ၾသဂုတ္ ၂၇၊ ၂၀၁၉
ဇြန္လအတြင္းက ကန္ဒီၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ BBS ၏ ခ်ီတက္ဆႏၵျပမႈ -အီစတာေန႔ အေသခံဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အရွိန္ျမင့္လာမႈအေပၚ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကုလရဲ႕ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အဟ္မဒ္ ရွာဟစ္က သီရိလကၤာ အစိုးရကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ဧၿပီလအတြင္းက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း ၃ ခုနဲ႔ ဟိုတယ္ ၃ ခုအပါအ၀င္ ေနရာ ၈ မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေသခံဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၂၅၀ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၅၀၀ ေလာက္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။
တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ မြတ္စလင္အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ငယ္တစ္ခုက လုပ္ေဆာင္တာလို႔ သီရိလကၤာအစိုးရက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ကလည္း ဆီးရီးယားမွာ နယ္ေျမဆံုး႐ံႈးတဲ့အတြက္ လက္တုန္႔ျပန္ တိုက္ခိုက္တာလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီတိုက္ခိုက္မႈေနာက္ပိုင္း သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ မုန္းတီးေရးလႈပ္ရွားမႈဟာ အရင္ကထက္ ပိုမိုအားေကာင္းလာခဲ့ၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြလည္း ေမလက ေဒသအခ်ိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
သီရိလကၤာကို ၁၂ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္က ႏိုင္ငံအတြင္း ဘာသာေရးလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ ၾကားထဲမွာ ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးတာေတြ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ဗံုးခြဲမႈေတြၿပီးတဲ့ေနာက္ အစိုးရက အေျခအေနကို အလ်င္အျမန္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမယ့္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္တစ္ခ်ိဳ႕က မုန္းတီးေရး၊ အၾကမ္းဖက္ေရး လႈံ႕ေဆာ္ေနတာေၾကာင့္ ဘာသာေရးလူနည္းစုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သူတို႔ရဲ႕ လံုျခံဳေရးအတြက္ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္ေနဆဲပါ”
သီရလကၤာႏုိုင္ငံက ထိပ္တန္းဘုန္းႀကီးတစ္ပါးျဖစ္တဲ့ Warakagoda Sri Gnanarathana ဟာ ဇြန္လက တရားပြဲတစ္ခုမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြကို ေက်ာက္ခဲနဲ႔ ထုသတ္ရမယ္လို႔ ေဟာခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ေဒါက္တာေတြဟာ ဗုဒၶ ဘာသာအမ်ိဳးသမီးေတြကို ကေလးမရေအာင္ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ဝါဒျဖန္႔မႈကို ထပ္ဆင့္ဝါဒျဖန္႔ၿပီး အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္ဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့တာပါ။
ကုလအထူးကိုယ္စားလွယ္ ရွာဟစ္ကေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္းမရွိတဲ့ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြကေနတစ္ဆင့္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ဝါဒျဖန္႔မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး အသာရဖို႔ ဘာသာေရးမႈိင္းတိုက္မႈေတြကို အစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖို႔လိုေၾကာင္း၊ ဒီလို မလုပ္ဘူးဆိုရင္ အစြန္းေရာက္ဝါဒေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈကို ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာထား
သီရိလကၤာႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ၂၂ သန္းမွာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိပါတယ္။
ခြဲထြက္ေရးလိုလားတဲ့ တမီလ္က်ားသူပုန္ေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္ အဆံုးသတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံအတြင္းက ဘာသာေရးလူနည္းစုေတြအေပၚ ဗုဒၶဘာသာအစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ ပိုမို ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ခရစ္ယာန္ေတြဟာ ဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြကို အဓိက ခံစားခဲ့ရၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ေတြမွာ မြတ္စလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ဘုန္းႀကီးေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြက လုပ္ေဆာင္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲမႈေတြလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။
ရွာဟစ္က သီရိလကၤာအစိုးရဟာ ဒီလို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ပဲ သေဘာထားေနၿပီး ဒါမ်ိဳးမလုပ္ဖို႔ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
“ရန္လို မစၧရိယအမူအက်င့္ေတြဟာ အီစတာတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္မလာခင္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာကတည္းက တိုင္းျပည္မွာ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္”
ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ဘာသာေရးမႈိင္းတိုက္တာ၊ ဘာသာလူမ်ိဳး အမွတ္သညာကို ခြဲျခားထားတဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ိဳး ရွိေနတာ၊ အရင္က ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူမႈ မရွိတာေတြကိုလည္း ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို အေရးမယူတာေတြေၾကာင့္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အုပ္စုေတြဟာ အတင့္ရဲလာတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။
“ျပည္သူအားလံုးရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္မယ့္၊ ဘာသာလူမ်ိဳးမၾကည့္ဘဲ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူႏိုင္မယ့္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဖာ္ေဆာင္ရမယ့္အခ်ိန္ တန္ေနပါၿပီ”
အမုန္းေဆာင္အဖြဲ႕ေတြကို ၿဖိဳခြင္းဖို႔၊ အမုန္းဝါဒျဖန္႔မႈေတြကို ႐ႈတ္ခ်ဖို႔၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားတဲ့ သင္ၾကားမႈေတြကို ရပ္ဆိုင္းဖို႔လည္း ရွာဟစ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ရွာဟစ္ဟာ သီရိလကၤာက သူ႕ရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ ျပဳလုပ္မယ့္ ကုလ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သီရိလကၤာအစိုးရကေတာ့ ရွာဟစ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
Ref: Aljazeera
