ဇူလုိင္ ၈၊ ၂၀၁၇
အိႏၵိယ၏ ပထမဆံုး အမ်ိဳးသမီးကာဇီမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေဘဂြမ္ႏွင့္ ဂ်ဟာနာရာ
– “ခင္ဗ်ားသမီး အသက္ရွင္တာကုိျမင္ခ်င္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ အေလာင္းပဲ ျပန္ယူခ်င္လား”
ဒီစကားဟာ ဂ်ဟာနာရာတစ္ေယာက္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္တုန္းက ခင္ပြန္းရဲ႕ အ႐ုိက္အႏွက္ခံရခ်ိန္ သူ႕ခင္ပြန္းက သူ႕အေမကုိ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့စကားပါ။ အဲဒီညမွာပဲ ႏုိင့္ထက္စီးနင္းအိမ္ေထာင္ေရးကုိ ဂ်ဟာနာရာက အဆံုးသတ္ခဲ့ၿပီး ကေလး ၄ ေယာက္ကုိထားကာ အိမ္ကေန ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ိဳင္ပူးရ္ဆုိတဲ့ တစ္ၿမိဳ႕တည္းမွာ အတူေနၾကေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက သူမရဲ႕ ခင္ပြန္းျဖစ္သူဟာ ကေလးေတြနဲ႔ အေတြ႕မခံေတာ့ပါဘူး။ စားရိတ္မေပးသလုိ၊ လက္ထပ္တုန္းက ‘မဟရ္’ အျဖစ္ တင္ေတာင္းထားတဲ့ ေရႊ ၁၅ ဂရမ္ကုိလည္း ေပးဖုိ႔ ခင္ပြန္းက ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ခင္ပြန္သည္က တင္ရတဲ့ ‘မဟရ္’ ဟာ အစၥလာမ့္တရားေတာ္အရ ဇနီးသည္ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈထဲမွာ အက်ံဳး၀င္ၿပီး အိမ္ေထာင္ေရးအဆံုးသတ္သြားတဲ့အခါ ဇနီးက လက္၀ယ္ရရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနအိမ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သူမရဲ႕ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ကုိလည္း ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ ဂ်ဟာနာရာဟာ တရားဥပေဒအရျဖစ္ေစဖုိ႔ ‘ကာဇီ’ လုိ႔ေခၚတဲ့ ေဒသဆုိင္ရာ အစၥလာမ့္ေရးရာ တရားသူႀကီးဆီကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ကာဇီေတြဟာ အိမ္ေထာင္ေရး၊ မယားၿပိဳင္ထားမႈ၊ ကြာရွင္းမႈ၊ ‘သံုးသြလားက္’ ဆုိတဲ့ တစ္ထုိင္တည္းကြာရွင္းမႈ၊ ကေလးအုပ္ထိန္းခြင့္ စတဲ့ ကိစၥေတြကုိ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရတာျဖစ္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ အမ်ိဳးသားေတြသာျဖစ္တဲ့ သူတုိ႔ေတြဟာ ကုရ္အာန္ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းေတြအရ တရားမွ်တေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရာထူးကုိ အေဖကေနသား စသျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ လႊဲေျပာင္းတာ၀န္ယူတာဟာ ထံုးစံလုိ ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ဒါေပမယ့္ အရင္က သူမလုိအျဖစ္မ်ိဳးႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြလုိပဲ ဂ်ဟာနာရာတစ္ေယာက္ စိတ္ပ်က္ခဲ့ရပါတယ္။
“သူ (ကာဇီ) က ကၽြန္မရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ျပန္ရေအာင္လုပ္ေပးဖုိ႔ ျငင္းခဲ့တယ္။ ကၽြန္မရဲ႕အေျခအေနဟာ တရားမွ်တတယ္လုိ႔ မထင္ပါဘူး။ ဂ်ိဳင္ပူးရ္က အုိလမာ (အစၥလာမ့္သာသနာ့ပညာရွင္) ေတြဆီသြားၿပီး ကၽြန္မ ခံေနရတဲ့ တရားမမွ်တမႈဟာ ကုရ္အာန္က ခြင့္ျပဳထားတာမ်ိဳးလား။ ကုရ္အာန္ကေျပာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အဆင့္အတန္းမ်ိဳးလား။ ဒီအေျခအေနက ကုရ္အာန္ကေပးတဲ့ တရားမွ်တမႈမ်ိဳးလား – ဆုိၿပီး ေမးခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔အားလံုးက ‘ဟုတ္တယ္၊ ဒီလုိပဲ၊ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံပါ’ လုိ႔ ျပန္ေျဖခဲ့ၾကပါတယ္” လုိ႔ သူမက ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဂ်ဟာနာရာဟာတစ္ေယာက္ ဒီအေျခအေနကုိ ျပန္လည္တြန္းလွန္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔မွာေတာ့ သူမဟာ အိႏၵိယက အမ်ိဳးသမီးကာဇီတစ္ဦး ျဖစ္လာပါၿပီ။
မြမ္ဘုိင္းက ေမာ္လ၀ီေက်ာင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ‘ဒါရြလ္အုိလူမ္ နစၥ၀မ္’ ဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကတည္းကစၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ၂ ႏွစ္တာၾကာျမင့္တဲ့ ကာဇီသင္တန္းကုိ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ အက်ိဳးနည္းေစတဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကုိ ကုရ္အာန္အသိပညာ ျပည့္၀ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးကာဇီေတြက တြန္းလွန္တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုႏွစ္ေႏြရာသီမွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၅ ေယာက္တစ္သုတ္ဟာ သင္တန္းၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ အသင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။
သင္တန္းဆင္း ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ အသက္ ၄၃ ႏွစ္အရြယ္ အဖ္ရြဇ္ ေဘဂြန္ျဖစ္ၿပီး ဂ်ဟာနာရာနဲ႔ မတူတာက ေဘဂြမ္ဟာ သူ႕ရဲ႕အလုပ္အကုိင္ကုိ ပံ့ပုိးေပးတဲ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့အိမ္ေထာင္ေရးကုိ ျဖတ္သန္းေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ကုရ္အာန္က ကၽြန္မတုိ႔ကုိ တူညီတဲ့အခြင့္အေရး ေပးထားပါတယ္။ အသက္ရွင္သန္ခြင့္၊ ပညာသင္ခြင့္၊ ပစၥည္းဥစၥာပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးထားတယ္။ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒါကုိ နားလည္လာတာနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ဘ၀ေတြ ေျပာင္းလဲသြားမွာပါ” လုိ႔ ေဘဂြမ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အစၥလာမ္သာသနာမွာ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္းဟာ ႏွလံုးသားေရးရာကတိက၀တ္ျဖစ္ၿပီး ထိမ္းျမားမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ၊ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေတြကုိ ကာဇီနဲ႔ ေမးျမန္းေဆြးေႏြးရပါတယ္။ အဲဒီလုိအခါမ်ိဳးမွာ ကာဇီေတြက အမ်ိဳးသားေတြကို ပစားေပးေလ့ ရွိပါတယ္။
ပူေလာင္အုိက္စပ္တဲ့ ေန႔တစ္ေန႔မွာ ဂ်ဟာနာရာနဲ႔ ေဘဂြမ္တုိ႔ဟာ ဂ်ိဳင္ပူးရ္ မြတ္စလင္ရပ္ကြက္က စည္းကားေနတဲ့ ပ်ံက်ေစ်းနား သူတုိ႔ရဲ႕ ႐ံုးခန္းမွာ ႐ံုးထုိင္ေနပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ အင္မရန္းခန္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ဇနီး ဟူမာတုိ႔အၾကား ကေတာက္ကဆျဖစ္မႈကုိ ႏွစ္သိမ့္အားေပးဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာပါ။ ၁ ႏွစ္သာရွိေသးတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးဟာ ၿဂိဳဟ္ဆုိး၀င္ခဲ့ၿပီး တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ စြပ္စြဲေျပာၾကားမႈေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္မိဘေတြက ေျပရာေျပေၾကာင္း ျဖန္ေျဖေပးရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အိမ္ေထာင္ေရးျပႆနာတစ္ခုကုိ ေျဖရွင္းေပးေနသည့္ ဂ်ဟာနာရာ လင္မယားႏွစ္ေယာက္စလံုးရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြကုိ ဂ်ဟာနာရာနဲ႔ ေဘဂြမ္တုိ႔က နားေထာင္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ကြာရွင္းဖုိ႔ မိဘေတြကုိ ေျပာထားၾကၿပီး၊ ပုိၿပီးသည္းခံၾကဖုိ႔ ဒီလင္မယားႏွစ္ေယာက္ကုိ ေဆြးေႏြးႏွစ္သိမ့္ေနရပါတယ္။
“အမ်ိဳးသားကာဇီက အိမ္ျပန္ၿပီး ေယာက်္ားအမိန္႔အတုိင္းေနထုိင္ဖုိ႔ ဟူမာကုိ ေျပာပါတယ္။ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုက သူတုိ႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ နကန္းတစ္လံုးေတာင္ မသိၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကုရ္အာန္ကေျပာထားတာေတြကုိ ကၽြန္မတုိ႔ နားလည္ထားတာေၾကာင့္ အခုေတာ့ အရာရာဟာ ေျပာင္းလဲသြားမွာပါ” လုိ႔ ေဘဂြမ္က ဆုိပါတယ္။
သူတုိ႔နဲ႔အတူထုိင္ေနတဲ့ ဂ်ိဳင္ပူးရ္က အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ Bharatiya Muslim Mahila Andolan အႀကီးအကဲ နစၥဟတ္ ဟူစုိင္က ဒီအမ်ိဳးသမီးကာဇီႏွစ္ဦးအေနနဲ႔ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဒီကာဇီသစ္ႏွစ္ဦးဟာ ထိမ္းျမားလက္ထပ္မႈ မလုပ္ခင္မွာ အမ်ိဳးသားေတြဆီက သက္ဆုိင္ရာ အေထာက္အထားေတြကို ေတာင္းရမွာပါ။ သူတုိ႔ဇနီးေသသြားၿပီဆုိရင္ ေသစာရင္း၊ ကြာထားတယ္ဆုိရင္လည္း ကြာရွင္းစာခ်ဳပ္၊ ေဆးစစ္ခ်က္၊ အလုပ္အကုိင္ရွိေၾကာင္း သက္ေသခံ ဒါေတြကုိ ေတာင္းရမွာပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ဒါေတြက လုပ္ကုိလုပ္ရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ အဆက္ဆက္ကာဇီေတြကေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး” လုိ႔ ဟူစုိင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္က အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ တူညီတဲ့အခြင့္အေရးေပးထားတယ္ဆုိတာ နားလည္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ဂ်ဟာနာရာတစ္ေယာက္ ပုိၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္လာပါတယ္။ ေယာက်္ားနဲ႔ကြဲၿပီးေနာက္ပုိင္း ရတက္မေအးျဖစ္ရတဲ့ သူမဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ ကာဇီသင္တန္းကုိ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသင္တန္းမွာ အစၥလာမ္က အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြေျပာထားလဲဆုိတာကုိ အတိအက် နားလည္လာခဲ့ပါတယ္။
တစ္ေယာက္တည္းေနၿပီး၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္၊ ခင္ပြန္းနဲ႔ ကြာရွင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ဘယ္အမ်ိဳးသားကပဲ သူ႕ကုိ လက္ညႇိဳးထုိးထုိး ဂ်ဟာနာရာကေတာ့ ဒီလုိလူမ်ိဳးကုိ ကုရ္အာန္အကုိးအကားနဲ႔ ျပန္လည္ေခ်ပ ေျပာဆုိႏုိင္ေနပါၿပီ။
“အခု ကၽြန္မက ကာဇီတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနၿပီ။ ကၽြန္မမွာ အသိပညာရွိေနၿပီ။ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုတတ္ေနၿပီ။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ကၽြန္မဟာ လြတ္ေျမာက္ၿပီလုိ႔ ခံစားရပါတယ္။ အျခားေသာ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးေတြကုိလည္း ဒီလုိ လြတ္ေျမာက္ေစခ်င္ပါတယ္” လုိ႔ ဂ်ဟာနာရာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Ref: The Guardian
(The Guardian တြင္ ေရးသားထားသည့္ Men deny us equality, not the Qur’an: a female Islamic judge in India speaks out ေဆာင္းပါးကုိ ကုိတင္ရီက ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
