News @ M-Media

Author: Ko Lay

  • အလုပ်မရှိ အလုပ်ရှာရင်းက သမိုင်း၀င်ရတနာများ တွေ့ရှိခဲ့သည့် နော်၀ေအမျိုးသား

    အလုပ်မရှိ အလုပ်ရှာရင်းက သမိုင်း၀င်ရတနာများ တွေ့ရှိခဲ့သည့် နော်၀ေအမျိုးသား

    စက်တင်ဘာ ၁၆၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -နော်၀ေနိုင်ငံက အမျိုးသားတစ်ဦးဟာ တောတောင်ထဲမှာ သတ္တုရှာဖွေစက်နဲ့ လျှောက်သွားနေရင်း နှစ် ၁၅၀၀ အရင်က ရတနာတွေကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

    အသက် ၅၁ နှစ်အရွယ် အာလန် ဘိုရီဆိုတဲ့ အမျိုးသားဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတောင်ပိုင်း Rennesoey ကျွန်းမှာ နေထိုင်သူဖြစ်ပါတယ်။ 

    ကျန်းမာရေးကောင်းအောင် လှုပ်ရှားသွားလာမှု လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဆရာ၀န်ရဲ့ အကြံပေးမှုကြောင့် ဘိုရီဟာ သတ္တုရှာဖွေစက်တစ်ခု ၀ယ်ယူပြီး ခြေဦးတည့်ရာ လျှောက်သွားနေခဲ့တာပါ။ 

    သြဂုတ်လက တောတစ်ခုထဲ သွားရောက်ခဲ့ရာမှာ သူ့ရဲ့ သတ္တုရှာဖွေစက်ဟာ မြေထဲမှာ မြုပ်နေတဲ့ ရှေးဟောင်း ရတနာတွေကို တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ 

    ဘိုရီက ပထမတော့ ကလေးတွေစားတဲ့ ရွှေဒင်္ဂါးချောကလတ်တွေလို့ ထင်ခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် ၁၀၀ ဂရမ်လောက်ရှိတဲ့ ရတနာတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ 

    လည်ဆွဲ ၉ ခု၊ လက်စွပ် ၃ ခုနဲ့ ရွှေနဲ့ငုံထားတဲ့ ပုလဲ ၁၀ လုံးတို့ဖြစ်ပြီး အေဒီ ၅၀၀ လောက်က ပစ္စည်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အင်မတန် လက်ရာမြောက်ပြီး အဲဒီခေတ်က အာဏာရှိအသိုင်းအ၀ိုင်းမှာသာ ၀တ်ဆင်တဲ့ ရတနာတွေလို့ ရှေးဟောင်းပညာရှင်တွေက ပြောပါယ်။ 

    ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်း နော်၀ေမှာ ဒီလိုသက်တမ်းရင့် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းတွေကို တွေ့ရှိတာဟာ ဒါ ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ဥပဒေအရ ရတနာတွေဟာ နိုင်ငံတော်ပိုင်ဖြစ်ပြီး ရှေးဟောင်းပြတိုက်မှာ ထားရှိ ပြသထားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    Ref: AP 

  • စစ်ကောင်စီနှင့် တရုတ်တို့အကြား ဆက်ဆံရေး အားကောင်းနေဆဲ

    စစ်ကောင်စီနှင့် တရုတ်တို့အကြား ဆက်ဆံရေး အားကောင်းနေဆဲ

    စက်တင်ဘာ ၁၆၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -စစ်ကောင်စီက တရုတ်အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေကို ဖမ်းဆီးပြီး တရုတ်နိုင်ငံဖက် လွှဲပြောင်းပေးလိုက်တာဟာ နှစ်ဖက်ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးကပ်လာတာကို ဖော်ပြနေတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ 

    မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း လက်နက်ကိုင်တွေကြီးစိုးတဲ့ ဒေသတွေမှာ တရုတ် အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေ အခြေစိုက်ထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်း ထွက်နေတာ ကြာပါပြီ။ 

    အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ အာရှတစ်၀ိုက်က လူတွေကို လူကုန်ကူးကာ ဒီလုပ်ငန်းတွေမှာ အဓမ္မခိုင်းစေတဲ့ သတင်းတွေကိုလည်း ဒေသတွင်း မီဒီယာတွေက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ 

    ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်း၀င် တရုတ်နိုင်ငံသား ၂၆၉ ဦးကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးကာ တရုတ်နိုင်ငံဖက် လွှဲပေးခဲ့သလို၊ နောက်ထပ် ငွေလိမ်သမား ၁၂၀၀ ကျော်ကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့မှာ မြန်မာဖက်က တရုတ်ကို လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါတယ်။ 

    Curtin တက္ကသိုလ် နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဌာနက လက်ထောက်ပါမောက္ခဖြစ်တဲ့ ဒေါ်ထွေးထွေးသိန်းက ဒီရလဒ်ကိုကြည့်ရင် တရုတ်နဲ့ စစ်ကောင်စီအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြင်နိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    “မြန်မာနိုင်ငံက စစ်အစိုးရနဲ့ တရုတ်တို့အကြား နီးကပ်ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေး ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ဒါက ပြသနေတာပါ။ မိတ်ဆွေနည်းနေတဲ့ စစ်အစိုးရမှာ ဒီလို ဆောင်ရွက်မှုတွေက ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ဖို့၊ ဒေသတွင်း ရပ်တည်မှု အားကောင်းဖို့ အခွင့်အလမ်းတစ်ခုလို့လည်း ပြောလို့ရပါတယ်”

    S. Rajaratnam School of International Studies အဖွဲ့က တရုတ်ရေးရာဌာန လက်ထောက် ပရော်ဖက်ဆာ ဘင်ယာမင် ဟိုက ဆိုက်ဘာရာဇ၀တ်မှုကို တရုတ်က နှိမ်နှင်းဖို့ ကြိုးစားရာမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုက အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါ၀င်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    “နိုင်ငံတကာမှာ စစ်ကောင်စီက မိတ်ကောင်းဆွေကောင်း သိပ်မရှိဘူး။ ဒါကြောင့် တရုတ်ကို မှီခိုရုံကလွဲပြီး သူတို့မှာ ရွေးချယ်စရာ မရှိပါဘူး”

    မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ လာအိုတို့က တရုတ် အွန်လိုင်း ငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံသား အများအပြား လူကုန်ကူး နှိပ်စက်ခံရပြီးနောက်ပိုင်း တရုတ်အစိုးရက ဒီလုပ်ငန်းတွေကို နှိမ်နှင်းဖို့ ကြိုးပမ်းလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    တရုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်သစ်ဖြစ် ဒန်ရှီကျွမ်းကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

    တာ၀န်ယူပြီးနောက်ပိုင်း ရှီကျွမ်းဟာ စစ်ကောင်စီကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံက လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံကာ အွန်လိုင်ငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေကို နှိမ်နှင်းဖို့ ဖိဖိစီးစီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး အခုလို ရလဒ်မျိုး ထွက်ပေါ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။  

    Ref : South China Morning Post 

  • ရုရှား၏ နောက်ဆုံးပေါ်လက်နက်များကို ကြည့်ရှုခဲ့သည့် ကင်ဂျုံအွန်

    ရုရှား၏ နောက်ဆုံးပေါ်လက်နက်များကို ကြည့်ရှုခဲ့သည့် ကင်ဂျုံအွန်

    စက်တင်ဘာ ၁၆၊ ၂၀၂၃


    M-Media 

    -ရုရှားကို အလည်အပတ်ရောက်နေတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန်ဟာ အသံထက်မြန်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေ အပါအ၀င် ရုရှားရဲ့ နောက်ဆုံးပေါ် လက်နက်တွေကို ကြည့်ရှုခဲ့ပါတယ်။ 

    ရုရှားနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းက လက်နက်စက်ရုံတွေ၊ အာကာသနဲ့ နည်းပညာ လုပ်ငန်းတွေကို စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းမှာ ကင်က သွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့ပါတယ်။ 

    ရုရှား ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ဆာဂျီရှိုဂူနဲ့ အခြားတာ၀န်ရှိသူတွေက Kinzhal လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ အသံထက်မြန်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေ၊ ဗျူဟာမြောက် နျူဗုံးကြဲလေယာဥ်တွေကို လိုက်လံပြသခဲ့ပါတယ်။ 

    ကင်ဟာ အဲဒီကနေတစ်ဆင့် မြောက်ကိုရီးယားကို ပြန်မှာပါ။ 

    ၄ ရက်တာ သွားရောက်ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ်မှာ ကင်ဂျုံအွန်ဟာ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နဲ့တွေ့ပြီး စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်ရေး ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ 

    လေ့လာဆန်းစစ်သူတွေက ဆွေးနွေးမှုမှာ မြောက်ကိုရီးယားထံကနေ ရုရှားက လက်နက်တွေ ၀ယ်ယူရေး၊ မြောက်ကိုရီးယား လေတပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ပေးရေး စတာတွေ ပါ၀င်တယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

    Ref: Reuters 

  • တရုတ် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ဘယ်ရောက်နေလဲ

    တရုတ် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ဘယ်ရောက်နေလဲ

    စက်တင်ဘာ ၁၅၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -တရုတ် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး လီရှောက်ဖူဟာ ရာထူးကနေ ဖယ်ရှားခံရပြီး ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ခံနေရတယ်လို့ အမေရိကန်မီဒီယာတွေက ဒီကနေ့မှာ ဖော်ပြလာကြပါတယ်။ 

    လီရှောက်ဖူကို သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့က အာဖရိကနိုင်ငံများ လုံခြုံရေးဖိုရမ်မှာ နောက်ဆုံးတွေ့ခဲ့ရတာပါ။  

    ထောက်လှမ်းရေးရင်းမြစ်တွေအရ လီဟာ ရာထူးကနေ ဖယ်ရှားခံရပြီး၊ စုံးစမ်းစစ်ဆေးမှု ခံနေရတယ်လို့ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေက ယုံကြည်ထားကြပါတယ်။ 

    ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်လောက်က ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပြီး၊ ဘာ့ကြောင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ခံနေရလဲဆိုတာကို မဖော်ပြထားပါဘူး။ 

    အမေရိကန်အစိုးရက မီဒီယာတွေရဲ့ ဒီဖော်ပြချက်ကို တုန့်ပြန်ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

    သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် သံမဏိ၀ါဒနဲ့ အုပ်စိုးနေနတဲ့ တရုတ်ခေါင်းဆောင်ပိုင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့လအနည်းငယ်အတွင်း အကွဲအပြဲတွေ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာပါတယ်။  

    နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး ကျင်ဂန်ဟာ ဇူလိုင်လမှာ ရုတ်တရက် လူမြင်ကွင်းကနေ ပျောက်ဆုံးသွားပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ရာထူးက ထုတ်ပယ်လိုက်တယ်လို့ သတင်းထွက်လာပါတယ်။ 

    နျူလက်နက်တွေကို ကိုင်တွယ်တဲ့ ဒုံးကျည်တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ကိုလည်း တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဇူလိုင်လမှာ ဖယ်ရှားအစားထိုးခဲ့ပါတယ်။ 

    ဘာ့ကြောင့် ဒီလို ဖယ်ရှားလဲဆိုတာကို တရုတ်အစိုးရဖက်က မထုတ်ပြန်ပါဘူး။ 

    Ref: CNA 

  • ယူကရိန်းကို ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်မှုမှာ ဗီလိန်ဖြစ်လာတဲ့ အီလွန်မက်စ်

    ယူကရိန်းကို ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်မှုမှာ ဗီလိန်ဖြစ်လာတဲ့ အီလွန်မက်စ်

    စက်တင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -ရုရှားက ယူကရိန်းမြို့တွေကို တိုက်ခိုက်ရာမှာ အီလွန်မက်စ်က သွယ်၀ိုက်ပြီး ပါ၀င်ပတ်သက်ခဲ့တယ်လို့ ယူကရိန်းသမ္မတရဲ့ အကြံပေး မီခိုင်လို ပိုဒိုလ်ယက်က ၀ေဖန်လိုက်ပါတယ်။ 

    စာရေးဆရာ ၀ေါလ်တာ အိုက်ဇက်ဆန် ရေးသားတဲ့ အီလွန်မက်စ်အထုပ္ပတ္တိမှာ ဖွင့်ချထားတဲ့ အချက်အလက်တစ်ချို့ကြောင့် မက်စ်အပေါ် ၀ေဖန်မှုတွေ မြင့်တက်လာပါတယ်။ 

    ခရိုင်းမီးယားက ရုရှားရေတပ်သင်္ဘောတွေကို ယူကရိန်းဒရုန်းတွေ တိုက်ခိုက်ဖို့သွားတဲ့အချိန် အီလွန်မက်စ်က သူ့ရဲ့ Star Link အင်တာနက်လိုင်းကို ဖြတ်တောက်ခိုင်းခဲ့တဲ့အကြောင်း စာအုပ်မှာ ထည့်သွင်းရေးသားထားတာပါ။ 

    ဒီလိုအင်တာနက် ဖြတ်လိုက်တာကြောင့် ယူကရိန်းရဲ့တိုက်ခိုက်မှု မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး။ 

    မက်စ်က ဒီတိုက်ခိုက်မှုသာ အထမြောက်သွားရင် ရုရှားဖက်က ယူကရိန်းကို နျူနဲ့ တိုက်ခိုက်လာနိုင်တဲ့အတွက် ဒီလိုလုပ်လိုက်ရတာလို့ ပြောပါတယ်။ 

    “ဒီတိုက်ခိုက်မှုသာ အောင်မြင်သွားရင်း ရုရှား ရေတပ်သင်္ဘောအုပ် နစ်သွားမယ်။ အသေးစား ပုလဲဆိပ်ကမ်းတိုက်ခိုက်မှုမျိုး ဖြစ်ကာ အခြေအနေ ပိုဆိုးသွားမှာပါ။ ဒီလိုကိစ္စမျိုးမှာ ကျွန်တော်တို့စနက် မဖြစ်ချင်ပါဘူး” လို့ မက်စ်က ပြောပါတယ်။ 

    ၀ေဖန်

    ယူကရိန်းသမ္မတအကြံပေး ပိုဒိုလ်ယက်က မက်စ်ပိုင်တဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာ X (ယခင် Twitter) မှာပဲ မက်စ်ကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ၀ေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ 

    ခရိုင်းမီးယားက ရုရှားရေတပ်သင်္ဘောတွေအပေါ် ယူကရိန်းရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခွင့်မပြုခဲ့တာကြောင့် အဲဒီရေတပ်သင်္ဘောတွေဟာ ယူကရိန်းမြို့တွေကို ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်နိုင်ခဲ့ပြီး အရပ်သားတွေ၊ ကလေးသူငယ်တွေ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ ဒီအဖြစ်အပျက်မှာ အီလွန်မက်စ်လည်း တာ၀န်ရှိကြောင်း ပိုဒိုလ်ယက်က ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ 

    မက်စ်ကတော့ စာအုပ်ထဲက အကြောင်းကို ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ပြန်ရှင်းပါတယ်။ 

    ခရိုင်းမီးယား ဆီဗက်စတိုပိုလ်က ရုရှား ရေတပ်သင်္ဘောတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ ယူကရိန်းဒရုန်းတွေ သွားရောက်ချိန်မှာ ယူကရိန်းက Star Link အင်တာနက်လိုင်းကို အသုံပြုဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး သူဖက်ကတော့ ခွင့်မပြုခဲ့ကြောင်း X (ယခင် Twitter) မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ 

    အဓိက စစ်ပွဲတစ်ခုမှာ ပါ၀င်ပတ်သက်မှု ဖြစ်လာမှာကို စိုးရိမ်တဲ့အတွက် ဒီလိုလုပ်ရတာဖြစ်ပြီး သူ့မှာ ရွေးစရာမရှိဘူးလို့ မက်စ်က ဆိုပါတယ်။ 

    “(Star Link သုံးဖို့ တောင်းတာက) ကျောက်ချထားတဲ့ ရုရှားရေတပ်သင်္ဘောတွေကို မြှုပ်ပစ်ဖို့ အတွက်ပါ။ ဒီတောင်းဆိုမှုကိုသာ ကျွန်တော် ခွင့်ပြုလိုက်ရင် စစ်ပွဲဖြစ်စေတဲ့၊ အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားးစေမယ့် အဓိက အဖြစ်အပျက်တစ်ခုမှာ Space X က ပါ၀င်ပတ်သက်သလို ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်” 

    ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေဟာ ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်စစ်ကို ခုခံမှုနဲ့ တန်ပြန်ထိုးစစ်တွေမှာ Star Link ရဲ့ အင်တာနက်၀န်ဆောင်မှုကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် စစ်ပွဲစတင်ကတည်းက အားထားနေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။   

    ယူကရိန်းစစ်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရုရှားရဲ့ ၀ါဒဖြန့်မှုတွေမှာ X ဆိုရှယ်မီဒီယာက အဓိကအခန်းကဏ္ဍကနေ ပါ၀င်နေတယ်လို့လည်း ကျွမ်းကျင်သူတွေက ၀ေဖန်ပြောဆိုထားပါတယ်။ 

    အိုက်ဇက်ဆန်ရေးတဲ့ အထုပ္ပတ္တိစာအုပ်မှာ မက်စ်က Star Link ၀န်ဆောင်မှုဟာ စစ်ပွဲအတွက် မရည်ရွယ်ဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    “Star Link ကို စစ်ပွဲမှာ အသုံးပြုဖို့ မရည်ရွယ်ပါဘူး။ လူတွေ ရုပ်ရှင်ကြည့်ဖို့၊ အပန်းဖြေဖို့၊ အွန်လိုင်းပညာရေးအတွက်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်သာ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုအတွက် မဟုတ်ပါဘူး” 

    Ref: Aljazeera