News @ M-Media

Category: Media To Monitor

  • ဗုဒၶဘာသာ၏ ျငိမ္းခ်မ္းမႈတရားမွ စစ္ေသြးၾကြအသြင္သို႔

    မတ္ ၉ ၊ ၂၀၁၃
    ေဆာင္းပါးရွင္ – O’Laie Manzu

     pahan

    ဘာသာတိုင္းတြင္ဂိုဏ္းကြဲ မ်ားစြာရွိသည္။ ခရစ္ယာန္တြင္ ကက္သလစ္ႏွင့္ ဘပၸတစၥ၊ အစၥလာမ္တြင္ ဆြန္နီႏွင့္ ရွီအာ၊ ဗုဒၶဘာသာတြင္ မဟာယန၊ ေထရ၀ါဒ အစရွိသျဖင့္ ကြဲျပားၾကသည္။ ထိုမွတဆင့္ ေခတ္ကာလအလိုက္၊ ေနရာေဒသအလိုက္ အယူဝါဒမ်ား၊ ဂိုဏ္းကြဲမ်ားထပ္ မံကြဲျပားၾကသည္။ ဂိုဏ္းဂဏတစ္ခု၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ဘာသာတစ္ခုလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္မႈ မရွိေသာ္လည္း အနည္းႏွင့္အမ်ားဆိုသလိုပင္ ဘာသာတစ္ခုလံုးအေပၚတြင္ ထင္ဟပ္ေလ့ရွိသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွ အစၥလာမ္ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္မ်ားႏွင့္ စစ္ေသြးၾကြမ်ားေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအား ဦးထိပ္ထားသည့္ အစၥလာမ္သာသနာအေပၚတြင္ အမည္းစက္မ်ားစြန္းထင္ရသည္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ၌ စစ္ေသြးၾကြအသြင္ ကူးေျပာင္းလာေနေသာ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး ဗုဒၶဘာသာ ၀င္အစြန္းေရာက္မ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ားသည္လည္း ဗုဒၶဘာသာတခုလံုး၏ ပံုရိပ္အား ထိပါးလာမည္ျဖစ္သည္။ အစြန္းအထင္းမ်ား အျဖစ္သာ က်န္ရစ္ခဲ့မည္ျဖစ္သည္။

    မုန္းသေႏၶ ပ်ိဳးေရေလာင္း

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းလာသည္ႏွင့္အတူ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ တန္းတူညီမၽွမႈ ဆိုသည့္ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရလည္း လူေျပာမ်ားသည့္ စကားလံုးျဖစ္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္အတြင္း ရာစုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ေနထိုင္ၾကေသာ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားအား လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ တန္းတူညီမၽွမွဳ ရွိေရးတို႔တြင္ အသိအမွတ္ မျပဳလိုၾကေပ။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ားအား လက္ညိဳးထိုးကာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ ၾကသည့္ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားအား ရာသက္ပန္ ခြဲျခားဆက္ဆံရန္၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ရန္ႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားပိတ္ပင္တားဆီးရန္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားအား ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ား၊ ကုလားမ်ား ဟု တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကပ္ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳခဲ့သည့္ သမိုင္းအစဥ္အလာအား ဖံုးကြယ္ၾကသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ သေႏၶခ်ထားခဲ့သည့္ အစၥလာမ္မုန္းတီးေရး စိတ္ဓါတ္ အား ႏိႈးၾကြလာရန္ လႈပ္ေဆာ္ၾကသည္။

    အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးသည္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးတို႔အား ႏွိပ္ကြပ္ရာမွ တစစ အရွိန္ျမင့္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္မ်ားမွ ေမယုေဒသတြင္ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္အလိုက္ ေနထိုင္ၾကသည့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားအား သုတ္သင္ရွင္းလင္းရန္ အဓိကရုဏ္းမ်ားဖန္တီးခဲ့သည္။ ညႇဥ္းပမ္းသတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေနအိမ္မ်ားအား မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအၾကားတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားကပင္ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားေနသည့္သဖြယ္ သတင္းမွားျဖင့္ ဝါဒျဖန္႔ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႕သို႕ ကူးဆက္လာေစခဲ့သည္။

    P6020001

    ကာကြယ္ျခင္းအမည္ခံ ဘာသာေရးေစာ္ကားမႈ

    ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားသည္ ေစာ္ကားမႈလည္းမျပဳ။ က်ဴးေက်ာ္မႈလည္းမရွိ။ မိမိတို႔၏ ေမြးရပ္ဇာတိေျမတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ ၾကသူ မ်ားျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ေခတ္အတြင္း ေျပာင္းေရြ႕ေရာက္ရွိလာၾကေသာ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ မ်ိဳးႏြယ္ဝင္မ်ားရွိသကဲ့သို႔ ပရူး၊ ပသီ၊ ပန္းေသး၊ ကမန္းႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာကဲ့သို႔ ရာစုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ အလိုက္ ေနထိုင္လာၾကသည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးစုမ်ားလည္းရွိသည္။ အမ်ားစု က ႏိုင္ငံေတာ္အား သစၥာရွိၾကသည္။ ေကာင္းက်ိဳးျပဳၾကသည္။ သို႔ေသာ္ က်ဴးေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာသူ အစၥလာမ္သာဘာဝင္မ်ား၏ ရန္မွ ကာကြယ္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ႏိႈးေဆာ္ျခင္းကို ခံၾကရသည္။ အမ်ိဳးဘာသာ သာသာသနာ ကာကြယ္ၾကရန္ဟု ေခါင္းစဥ္ကို အလြဲသံုးက မလိုတမာမုန္း တီးေရး အရင္းခံတရားမ်ားကို တိုက္တြန္းၾကသည္။ ကာကြယ္ဖို႔ရာ ရန္ မရွိ ရန္ရွာၾကသည္။ ေသြးဆူမီးတိုက္ၾကသည္။ လက္ေတြ႕တြင္ ကာကြယ္ျခင္း မဟုတ္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္အား အလြဲသံုးစားျပဳကာ ဘာသာေရး ေစာ္ကားမႈကိုသာ ဦးတည္ေနသည္။ သည္းခံႏိုင္မႈ၏ အတိုင္းအတာ လြန္ေအာင္ တစ္ဆင့္ထက္ တစ္ဆင့္တိုးျမႇင့္ ေစာ္ကားလာၾကသည္။

    အစၥလာမ္သာသနာဝင္မ်ား သက္ဝင္ယံုၾကည္သည့္ ဖန္ဆင္းရွင္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္အား လူသိရွင္ၾကား ေပၚေပၚထင္ထင္ ညစ္ညမ္းစြာ ဆဲေရးတိုင္း ထြာၾကသည္။ အစၥလာမ္သာသနာအား သယ္ေဆာင္လာေပးသည့္ တမန္ေတာ္ျမတ္ မိုဟမၼဒ္ (ဆြလႅာဟို အလိုင္းေဟ ဝဆလာမ္) သခင္အား ရုပ္ေျပာင္ ကာတြန္းမ်ား ေရးဆြဲၾကသည္။ ျမိန္ရည္ရွက္ရည္ ဟားတိုက္ရယ္ေမာၾကသည္။ ကိုရ္အာန္ က်မ္းစာ၏ သြန္သင္မႈမ်ားအား လိုရာဆြဲကာ အမွားမွား အယြင္း ယြင္းေဖာ္ျပ ရွံဳ႕ခ်ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ ဘာသာေရး ေစာ္ကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ ျမန္မာမြတ္စလင္တို႔၏ တုန္႔ျပန္မႈကို လႈံ႔ေဆာ္ေနၾကျခင္း သာျဖစ္ သည္။ ျပႆနာအား ဖန္တီးေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံရေသာ္ လည္း ျမန္မာမြတ္စလင္ တို႔အဖို႔ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားမႈမျပဳ။ ယေန႔ ထက္ထိတိုင္ ျငိမ္ခ်မ္းစြာေနထိုင္ၾကသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းၾကသည္။

    စည္းရံုးေရးဗ်ဴဟာ

    ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားမွ အႏၱရာယ္ျပဳ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရွိ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမား မ်ား၏ ေသြးသံတရဲရဲျဖင့္ သတ္ျဖတ္ေနပံုမ်ားအား အစားထိုးေဖာ္ျပၾကသည္။ ေခါင္းမွီးျခံဳ အစၥလာမ္အေယာင္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ရုပ္သံဖိုင္တြဲ မ်ားလြင့္တင္ကာ အစၥလာမ့္ကိုးကြယ္ရာအရွင္အား ရင့္သီးေအာက္တန္းက်သည့္ အသံုးအႏွံဳးမ်ားျဖင့္ ရိုင္းစိုင္းစြာ မဟုတ္မမွန္ လုပ္ၾကံဝါဒျဖန္႔ၾကသည္။ ဗမာအမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳကာ ၄င္းတို႔အားကၽြန္ျပဳေနၾကေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ လူအင္အားစုေနၾကေၾကာင္း၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ရွရီယာဥပေဒသံုး၍ ေသဒဏ္ေပးေနၾကေၾကာင္း၊ ဗလီေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေျမေအာက္ လိႈဏ္ဂူမ်ား တည္ေဆာက္ေနၾကေ ၾကာင္းစသျဖင့္ အစၥလာမ္ဘာသာအား ရြံ႕ရွာမုန္းတီးေစရန္ လုပ္ၾကံဝါဒျဖန္႔ၾကသည္။

    အခ်ိဳ႕ေသာ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာမ်ား၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အသံုးျပဳသူမ်ား၊ သတင္းျဖန္႔ေဝသူမ်ားမွ ဘာသာေရးအမုန္းပြားေစ ရန္အတြက္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမၽွ အစဥ္တစိုက္လႈပ္ေဆာ္လၽွက္ရွိ သည္။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ အစည္းအေဝးမ်ားျပဳလုပ္ကာ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓါတ္ျမင့္မားေစမည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ရုပ္သံဖိုင္တြဲမ်ားအားလည္း ေ၀ငွၾကသည္။ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး စာအုပ္မ်ား၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ မ်ား၊ ေၾကညာခ်က္မ်ားအား လူအမ်ားလက္ထဲေရာက္ရွိေစရန္အတြက္ လူအသြားအလာမ်ားသည့္ေနရာမ်ားတြင္ ေပၚေပၚထင္ထင္ လိုက္လံေ၀ငွေနသည္။ တားဆီးမည့္သူ မရွိ၊ ပိတ္ပင္မည့္သူမရွိ၊ ျပင္ဆင္ေျဖရွင္းေပးမည္ သူမရွိ။ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားမွလည္း သတိမျပဳမိသလို ဖာသိဖာသာေန ေနၾကသည္။ သို႔မဟုတ္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးမွာ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ား အတြက္မပါဟု မွတ္ယူထားေလသလား မသိ။

    အစြန္းေရာက္ မွတဆင့္ စစ္ေသြးၾကြဆီသို႔

    အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး အရိႈန္အဝါၾကီးထြားလာျပီး ၇၈၆ အားတိုက္ျဖတ္ရန္ ဟုဆိုကာ ၉၆၉ ေပၚထြက္လာသည္။ ၇၈၆ ဆိုသည္မွာ “အနႏၱ ကရုဏာေတာ္ရွင္ျဖစ္ေတာ္မူထေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ နာမေတာ္ျဖင့္ အစျပဳပါ၏” ဟူေသာ အဖြင့္နိဒါန္း အား အာရဗီဘာသာစကား အကၡရာတစ္ခုခ်င္းစီႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ကိန္းက႑န္းမ်ားေပါင္းစပ္ထားေသာ နံပါတ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ အတိုေကာက္ေရးသည့္ သေဘာျဖင့္ျပီး အျမတ္တႏိုးထားၾကသည္။ ရန္လိုေသာအသြင္မပါ။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္မ်ားမွ မည္သို႔အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူသည္မသိ။ ၇၈၆  ဂဏန္းကို ႏွိမ္နင္းေခ်မႈန္းလိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါ၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ ေျခာက္ပါး၊ သံဃာဂုဏ္ေတာ္ ကိုးပါ အား အစြဲျပဳ၍ ၉၆၉ ဟု တီထြင္ကာ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး အမွတ္တံဆိပ္အျဖစ္သံုးဆြဲလာသည္။ သေဘာတရားခ်င္းလည္းမတူ။ အႏွစ္သာရခ်င္းလည္းမတူ။ ၉၆၉ အား အသံုးျပဳ၍ လူေပါင္းမ်ားစြာေသေၾကပ်က္စီးမည့္ ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္းအားဖန္တီးရန္ၾကံရြယ္ လႈံေဆာ္ေနျခင္းသည္ ဘုရားတရားသံဃာ အမည္ခံ၍ အကုသိုလ္ျပဳေနၾကျခင္း ထက္မပိုေပ။

    ဤသည္ကို အေျမာ္အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းလွသည့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္သမားမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏ သြန္သင္ဆံုးမမႈမ်ား မွ ေသြဖီခြဲထြက္လာေသာ ယင္းဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ဂိုဏ္းခြဲ မ်ားအား လက္ခံအားေပးၾကသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား ကိုယ္၌ပင္လ်င္ ဦးေဆာင္ေနသည္ကိုလည္း အံ့ၾသစြာေတြျမင့္ရသည္။ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာအား ကာကြယ္ရန္အမည္ခံကာ အစၥလာမ္ဘာသာအား ေစာ္ကားလာရာမွ အစြန္းေရာက္မ်ား၏ အမုန္းလွိဳင္းနွင့္ အတူ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ေစာ္ကားမႈမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚေစရန္ ဖန္တီးေနသည့္ အသြင္သို႔ ကူးေျပာင္းလာမည္။ ၎တို႔၏လႈပ္ရွားမႈမွာလည္း ဆက္လက္ၾကီးထြားလာေနမည္ျဖစ္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းမႈအား ျပိဳပ်က္ေစမည့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ ဗုဒၶဘာသာ အမည္ခံသည့္ စစ္ေသြးၾကြမ်ားေပၚထြက္လာေနေၾကာင္းႏွင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ အမည္နာမအား တြင္တြင္သံုးကာ ျမန္မာမြတ္စလင္တို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္အား ဖ်က္ဆီးၾကမည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေမၽွာ္မွန္းသံုးသပ္မိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အခ်ိန္မေႏွာင္းမီ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္မ်ား၊ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အေျမာ္အျမင္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားဦးေဆာင္ကာ ဘာသာေရး ေစာ္ကားမႈမ်ား၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခား မႈမ်ားအား ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ တားျမစ္သင့္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ပါသည္။

    (ေဆာင္းပါးရွင္၏ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာ ျဖစ္ပါသည္။)

  • ဗုဒၶနည္းမက် ရန္လိုေသာ လံႈ႔ေဆာ္ ေအာ္ဟစ္မွုဳမ်ားကို ဘီးလင္းၿမိဳ႕ခံသံဃာ တားျမစ္

    ဗုဒၶနည္းမက် ရန္လိုေသာ လံႈ႔ေဆာ္ ေအာ္ဟစ္မွုဳမ်ားကို ဘီးလင္းၿမိဳ႕ခံသံဃာ တားျမစ္

    မတ္လ ၁ ၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    ေနသစ္ထြန္း

    ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ၊ ေက်းရြာမ်ား ျဖစ္ေသာ  နတ္ႀကီး ၊ ႏွင္းပုလဲ ၊ ေတာင္စြန္း၊ ဇုတ္သုတ္ ႏွင့္ ၿမိဳ႕ေပၚ ရပ္ကြက္ အခ်ိဳ႕တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာႏွင့္ လူနည္းစု အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္သည္႔ တရားပြဲမ်ား၊ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚ လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

    ဘီးလင္းၿမိဳ႕ႏွင့္ ၁၀မိုင္အကြာရွိ ယင္းအံုေက်းရြာတြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပသည္႔ တရား အၿပီး ည ၈နာရီအခ်ိန္၌ ဘီးလင္းၿမိဳ႕ ဖုိးလွႀကီး ရပ္ကြက္ တြင္ NLD ပါတီ၀င္ ကိုျပည္စံု ႏွင့္ ကိုဘာလား တို႔ႏွစ္ဦး က  အေျခအျမစ္မရွိ ေကာလဟလမ်ားျဖင့္  လူစုလူေ၀းျဖစ္ေအာင္လွဳံေဆာ္ ခဲ့ၾကသည္။

    အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ အမွတ္တံဆိပ္ ၉၆၉ တံဆိပ္ကို ေစာ္ကားေၾကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအား ရန္လိုတိုက္ ခိုက္မည္႔အစီအစဥ္မ်ားရွိေၾကာင္း  စသည္႔ ေကာလဟလမ်ား ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။

    အခင္းျဖစ္ပြားရာ ဖိုးလွႀကီးရပ္ကြက္ သို႔ သက္ဆိုင္ရာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး မ်ားေရာက္ရွိ လာၿပီး ေဖ်ာင္းဖ်လူစုခြဲခဲ့သျဖင့္ ၉နာရီ ၃၀ မိနစ္ ၀န္းက်င္တြင္ လူစုကြဲသြားခဲ့သည္။ ညဦးပိုင္း ၁၀နာရီ ၂၅မိနစ္ခ်ိန္တြင္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ အနီးကိုက္၁၀၀ ခန္႔ အကြာဆိုင္ကယ္ စီးလူ၁၅၀ ခန္႔က `မြတ္စလင္ ကုလားေတြကို သတ္ဖို႔အေရး တို႔အေရး ´ဟု လူစုလူေ၀းျဖင့္ ထပ္ မံေအာ္ဟစ္ လွဳံေဆာ္မွဳ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပန္သည္။

    ယင္းသို႔ေအာ္ဟစ္ လွဳံေဆာ္ေနသူမ်ားထံ ဘီးလင္းၿမိဳ႕ခံ သံဃာေတာ္ အခ်ိဳ႕ေရာက္ရွိ လာၿပီး ဗုဒၶနည္း မက် ရန္လိုေအာ္ဟစ္မွုဳမ်ား မျပဳလုပ္ ရန္ တားျမစ္ခဲ့သျဖင့္ လူစုကြဲ သြားေၾကာင္းသိရသည္။

  • သာေကတ ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၿပည္တြင္းမီဒီယာ အခ်ဳိ႕မွ သတင္းမွားမ်ား ေဖာ္ၿပခဲ့

    ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၅ရက္၊၂၀၁၃
    M-Media
    သတင္း-  ဇာဇာလွဳိင္

    the voice
    သာေကတၿမိဳ႕နယ္၊၃ရပ္ကြက္ ရန္ေၿပ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၿပည္တြင္းမီဒီယာအခ်ဳိ႕မွ တစ္ဘက္သတ္ သတင္းအမွားမ်ား ေဖာ္ၿပခဲ့ေၾကာင္း၊ ဗလီေဆာက္လုပ္ေနသည္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ဆိုရွယ္မိဒီယာမ်ားတြင္ စာသင္ေက်ာင္းတြင္ ေျမေအာက္ခန္း တည္ေဆာက္ေနသည္ဟု လုပ္ၾကံဝါဒျဖန္႔သည္မ်ားကိုလဲ ေတြ႔ရိွခဲ့ရပါသည္။ အဆိုပါ ၿဖစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းမွန္ သိရွိလိုပါက ေအာက္ပါဖုန္းနံပါတ္မ်ား သို႔ ဆက္သြယ္ စုံစမ္း ေမးၿမန္းႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

    • ဦးသန္းတင္(နာယက)        -၀၉ ၇၃၀၁၅၄၁၈
    • ဦးလွေရႊ (ဥကၠဌ)        -၀၉ ၄၉၂၅၃၁၉၄
    • ဦးတင္၀င္း(အတြင္းေရးမွဴး)    -၀၉ ၄၅၀၀၂၃၇၇၈

     

    wontarnu

    ေျမေအာက္ခန္းဆိုတာ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဗလီေဆာက္တယ္ဆိုတာ မဟုတ္ေၾကာင္း သတင္းအမွားျဖစ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ ဦးပဏၰ၀ံသကိုယ္တိုင္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားကို လိုက္လံရွင္းလင္းျပသခဲ့ေၾကာင္းသတင္းဖတ္ရန္။  http://goo.gl/2vUQOE

     

    13224_207135972766170_1069192109_n

  • သမိုင္းဟူသည္ဤသို႕တည္-၉ (မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာ လူမ်ိဳးလား- ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္)

    M-Media
    ရဲရင့္သစၥာ

    ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္

    Thamine-Hu-the

    မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာ လူမ်ိဳးလား

    ဟိႏၵဴဆိုတာ လူမ်ိဳးမဟုတ္သလို၊ မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာလည္း လူမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ အိႏၵိယ တိုက္ငယ္မွာေနထိုင္သူ အားလုံးကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဟိႏၵဴ လို႔ ေခၚ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းကိုေအာက္တစ္ေနရာမွာ ေရးျပပါဦးမယ္။   မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတဲ့ အာရဗီေဝါဟာရ နဲ႕ အစၥလာမ္ဆိုတဲ့ အာရဗီေဝါဟာရႏွစ္ခုစလုံး ဟာအာရဗီေဝါဟာရ အရင္းအျမစ္ “စလမ” က ေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ “စလမ” ဆိုတာ “ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း” “နာခံျခင္း” လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆိုတာ အမိန္႕နာခံသူ ၊ ျငိမ္းခ်မ္းသူ လို႕ အနက္ရပါတယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာကို သက္ဝင္ယုံၾကည္သူတိုင္းကို မြတ္စ္လင္မ္လို႔ေခၚပါတယ္။ တရုတ္ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဂ်ပန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဗမာျဖစ္ျဖစ္၊ ကုလားျဖစ္ျဖစ္၊ ဂ်ဴးျဖစ္ျဖစ္၊ လူျဖဴျဖစ္ျဖစ္၊ လူမည္း ျဖစ္ျဖစ္ အစၥလာမ္ဘာသာကို သက္ဝင္ယုံၾကည္ရင္ မြတ္စ္လင္မ္ပါပဲ။ အဲဒီ concept သညာကို နားမလည္သေရြ႕သမိုင္းကို ကိုယ္တိုင္ေရးဖို႔ ေနေနသာသာ တစ္ပါးသူေရးထားတဲ့ သမိုင္းကို နားလည္ဖို႔ေတာင္မလြယ္ ပါဘူး။ မြတ္စ္လင္မ္ရဲ႕အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကိုကြဲျပားရွင္းလင္းစြာ နားလည္သြား ေအာင္ ကမာၻေက်ာ္ က်မ္းႀကီးေတြရဲ႕ အဖြင့္ေတြ ကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္ရ ေအာင္ခင္ဗ်ာ-

    Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English, seventh edition, Oxford, Oxford University Press, 2006.

    “Muslim/’muzlim; ‘maz-;-ləm / noun a person whose religion is Islam” Merriam-Webster’s Advanced Learner’s English Dictionary, Springfield, U.S.A, Merriam-Webster, Incorporated, 2008.

    “Muslim/’mazləm/ noun, pl Muslims [count] : a person whose religion is Islam : a follower of Islam”

    ျမန္မာအဂၤလိပ္ အဘိဓာန္၊ ျမန္မာစာအဖြဲ႕။
    “မြတ္စလင္ / mu hsalin / n Muslim; one who professes Islam. [Arab muslim]”

    အထက္ပါ အကိုးအကားေတြျမင္ရၿပီးေနာက္ မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာ လူမ်ိဳး မဟုတ္ ေၾကာင္း အေသအခ်ာ ကြဲျပားစြာ သိသြားၾကမယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။

     ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္

    စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ (၈၄)မွာ ေရးထားတာက-”ျမန္မာႏိုင္ငံထဲသို႔ဝင္ေရာက္ လာေသာ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ မြတ္ဆလင္မ်ားသည္ အာရပ္လူမ်ိဳးမ်ားမဟုတ္ပါ။ အစၥလမ္ဘာသာေအာက္ သို႔ သြတ္သြင္းျခင္းခံခဲ့ရေသာ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးေခါေတာ ကုလားမ်ားျဖစ္သည္”     ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို ဘယ္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ဘယ္တုန္းက စဝင္ေရာက္လာခဲ့ သလဲဆိုတာကို ပညာရွင္ေတြ ျပဳစုထားတဲ့ က်မ္းၾကီးေတြ က အေထာက္အထားေတြ ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္။

    (က) ေအဒီ (၆၈၀)ေလာက္မွာအစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕စတုတၳ Caliph ျဖစ္ သူအလီ အိဗ္ႏုအဗီသြာလိဗ္ ရဲ႕ သားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မုဟမၼဒ္အိဗ္ႏု အလ္ ဟနဖြီ ယဟ္ဟာ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ ရခိုင္ ကမ္း ႐ိုးတန္း၊ အဲဒီကတစ္ဆင့္ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ ကိုေရာက္ရွိခဲ့တယ္၊ သူနဲ႔ သူ႕ဇနီးတို႔ ရဲ႕သခ်ႋဳင္းဂူ ဟာ ယေန႕တိုင္ ေမာင္ေတာေတာင္ေပၚမွာ ရွိပါတယ္လို႔ Abul-Fazl Ezzati က The Spread of Islam စာမ်က္ႏွာ ၃၀၁-၃၃၃ မွာေရးထားပါတယ္။

    (ခ) အေနာ္ရထာမင္းပုဂံမွာ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ မတည္ခင္၊ ေအဒီ (၉) ရာစုကတည္းက မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ ၊ တနသၤာရီ ကမ္း႐ိုးတန္းနဲ႔ ရခိုင္ ကို ေရာက္ရွိခဲ့တယ္ လို႔ Moshe Yegar ရဲ႕ “The Muslims of Burma” A study of a minority Group စာမ်က္ႏွာ (၂) မွာေရးထား ပါတယ္။

    (ဂ) မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုကုန္သည္ေတြ၊ စစ္အရာရွိေတြ၊ စစ္သုံ႔ပန္းေတြ၊ ကြၽန္ေတြ အျဖစ္ ေရာက္ရွိလာ တာေတြျဖစ္ၿပီး၊ ကနဦးေရာက္လာ တဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ေတာ္ဝင္ အၾကံေပး အရာရွိေတြ၊ ေတာ္ဝင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိေတြ၊ ဆိပ္ကမ္းအာဏာပိုင္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ေတြ၊ ႐ိုးရာေဆးပညာရွင္ ေတြ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း Moshe Yegar ရဲ႕ “The Muslims of Burma” A study of a minority Group” မွာ ဖတ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

    (ဃ)   ေအဒီ (၈၆၀) ခန္႕မွာ ပါရွန္းမြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ တရုတ္ျပည္ယူနန္ နယ္စပ္ ကတစ္ဆင့္ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကို ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ Sayyid Qudratullah Fatimi က “The role of China in the spread of Islam in South East Asia” စာမ်က္ႏွာ (၉) မွာေရးသားထားပါတယ္။

    (င) အာရပ္ကုန္သည္ေတြဟာ မုတၱမနဲ႔ ျမိတ္တို႔ကို ေရာက္ရွိအေျခခ် ေနထိုင္မႈေတြရွိခဲ့ၿပီး ယေန႕ျမိတ္ကြၽန္းစုေတြမွာ ဟိုစဥ္က အာရပ္အေျခခ်ေနထိုင္ မႈေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ ေမာရစ္ေကာလစ္က သူ႕ရဲ႕ Into Hidden Burmaမွာ ေရး သားထားပါတယ္။

    (စ)        အင္းဝသိမ္းေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ဖို႔ ေျမာက္ဦး မင္းဆက္ရဲ႕ပထမဦးဆုံးဘုရင္ျဖစ္တဲ့ မင္းေစာမြန္ (နရမိတ္လွ)မင္းျမတ္နဲ႔ အတူ ဘဂၤလားက ဘဂၤါလီ စစ္သည္ေတာ္ေတြဟာ ေအဒီ ၁၄၃၀ မွာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာရာဇဝင္က်မ္းအမ်ားစု၊ ရခိုင္ရာဇဝင္ က်မ္း အမ်ားစု နဲ႔ႏိုင္ငံရပ္ျခားပညာရွင္ေတြျပဳစုတဲ့ သမိုင္းက်မ္းအေစာင္ေစာင္မွာ ပါရွိ ပါတယ္။ နမူနာ အေနနဲ႔ G.E Harvey ရဲ႕ History of Burma ကို ေလ့လာ ၾကည့္ပါ။

    (ဆ)        အိႏၵိယမဂိုဘုရင္ဩရန္ဇစ္ရဲ႕အကိုရွားဟ္႐ႈဂ်ာဟာမဂိုနန္းတြင္း အေရးေၾကာင့္ အိႏၵိယကေန ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရင္း ဒါကာၿမိဳ႕ (ယခု ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္)ကတစ္ဆင့္ အရကန္ (ခ) ရခိုင္ကို ၁၆၆၀ ကေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ရခိုင္ ေျမာက္ဦးဘုရင္ စႏၵသုဓမၼ ရဲ႕ ကတိေပးဖိတ္ေခၚမႈေၾကာင့္ သူ႕ရဲ႕ မိသားစု အေျခြအရံတို႔နဲ႔အတူ ရခိုင္ဘုရင္ရဲ႕နန္းတြင္းကိုေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ရခိုင္ (Arakan) ျပည္မွာ ျပည္သားေတြအျဖစ္ မဂိုနဲ႔ပထန္ေတြ အပါအဝင္ မြတ္စ္လင္မ္ ေတြ အေျခခ်ေန ထိုင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း Niccolao Manucci ရဲ႕ Storia Do Mogor အတြဲ (၁) မွာ ပါရွိပါတယ္။  အဲဒီအခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္မွာ မဟာေမဒင္ ဘာသာဝင္ (မြတ္စ္လင္မ္) ေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ဆာအာသာဖဲယာ (Sir Arthur P. Phayre) ကလည္း သူ႕ရဲ႕ History of Burma စာမ်က္ႏွာ (၁၇၉) မွာေဖာ္ျပထား ပါေသးတယ္။

    အထက္ပါအကိုးအကားေတြက  ႏိုင္ငံရပ္ျခားပညာရွင္ေတြရဲ႕ က်မ္းေတြ ထဲ ကပါ။ အခုဆက္လက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသား ပညာရွင္ေတြ ေရးသားထားတာေတြ ကို ေလ့လာ ရေအာင္ခင္ဗ်ာ။

    (ဇ)      ဆရာႀကီး G.H Luce နဲ႔ ဆရာႀကီး ဦးေဖေမာင္တင္တို႔ English ဘာသာကို ျပန္ထားတဲ့ မွန္နန္းရာဇဝင္ (The Glass Palace Chronicle of the Kings of Myanmar)  စာမ်က္ႏွာ (၇၅) ၊ “Of the mighty men of valour, the Kala brothers” (စြမ္းပကားသတၱိႀကီးမားေသာ ကုလားညီေနာင္မ်ား) ေခါင္းစဥ္ ငယ္ ေအာက္မွာ- “ကုလားညီေနာင္ႏွစ္ေယာက္ဟာ သထုံအနီး သေဘၤာပ်က္ရာမွ ပ်ဥ္ျပားခ်ပ္အား မွီတြယ္၍ သထုံသို႔ေရာက္ရွိခဲ့သည္။”

    အဲဒီကုလားညီေနာင္ဟာအာရပ္မြတ္စ္လင္မ္ေတြျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗ်တ္ဝိနဲ႔ဗ်တၱတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သထုံမင္းဟာ အစ္ကိုႀကီးကို ကြပ္မ်က္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ညီဟာ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးထံမွာ အမႈေတာ္ထမ္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ပုပၸါးက အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးနဲ႔ အေၾကာင္းပါၿပီး ေရႊဖ်င္းႀကီး၊ေရႊဖ်င္းေလး အမည္ရတဲ့ သားႏွစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း အေထြအထူးကိုးကား ရွင္းျပေနစရာ လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။

    (စ်)        ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၉၅ (ေအဒီ ၁၂၃၅) မတိုင္ခင္ မွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကို ကုလားပသီမင္းေတြအုပ္စိုးခဲ့ၿပီး ၅၉၅ မွာေတာ့ ဂုဏၰသာရ နဲ႔ ဂုဏၰသာရီ အမည္ ရွိၾကတဲ့ မြန္ညီေနာင္ႏွစ္ပါးက ပသီမင္းကိုလုပ္ၾကံၿပီး အစဥ္အဆက္ စိုးစံခဲ့ၾက တယ္ လို႔ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ (၆) ၊ စာမ်က္ႏွာ (၃၅၀)၊ “ပုသိမ္” entry မွာ ပါရွိပါတယ္။

    (ည)        အင္းဝအိမ္ေရွ႕မင္းသား မင္းျဖဴ (ခ) မင္းရဲေက်ာ္စြာဟာ  ေအဒီ ၁၄၁၄ မွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကို ခ်ီတက္လာေတာ့ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ေန ကုလားပန္းေသးၿမိဳ႕သား ေတြက ေရႊေငြပုဆိုးေကာင္း၊ ကတၱီပါသကၠလတ္၊ ပရပတ္နီပါး ဆက္သခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာ မင္းမ်ား အေရးေတာ္ပုံက်မ္း၊ စာမ်က္ႏွာ (၂၄၅) မွာ ပါရွိပါတယ္။

    (ဋ)     မင္းတရားေရႊထီးဟာ သုရွင္တကာရြတ္ပိရဲ႕ ဟံသာဝတီကို တိုက္ ဆင္ ေျခာက္ဆယ္၊ ျမင္းရွစ္ရာ၊ စစ္သူရဲေျခာက္ေသာင္းနဲ႔ လုပ္ၾကံေတာ့ ကုလား ပန္းေသးေတြက ၿမိဳ႕ထိပ္ကေန စိန္ေျပာင္း ျမတပူ နဲ႔ပစ္ခတ္တဲ့ အတြက္ ဆက္ လက္မတတ္ႏိုင္ဘဲ သုံးလအၾကာမွာ ေကတုမတီၿမိဳ႕ကို ျပန္ေတာ္မူခဲ့ရေၾကာင္း မွန္နန္းရာဇဝင္- ေတာင္ငူမင္းဆက္ (သီဟရတနာ ပုံႏွိပ္တိုက္ ၃ တြဲေပါင္းခ်ဳပ္) စာမ်က္ႏွာ (၄၀၄) မွာ ပါရွိပါတယ္။

    (ဌ) မင္းတရားေရႊထီးဟာမုတၱမကို ေအဒီ ၁၅၄၀ ခန္႔မွာၾကည္းေရေပါင္း လုပ္ၾကံေတာ့ကုလားပန္းေသးေတြ ဟာ သေဘၤာ ခုႏွစ္စင္းထက္က အေျမာက္ ႀကီး ျမတပူနဲ႔ပစ္တဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕ကိုဝင္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ေနာက္ေတာ့ မီး႐ႉး ေဖာင္ေတြစီရင္ၿပီး အဲဒီသေဘၤာေတြကိုလုပ္ၾကံခဲ့တဲ့ အတြက္သေဘၤာသား တခ်ိဳ႕ မီးေလာင္ေသၿပီးသေဘၤာသားတခ်ိဳ႕ကို အရွင္ဖမ္းမိခဲ့ေၾကာင္း တြင္းသင္းတိုက္ ဝန္မဟာ စည္သူဦးထြန္းညိဳ ျပဳစုတဲ့ မဟာရာဇဝင္သစ္ (ေတာင္ငူဆက္) ဒုတိယ တြဲ စာမ်က္ႏွာ (၃၅) နဲ႔ (၃၇)မွာ မွတ္တမ္းတင္ ထားတာေတြ႕ရပါတယ္။

    (ဍ)ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၀၅ ခုမွာ မင္းတရားေရႊထီး ျပည္ၿမိဳ႕ကို ဒုတိယ အႀကိမ္ ခ်ီတက္လုပ္ၾကံရာမွာ ကုလားပန္းေသးတို႔ကိုလည္း အထူးထူးေသာ ဦးရစ္ ေဘာင္းဘီတို႔နဲ႔ တန္ဆာဆင္ယင္ စိန္ေျပာင္း ျမတပူကိုင္စြဲလ်က္ လိုက္ေစတယ္လို႔ ကထိကဦးစိန္လြင္ေလး ဝိဇၨာ(ဂုဏ္ထူး)၊ ဒီေဂ်ျပဳစုတဲ့ မင္းတရားေရႊထီးႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္ ေကတုမတီ ေတာင္ငူရာဇဝင္ စာမ်က္ႏွာ (၂၀၄) မွာပါရွိပါတယ္။

    (ဎ) ေအဒီ (၁၆၁၃) မွာ သန္လွ်င္ၿမိဳ႕စား ငဇင္ကာ ငွားရမ္းခဲ့တဲ့ကုလား ပသီ (၂၀၀၀) ေက်ာ္ကို အေနာက္ဘက္လြန္မင္းက ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီ ကုလားပသီေတြကိုေရႊဘိုၿမိဳ႕ေျမာက္ဖက္နဲ႔ အင္းဝၿမိဳ႕ေျမာက္ဖက္တို႔မွာ အစု ခြဲၿပီးေနရာ ခ်ထားခဲ့တယ္လို႔ ဆရာေမာင္ေက်ာ္ရွင္းရဲ႕ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္စာေပ ဗိမာန္စာမူဆုရ “ေျမတူၿမိဳ႕” စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၆၀-၆၁ တို႔မွာ ေရးသား ထားပါတယ္။

    (ဏ)ေညာင္ရမ္းေခတ္တြင္ေျမတူၿမိဳ႕၌ လုပ္ေျမေနေျမေပး၍ခ်ထားျခင္း ခံရေသာ ပသီကုလားမ်ားသည္လည္း ျမန္မာ၊ ရွမ္း၊ကတူး စေသာတိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ အတူလက္တြဲလ်က္ ျပည္တြင္းျပည္ပရန္သူ ဟူသမွ်ကိုသစၥာ ရွိရွိတာဝန္ သိသိ တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းခဲ့ၾကပါသည္။ ေျမတူၿမိဳ႕မွ ပသီကုလားမ်ားသည္လည္း အေျမာက္တပ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ ေျမတူပသီမ်ားသည္ ျမင္း တပ္၊ ေသနပ္ကိုင္တပ္စေသာတပ္မ်ားတြင္လည္း သစၥာရွိရွိတာဝန္သိသိ စစ္မႈထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ (ဆရာေမာင္ေက်ာ္ရွင္း၏ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စာေပဗိမာန္ စာမူဆုရ “ေျမတူၿမိဳ႕” စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၃၃)

    အထက္ပါအကိုးအကားေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ေတြ တိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ျခင္းမျပဳခင္ကတည္းက တိုင္းတစ္ပါးက ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိ လာ တဲ့ အာရပ္၊ ပါရွန္း၊ အိႏၵိယအႏြယ္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြနဲ႔ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ဟာရွိခဲ့ေၾကာင္းျပဆိုတဲ့ ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထားေတြပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း တစ္ေလွ်ာက္ ရခိုင္မင္းဆက္ေတြ လက္ထက္ အျပင္ပုဂံ မင္းဆက္၊ ေတာင္ငူမင္းဆက္၊ ေညာင္ရမ္းမင္းဆက္၊ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ေခတ္တိုင္းမွာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြဟာ ရာဇဝင္ အဖုံဖုံ၊ က်မ္းအသြယ္သြယ္၊ စာအုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ပါရွိေနပါတယ္။ သမိုင္းကိုအစြဲမပါဘဲ တကယ္သိခ်င္တယ္၊ တကယ္မ “အ” ခ်င္ဘူးဆိုရင္ ၾကိဳးစားေလ့လာ ၾကပါလို႔ ႐ိုေသစြာ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မြတ္စ္လင္မ္သမိုင္းသီးသန္႔ သိခ်င္ ရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ျမန္မာ့သမိုင္း ပညာရွင္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ ဗိုလ္မႉးႀကီးဘရွင္ (ဗိုလ္မႉးဘရွင္) ေရးသားျပဳစုခဲ့တဲ့ Coming of Islam to Burma down to 1700 A.D ကို ဖတ္႐ႈေလ့လာပါ။

    ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ဤသို႕တည္ [ဟိႏၵဴဆိုတာ လူမ်ိဳးမဟုတ္ပါ-အိႏၵိယ ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးဘုရင္]

  • သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၉ [“ဒါကာ” ႏွင့္ “ဓားကာ” အလြဲ- လူတို႕သဘာဝ]

    M-Media
    ရဲရင့္သစၥာ

    ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္

    Thamine-Hu-the

    “ဒါကာ” ႏွင့္ “ဓားကာ”

    စာမ်က္ႏွာ (၅၃) မွာေရးထားတာကေတာ့မဂိုဘုရင္ဩရန္ဇစ္မင္းကရခိုင္ဘုရင္ေတြပိုင္တဲ့ ဒါကာ ျမိဳ႕ကို မၾကာခဏဝင္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ေလ့ရွိျပီး ရခိုင္ေတြက ဓားကိုင္ကာကြယ္ခဲ့တဲ့ အတြက္အဲဒီျမိဳ႕ ကို ဓားကာ လို႕ေခၚတြင္ခဲ့ရပါတယ္တဲ့။ အလြဲၾကီး မွားေနျပန္ပါတယ္။

    ပထမ အလြဲအမွားၾကီးကေတာ့- ဩရန္ဇစ္မင္းဟာ ဒါကာျမိဳ႕ကို ဘယ္တုန္းကမွ မက်ဴးေက်ာ္ခဲ့ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဩရန္ဇစ္မင္း မတိုင္ခင္ကတည္းကိုက ဒါကာ ဟာ မဂိုမင္းလက္ ေအာက္မွာ ရွိခဲ့လို႕ပါဘဲ။ ဒါကာ ေဒသဟာ ရခိုင္ဘုရင္ေတြ လက္ထဲရွိခဲ့တာက ဟိုးပေဝသဏီကပါ။ ရခိုင္ဘုရင္ေတြလက္ထဲကေန ေအဒီ ၉ ရာစုမွာ ဟိႏၵဴေသနမင္းေတြ လက္ထဲေရာက္၊ ေသနမင္း ေတြ လက္ထဲကေန ဘဂၤလားဘုရင္ေတြ (Delhi Sultanate) လက္ထဲေရာက္၊အဲဒီကမွ တစ္ခါ ေအဒီ ၁၆၀၈ မွာ မဂိုဘုရင္ေတြ လက္ထဲေရာက္ခဲ့ တာပါ။ မဂိုဘုရင္ေတြက ရခိုင္ေတြဆီကေန တိုက္႐ိုက္ သိမ္းပိုက္ခဲ့တာလည္းမဟုတ္ ပါဘူး။  (ကိုးကား- South Asia: Eastern Himalayan Culture, Ecology and People, Hasna Jasimuddin Moudud. Encyclopaedia of Bangladesh, Nagendra K. Singh. Encyclopaedia of the Muslim World, Taru Bahl & M.H. Syed.)

    အဲဒီ အခ်ိန္က မဂိုမင္းလက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ဘဂၤလားနယ္ေတြကို ရခိုင္ ဘုရင္ေတြက သာလွ်င္ မၾကာခဏ က်ဴးေက်ာ္ သိမ္းပိုက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေျမာက္ဦး ဘုရင္ မင္းခေမာင္းဟာ ေပၚတူဂီေတြနဲ႕ ေပါင္းျပီး မဂိုမင္းပိုင္ ဘဂၤလားနယ္ေတြကို က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္၊ေတြ႕သမွ် လူေတြကို ဖမ္းဆီးျပီး ဒတ္ခ်္ေတြထံကြၽန္အျဖစ္ေရာင္းစားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို က်ဴးေက်ာ္ရင္း မင္းခေမာင္းဟာ အဲဒီ အခ်ိန္ကမဂိုမင္းေတြပိုင္တဲ့ ဒါကာ ျမိဳ႕ကို ေတာင္ သိမ္းပိုက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြ ဟာ Ohio University မဟာ ေက်ာင္းသား Michael W. Charney ကသူ႕ရဲ့ မဟာ ဝိဇၨာဘြဲ႕ အတြက္ ၁၉၉၃ မွာ ျပဳစုခဲ့တဲ့ Arakan, Min Yazagyi, and the Portuguese: The Relationship Between the Growth of Arakanese Imperial Power and Portuguese Mercenaries on the Fringe of Mainland Southeast Asia 1517-1617 မွာအက်ယ္တဝင့္ပါရွိပါတယ္။

    ရခိုင္ဘုရင္ေတြ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထား တဲ့ မဂိုပိုင္ “ဒါကာ” ျမိဳ႕ကိုဩရန္ဇစ္မင္းက ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္ သိမ္းယူျခင္းသာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါကာ ရဲ့ ရာဇဝင္ သမိုင္းေၾကာင္း သိခ်င္ရင္၊ မ “အ” ခ်င္ရင္ B.C Allen ရဲ့ Eastern Bengal District Gazetteers: Dacca (၁၉၁၂) ကိုဖတ္ၾကည့္ပါလို႕ အၾကံေပးလိုပါတယ္ခင္ဗ်ား။

    ဒုတိယ အလြဲအမွားၾကီးကေတာ့- ရခိုင္ေတြက ဓားကိုင္ကာကြယ္ခဲ့လို႕ ဓားကာ လို႕ေခၚရင္း ဒါကာ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ အဲဒီအဆိုဟာ ပါးစပ္ ရာဇဝင္သာျဖစ္ပါ လိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္”ဒါကာ” ဆိုတဲ့ အမည္ဟာ ဟိႏၵဴနတ္ဘုရားေဒဝီ Dhakeshwari ကို အစြဲျပဳဆင္း သက္လာတယ္လို႕အခ်ိဳ႕ပညာရွင္ေတြက ယူဆသလို၊ “ဒါကာ” ဆိုတာ အဲဒီေဒသမွာအေျမာက္အမ်ား ရွိတဲ့ “ဒဟ္က္” လို႕ ေခၚတဲ့ အပင္ (သိပၸံအမည္-Butea Frandosa) ကို အစြဲျပဳ ဆင္းသက္တာလို႕ အခ်ိဳ႕ ပညာရွင္ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ “ဒဟ္က္”ဆိုတာ ဘင္ဂါလီဘာသာ စကားနဲ႕ “ဗုံၾကီး” ကိုေခၚတာျဖစ္ျပီး၊ ေအဒီ ၁၆၀၈ မွာ မဂိုမင္းရဲ့ ဘုရင္ခံ Shaikh Alauddin Islam Khan က အဲဒီျမိဳ႕ကို မဂိုအင္ပါယာရဲ့ျမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ေၾကညာျပီး နယ္နိမိတ္ကိုဗုံၾကီးေတြတီးသတ္မွတ္ ရာကေန “ဒါကာ” ျမိဳ႕လို႕ ေခၚတြင္ခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္းဆိုၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုဘဲ ဆိုၾကပါေစ၊ ေသခ်ာတာကေတာ့ “ဒါကာ” ဆိုတာ”ဓားကာ” ကေနဆင္းသက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ေရွးေခတ္က ျမိဳ႕ေတြရြာေတြကို ခုခံ ကာကြယ္ရင္ ဓား၊ လွံတို႕ကို အသုံးျပဳရတာပါ။ အဲဒီလို အသုံးျပဳရတိုင္းသာ ျမိဳ႕ေတြ ရြာေတြကို အမည္ ေပးရရင္ျဖင့္ ျမန္မာျပည္ကျမိဳ႕တိုင္းရြာတိုင္းနီးနီးရဲ့ အမည္ဟာ “ဓားကာ”၊”လွံကာ” ေတြျဖစ္ကုန္မွာ ေပါ့။ သမိုင္းကို သမိုင္းလို ေရးရပါတယ္၊ မွတ္တမ္းတင္ရပါတယ္။ ပါးစပ္ရာဇဝင္ေတြ၊ လွ်ာေပၚလာ ေတာင္စဥ္ေရ မရေတြေလွ်ာက္ေရးရင္ သမိုင္းေတြပ်က္ကုန္မွာပါ။ (ကိုးကား-Dacca- a record of Its Changing Fortunes, Dr Ahmed Hasan Dani)

    လူတို႕သဘာဝ

    ရခိုင္ျပည္နယ္ေမာင္းေတာ ၊ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕ေတြမွာ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြရွိသလို ခိုးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြလည္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ခိုးဝင္ျပီး အေျခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ တစ္ဖက္နဲ႕တစ္ဖက္ခိုးဝင္တယ္ ဆိုတာက နယ္စပ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ေနရာေတြရဲ့ သဘာဝပါဘဲ။ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕နယ္စပ္ျခင္းထိစပ္ေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္ကို ခိုးဝင္ျပီး အေျခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ျမန္မာေတြရွိသလို၊ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕နယ္စပ္ျခင္း ထိစပ္ေနတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ အိႏိၵယႏိုင္ငံဖက္ကို ခိုးဝင္ျပီး ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ အေျခခ်ေနတဲ့ ျမန္မာေတြလည္း ဒုနဲ႕ေဒးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕နယ္ခ်င္း မထိတဲ့ မေလးရွားတို႕ စင္ကာပူတို႕ အထိေတာင္ ေရာက္ေအာင္ခိုးဝင္ျပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနထိုင္သူျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြ တစ္ပုံတစ္ပင္ပါ။ ဒါေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ အာဏာပိုင္ေတြက မိမိတို႕ရဲ့နယ္စပ္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ကိုင္တြယ္ပုံနဲ႕ဘဲဆိုင္ပါတယ္။ လူေတြရဲ့သဘာဝကိုက ေရၾကည္ရာအရပ္ကို ရွာေဖြေနထိုင္ တတ္တာပါ။ ျမန္မာစကားမွာ စကားပုံေတာင္ရွိပါတယ္၊ “တစ္ရြာမေျပာင္းသူေကာင္းမျဖစ္” ဆိုျပီး။

    ေဒသတစ္ခုမွာ ဗုဒၶဘာသာမ်ားလာရင္ေစတီပုထိုး ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေဆာက္လာၾကမွာပါ။ေဒသ တစ္ခုမွာ ခရစ္ယ်ာန္ ဘာသာဝင္မ်ားလာရင္ ခရစ္ယ်ာန္ဘုရား ရွိခိုးေက်ာင္းေတြေဆာက္လာမွာပါ။ ေဒသတစ္ခုမွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားလာလို႕ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတြေဆာက္ခ်င္တာ၊ေဆာက္ခဲ့တာဟာ သမိုင္းစာအုပ္လို႕အမည္ခံထားတဲ့ စာအုပ္မ်ိဳးမွာ အထူးတလည္ေရးျပေနစရာ မလိုဘူးလို႕ျမင္ပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႕အျပားမွာ ခရစ္ယ်ာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြလည္းအမ်ားၾကီးပါ။ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ေတြလည္း အမ်ားၾကီးပါ။ ဗလီၾကီးေတြ ဟီးေနေအာင္ေဆာက္တယ္ဆိုတာက ဘာသာတရားအေပၚ ထားတဲ့ေစတနာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ အဲလို ဟီးေနေအာင္ေဆာက္ေတာ့လည္း မနာလိုစိတ္ရွိသူ လူဆိုးေတြက ဖ်က္လိုဖ်က္စီးလုပ္ၾကပါေရာ။

    ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ဤသို႕တည္ [မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာလူမ်ိဳးလား-ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္]

    1

    Dacca sandar lain