾကပါတယ္။ အတြင္း၀န္ရုံး တစ္ေနရာကို ေရာက္တဲ့ အခါမွာ သုခက ကားရပ္ၿပီး လက္နက္ကိုင္ ေလးေယာက္က အတြင္း၀န္ရုံး အေနာက္ဘက္ ေလွကားမွ တက္သြားတယ္။

၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀းေဆာင္ကို ၀င္ေရာက္ပစ္ၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ရပ္ၿပီး လက္ဟန္ျပ တားျမစ္ေသးတယ္။ သူ႔ရဲေဘာ္မ်ား မွားယြင္း၀င္လာသည္ ထင္၍လား၊ သူ႔လုပ္ေဖာ္ ကိုင္ဖက္ ၀န္ၾကီးမ်ားကို ကာကြယ္လို၍လား ဘယ္သူမွ ေသခ်ာ မေျပာႏိုင္ခဲ့ပါ။ မသမာသူမ်ားကမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုသာ အဓိက ပစ္မွတ္အျဖစ္ ထားတယ္။ သူ႔အား ပယ္ပယ္ႏွယ္ႏွယ္ ပစ္ခတ္ၾကတယ္။ ၀န္ၾကီး ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမ၊ ဦးဘဂ်မ္းနဲ႔ ဦးေအာင္ဇံေ၀တို႔က ကံသီ၍ လြတ္ၾကတယ္။ အတြင္း၀န္ ဦးေရႊေဘာ္လည္း လြတ္ေျမာက္သြားတယ္။ အလားတူ က်န္၀န္ၾကီးမ်ားနဲ႔ အတြင္း၀န္ ဦးအုန္းေမာင္တို႔ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားစြာနဲ႔ ေနရာတြင္ က်ဆုံးၾကတယ္။ လုပ္ၾကံၿပီး အျပန္ အတြင္း၀န္ရုံး ေလွကားတြင္ လူသတ္သမားတို႔က ၀န္ၾကီးဦးရာဇာတ္ရဲ႕ သက္ေတာ္ေစာင့္ ရဲေဘာ္ေမာင္ေထြးကိုပါ ပစ္သြားၾကတယ္။

အဲဒီေန႔က အစည္းအေ၀းကို ၀န္ၾကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဆမားဒူး၀ါ၊ ဆင္၀ါးေနာင္၊ ေစာစံဖိုးသင္းနဲ႔ ဦး၀မ္ကိုေဟာတို႔မွာ ခရီးလြန္ေန၍ မတက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ က်န္၀န္ၾကီးမ်ား အားလုံး တက္ေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္။

ေသနတ္သံမ်ား စဲသြားၿပီးေနာက္ လူသတ္သမားမ်ား ထြက္သြား၍ အသံဗလံမ်ား ဆိတ္ၿငိမ္သြားေသာ အခါတြင္မူ ၀န္ၾကီးဦးေအာင္ဇံေ၀နဲ႔ ၀န္ၾကီး ဦးဘဂ်မ္းတို႔ဟာ ၀မ္းလ်ားေမွာက္ေနရာမွ ထၿပီး စားပြဲ၀န္းက်င္ကို ၾကည့္မိၾကတယ္။ သူတို႔မွတ္မိေသာ ျမင္ကြင္းကို ေဖာ္ျပရလွ်င္ ေပ-၄၀ ပတ္လည္ခန္႔ရွိေသာ ခန္းမၾကီး တစ္ခုလုံး ဆီးႏွင္းမ်ား က်သကဲ့သို႔ ယမ္းေငြ႕မ်ား တေထာင္းေထာင္းႏွင့္ ဖုံးလႊမ္းေနၿပီး က်ည္ဆန္မ်ားကလည္း ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ ျပန္႔က်ဲေနတယ္။

စပတ္လမ္း (ယခု ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း) ဘက္ကို မ်က္ႏွာျပဳထားေသာ ဂငယ္သ႑ာန္ စားပြဲထိပ္နဲ႔ ခပ္လွမ္းလွမ္း ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွာ တုံးလုံးလဲလ်က္ ၿငိမ္သက္ေနတယ္။ စားပြဲလက္ယာဘက္တြင္ မိုင္းပြန္းေစာ္ဘြားၾကီး စပ္စံထြန္းက သူ႔ရဲ႕ ကုလားထိုင္ေပၚမွာပဲ ထိုင္လ်က္ စားပြဲေပၚသို႔ ကုန္း၍ လက္ေထာက္ထားၿပီး ပါးစပ္ကို ဟ,ထားရာ ပါးစပ္မွ ေသြးမ်ားယိုစီးက်ေနတယ္။ စားပြဲလက္၀ဲဘက္တြင္ ထိုင္ေနတဲ့ ၀န္ၾကီးသခင္ျမက စားပြဲထိပ္ လက္၀ဲဘက္ေထာင့္ စားပြဲေအာက္နား၌ ေမွာက္လ်က္ ေသဆုံးေနၿပီလို႔ ယူဆရတယ္။

၀န္ၾကီး ဦးရာဇတ္၊ ၀န္ၾကီး ဒီဒုတ္ ဦးဘခ်ဳိ၊ ၀န္ၾကီး ဦးဘ၀င္းႏွင့္ ၀န္ၾကီး မန္းဘခိုင္တို႔ဟာ သူတို႔ထိုင္ျမဲ ကုလားထိုင္မ်ားတြင္ ေခါင္းငိုက္စိုက္က်လ်က္ ၿငိမ္သက္ေနၾကတယ္။ ဦးရာဇတ္နဲ႔ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ဳိတို႔ ႏွစ္ဦးတည္းသာ မေသဆုံးၾကေသးဘဲ အနည္းငယ္စီ အသက္ရွဴရွိဳက္ လွဳပ္ရွားေနတယ္။ စားပြဲ၏ လက္ယာဘက္ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္ဇံေ၀နဲ႔ မိုင္းပြန္းေစာ္ဘြားၾကီး အၾကားတြင္ ထိုင္ေနေသာ ၀န္ၾကီး ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမနဲ႔ စားပြဲထိပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လက္ယာဘက္တြင္ ထိုင္ေနတဲ့ အတြင္း၀န္ ဦးေရႊေဘာ္တို႔ႏွစ္ဦးစလုံးမွာ အျပင္ဘက္ကို အခ်ိန္မွီ ေရာက္ရွိသြားနိုင္ခဲ့ၾကလို႔ အသက္ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့ၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ လက္၀ဲဘက္မွာ ထိုင္ေနတဲ ့တတိယ အတြင္း၀န္ ဦးအုန္းေမာင္မွာ ဘယ္လို ပုံစံနဲ႔ ေသဆုံးေနတာကို မမွတ္မိေတာ့ပါဘူးတဲ့။ လူသတ္သမားမ်ား အခုလို အလြယ္တကူ လုပ္ၾကံႏိုင္ခဲ့ျခင္းဟာ အဲဒီတုန္းက အတြင္း၀န္မ်ား ရုံးၾကီးမွာ လုံျခဳံမွဳအတြက္ အေစာင့္အၾကပ္မ်ား မထားရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ လုပ္ၾကံျခင္းခံရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းဟာ တမဟုတ္ျခင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲမွာ ပ်ံႏွံ႔သြားတယ္။ အဲဒီ့ေနာက္ ညေနပိုင္းမွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အထိ ပ်ံႏွံ႔သြားတယ္။ တစ္ေနမကုန္ခင္ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးက ဒီသတင္းဆိုးၾကိးကို သိရွိရေလတယ္။

ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးဟာ စိတ္လွဳပ္ရွားမွုေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ျပည္သူေတြဟာ လုပ္ၾကံသူေတြကို မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ေဒါသမိုးေတြ ရြာသြန္းၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားအတြက္ ပူေဆြးေသာကျဖစ္ၿပီး ငုိေၾကြးၾကတယ္။

ေသနတ္မွန္သူမ်ားကို ေဆးရုံၾကီးကို သယ္ေဆာင္သြားၾကတယ္။ ေဆးရုံၾကီးကို ေရာက္ေတာ့ အသက္ေငြ႔ေငြ႔က်န္ေနေသးတဲ့ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားၾကီးနဲ႔ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိတို႔ကို ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားႏွင့္ သမားေတာ္ၾကီး ေဒါက္တာ ဘသန္း၊ လက္ေထာက္ဆရာ၀န္ ေဒါက္တာ ေအာင္သန္းတို႔က ၾကိဳးစား၍ အသက္လုၾကေသာ္လည္း မရၾကေတာ့ပါ။

၀န္ၾကီးဦးရာဇတ္နဲ႔ ရဲေဘာ္ေမာင္ေထြးတို႔ကို အစၥလာမ့္ထုံးစံအရ တာေမြမြတ္စလင္မ္ သခ်ဳၤ ိင္းမွာ ဒါဖြနာ( ေျမျမွပ္သၿၤဂိဳဟ္ ) လိုက္တယ္။ လူအုပ္ၾကီးက ေဆးရုံကေန တာေမြသခ်ဳၤ ိင္းမွာ သၿၤဂိဳဟ္သည္အထိ အသုဘ လိုက္ပို႔ၾကတဲ့ ပရိသတ္တို႔ရဲ႕ မ်က္ႏွာမ်ားမွာလည္း မ်က္ရည္မ်ားျဖင့္ စိတ္မေကာင္း ယူက်ဴံးမရ ငိုယိုကာ လိုက္ပါ ပို႔ေဆာင္သူမ်ားလည္း ရွိၾကပါတယ္တဲ့။ အသုဘလိုက္ပါ ပို႔ေဆာင္ ၾကသည့္ လူမ်ားမွာ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားလွပါတယ္။

ဇူလိုင္လ(၁၉)ရက္ေန႔ စေနေန႔၊ မနက္ (၁၀)နာရီ (၃၇)မိနစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ လုပ္ၾကံျခင္းခံရတယ္လို႔ အမွတ္ျပဳၾကတယ္။ အာဇာနည္ကုန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ဂူမွာလည္း အဲဒီလိုပဲ ကမၺည္းထိုးထားပါတယ္။ တကယ္က်ေတာ့ ထပ္မံေလ့လာၾကတဲ့အခါ (၁၀)နာရီ (၁၀)မိနစ္မွာ  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ က်ဆုံးၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ အာဇာနည္(၉)ဦးတို႔ က်ဆုံးသြားရတဲ့ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ဟာ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အၾကီးက်ယ္ဆုံး သမိုင္းျဖစ္ခဲ့တယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံး တစ္မ်ဳိးသားလုံးလုံးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ အမွဳၾကီး ျဖစ္လို႔ အဲဒီ့လုပ္ၾကံမွဳၾကီးကို အထူးခုံရုံးရဲ႕ အမွဳတြဲ စာရင္းမွာ ” အမွဳတြဲ အမွတ္(၁) ၁၉၄၇ ” ဆိုၿပီး  မွတ္သားကာ အမွဳဖြင့္ခဲ့ၿပီး အမွဳစစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ အမွဳ စစ္ေဆးၿပီးတဲ့အခါ ဦးေစာအတြက္ ေနာက္ဆုံးေန႔ရက္ကို ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ ေရာက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။

၁၉၄၈ခု၊ ေမလ ၈ ရက္ –
အဲဒီေန႔ အဲဒီရက္ အဲဒီနံနက္မွာ ရန္ကုန္ေထာင္ၾကီးနဲ႔ အင္းစိန္ေထာင္ၾကီးမ်ားမွ ေထာင္ပိုင္မ်ား၊ ေထာင္မွဴးမ်ားနဲ႔ အမွဳထမ္း အရာထမ္းေတြဟာ တျခားေသာ တာ၀န္ရွိ ပုဂၢိဳလ္တခ်ဳိ႕နဲ႔ အတူ နံနက္ေနမထြက္မီ အေရးၾကီးတဲ့ အလုပ္တာ၀န္ တစ္ခုကို ေခါင္းေအးေအးနဲ႔ သတိထားၿပီး အမွားအယြင္း အတိမ္းအေစာင္း မရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီ့အလုပ္ တာ၀န္က တျခားမဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္ၾကံမွဳ တရားခံေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ တရားခံ ဂဠဳန္ဦးေစာ၊ ေမာင္စိုး၊ သက္ႏွင္း နဲ႔ မွဳံၾကီးတို႔ကို အင္းစိန္ေထာင္၊ စိန္ၾကီးနဲ႔ ရန္ၾကီးေအာင္ တို႔ကို ရန္ကုန္ေထာင္မ်ားတြင္ အသီးသီး ၾကိဳးေပးၿပီး အဆုံးစီရင္လိုက္ပါတယ္။

ေမာင္နီ၊ သုခနဲ႔ ခင္ေမာင္ရင္တို႔ကို ၾကိဳးေပး ေသဒဏ္ကေန ေျပာင္းၿပီး ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္လို႔ အျပစ္ဒဏ္ ေလ်ာ့ခ်လိုက္တယ္။

အစိုးရ သက္ေသ ေဖာ္ေကာင္ ဘညႊန္႔ (Approver) ကိုေတာ့ အျပစ္ခပ္သိမ္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးလိုက္ပါတယ္။

လက္နက္ က်ည္ဆန္မ်ားကို လက္နက္ဂိုေဒါင္ကေန ဦးေစာ ထုတ္ယူႏိုင္ေအာင္ အကူအညီေပးခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္ မစၥတာတူေလာက္နဲ႔ မစၥတာ ဗီြဗီြယန္း တို႔ကို ဖမ္းဆီးကာ အေထာက္အထား ခိုင္မာျခင္း၊ ျပစ္မွဳ ထင္ရွားျခင္းေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၅-ႏွစ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရတယ္။

မစၥတာ ဗီြဗီြယန္းဟာ အင္းစိန္ ေထာင္ၾကီးအတြင္း အျပစ္က်ခံေနတုန္း ၁၉၄၉-ခုႏွစ္၊ ေကအင္ဒီအို ကရင္ေသာင္းက်န္းသူမ်ား အင္းစိန္ေထာင္ကို ၀င္စီးၿပီး ေထာင္ကိုေဖာက္တယ္။ သူနဲ႔ အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္သြားတယ္။ ေကအင္ဒီအိုမ်ားနဲ႔ သြားေရာက္ပူးေပါင္းတယ္။ အစိုးရကို ပုန္ကန္တိုက္ခုိက္ေနရာမွ ေနာက္ဆုံးမွာ ၁၉၅၀-ျပည့္ႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္း က်ဳိကၡမီခရိုင္၊ ေကာ့ကရတ္ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ၁၆-မိုင္ ကြာေ၀းတဲ့ တိုးကြာကိုရြာနားမွာ တိုက္ပြဲ တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ့မွာ သူက်ဆုံးသြားတယ္။ ကြ်န္မတို႔ တစ္သက္တာအဖို႔ မေမ့မေက်ာက္ႏိုင္တဲ့ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္လွသတဲ့ လုပ္ၾကံမွဳ ဇာတ္ထုပ္ၾကီးရဲ႕ တရားခံ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ဗီြဗီြယန္းရဲ႕ ေနာက္ဆုံး ဇာတ္သိမ္းခန္းပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ႏွစ္ေပါင္း (၆၆)ႏွစ္တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ တစ္မ်ဳိးသားလုံးက ၾကည္ညွိ၊ ျမတ္ႏိုး၊ အားကိုး၊ ခ်စ္ခင္ေနၾကတဲ့ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ အာဇာနည္ (၉)ဦးကို လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကတဲ့ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ကို သမိုင္း အတၳဳပၸတၳိ ပညာရွင္ ျဖစ္ေသာ စာေရးဆရာ ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္ဟာ စာတတန္၊ ေပတဖြဲ႕အေနနဲ႔ မွတ္တမ္း မတင္ခဲ့ဖူး ဆိုရင္ ကြ်န္မတို႔ တစု တစည္းထဲ ျပည္ျပည့္ စုံစုံ သိရွိႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာ မလြယ္ကူလွပါဘူး။

အာဇာနည္ေန႔ေရာက္ၿပီ ဆိုရင္ပဲ ျမန္မာ့အသံ ရုပ္ျမင္သံၾကားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ မိန္႔ခြန္းေတြကို အမွတ္တရ အျဖစ္ မျပတ္လႊင့္ေပးပါတယ္။ အာဇာနည္ေန႔ ကိုလည္း ရုံးပိတ္ရက္၊ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။ အာဇာနည္ေန႔ ေရာက္ၿပီ ဆိုရင္ျဖင့္ မနက္ (၁၀)နာရီ (၃၇)မိနစ္ အခ်ိန္မွာ ဥၾသဆြဲသံၾကားၾကရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူအားလုံးဟာ လုပ္ေနသမွ် အရာအားလုံးကို နားၿပီး သတိရ တမ္းတသည့္ အေနျဖင့္ ေခတၱၿငိမ္သက္ေနၾကရပါတယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ကြ်န္မက အဖိုး၊ အဖြား၊ လူၾကီး သူမေတြ ေျပာျပလို႔ ၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။ ကၽြန္မမွတ္မိသိတတ္စအ႐ြယ္ကတည္းက အာဇာနည္ေန႔ ဥၾသဆြဲသံကုိ တစ္ခါမွ မၾကားခဲ့ဖူးပါဘူး။ ကၽြန္မတစ္ခါမွ မၾကားဖူးခဲ့တဲ့ အာဇာနည္ေန႔ ဥၾသဆြဲသံကုိ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျပန္လည္ ၾကားရလိမ့္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

အာဇာနည္ေန႔မွာ အာဇာနည္ဗိမာန္ကို သြားေရာက္ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕၊ အာဇာနည္ၾကီးမ်ား၏ သားသမီး ေျမးျမစ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ သံရုံး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ သြားေရာက္ အေလးျပဳၾကတယ္။ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီး ကလည္း သြားေရာက္ အေလးျပဳၾကတယ္။

အာဇာ နည္ေန႔ အေၾကာင္းကို ဖတ္ရႈေလ့လာရတဲ့အခါမွာ လူသတ္သမားေတြရဲ႕ ရက္စက္ယုတ္မာမွဳ၊ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲမွဳေတြဟာ သာမာန္ လူသတ္မွဳထက္ ပိုမိုး ဆုိး၀ါး တုန္လွဳပ္ေခ်ာက္ျခားဖြယ္ ေကာင္းလွတဲ့ ဒီလုပ္ၾကံမွဳၾကီးမ်ား အေၾကာင္းဟာ ကြ်န္မတို႔လို အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ေတြနဲ႔ ေနာက္လာေနာက္သား သားစဥ္ေျမးဆက္ အဆက္ဆက္အထိ ေလ့လာ မွတ္သားစရာ၊ ဆင္ျခင္စရာ၊ သံေ၀ဂ ယူစရာ၊ အသိတရားမ်ားစြာ ရရွိေစပါတယ္လို႔ ဆိုပါရေစလား။

တုိင္းျပည္တုိးတက္ဖုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦး႐ွိေနခ်ိန္မွာ ေခါင္းေဆာင္ကုိ တန္ဖုိးထားတတ္တဲ့ ေနာက္လိုက္ေကာင္းလူငယ္မ်ား မ်ားမ်ားေပၚထြန္းလာပါေစလုိ႔လည္း ဆႏၵျပဳမိပါတယ္။

အားလုံး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာမွဳ အျဖာျဖာ က်ေရာက္ပါေစ။
ပသီေဆာင္းႏွင္းျဖဴ
(၆၆-ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အမွတ္တရ၊ ၂၀၁၃)