မတ္ ၁၈၊ ၂၀၁၉
M-Media
– ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္မွာ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြအေပၚ အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢက ဒီကေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္ေတြကုိ ျပည္ပက၀င္လာတဲ့ဂ်ဴးေတြက က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ၿပီး အစၥေရးႏုိင္ငံ ထူေထာင္မႈေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသူေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရး ဂါဇာျပည္သူေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ မတ္လကတည္းက Great March of Return ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အပတ္စဥ္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆႏၵျပသူေတြကုိ အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြက ၿဖိဳခြင္းရာမွ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူ ၁၈၉ ဦး ေသဆံုးကာ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရခဲ့ပါတယ္။
ကုလရဲ႕ ‘လြတ္လပ္ေသာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္’ ရဲ႕ ဒီကေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ အစၥေရးစစ္တပ္ဟာ ဆႏၵျပသူေတြကုိ ၿဖိဳခြဲရာမွာ က်ည္အစစ္ေတြ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“အစၥေရးလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီခ်ိဳးေဖာက္မႈတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ၊ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြျဖစ္ၿပီး အစၥေရးအစုိးရက ခ်က္ျခင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးတာေတြ ျပဳလုပ္ရပါလိမ့္မယ္” လုိ႔ ေကာ္မရွင္အႀကီးအကဲ ကာရီ ဘက္တီ မူရြန္ဂီက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
စာမ်က္ႏွာ ၂၅၂ မ်က္ႏွာရွိတဲ့ အဲဒီ အစီရင္ခံစာမွာ ဆႏၵျပသူေတြကုိ အစၥေရးစစ္တပ္က လက္ေျဖာင့္တပ္သားေတြနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈကုိ အေသးစိတ္ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ထားပါတယ္။
“အသက္အႏၱရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမရွိတဲ့သူေတြကုိ အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက သတ္ျဖတ္တာ၊ ဒဏ္ရာရေအာင္လုပ္တာ၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ၊ ကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ ဆႏၵျပသူေတြရဲ႕ ၀န္းက်င္မွာရွိသူေတြကုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ဒဏ္္ရာရေအာင္ လုပ္တာေတြအတြက္ ဘာဆင္ေျခမွ ေပးလုိ႔မရဘူးဆုိတာ ေကာ္မရွင္က ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္” လို႔ ေကာ္မရွင္အႀကီးအကဲတစ္ဦးျဖစ္သူ ကန္တြန္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာကုိ ဂ်ီနီဗာမွာျပဳလုပ္တဲ့ ကုလ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ တင္သြင္းခဲ့တာပါ။ ကန္တြန္က လံုၿခံဳးေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစၥေရးအရပ္သားေတြအေပၚ အသက္အႏၱရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မရွိတဲ့သူေတြ၊ ဆႏၵျပပြဲမွာ မပါတဲ့သူေတြကုိ အစၥေရးစစ္သားေတြက သတ္ပစ္တာ၊ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ဒဏ္ရာရေအာင္လုပ္တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
အစၥေရးအစုိးရအေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြ လုိက္နာျခင္း ရွိ၊ မရွိ၊ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ရွိ၊ မရွိတုိ႔ကုိ သံုးသပ္စစ္ေဆးဖုိ႔လည္း ကုလရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ တုိက္တြန္းထားပါတယ္။
Ref: Aljazeera