News @ M-Media

Author: Ko Lay

  • မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ရာဇ၀တ်မှုမှာ ခင်ဗျားတို့လည်း အမှုတွဲပါလိမ့်မယ်

    မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ရာဇ၀တ်မှုမှာ ခင်ဗျားတို့လည်း အမှုတွဲပါလိမ့်မယ်

    ဧပြီ ၂၉၊ ၂၀၂၃

    M-Media

    မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ကြောက်စရာကောင်းလောက်အောင်ဖြစ်နေပြီး ပိုပိုဆိုးလာနေတယ်။ ယူကရိန်းပြဿနာကို တုန့်ပြန်ခဲ့တဲ့အတိုင်း မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ သူတို့ အမြတ်အစွန်းရနေတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကို အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေလုပ်တဲ့ G7 နိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဖို့ ဂျပန်ကို ကျွန်တော် တိုက်တွန်းပါတယ်။ 

    စစ်သားကောင်းတစ်ယောက်၊ တပ်မှူးကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်အောင် (ဂျပန်က) လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးနေပေမယ့် စစ်ရာဇ၀တ်မှု၊ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်းတဲ့ ရာဇ၀တ်မှုတွေမှာ တာ၀န်ခံရတာမျိုးပဲ အဖတ်တင်ပါလိမ့်မယ်။ 

    မြန်မာစစ်သားတွေကို ဂျပန်ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီးဌာနက လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးနေသမျှ၊ စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ ကြမ်းကြုတ်မှုတွေမှာ ဂျပန်စစ်တပ်က အမှုတွဲ ပါနေမှာပါ။ 

    -သောမတ်စ် အန်ဒရူး (မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလ အထူးကိုယ်စားလှယ်)

  • ကက်ရှ်မီးယားမှာ လူမျိုးရေး သွေးချောင်းစီးတိုက်ပွဲဖြစ်အောင် မိုဒီအစိုးရ ဖန်တီးနေတာလား

    ကက်ရှ်မီးယားမှာ လူမျိုးရေး သွေးချောင်းစီးတိုက်ပွဲဖြစ်အောင် မိုဒီအစိုးရ ဖန်တီးနေတာလား

    ဧပြီ ၂၉၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    – ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရရှိရေးနဲ့ လွတ်မြောက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေရှိနေတဲ့ ကက်ရှ်မီးယားမှာ အိန္ဒိယအစိုးရက ဟိန္ဒူပြည်သူ့စစ်တွေကို လက်နက်တပ်ဆင်ပေးနေပါတယ်။ 

    ကက်ရှ်မီးယားဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာ၀င်အများစုရှိတဲ့ ဒေသဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်တို့က တစ်ခြမ်းစီ သိမ်းပိုက်ထားပါတယ်။ အိန္ဒိယက သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ကက်ရှ်မီးယားမှာ ၁၉၄၇ ခုနှစ်ကတည်းက စပြီး ခွဲထွက်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေ ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

    ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးပါတီ BJP အာဏာရပြီးနောက်ပိုင်း ကက်ရှ်မီးယားပြည်သူတွေကို ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်မှုတွေ ပိုမိုပြုလုပ်လာပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ကက်ရှ်မီးယားရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို ရုပ်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။

    အဲဒီနောက်ပိုင်း စစ်တပ်တွေ ပိိုမိုချထားကာ ကက်ရှ်မီးယားပြည်သူတွေလည်း ပိုမိုညှင်းပမ်း ခံလာရပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်သား ၅ သိန်းကျော် ကက်ရှ်မီးယားမှာ ချထားပါတယ်။ 

    ဟိန္ဒူပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ 

    ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို တုန့်ပြန်ရေးဆိုတဲ့ ခေါင်းစဥ်နဲ့ မိုဒီအစိုးရဟာ ဟိန္ဒူပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က စတင်ဖွဲ့စည်းကာ လက်နက်တပ်ဆင်ပေးတာတွေပါ လုပ်လာပါတယ်။ 

    “ကျေးရွာ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့” လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ ဒီပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ဟာ အင်အား ၅ ထောင်လောက် ရှိနေပြီး ရိုင်ဖယ်တွေလည်း တပ်ဆင်ထားပါတယ်။ အိန္ဒိယစစ်တပ်က သူတို့ကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ကက်ရှ်မီးယားဒေသခံ မွတ်စလင်တွေက ဟိန္ဒူပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ဟာ ဒေသတွင်းပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားသွားစေနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    “ဟိန္ဒူလူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတည်းကို ကွက်ပြီး လက်နက်တွေ တပ်ဆင်ပေးတာက စိုးရိမ်စရာကောင်းပါတယ်။ လူငယ်တွေ လက်နက်တရမ်းရမ်းနဲ့ဆိုတော့ ဘယ်သူ့အတွက်မှ မကောင်းနိုင်ဘူး” လို့ ဒန်ဂရီမြို့မှာ နေထိုင်တဲ့ မွတ်စလင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

    အိန္ဒိယစစ်တပ်ရဲ့ အရန်တပ်ဖွဲ့က တာ၀န်ရှိသူတစ်ဦးက သူတို့အဖွဲ့ဟာ ဟိန္ဒူပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နဲ့ ပုံမှန်အဆက်အသွယ်ထားရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ မမှားအောင် အရန်တပ်ဖွဲ့က ကင်းလှည့်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ကို ပေးပို့လေ့ရှိပါတယ်။ 

    “ဟိန္ဒူပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းတာဟာ ကာကွယ်ရေးအတွက်ပါ။ တိုက်ခိုက်ရေးအတွက် မဟုတ်ပါဘူး” လို့ အိန္ဒိယ ပြန်ကြားရေး၀န်ကြီးဌာန တာ၀န်ရှိသူ ကန်ချန် ဂွတ်ပ်တာက ပြောပါတယ်။ 

    အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု 

    ကက်ရှ်မီးယားမှာ ဟိန္ဒူအစွန်းရောက်တွေက ဒေသခံမွတ်စလင်တွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်တစ်ခု သမိုင်းမှာ ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ 

    ၁၉၄၇ ခုနှစ် အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန် ကွဲတဲ့အချိန်က ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနှစ် အောက်တိုဘာနဲ့ နို၀င်ဘာလမှာ ကက်ရှ်မီးယားရဲ့ ဂျာမူးဒေသမှာ မွတ်စလင် အနည်းဆုံး ၂ သောင်းကနေ တစ်သိန်းလောက်အထိ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

    ဂျာမူးက မွတ်စလင်ရွာပေါင်းများစွာ အမြတ်ဖြုတ်ခံခဲ့ရပြီး မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ အဓမ္မကျင့်ခံရတာ၊ မွတ်စလင်တွေပိုင်ဆိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေ ဖျက်ဆီးလုယက်ခံရတာတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

    ဒီသတ်ဖြတ်မှုမှာ ဟိန္ဒူအစွန်းရောက်အဖွဲ့ RSS က အဓိက ပါ၀င်ခဲ့ပါတယ်။ RSS ဟာ BJP ပါတီရဲ့ ၀ါဒရေးရာ မိခင်အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

    Ref: AFP 

  • မန်ယူအသင်းပိုင်ရှင်သစ် မကြာခင်ထွက်ပေါ်မည်

    မန်ယူအသင်းပိုင်ရှင်သစ် မကြာခင်ထွက်ပေါ်မည်

    ဧပြီ ၂၉၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -မန်ယူအသင်းကို ၀ယ်ယူရေး ကမ်းလှမ်းမှုပြုလုပ်ဖို့ နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်ဟာ မနေ့က ကုန်ဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ၀ယ်ယူဖို့ နောက်ဆုံးအဆင့် ကမ်းလှမ်းထားသူက နှစ်ဦးသာရှိပြီး ကာတာလုပ်ငန်းရှင် ရှိခ် ဂျာဆင် ဘင် ဟာမဒ် အလ်သာနီနဲ့ အင်္ဂလိပ်လုပ်ငန်းရှင် ဆာ ဂျင် ရက်ကလစ်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ရှိခ်ဂျာဆင်ဟာ ပေါင် ၅ ဘီလီယံ စျေးပေးထားပြီး လက်ရှိအသင်းပိုင်ရှင် ဂလေဇာမိသားစု လိုချင်တဲ့ပမာဏမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ကွင်းသစ်ဆောက်လုပ်ဖို့၊ လေ့ကျင့်ကွင်း မွမ်းမံဖို့ အပါအ၀င် အသင်းရဲ့ အခြေခံအဆောက်အဦး အဆင့်မြှင့်တင်မှု လုပ်ဆောင်ပေးဖို့လည်း ရှိခ် ဂျာဆင်ရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုထဲမှာ ပါ၀င်ပါတယ်။ ရှိခ်ဂျာဆင်ဟာ မန်ယူအသင်းကို ပိုင်ဆိုင်ဖို့ အနိမ့်ဆုံး ပေါင် ၆ ဘီလီယံလောက် သုံးစွဲသွားမှာပါ။

    ဂျင် ရက်ကလစ်ဖ်ရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုက အသင်းရဲ့ ရှယ်ယာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ၀ယ်ယူရေးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကမ်းလှမ်းမှုမှာ ဂလေဇာမိသားစုက ရှယ်ယာ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း ဆက်လက်ရယူထားဖို့ ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    အသင်းပရိတ်သတ်တွေက ရှယ်ယာဖဲ့ရောင်းတာမျိုးကို မလိုလားဘဲ ပိုင်ရှင်အသစ်ထံ တစ်သင်းလုံးရောင်းချတာမျိုးကိုပဲ အလိုရှိနေပါတယ်။ 

    ဂလေဇာမိသားစုကို ဖိအားပေးဖို့အတွက် တနင်္ဂနွေနေ့ အက်စတွန်ဗီလာနဲ့ ကစားမယ့်ပွဲမှာ မန်ယူပရိတ်သတ်တွေက ဆန္ဒထုတ်ဖော်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

    Ref: BBC, Daily Mail 

  • အဲ့ဒီမအေဘေးအစား ကျွန်တော့်ကို ထည့်ကစားရမှာ

    အဲ့ဒီမအေဘေးအစား ကျွန်တော့်ကို ထည့်ကစားရမှာ

    ၂၀၁၉ တုန်းက ကျွန်တော် အင်္ဂလန်မှာ တော်တော်ကောင်းနေတဲ့အချိန်။ ယူရိုပါလိဂ်မှာလည်း ၀င်ကစားနေရတယ်။ အဲဒါကို နည်းပြ (ဆိုလ်းရှား) က ကျွန်တော့်ကို ဖယ်ပြီး မက်ဂွိုင်းယားကို ထည့်ကစားတယ်။ ကျွန်တော်လည်း တော်တော်တင်းတာပေါ့။ တော်သေးတယ် အခု အဲ့ဘဲအစား မာတီနက်ဇ်ကို ထည့်ကစားနေလို့။ 

    တစ်ရက် ကျွန်တော် ဆိုးလ်ရှားရုံးခန်းသွားပြီး လိုင်းအပ်မထည့်ရင် အသင်းပြောင်းမယ်လို့ တည့်ပဲပြောလိုက်တယ်။ ပွဲမကစားရတော့ ကျွန်တော့်အတွက် အဆင်မပြေဘူးဘာညာပေါ့။ 

    မက်ဂွိုင်းယားကို စျေးကြီးကြီးနဲ့ ပေး၀ယ်ထားတဲ့အတွက် သူ့ကို မထည့်မဖြစ် ထည့်ကစားနေရတယ်လို့ ဆိုးလ်ရှားက ပြန်ပြောပါတယ်။ အဲဘဲက အပတ်တိုင်း တလွဲတွေ လုပ်နေတာဗျ။ 

    “ဒီလောက် တလွဲလုပ်နေတဲ့ အဲဒီ မအေဘေးအစား ကျွန်တော့်ကို ထည့်ကစားပါလားဗျ” လို့ ကျွန်တော် ဆိုးလ်ရှားကို ပြန်ပြောခဲ့တယ်။ 

    – မားကို့စ်ရိုဂျို (မန်ယူနောက်ခံလူဟောင်း) 

    Ref : Goal

  • မြောက်ကိုရီးယားကို နျူဒုံးကျည် အလုံး ၈၀ နဲ့ ချိန်ထားတော့မယ့် အမေရိကန်

    မြောက်ကိုရီးယားကို နျူဒုံးကျည် အလုံး ၈၀ နဲ့ ချိန်ထားတော့မယ့် အမေရိကန်

    ဧပြီ ၂၈၊ ၂၀၂၃

    M-Media

    -အမေရိကန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယားသမ္မတတို့ရဲ့ အခုတစ်ပတ် ဆွေးနွေးမှုမှာ သမိုင်းတွင်မယ့် သဘောတူညီချက်တစ်ခု ရရှိခဲ့ပါတယ်။

    အဲဒါကတော့ အမေရိကန်ရဲ့ နည်းပညာမြင့် နျူလက်နက်တပ် ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စင်း တောင်ကိုရီးယားမှာ ချထားဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ၁၉၈၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်က တောင်ကိုရီးယားမှာ ပထမဆုံး ရေငုပ်သင်္ဘော ထားရှိမယ့် အစီအစဥ်ပါ။

    “ကျွန်တော်တို့ နှစ်နိုင်ငံမှာ သံမဏိ ကာကွယ်ရေးသဘောတူညီချက် ရှိပါတယ်။ နျူကလီးယားခြိမ်းခြောက်မှုကို ကာကွယ်ရေးအပါအ၀င် ဘယ်လို အန္တရာယ်မျိုးကိုမဆို ကာကွယ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ သဘောတူညီချက်မျိုးပါ” လို့ အိမ်ဖြူတော်မှာ ‘၀ါရှင်တန် ကြေငြာစာတမ်း’ ကို တောင်ကိုရီးယားသမ္မတနဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုးအပြီး အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ဗုံးကြဲသင်္ဘော

    တောင်ကိုရီးယားမှာ အမေရိကန်ရဲ့ Ohio-class အမျိုးအစား ရေငုပ်သင်္ဘော ထားရှိမှာပါ။

    အမေရိကန်မှာ Ohio-class ရေငုပ်သင်္ဘော ၁၄ စင်းရှိပြီး ၀ါရှင်တန်ပြည်နယ်မှာ ၈ စီး၊ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်မှာ ၆ စီး ထားရှိပါတယ်။

    ပေ ၅၆၀ ရှည်တဲ့ ဒီသင်္ဘောတွေဟာ ‘ဗုံးကြဲသမားများ’ လို့လည်း အမည်တွင်ပါတယ်။ နျူစွမ်းအင်သုံးအင်ဂျင် တပ်ဆင်ထားတာပါ။

    ရေအောက်မှာ ၇၇ ရက် တစ်ဆက်တည်းငုပ်နိုင်ပြီး ရေပေါ်မှာ ၃၅ ရက် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းဖို့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဒီသင်္ဘောတွေမှာ တာ၀န်ထမ်းဆောင်မယ့် တပ်သား စုစုပေါင်း ၁၅၅ ဦးရှိပြီး ‘အပြာအသင်း’ နဲ့ ‘ရွှေရောင်အသင်း’ ခွဲထားပါတယ်။

    ဒီအသင်းတွေဟာ တစ်လှည့်စီ တာ၀န်ထမ်းဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘာလက်နက်တွေရှိလဲ

    Ohio-class ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စီးဟာ မိုင်ပေါင်း ၄၆၀၀ အထိ ပစ်ခတ်နိုင်တဲ့ Trident II ဒုံးကျည် အလုံး ၂၀ စီတင်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ပစိတ်ဖိတ်၊ အိန္ဒိယနဲ့ အာတိတ် သမုဒ္ဒယာ ဘယ်နားကနေဖြစ်ဖြစ် မြောက်ကိုရီးယားကို တိုက်ရိုက်ပစ်ခတ်နိုင်ပါတယ်။

    Trident II ဒုံးကျည်တစ်လုံးဟာ ပဲ့ထိန်း နျူထိပ်ဖူး ၄ ခုစီ တပ်ဆင်နိုင်တာကြောင့် ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စီးဟာ နျူဒုံးကျည် အလုံး ၈၀ အထိ ပစ်ခတ်နိုင်မှာပါ။

    Ohio-class ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စီးတည်းနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားတစ်နိုင်ငံလုံးကို ချေမွပစ်နိုင်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

    Ohio-class ရေငုပ်သင်္ဘောရဲ့ နောက်ထပ် အားသာချက်တစ်ခုက ကိုယ်ပျောက်နိုင်စွမ်းပါ။ ရေအောက်မှာ လုံး၀ ဆူညံမှု မရှိတာကြောင့် ယေဘူယျအားဖြင့် ဘယ်ရေအောက်ရေဒါကမှ ဖမ်းမမိနိုင်ပါဘူး။

    ခြိမ်းခြောက်မှုတိုး

    မြောက်ကိုရီးယားဟာ သူ့ရဲ့ နျူကလီးယားလက်နက် အင်အားကို ပိုမိုတိုးချဲ့လာပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း စံချိန်တင် စမ်းသပ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၂၃ နှစ်သစ်အကြို မိန့်ခွန်းမှာ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန်က တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်တို့ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု မြင့်တက်လာတာကြောင့် မိမိတို့ရဲ့ နျူလက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုကို တိုးချဲ့သွားမယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    အဲဒီနောက်ပိုင်း တောင်ကိုရီးယားမှာ ကိုယ်ပိုင် နျူလက်နက်ထားရှိဖို့ ပြောဆိုတိုက်တွန်းမှုတွေ ရှိလာပါတယ်။

    ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်မှာ နျူလက်နက် ပိုမိုပြန့်နှံ့လာမှာ စိုးရိမ်တဲ့အတွက် တောင်ကိုရီးယားက နျူလက်နက်ပိုင်ဆိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းလာရင် အမေရိကန်က ခွင့်ပြုမှာမဟုတ်ပါဘူး။

    ဒါပေမယ့် မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နျူရန်ကို အပြည့်အ၀ ကာကွယ်ပေးနိုင်မယ့် ‘၀ါရှင်တန် ကြေငြာစာတမ်း’ နဲ့ တောင်ကိုရီးယားကို ချွေးသိပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    Ref: CNN