ဇူလုိင္ ၂၂၊ ၂၀၁၈
M-Media
သမၼတဒူတာေတးႏွင့္ MILF တာ၀န္ရွိသူမ်ား ေတြ႕ဆံုမႈ
– ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းက မုိ႐ုိလူမ်ိဳးေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ သံယဇာတေတြ မွ်ေ၀ခံစားခြင့္ေပးမယ့္ ဥပေဒတစ္ခုကို ဖိလစ္ပုိင္သမၼတ ေရာ္ဒရီဂုိ ဒူတာေတးက မနက္ျဖန္မွာ လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။
Bangsamoro Organic Law လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ အဲဒီဥပေဒအရ ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း မင္ဒါနာအုိကၽြန္းဟာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ျဖစ္လာမွာျဖစ္ၿပီး လူေပါင္း ၁ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ ၅ ခုၾကာ မုိ႐ုိလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ သူပုန္ထမႈလည္း အဆံုးသတ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တနလၤာေန႔မွာ လက္မွတ္ေရးထုိးမယ့္ ဥပေဒကုိ အခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲ ျပဳလုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ မုိ႐ုိလူမ်ိဳးေတြဟာ မင္ဒါနာအုိျပည္နယ္မွာ ကုိယ္ပုိင္လႊတ္ေတာ္ တည္ေထာင္ခြင့္ရမွာျဖစ္ၿပီး ေဒသတြင္းက သယံဇာတေတြကုိ ကုိယ္တုိင္စီမံခန္႔ခြဲခြင့္၊ အဲဒီ သယံဇာတကရရွိတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ကုိ ေဒသခံ ျပည္သူေတြ မွ်ေ၀ခံစားခြင့္ေတြ ရလာမွာျဖစ္သလုိ ဗဟုိအစုိးရက ေဒသကုိ ပံုေသ ေထာက္ပံ့မႈေတြလည္း လုပ္ေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္နယ္ရဲ႕ တရားေရးစနစ္မွာ အစၥလာမ့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒေတြ ထည့္သြင္းက်င့္သံုးခြင့္လည္း ေဒသခံေတြက ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အျပန္အလွန္အားျဖင့္ မုိ႐ုိလူမ်ိဳးေတြလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ မုိ႐ုိအစၥလာမ့္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး (MILF) ဟာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕စစ္တပ္ကုိ တစ္ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဖ်က္သိမ္းေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖိလစ္ပုိင္အစုိးရဟာ မုိ႐ုိေတြေတာင္းဆုိမႈရဲ႕ ၈၅ ကေန ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိသာ လုိက္ေလ်ာေပးခဲ့ၿပီး MILF ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ဒါကို ေက်နပ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ျပည္၀တဲ့ ဥပေဒမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ စတင္ျခင္းမ်ိဳးပါ။ ဘုရားသခင္အလုိေတာ္နဲ႔ အခု ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အစုိးရတစ္ရပ္ ရွိလာၿပီဆုိရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျပည္သူေတြရဲ႕ဘ၀ကုိ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ MILF ရဲ႕ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဂါဇာလီ ဂ်က္ဖာရ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မ်ိဳးႏြယ္ခြဲေပါင္း အမ်ားအျပား ပါ၀င္တဲ့ မုိ႐ုိလူမ်ိုးစုဟာ လူဦးေရ ၁၀ သန္းေက်ာ္ေလာက္ရွိၿပီး ၁၆ ရာစုကေန ၁၉ ရာစုအထိ ၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ စပိန္ကုိလုိနီေတြရဲ႕ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံကုိ စပိန္မႈျပဳမႈ၊ ခရစ္ယာန္မႈျပဳမႈေတြကုိ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံရင္ဆုိင္ကာ ေရွာင္ကြင္းႏုိင္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစုတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
မုိ႐ုိေတြဟာ ၂၀ ရာစုအစပုိင္းက အေမရိကန္ရဲ႕ ကုိလုိနီျပဳမႈကုိလည္း ခုခံကာကြယ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကုိ ခံရတာေၾကာင့္ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ မုိ႐ုိေတြဟာ MNLF အမည္နဲ႔ ခြဲထြက္ေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကၿပီး ၁၉၇၆ ခုႏွစ္မွာ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္နဲ႔ ျပႆနာေျပလည္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ MNLF က သေဘာထားကြဲသူတစ္ခ်ိဳ႕ ခြဲထြက္ကာ MILF အဖြဲ႕ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဆက္လက္ သူပုန္ထခဲ့ပါတယ္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ သမၼတ ဖီဒဲလ္ရာမုိ႔စ္ရဲ႕လ္ကထက္မွာ ညႇိႏႈိင္းခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။
၂၀၀၁ ခုႏွစ္ သမၼတ ဂလုိရီယာ အာ႐ုိယိုလက္ထက္မွာ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈကုိ ျပန္လည္စတင္ခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလမွာ သမၼတအကြီႏုိနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရခဲ့ကာ၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ ျပည့္၀တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ပါတယ္။
MILF ဟာ မာရာ၀ီၿမိဳ႕ကုိ IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြလက္ထဲကေန ျပန္လည္ရယူေရး ဖိလစ္ပုိင္စစ္တပ္နဲ႔အတူ လက္တြဲ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့အဖြဲ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: Aljazeera
