စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၂) /ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံမ်ား

စက္တင္ဘာ၊ ၁၉၊ ၂၀၁၂

စာတမ္းျပဳစုေရးသားသူ

ဖိုးလိႈင္ (B.Sc, H.G.P,R.L)

• စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၁) /ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ား ဖတ္ရန္။

 

အခန္း-၁

(၁) တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမူ ပ်က္ၿပားေစေသာ ပဋိပကၡၿဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

(က)ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ား

(၁) မုဒိန္းမွုက်ဴးလြန္သူတရားခံမ်ား၊
(၂) ရဲအခ်ဳပ္တြင္ ဆြဲၾကိဳးခ်ေသဆံုးမႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ ့ငယ္ဖြဲ ့၍ေဖာ္ထုတ္ရန္၊
(၃) သရက္သီးခူးထြက္သူ တရားခံအတု ၂ဦး၊
(၄) ရခိုင္ပဋိပကၡၾကီးသည္ တိုက္ဆိုင္မႈလား ဖန္တီးမႈလား၊
(၅) ၁၀ေလာင္းၿပိဳင္လူသတ္မႈ၊  (အပိုင္း-၁) တြင္ ေဖာ္ျပထားျပီးျဖစ္သည္။

(ခ)ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံမ်ား

(၁) ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီးဌာန၏ သေဘာထားမမွန္
(၂) သမိုင္းေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္း
(၃) မမွန္သတင္းျဖန္႔ျခင္း၊ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ျခင္း
(၄) နယ္မ်ားတြင္ အသုဘခ်ရန္ လူငယ္မ်ားမရွိ
(၅) အမိန္႔မရလွ်င္ ေရေတာင္မေသာက္ရ
(၆) (၁၉၈၂)ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကိုေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္သူဘယ္သူလဲ အပိုင္း (၂) တြင္ေဖာ္ျပပါမည္။
(၇) ကမၻာကသိေသာ ကမၻာေက်ာ္ နဂါးမင္းစီမံခ်က္
(၈) ေလွစီးၿပီး ပင္လယ္သမုဒၵရာထဲသို႔ ထြက္ေျပးၾကမလား လိုက္ခ်င္လွ်င္ ပိုက္ဆံေပး
(၉) ျပည္တြင္းေန ခရီးသြားမ်ားအား သတ္ျဖတ္ၾက
(၁၀) ပင္လယ္သမုဒၵရာထဲသို႔ ထြက္ေပါက္ေပးပါ
(၁၁) ဘယ္ဘက္လက္ေမာင္းတြင္ ေက်ာက္ေရာဂါကာကြယ္ေဆးထိုး ထားပါသလား
(၁၂) ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့(ရွ္)နယ္စပ္ရွိ ခ်င္းျပည္သူမ်ား ႏိုင္ငံျခားသို႔ ဘယ္အေပါက္မွ ထြက္ေျပးၾကသလဲ
(၁၃) ပိန္းရြက္စားၾကမလား
(၁၄) စကပ္ခြ်တ္ – ထဘီဝတ္ – ထဘီခြ်တ္ – စကပ္ဝတ္ ပဋိပကၡ၏မူလအေၾကာင္းခံတစ္ရပ္
(၁၅) ရြာဘုရား ရြာသား မေလးစား
(၁၆) ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၏ လူမ်ိဳးစု (၁၃၅)မ်ိဳး
(၁၇) လူမ်ိဳးစု (၁၄၄)မ်ိဳးစာရင္း ဘယ္ေပ်ာက္ေနသလဲ (၉)မ်ိဳး ဘယ္လို ေပ်ာက္သြားသလဲ
(၁၈) အၾကမ္းဖက္သမားက ကိုဆိုဗိုႏွင့္ ပါလက္စတိုင္းကို ေထာက္ျပ၍ လံႈ႕ေဆာ္ျခင္း
(၁၉) ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡသည္ ဘာသာေရးပဋိပကၡဟုတ္/မဟုတ္
(၂၀) ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း
(၂၁) ပုဒ္မ(၁၄၄)ကို အကာအကြယ္ယူ၍ တိုက္ခိုက္ျခင္း
(၂၂) လူမ်ိဳး(၂)မ်ိဳးၾကား ရန္တိုက္ေပးေနပါသလား
(၂၃) အင္းစိန္ေထာင္မွ ႏွစ္ရွည္ေထာင္က် ႐ိုဟင္ဂ်ာ-မူဂ်ာဟစ္မ်ား၊ ဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ

(၁) ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာန၏ သေဘာထားမမွန္

ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာနသည္ မူလကတည္းက သေဘာထားမမွန္သည့္ အေၾကာင္းခံမ်ားစြာရွိပါသည္၊ အခ်ိဳ ့ကို တင္ၿပလိုပါသည္၊ ေက်ာက္နီေမာ္ မုဒိန္းမႈႏွင့္ ေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈတို ့ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သတင္းေၾကညာပံု သေဘာထား မမွန္ေၾကာင္း၊ အားလံုးသိၿပီးၿဖစ္သည္။ သတင္းစာၿပင္ဆင္ခ်က္တြင္လည္း သေဘာထားမမွန္ေၾကာင္း သိရၿပန္ပါသည္။ ၎တို ့၏ၿပင္ဆင္ခ်က္တြင္ “ၿပည္တြင္းေန အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား’’ ဟု ၿပင္ဆင္ေရးသားပါသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္၊ ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားၿဖစ္သည္ဟုဆိုလိုရာေရာက္ပါသည္၊ ေစာ္ကားရာလည္း ေရာက္ပါသည္။ အေရအခင္းၿဖစ္ရန္ လံႈေဆာ္ရာလည္း ေရာက္သည္။ အဂၤလိပ္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္အခ်ိန္ကစ၍ အစိုးရအဆက္ဆက္က တရား၀င္ၿပန္တမ္း၀င္ အမည္မ်ားစြာရွိပါလ်က္၊ ၿပန္တမ္း၀င္အမည္မ်ားကို မသံုးစြဲဘဲ သေဘာထားမမွန္သည့္အမည္မ်ားကို တီထြင္သံုးစြဲခဲ့ပါသည္။

ယခင္အခါမ်ားကလည္း အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အၿခားသူမ်ားထက္ပို၍ ကန္ ့သတ္ခံခဲ့ရပါသည္။ ႏိွမ့္ခ်ဆက္ဆံခံရပါသည္။ ထိုသို ့သေဘာထားမမွန္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ ပဋိပကၡမ်ားကို ၿဖစ္ပြားေစသည့္ မူလအေၾကာင္းခံမ်ားဟု မွတ္ယူပါမည္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအေနၿဖင့္ အမွန္အတိုင္းတင္ၿပခြင့္၊ေဖာ္ၿပခြင့္၊ေရးသားခြင့္ မ်ားကို မရရွိသၿဖင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ား၊အသံမ်ားကို ၊ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာနအေနၿဖင့္လံုး၀ နားမလည္ႏိုင္ပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏စာအုပ္စာတမ္းမ်ားလည္း မရွိသေလာက္ ရွားပါးပါသည္။ ၿမန္မာမင္းမ်ား၊ ရခိုင္မင္းမ်ား လက္ထက္က စာအုပ္စာတမ္းမ်ားေတာင္ ၿပန္လည္၍ ေဖာ္ၿပရန္ အလြန္ခက္ခဲပါသည္။ၿမန္မာဘာသာၿပန္ က်မ္းစားမ်ားလည္း ရွားပါးပါသည္။ ဤသို ့ၿဖင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ အၿခားၿပည္သူမ်ား နားလည္မႈ လြဲမွားႏိုင္ပါသည္။

အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကို ၿပည္ေထာင္စုသားအားလံုးဖတ္ရႈ သိရွိႏိုင္ရန္၊ နားလည္မူရနိုင္ရန္၊ တရား၀င္ ေရးသားထုတ္ေ၀လိုသူမ်ားရွိၾကပါသည္။ သို ့မွသာၿပည္ေထာင္စုသားအားလံုး တစ္ဦးကိုတစ္ဦးနားလည္ႏိုင္ၾက ေပမည္။ ယခုတြင္မူ ၿပန္ၾကာေရး၀န္ၾကီး႒ာနကိုယ္တိုင္က အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ နားလည္မႈေခါင္းပါး ေၾကာင္းေတြ ့ရပါသည္။ သေဘာထားလည္းမမွန္ေၾကာင္း သံုးသပ္၍ရပါသည္။အကယ္၍ ဤပဋိပကၡမ်ား မၿဖစ္မီကတည္းက တည္ရွိေနေသာ စြပ္စြဲခ်က္အခ်ိဳ ့ကို အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ၾကိဳတင္၍ အေၿဖမ်ားေပးႏိုင္ပါလ်က္ႏွင့္ ေပးခြင့္မရခဲ့ၾကပါ။ အကယ္၍သာ ထိုစြပ္စြဲခ်က္မ်ား၏ အေၿဖကို အခ်ိန္မီေပးခြင့္ရႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ယခုပဋိပကၡၾကီးကို ေရွာင္ေကာင္း ေရွာင္ႏိုင္ခဲ့မည္ ၿဖစ္သည္။

အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ရခိုင္ၿပည္နယ္အပါအ၀င္ ၿပည္သူအားလံုး ေအးခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ရန္၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား အေပၚ နားလည္မူမ်ားရွိရန္၊ စာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္၊ေဆာင္းပါမ်ား၊သတင္းမ်ား၊ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ေရးသားလိုၾကပါသည္။သို ့ေသာ္ ေရးသားခြင့္မရွိပါ၊ ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာန၏ လြဲမွားေသာသေဘာထားအၿမင္ၿဖင့္၊ ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ၿခင္းကိုသာ ခံရပါသည္။ ႏိုင္ငံၿခားသား/ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားအၿဖစ္သာလွ်င္ ဆက္ဆံခံရပါသည္။ ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္ အံ့ဆဲဆဲေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အၿဖစ္သာ ဆက္ဆံခံရသည္က မ်ားပါသည္။ထို ့ေၾကာင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚ ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာနမွ အၿမင္ၾကည္လင္ရန္လိုပါသည္။သို ့မွသာ ၿပည္သူမ်ားကလည္း အၿမင္ၾကည္လင္လာႏိုင္ပါသည္။ ေသြးထိုးလႈံေဆာ္မူမ်ား အထိုက္အေလွ်ာက္ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား တြင္ မူလအေၾကာင္းအရင္းခံအၿဖစ္ ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာန၏ သေဘာထားအၿမင္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အၾကံၿပဳပါသည္။

(၂) သမိုင္းေဖ်ာက္ဖ်က္ၿခင္း

ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ခိုး၀င္လာသူမ်ား၊ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား၊ အဂၤလိပ္ကလယ္ယာလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ရန္ ေခၚလာသူမ်ား၊ ၿဖစ္သည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံတြင္လူဦးေရးမ်ားေနသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းၿပ လွ်က္၀ါဒၿဖန္ ့ခ်ီမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ေသြးထိုးလႈံ ့ေဆာ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ၿပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၂ခုကစာေစာင္မ်ား၊ အင္တာဗ်ဴးမ်ား၊ထုတ္ၿပန္ခ်က္မ်ား၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးထုတ္ၿပန္ၾကပါသည္။သမိုင္းလိမ္မ်ားကို အမ်ိဳးမ်ိဳးအသံုးၿပဳၾကပါသည္။ ရခိုင္မင္း အခ်ိဳ ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အမည္မ်ား ရွိၿခင္းကိုလည္း ဖံုးကြယ္ၾကပါသည္။ ဒဂၤါးမ်ားအေပၚတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာစာမ်ား ရွိေနၿခင္းကိုလည္း ဖံုးကြယ္ပါသည္။ အၿခားထင္ရွားသည့္ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားကိုလည္း လိမ္ညာေဖာ္ၿပၾက ပါသည္။ထိုသို ့လိမ္ညာေဖာ္ၿပႏိုင္ရန္၊ ပဋိပကၡၿဖစ္သည့္အခါတိုင္း သမိုင္း၀င္ရိုဟင္ဂ်ာ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ဒရ္ဂါမ်ား၊ အၿခားထင္ရွားသည့္ အဆာက္အဦးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးေဖ်ာက္ဖ်က္ၾကပါသည္။ အစိုးရအဆက္ဆက္ကလည္း ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား၊စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊သမိုင္း၀င္သခ်ၤ ိဳင္းမ်ားႏွင့္ အေၿခားအေဆာက္အဦးမ်ားကိုပါ၊ ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကပါသည္။

ထိုေၾကာင့္သမိုင္းလိမ္ေရးသားလိုသူမ်ားအတြက္၎၊ ရိုဟင္ဂ်ာသမိုင္းကို ေဖ်ာက္လိုသူမ်ားအတြက္လည္းေကာင္း၊ မ်ားစြာအေထာက္အကူၿပဳရာၾကသည္။ယခုအခါ ရခိုင္ ၿပည္နယ္သမိုင္း ေဆြးေႏြးၾကသည့္အခါ၊ ဓါးထမ္း၍ ေဆြးေႏြးၾကရမည့္အေၿခအေနသို ့ေရာက္ေနပါသည္။ပဋိပကၡကိုသာ ဦးတည္ေနပါသည္။အနာဂတ္တြင္ ပဋိပကၡမၿဖစ္ေပၚေစရန္ ၊အထူးလိုအပ္ပါသည္။ႏိုင္ငံတကာသမိုင္း၀င္သုေတသီမ်ားက ေရးသားသည့္ သမိုင္းမ်ားကိုသာ ဘက္မလိုက္သမိုင္းမ်ား အၿဖစ္ရွာေဖြစုေဆာင္း၍ သံုးသပ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။
ရခိုင္မင္းမ်ားသည္ စစ္တေကာင္းၿမိဳ ့မွ၊ေမာ္လၿမိဳင္ ထား၀ယ္အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ကုိသမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားတြင္ ေတြ ့ႏိုင္သည္။ ထိုသို ့ၾကီးမားက်ယ္၀န္းေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ အင္အားၿဖင့္တည္ေထာင္ခဲ့သည္မဟုတ္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအပါအ၀င္၊ ႏိုင္ငံသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံုက စည္းစည္းလံုးလံုး ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ ့ရပါသည္။ ဘုရင္မင္းၿမတ္မ်ားကလည္း ေက်ာသားရင္သားမခြဲၿခားပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္အၿပင္ ဘုရင္မင္းၿမတ္တို ့၏အမည္မ်ားတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္မ်ား ၊ဒဂၤါမ်ားတြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာစာသားမ်ား အတိအလင္းေဖၚၿပခဲ့ေၾကာင္း အထင္ရွားေတြ ့ရပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ စည္းလံုးမူ ပ်က္ၿပားလ်က္ တဖက္တစ္မ်ိဳး လိုရာအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေနၾကပါသည္။အၿငင္းအခုန္ၿပင္းထန္ေနၾက ပါသည္။ ရခိုင္မင္းမ်ား၏ အထက္ပါေစတနာမ်ားမွာ ယခုအခါေ၀ဒနာၿဖစ္ေနပါသည္။ၾကားလူမ်ား ၀င္ကူမွၿငိမ္းခ်မ္းပါ ေတာ့မည္။အနာဂတ္တြင္ပဋိပကၡမ်ား မၿဖစ္ေစေရး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။ ကိုယ္လိုရာေရးဆြဲသည့္ သမိုင္းလိမ္မ်ား၊ ဘက္လိုက္သမိုင္းမ်ားကိုေရွာင္ရပါမည္။က်န္ရွိေနသည့္ သမိုင္း၀င္ အေဆာက္အဦးမ်ားအပါအ၀င္၊သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ တာ၀န္ယူထိန္းသိမ္းရန္လိုအပ္ပါသည္။ သမိုင္း၀င္အေထာက္အထားအနည္းငယ္သာ က်န္ရွိေတာ့သည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ထပ္မံဆံုးရံူးေပ်ာက္ပ်က္မည္ကို အလြန္စိုးရိမ္ပါသည္။

ၿမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီမွ ထုတ္ေ၀သည့္ အေၿခၿပၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း စာအုပ္သည္ဘက္မလိုက္ ၾကားေနစာအုပ္အၿဖစ္ မွတ္ယူပါသည္။ ထိုစာအုပ္အရ မုိဟာမက္ရွား အမည္ပါရခိုင္ဘုရင္ကိုေတြ ့ရပါသည္။ မိုဟာမက္ ဟူသည့္အမည္သည္ ကမာၻက သိသည့္ကမာၻေက်ာ္အမည္ ၿဖစ္သည္။ ဒဂၤါမ်ားေပၚတြင္လည္း ‘ အလႅာအရွင္ၿမတ္မွတစ္ပါး အၿခားကိုးကြယ္ခံထိုက္သူမရွိ၊ မိုဟာမက္သခင္သည္ အလႅာ၏တမန္ေတာ္ၿဖစ္သည္ဟု ၊ေဖာ္ၿပေၾကာင္းသိရပါသည္။ အလားတူ အဂၤလန္ႏိုင္ငံၿပတိုက္မ်ားတြင္လည္း ရခိုင္ၿပည္၏သမိုင္းအေထာက္အထား မ်ားစြာရွိေၾကာင္း ေတြ ့ရပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအပါအ၀င္ က်န္ရွိေနသည့္ သမိုင္းအေထာက္အထား အၾကြင္းအက်န္မ်ား၊ ေရွးေဟာင္းစာအုပ္မ်ား စုေဆာင္း၍ ထိန္းသိမ္းရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သို ့မွသာ ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္မူလအေၾကာင္းခံမ်ားကို ဖယ္ရွားႏိုင္မည္ၿဖစ္သည္။

(၃) မမွန္သတင္းၿဖန္ ့ၿခင္း၊ ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၿခင္း

ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္မူလအေၾကာင္းခံမ်ားတြင္၊ မမွန္သတင္းၿဖန္ ့ၿခင္း ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၿခင္းမ်ားလည္းပါ၀င္ပါသည္။ DVB ဒီမိုကရက္တစ္ၿမန္မာ့သံႏွင့္ စာေစာင္အခ်ိဳ ့က ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားတင္ၿပသည့္သတင္းကိုသာ အဓိကေဖၚၿပၾကပါသည္။ ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၾကပါသည္၊ လႈံ ့ေဆာ္ၾကပါသည္၊ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဘက္မွ မေဖာ္ၿပၾကပါ၊ထိန္ခ်န္ၾကပါသည္၊ေၿဖရွင္းခြင့္လည္း မရၾကပါ၊ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား၏ အေၿခအေနကိုမသိၾကရပါ၊သြားေရာက္ကူညီလိုသူမ်ား အတြက္လည္း သြားေရာက္ခြင့္မရွိပါ။ ထိုသို ့တစ္ဖက္သတ္ေဖၚၿပၿခင္းသည္ ပဋိပကၡၾကီးထြားၿပန္ႏွံ ့ေစရန္ လႈံ ့ေဆာ္သည့္သေဘာ သက္ေရာက္ပါသည္။ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ပ်က္ၿပားရပါသည္။

ကမန္အမ်ိဳးသားမ်ား သတ္ၿဖတ္ခံရသလို အိမ္မ်ားမီးရိႈ ့ခံရပါသည္။သို ့ေသာ္ ကမန္အမ်ိဳးသားမ်ား၏သတင္း လံုး၀မၾကားရပါ။ အားလံုးမ်ိဳးၿပဳတ္ေသကုန္ၾကၿပီလား။ ရန္ကုန္ရွိ ကမန္အမ်ိဳးသားမ်ား အၾကီးအက်ယ္ငိုေၾကြး ပူေဆြးေနၾက ပါသည္။ အကူအညီေပးသည့္ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားကလည္း ၎တို ့ထံသြားေရာက္ႏိုင္ၿခင္းမရွိ။ အကူအညီမ်ားလည္း မွ်မွ်တတရရွိပံုမရ၊ လူနည္းစုမ်ား၏ အသံေပ်ာက္ေနပါသည္။ လူနည္းစုမ်ားကိုကာကြယ္ရန္ အထူးအေရးၾကီးပါသည္။ လူနည္းစုမ်ား မ်ိဳးၿပဳတ္မသြားေအာင္ ကာကြယ္ရပါမည္။ ေကာင္းမြန္သည့္အစီအစဥ္မ်ား ရွိရပါမည္။ သတင္း႒ာနမ်ား ကလည္း ၎တို ့ကိုေမ့ေနပံုရသည္။ အၾကီးအက်ယ္ဘက္လိုက္မႈမ်ားရွိသည္။ ဖံုးကြယ္ၿခင္း၊လိမ္လည္ၿခင္း၊ ထိန္ခ်န္ၿခင္း သည္အစဥ္အလာဆိုးၿဖစ္သည့္အၿပင္ လူနည္းစုမ်ားကို ပို၍ထိခိုက္ေစပါသည္။ အနာဂတ္တြင္ ထိုသို ့မၿဖစ္ေစရန္ အစဥ္လာ ဆိုးမ်ားကို ဖယ္ရွားရပါမည္။ဤအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံလည္း ၿဖစ္သည္။

(၄) နယ္မ်ားတြင္ အသုဘခ်ရန္ လူငယ္မ်ားမရွိ

ၿမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ ့နယ္မ်ားတြင္ အသုဘခ်ရန္ လူငယ္မ်ားမရွိ၊ ဘယ္လူမ်ိဳးေသေသ၊ ဘယ္ဘာသာ ေသေသ အသုဘ ခ်ရန္ လူငယ္မ်ားမရွိ၊ အားလံုးႏိုင္ငံၿခားသြား၍ အလုပ္လုပ္ေနၾကသည္။ ဒီအသံက်ယ္က်ယ္ၿပန္ ့ၿပန့္ ၾကားေနရပါသည္။ သို ့ေသာ္ ရခိုင္ေဒသတြင္ ထိုသို ့မဟုတ္။ ရခိုင္လူငယ္မ်ား ႏိုင္ငံၿခားသြားအလုပ္လုပ္ၾကသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူငယ္မ်ား ႏိုင္ငံၿခားထြက္၍ အလုပ္လုပ္ခြင့္မရွိ၊ ႏိုင္ငံၿခားထြက္ခြင့္မရွိ၊ ရြာပုန္းမ်ားအၿဖစ္ေနၾကရပါသည္။ အၿခားရြာမ်ားသို ့လည္း သြားခြင့္မရွိ၊ ၿမိဳ ့တက္ခြင့္မရွိ၊ အကန္ ့အသတ္ၿဖင့္သာ ေနၾကရပါသည္။ မိန္းမယူ၊ကေလးေမြး အလုပ္မွလြဲ၍ အၿခားအလုပ္ မရွိပါ။ ထို ့ေၾကာင့္လူဦးေရတိုးႏွုန္းလည္း မ်ားလာရပါသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ကမန္လူမ်ိဳးမ်ားက ေမြးဇာတိကို အၿခားလူမ်ိဳးမ်ားထက္ ပို၍ပို၍ ခ်စ္ေနရပါသည္။ ဇာတိခ်က္ေၾကြ ေမြးရပ္ေၿမသည္၊ သူတို ့၏သခ်ၤ ိဳင္းေၿမလည္းၿဖစ္သည္။ ဘယ္မွေၿပာင္းမရ ေရြ ့မရ၊ ဤသည္ကား လက္ေတြ ့ၿဖစ္ရပ္မွန္၊ သရုပ္မွန္သာၿဖစ္သည္။

ထို ့ေၾကာင့္ ခိုး၀င္လာသူမ်ား တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားဟု မတရားစြပ္စြဲလာသည့္အခါ အသည္းနာေအာင္ ခံစားၾကရပါသည္။ ဤအခ်က္ကို ၾကည့္ၿခင္းအားၿဖင့္ အက်ဥ္းေထာင္တြင္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် ၀င္ေရာက္လာရန္ အေၾကာင္းမရွိ၊ ယုတၳိမတန္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ရြာမ်ားတြင္ ၀င္လမ္းလည္းမရွိ၊ထြက္လမ္းလည္းမရွိ။ ၿပည္တြင္းၿပည္ပ ဧည့္သည္မ်ားလည္းမလာ၊ ႏိုင္ငံတကာသံတမန္မ်ားလည္း မေရာက္၊ ၿပည္တြင္းၿပည္ပသတင္း႒ာနမ်ားလည္းမေရာက္၊ ကယ္မဲ့သူ၊ကူမဲ့သူလည္း မေရာက္ပါ။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအာလံုး ထားရာေန ေစရာသြားအဆင့္သာ ရွိပါသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ကမန္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္မ်ားလည္း မရရွိၾကပါ၊ အစိုးရအလုပ္အကိုင္ မ်ားလည္း မရၾကပါ။အၿခားလူမ်ိဳးမ်ား နည္းတူ တန္းတူဆက္ဆံၿခင္းမ်ား မခံရပါ၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ခြဲၿခားဆက္ဆံမႈမ်ားကိုသာ ခံရပါသည္။ဖိႏွိပ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ၊ပိတ္ဆို ့မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးခံရသၿဖင့္အစြန္းေရာက္အၿခားလူမ်ိဳးမ်ားက အားရၾကပါသည္။၎တို ့ကပါ လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးခြဲၿခားဆက္ဆံမႈမ်ား ၿပဳလုပ္ၿပီး ပဋိပကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးဖန္တီးလိုၾကပါသည္။ ရန္စမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ၾကံဳၾက ရ ပါသည္။ႏိုင္ငံတကာလူ ့အခြင့္ေရးေစာင့္ၾကည့္သည့္အဖြဲ ့မ်ားကလည္း ဤအခ်က္မ်ားကိုေထာက္ၿပၾကပါသည္။ ကမာၻ့ကုလသမဂၢအဖြဲ ့အစည္းမ်ားကလည္း ေထာက္ၿပၾကသည္။ခံရသူမ်ားကလည္း ႏွစ္ရွည္လမ်ား ခံေနရသၿဖင့္ ဘာသာေရးအရ ခြဲၿခားဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည္ဟု မွတ္ယူၾကသည္။ အေမရိကန္အစိုးရ၏ ဘာသာေရးအရခြဲၿခားဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ မႈရွိေၾကာင္း ႏွစ္စဥ္ထုတ္ၿပန္ေၾကညာခ်က္မ်ားလည္း ရွိေနသည္။ကမာၻ ့ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ား၊ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ဤအတိုင္း ယံုၾကည္ၾကပါသည္။ဤသတင္းဆိုးေက်ာ္ၾကားမႈၾကီးကို အခ်ိန္မီဖယ္ရွားရန္ လိုပါသည္။သို ့မဟုတ္ပါက ပဋိပကၡၿဖစ္ေပၚရန္ လႈံ ့ေဆာ္ဘိသကဲ့သို ့ၿဖစ္ေနပါမည္။ဤအခ်က္သည္ ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းရင္းခံတစ္ခ်က္ လည္းၿဖစ္ပါသည္။ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ဥပဓိရုပ္ကို ဆိုးရြားစြာ ပ်က္စီးေစပါသည္။

ထို ့ေၾကာင့္ အၿခားနယ္မ်ားတြင္ အသုဘခ်ရန္ လူငယ္မ်ားမရွိသည့္အခ်ိန္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ကမန္လူငယ္မ်ားကို ေဒသအတြင္း အသုဘခ်ရန္ ေလွာင္ပိတ္ထားသကဲ့သို ့ၿဖစ္ေနပါသည္။ လူဦးေရတိုးပြားေနသည္ဟု မလႈံ ့ေဆာ္သင့္ပါ။ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွ ခိုး၀င္လာသည္ဟု မစြပ္စြဲသင့္ပါ။ယမ္းပံုမီးက် မလႈံ ့ေဆာ္သင့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္မ်ားအေနၿဖင့္အနာဂတ္တြင္ မတူကြဲၿပားၿခားနားသူ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနႏိုင္မည့္ အေၿခအေနမ်ိဳးကိုသာ လိုလားပါသည္။ထိုအေၿခအေန မ်ိဳးကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမည့္ လႈံ ့ေဆာ္မႈမ်ိဳးစံုကို ဖယ္ရွားရန္ ေမတၱာရပ္ခံလိုပါသည္။ပဋိပကၡတြင္ ပါ၀င္သူအသီးသီး ကလည္း ေရွာင္ရွားရန္လိုပါသည္။အစိုးရကလည္း တရားဥပေဒႏွင့္အညီ တားဆီးသင့္ပါသည္။စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ကလည္း ဤအခ်က္ကို ပဋိပကၡၿဖစ္ေစသည့္ မူလအေၾကာင္းခံ တစ္ရပ္အၿဖစ္ မွတ္ယူသင့္ေၾကာင္း အၾကံၿပဳလိုပါသည္။

(၅)အမိန္ ့မရလွ်င္ ေရေတာင္မေသာက္ရ

ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳမ်ား၊ကမန္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အမိန္ ့မရလွ်င္ လက္မထပ္ၾကရ၊ အမိန္ ့မရလွ်င္ ကေလးမေမြးရ၊ခရီးမထြက္ရ၊ အမိန္ ့မရလွ်င္ ေဆးရံုမတက္ရ၊ ဘုရား၀တ္မၿပဳရ၊ စာမသင္ရ၊ စာသင္ေက်ာင္းမဖြင့္ရ၊ အမိန္ ့မရလွ်င္ အိမ္မေဆာက္ရ၊ အိမ္ယာမေရြ ့ရ၊ အမိန္ ့မရလွ်င္ အိမ္ေထာင္က်သားသမီးမ်ား အိမ္ခြဲမေနရ၊ သန္းေခါင္စာရင္းမခြဲရ၊ အမိန္ ့မရလွ်င္ ၀တ္ၿပဳေက်ာင္းမေဆာက္ရ၊ စသည္စသည္ၿဖင့္ ကန္ ့သတ္မႈ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးခံရပါသည္။ ယုတ္စြအဆံုး အမိန္ ့မရလွ်င္ ေရေတာင္မေသာက္ရဟုဆိုရပါမည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အားလံုး အေၾကာက္တရားေအာက္တြင္ ၾကီးၿပင္း ခဲ့ရပါသည္။လူၿမင္တိုင္း ေၾကာက္လန္ ့၍ေၿပးပုန္းေနၾကရပါသည္။ အထူးသၿဖင့္ ယူနီေဖာင္း၀တ္လာသူမ်ားကိုၿမင္လွ်င္ တစ္ရြာလံုး ကေလး၊လူၾကီးမက်န္ ေၿပးပုန္းေနရပါသည္။ၾကာလွ်င္အေၿခအေန အလြန္ဆိုးရြားႏိုင္ပါသည္။သံသယအက်ိဳး ကို ဆိုးရြားစြာ ခံစားေနၾကရသည္။ ဤအေၾကာင္းတရားမ်ားသည္ ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံမ်ားသာၿဖစ္သည္။
အစိုးရ၀န္ထမ္းေဟာင္းမ်ား၊ပင္စင္စားမ်ား၏သားသမီးမ်ားပင္ အလုပ္မရၾကပါ။အစိုးရအလုပ္ လံုး၀မရ၊ ခြဲၿခားဆက္ဆံ ခံၾကရပါသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏လက္ရွိ၊ လက္ေတြ ့အေၿခအေနမ်ားကို ၿပည္မမွၿပည္သူမ်ား၊အၿခားၿပည္နယ္မ်ားမွ ၿပည္သူမ်ား မသိရွိၾကပါ။ သတင္း႒ာနမ်ား၊ စာေစာင္မ်ားကလည္း ေရးသားတင္ၿပၿခင္းမရွိၾကပါ။ သို ့ေသာ္ ႏိုင္ငံတကာ သတင္း႒ာနမ်ား၊ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက အခ်ိဳ ့အေၿခအေနမ်ားကို သိၾကပါသည္။အလားတူ ၿမန္မာႏိုင္ငံၿပည္သူမ်ားကလည္း အေၿခအေနအရပ္ရပ္ကို အမွန္တိုင္းသိရန္လိုအပ္ပါသည္။ ပြင့္လင္းေသာလူ ့အဖြဲ ့အစည္း ၿဖစ္လာရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ပြင့္လင္းေသာလူ ့အဖြဲ ့အစည္း ၿဖစ္လာေအာင္ အားလံုးက ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ၾကရပါမည္။ သို ့မွသာ ၀ါဒၿဖန္ ့သူမ်ား အစြန္းေရာက္သူမ်ား၏နယ္ပယ္ က်ဥ္းေၿမာင္းသထက္က်ဥ္းေၿမာင္း သြားပါမည္။အမ်ိဳးသားေရး ကို တရားဥပေဒ၏အထက္တြင္ ေနရာမေပးသင့္ပါ။တစ္ခ်ိဳ ့က ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ထူးၿခားသည့္အေၿခအေနကိုေကာင္းေကာင္း မသိဟု ေၿပာဆိုၾကသည္၊အထင္ေသးၾကသည္၊ ႏိုင္ငံတကာက ၿမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းကိုေကာင္းေကာင္းသိသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ယံုၾကည္ပါသည္။ယေန ့ကမာၻၾကီးသည္က်ဥ္းေၿမာင္းလာပါသည္။သတင္းေခတ္သို ့ေရာက္ေနပါသည္။ ဘယ္သူ ့ ကိုမွ် ေလွ်ာ့မတြက္သင့္ပါ၊ၿပည္တြင္းတြင္သာ ဖံုးကြယ္၍ရမည္၊လိမ္လည္၍ရမည္၊ကမာၻၾကီးကိုေတာ့ ဘာမွမသိဟုဆိုၿပီး လိမ္၍မရႏိုင္ပါ။ပြင့္လင္းေသာလူအဖြဲ ့အစည္းကို ထူေထာင္ႏိုင္မွသာလွ်င္ အနာဂတ္ပဋိပကၡမ်ားကိုေရွာင္လြဲႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ပြင့္လင္းေသာလူ ့အဖြဲ ့အစည္း မရွိၿခင္းကပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံတစ္ရပ္ဟု သံုးသပ္ လိုပါသည္။
ပြင့္လင္းေသာလူ ့အဖြဲ ့အစည္းမဟုတ္သည့္အတြက္၊လူမ်ိဳးေရးတေစၦဘာသာေရးတေစၧမ်ား၏ ၿခိမ္းေၿခာက္မႈကို ခံေနရသူမ်ားစြာရွိသည္၊ လႈံ ့ေဆာ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးလည္းရွိသည္၊ ထိုသူမ်ားသည္ ကိုယ့္မ်က္၀တ္ကို ကိုယ္မၿမင္အၿခားသူမ်ား၏ မ်က္၀တ္ကိုသာ ၿမင္ၾကသည္။ပြင့္လင္းေသာလူ ့အဖြဲ ့အစည္းကို ထူေထာင္ႏိုင္မွသာလွ်င္အနာဂတ္ပဋိပကၡမ်ားကို ေရွာင္ လြဲႏိုင္မည္။တရားလမ္းမွန္အေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ရန္အတြက္အလင္းေရာင္ တည္းဟူေသာပြင့္လင္းမႈ ့လိုအပ္ပါသည္။ သို ့မွသာ တရားလမ္းမွန္ကိုလည္း သိၿမင္ၾကရမည္။ၿပည္သူမ်ား လမ္းမၿမင္ကမ္းမၿမင္ သြားေနရသည့္အၿဖစ္မွကၽြတ္မည္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေသာ လူ ့အစုအေ၀းကိုလည္း တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္။ အနာဂတ္ပဋိပကၡမ်ား မေပၚရန္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ ရာလည္းေရာက္မည္။

(၆) ၁၉၈၂ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္သူ ဘယ္သူလဲ

၁၉၈၂ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒသည္ မတရားေသာဥပေဒၿဖစ္သည္။ သို ့ေသာ္လည္း ထိုမတရားေသာဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားၿဖစ္ခြင့္ရွိသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ေလွ်ာက္ထားလာသည့္အခါတြင္လည္း ထပ္ဆင့္၍ မတရားဆက္ဆံ ခံၾကရပါသည္။ ၿပည္သူအေၿမာက္အမ်ား ၊ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္ မရၾကပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အားလံုးနီးနီး၊ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးကဒ္ရရွိရန္၊ အခက္ခဲမ်ိဳးစံုၾကံဳၾကရပါသည္။အခ်ိန္စြဲခံၾကရသည္၊ ခြဲၿခားဆက္ဆံခံၾကရပါသည္။ လ၀ကအရာရွိၾကီးမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ္တို ့၏ အရွင္သခင္မ်ားၿဖစ္ၾကပါသည္။ ၎တို ့ကို အရွင္သခင္အၿဖစ္ ဆက္ဆံၾကရပါသည္။ သူတို ့သနားမွ ကၽြန္ေတာ္မ်ား မွတ္ပံုတင္ရၾကပါသည္။ သို ့မဟုတ္ပါက ၁၉၉၀ခုႏွစ္ဘူးသီးေတာင္ ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္မင္း ကဲ့သုိ ့ေထာင္ႏွစ္ရွည္က်ခံရႏိုင္ၿပီး မိသားစုတစ္ခုလံုး ဘ၀ပ်က္သြားႏိုင္ ပါသည္။စိစစ္ေဆးေရးကဒ္ၿပားေလွ်ာက္ထားသူမ်ားကို အခ်ိန္မီထုတ္မေပးဘဲ အခ်ိန္ဆြဲထားၿခင္းသည္၊ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ၿခင္း သာၿဖစ္သည္။ ပါးစပ္ဟထားၿခင္းလည္း ၿဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္၍ ရသည္။ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူ ဘယ္သူလဲ သံုးသပ္၍လည္း ရသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ကမန္လူမ်ိဳးမ်ား သည္လည္း အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္မ်ား မရရွိၾကပါ။ သိကၡာမဲ့ေသာအၿဖဴေရာင္ စကၠဴမ်ားသာ ရရွိၾကသည္။ အၿဖဴေရာင္စကၠဴသည္ ခြဲၿခားဆက္ဆံမႈ၏ သက္ေသခံတစ္ရပ္သာၿဖစ္သည္။ ဖိႏွိပ္မႈ၏သေကၤတ လည္းၿဖစ္သည္။ပဋိပကၡ ၿဖစ္ရန္အေၾကာင္းခံတစ္ရပ္လည္းၿဖစ္သည္။လႈံ ့ေဆာ္မႈ တရပ္လည္း ၿဖစ္သည္။ထို ့ေၾကာင့္ အနာဂတ္ပဋိပကၡကို ေရွာင္ရွားရန္အတြက္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ၊ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ကမန္မ်ားကို အၿမန္ဆံုး (ခ်က္ခ်င္း) ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္မ်ား ထုတ္ေပးရန္လိုအပ္ပါသည္။နယ္ၿခားေဒသၿဖစ္၍ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္ၿပား အၿမန္ဆံုး ထုတ္ေပးရန္ အေရၾကီးပါသည္။ မလိုလားအပ္သည့္သံသယမ်ား ဖယ္ရွားရန္အတြက္ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္ၿပားသည္ မရွိ မၿဖစ္ လိုအပ္ပါသည္။ အစိုးရကႏိုင္ငံမဲ့မ်ားအၿဖစ္ ၿပဳမူဆက္ဆံမႈမ်ား ေရွာင္သင့္သည္။တရားဥပေဒကို ေလးစားသင့္သည္။ ေခါင္ကမိုးမလံု မၿဖစ္သင့္ပါ၊ ၿပည္သူမ်ားအၾကား သံသယပြားေအာင္ မလႈံ ့ေဆာ္သင့္ပါ။ အကယ္၍ ဥပေဒႏွင့္အညီ မွတ္ပံုတင္ရထိုက္သူမ်ား၊ မရရွိဘဲအခ်ိန္စြဲေနလွ်င္ ပဋိပကၡမ်ားကို ဖိတ္ေခၚရာက်မည္။ ဤအခ်က္သည္ ယခုၿဖစ္ပြားခဲ့ ရသည့္ ပဋိပကၡ၏ မူလအေၾကာင္းခံတစ္ရပ္လည္း ၿဖစ္သည္။