ဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္ (ၾကည္း – ၅၉၁၈)
(၁၉၂၀-၁၉၈၈) ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္ကို ၁၉၂၀ခုႏွစ္တြင္ အဘဦးဘထြန္း၊ အမိ ေဒၚမုန္းတို႔မွ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕တြင္ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ ဘက္ပတစ္အထက္တန္း ေက်ာင္း တြင္ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းအထိတက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။
၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ယုဒသန္ေကာလိပ္မွ ဥပစာဝိဇၨာတန္းကို ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚခင္ေရႊႏွင့္ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ့ၿပီး သားသမီး(၅)ဦး ထြန္းကားခဲ့သည္။
၁၉၄၆ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၁)ရက္ေန႔တြင္ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕အမွတ္(၅) ဗမာ့ ေသနတ္ကိုင္ တပ္ရင္းသို႔ ဝင္ ေရာက္ခဲ့ၿပီး တပ္သားအဆင့္ျဖင့္ စတင္အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ဒုအရာခံဗိုလ္အဆင့္ျဖင့္ ေမၿမိဳ႕တပ္မေတာ္ပညာေရးေက်ာင္း၌ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ အရာခံဗိုလ္အဆင့္ျဖင့္ တပ္မေတာ္ ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္း၌ ပညာေရးနည္းျပအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ပညာေရးနည္းျပ သင္တန္းတက္ေရာက္ရန္ စကၤာပူႏိုင္ငံသို႔ ေစလႊတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္းအပတ္စဥ္ (၄) ဗိုလ္ေလာင္း သင္တန္းသို႔တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ျပန္တမ္းဝင္အရာ႐ွိ ဒုဗိုလ္အဆင့္ျဖင့္ ကယားတပ္ရင္း (၁)တြင္ တာဝန္ေပးအပ္ျခင္းခံခဲ႔ရသည္။
တပ္မေတာ္တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ အတြင္း ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ မူဆယ္၊ မုန္းယု၊ ၾကဴကုတ္ နယ္ေျမမ်ားတြင္ က်ဴးေက်ာ္သူ တ႐ုတ္ျဖဴမ်ားကို သတၲိေျပာင္ေျမာက္စြာ ႐ြပ္႐ြပ္ခြ်ံခြ်ံ တိုက္ခိုက္ခဲ့သျဖင့္ “သူရ” သတၲိေရႊတံဆိပ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။
၁၉၅၂ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၂ခုႏွစ္အတြင္း ေလ့က်င့္ေရး(၁)၊ စစ္ေထာက္ခ်ဳပ္႐ံုး၊ ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း(၃)ႏွင့္ ေျခလ်င္တပ္ရင္း(၂၁) တို႔တြင္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းေ႐ႊ႕ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ အမွတ္ (၁၀၇) ေျချမန္တပ္ရင္း၌ ဒုတပ္ရင္းမွဴး ရာထူးျဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း ယာဘက္လက္ အ႐ိုးက်ိဳး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ႐ွိခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္မွ ႏိုင္ငံေရးတာဝန္ေျပာင္းေရႊ႕ေပးအပ္ ခဲ့သျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ၌ တိုင္းႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီ တိုင္းခြဲအမွတ္ (၅) ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အတြင္းေရးမွဴးတာဝန္ျဖင့္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္မွျပန္လည္ေခၚယူခ်က္အရ တပ္ရင္းမွဴး တာဝန္ျဖင့္ ေျခလ်င္တပ္ရင္း(၅၈)တြင္ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၆၈ခုႏွစ္တြင္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး႐ံုး (စစ္႐ံုးခ်ဳပ္)သို႔ ဒု-ၫႊန္ၾကား ေရးမွဴး အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။၁၉၇၀ခုႏွစ္တြင္ ပင္မစစ္လက္နက္ပစၥည္းတပ္(အင္းတိုင္) သို႔ တပ္မွဴးႀကီး အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ယူခဲ့ရၿပီး ၁၉၇၉ခုႏွစ္တြင္ က်န္းမာေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သို႔ တပ္မေတာ္မွအၿငိမ္းစားယူခြင့္ျပဳပါရန္ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ အၿငိမ္းစားယူခြင့္ ရ႐ွိခဲ့ပါသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္အား လြတ္လပ္ေရးတံဆိပ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ စစ္မႈထမ္းေကာင္းတံဆိပ္၊ “သူရ” သတၲိေရႊတံဆိပ္ တို႔ကို ခ်ီးျမွင့္အပ္ႏွင္းခဲ့သည္။ တပ္မေတာ္မွ အၿငိမ္းစားယူၿပီးေနာက္တြင္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို တတ္အား သေရြ႕ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္ သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ(၅)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနအိမ္၌ ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖင့္ အလႅာဟ္ အ႐ွင္ျမတ္ အမိန္႔ေတာ္ခံယူခဲ့သည္။
ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္သည္ ေလသံေအးေအးႏွင့္ မာန္မာနမရွိဘဲ စိတ္ သေဘာထားျပည့္ဝသူဟု သူ၏ မိတ္ေဆြမ်ားက ေျပာစမွတ္ျပဳၾကသည္။ သမိုင္း ပညာရွင္ႀကီး ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဗိုလ္မွဴးဘရွင္ႏွင့္လည္း ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္သူျဖစ္သည္။ ဘာသာတရား ကိုင္းရိႈင္းသူလည္းျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ျပည္သူလူထု အက်ိဳးကို စြမ္းစြမ္းတမံ သတၲိေျပာင္ေျမာက္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္၏ အတၳဳပၸတၲိကို ေခတ္ေၾကးျမင္မဂၢဇင္းတြင္ ဂုဏ္ျပဳေဖာ္ျပ အပ္ပါသည္။
” ေခတ္ေၾကးျမင္မဂၢဇင္း စာတည္းအဖြဲ႕က ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရလွဒင္၏ အတၳဳပၸတၱိကို ၄င္း၏ သားျဖစ္သူႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္း၍ ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ “
“ေခတ္ေၾကးျမင္ မဂၢဇင္း(၂၀၁၄-၁၅) မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။ “
